نام كوچك و نام خانوادگي از احوال
شخصي به شمار مي آيد و به تعبير ديگر جزء وضعيت مدني اشخاص است و اصولا بايد دوام
داشته باشد. اما تغيير نام مشكلاتي در روابط حقوقي اشخاص پديد مي آورد، از اين رو
تغيير نام در حقوق جديد محدود شده و يك امر استثنائي به شمار مي آيد .
تغيير نام كوچك يكي از مسايلي است كه اين روزها دغدغه بسياري از افراد جامعه است
در شرايط فعلي تغيير نام كوچك در حقوق ما غير ممكن نيست، اما آيا مي توان به هر فردي اجازه داد بدون قيد و شرط نام كوچك خود را تغيير دهند؟ خير، زيرا اولاً نام كوچك در شناسنامه و دفاتر سجلي كه از اسناد رسمي است قيد مي شود و اهميت و اعتبار سند رسمي اقتضا مي كند كه تغيير مندرجات آن آسان نباشد .
ثانياً همان طور كه تغيير نام خانوادگي اشكالاتي در روابط حقوقي افراد پديد مي آورد، تغيير نام كوچك نيز البته به مقياس محدودتر مشكلاتي ايجاد مي كند. مثلا ممكن است بدهكار يا مجرم با تغيير نام كوچك خود كوشش كند هويت اصلي خويش را مخفي نگاهدارد تا بستانكاران يا مجرمان قانون نتوانند به او دسترسي پيدا كنند، بنابراين تغيير نام كوچك هم مانند تغيير نام خانوادگي نبايد آزاد باشد .
چگونگي تغيير نام كوچك
متاسفانه در قوانين ايران قيود و حدودي براي تغيير نام كوچك به صراحت پيش بيني نشده است .
البته نفع اعم از نفع مادي و معنوي است و از اين رو كسي كه نفعي معنوي در تغيير نام كوچك دارد چنان كه نام كوچك او عرفاً مستهجن و ناپسند و موجب شرمندگي او در بين مردم است،
مي تواند تغيير آن را از دادگاه بخواهد .
تشخيص اينكه آيا خواهان داراي منفعت مشروع و عقلائي در دعوي است يا نه با دادگاه است .
اما برابر با قوانين و مقررات نام هاي قابل تغيير بشرح ذيل است:
1 - نام هائي كه موجب هتك حيثيت مقدسات اسلامي
مي گردد .مانند : «عبدالات ، عبدالعزي »
( لات و عزي نام دو بت در مكه معظمه دوران قبل از اسلام است)
2 - اسامي مركبي كه عرفا يك نام محسوب نمي شوند
( اسامي مركب ناموزون )
مانند : « سعيد بهزاد ، شهره فاطمه ، حسين معروف به كامبيز و....»
3 - عناوين: اعم از عناوين لشكري و يا كشوري و يا تركيبي از اسم و عنوان مانند : « سروان ، سرتيپ ، دكتر ، شهردار و يا سروان محمد و شهردار علي »
4 - القاب: اعم از ساده و مركب، مانند : « ملك الدوله ، خان يا شوكت الملك ، حاجيه سلطان و سلطانعلي »
5 - اسامي زننده و مستهجن: زننده و مستهجن آن دسته از نام هائي است كه بر حسب زمان ، مكان يا مورد به دلايل و جهات زير براي دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأييد شوراي عالي برسد .
5 - 1 - اسامي كه معرف صفات مذموم و مغاير با ارزشهاي والاي انساني است .
مانند :« گرگ ، قوچي و ....»
5 - 2 - اسامي كه با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبي مردم مغاير باشد .
مانند « لات ، خونريز ، چنگيز و ... »
5 - 3 - اسامي موجبات اشاعه و ترويج فرهنگ بيگانه
گردد .
مانند : « وانوشكا ، ژاكاردو ، شاهدوست و .... »
5 - 4 - اسامي موجب تحقير اشخاص بوده و يا معناي لغوي آن در جامعه قابل پذيرش نباشد .
مانند : « صد توماني ، گت آقا ، كنيز ، گدا و ... »
6 - اسامي نامتناسب با جنس .
مانند : « ماشاءالله براي اناث و يا انتخاب نام اشرف و يا اكرم براي افراد ذكور »
7 - حذف كلمات زائد و غير ضروري در نام اشخاص .
مانند : « قلي ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ »
8 - تصحيح اشتباهات املائي در نام اشخاص كه به دليل عدم آشنائي مامور با لهجه ها و الفاظ و معاني محلي و يا ناشي از تلفظ اظهار كننده پيش آمده .
مانند : « زهراب به سهراب و يا منيجه به منيژه و يا ... »
9 - هم نام بودن فرزند با پدر و يا مادر در يك خانواده .
10 - هم نام بودن برادران و يا خواهران در يك خانواده .
11 - تغيير نام ها از صورت عربي به شكل فارسي از قبيل رحمن به رحمان ، اسمعيل به اسماعيل ، اسحق
به اسحاق و ... .
12 - تغيير نام كساني كه با تأييد مراجع ذي صلاح به دين مبين اسلام مشرف مي شوند .
13 - تغيير نام كساني كه نام آنها اسامي ايام هفته باشد .
14 - تغيير نام كساني كه تغيير جنسيت داده و دادگاه صالح حكم به تغيير نوع جنس در اسناد سجلي و شناسنامه آنان صادر نموده است.
پيشوند « عبد » خاص اسامي و صفات ذات پروردگار است و در ساير موارد متقاضي مي تواند تقاضاي حذف آن را ارائه كند .
تغيير نام كوچك يكي از مسايلي است كه اين روزها دغدغه بسياري از افراد جامعه است
در شرايط فعلي تغيير نام كوچك در حقوق ما غير ممكن نيست، اما آيا مي توان به هر فردي اجازه داد بدون قيد و شرط نام كوچك خود را تغيير دهند؟ خير، زيرا اولاً نام كوچك در شناسنامه و دفاتر سجلي كه از اسناد رسمي است قيد مي شود و اهميت و اعتبار سند رسمي اقتضا مي كند كه تغيير مندرجات آن آسان نباشد .
ثانياً همان طور كه تغيير نام خانوادگي اشكالاتي در روابط حقوقي افراد پديد مي آورد، تغيير نام كوچك نيز البته به مقياس محدودتر مشكلاتي ايجاد مي كند. مثلا ممكن است بدهكار يا مجرم با تغيير نام كوچك خود كوشش كند هويت اصلي خويش را مخفي نگاهدارد تا بستانكاران يا مجرمان قانون نتوانند به او دسترسي پيدا كنند، بنابراين تغيير نام كوچك هم مانند تغيير نام خانوادگي نبايد آزاد باشد .
چگونگي تغيير نام كوچك
متاسفانه در قوانين ايران قيود و حدودي براي تغيير نام كوچك به صراحت پيش بيني نشده است .
البته نفع اعم از نفع مادي و معنوي است و از اين رو كسي كه نفعي معنوي در تغيير نام كوچك دارد چنان كه نام كوچك او عرفاً مستهجن و ناپسند و موجب شرمندگي او در بين مردم است،
مي تواند تغيير آن را از دادگاه بخواهد .
تشخيص اينكه آيا خواهان داراي منفعت مشروع و عقلائي در دعوي است يا نه با دادگاه است .
اما برابر با قوانين و مقررات نام هاي قابل تغيير بشرح ذيل است:
1 - نام هائي كه موجب هتك حيثيت مقدسات اسلامي
مي گردد .مانند : «عبدالات ، عبدالعزي »
( لات و عزي نام دو بت در مكه معظمه دوران قبل از اسلام است)
2 - اسامي مركبي كه عرفا يك نام محسوب نمي شوند
( اسامي مركب ناموزون )
مانند : « سعيد بهزاد ، شهره فاطمه ، حسين معروف به كامبيز و....»
3 - عناوين: اعم از عناوين لشكري و يا كشوري و يا تركيبي از اسم و عنوان مانند : « سروان ، سرتيپ ، دكتر ، شهردار و يا سروان محمد و شهردار علي »
4 - القاب: اعم از ساده و مركب، مانند : « ملك الدوله ، خان يا شوكت الملك ، حاجيه سلطان و سلطانعلي »
5 - اسامي زننده و مستهجن: زننده و مستهجن آن دسته از نام هائي است كه بر حسب زمان ، مكان يا مورد به دلايل و جهات زير براي دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأييد شوراي عالي برسد .
5 - 1 - اسامي كه معرف صفات مذموم و مغاير با ارزشهاي والاي انساني است .
مانند :« گرگ ، قوچي و ....»
5 - 2 - اسامي كه با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبي مردم مغاير باشد .
مانند « لات ، خونريز ، چنگيز و ... »
5 - 3 - اسامي موجبات اشاعه و ترويج فرهنگ بيگانه
گردد .
مانند : « وانوشكا ، ژاكاردو ، شاهدوست و .... »
5 - 4 - اسامي موجب تحقير اشخاص بوده و يا معناي لغوي آن در جامعه قابل پذيرش نباشد .
مانند : « صد توماني ، گت آقا ، كنيز ، گدا و ... »
6 - اسامي نامتناسب با جنس .
مانند : « ماشاءالله براي اناث و يا انتخاب نام اشرف و يا اكرم براي افراد ذكور »
7 - حذف كلمات زائد و غير ضروري در نام اشخاص .
مانند : « قلي ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ »
8 - تصحيح اشتباهات املائي در نام اشخاص كه به دليل عدم آشنائي مامور با لهجه ها و الفاظ و معاني محلي و يا ناشي از تلفظ اظهار كننده پيش آمده .
مانند : « زهراب به سهراب و يا منيجه به منيژه و يا ... »
9 - هم نام بودن فرزند با پدر و يا مادر در يك خانواده .
10 - هم نام بودن برادران و يا خواهران در يك خانواده .
11 - تغيير نام ها از صورت عربي به شكل فارسي از قبيل رحمن به رحمان ، اسمعيل به اسماعيل ، اسحق
به اسحاق و ... .
12 - تغيير نام كساني كه با تأييد مراجع ذي صلاح به دين مبين اسلام مشرف مي شوند .
13 - تغيير نام كساني كه نام آنها اسامي ايام هفته باشد .
14 - تغيير نام كساني كه تغيير جنسيت داده و دادگاه صالح حكم به تغيير نوع جنس در اسناد سجلي و شناسنامه آنان صادر نموده است.
پيشوند « عبد » خاص اسامي و صفات ذات پروردگار است و در ساير موارد متقاضي مي تواند تقاضاي حذف آن را ارائه كند .
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
