اصلاح طلبان در چهار راه سرگردانی

گزارشات از مجموعه جلسات اخیر جریان اصلاح طلب حاکی است که پرسش اصلی ای که در این جلسات مطرح شده این است که اصولا در برابر شرایط سیاسی موجود در جامعه آیا باید با گفتمان،پذیرش ساختارهای موجود،آرایش های شکل گرفته رقبا و...به فعالیت پرداخت؟
دراین زمینه شنیده شده اصلاح طلبان درجلسات خود چند پیش فرض را مورد توجه قرار داده و بر روی آنها نقطه نظرات مختلفی را بیان کرده اند.
این پیش فرض ها عبارتند از:
?- التزام به انقلاب اسلامی
?- التزام به حکومیت دینی و مشروعیت ولی فقیه
?- وجود عقلانیت نسبی در کنش‌های سیاسی مسئولان
?- وجود دموکراسی انتخاباتی نسبی (پس از مرحله‌ی تعیین صلاحیت نامزدهای انتخاباتی)
?- توان تغییر  ساختارها پس از رسیدن به قدرت
بنابراین گزارش در این میان برخی از تئوریسین های اصلاح طلبان گفته اند که اصلاح طلبان بطور ضمنی با واگذاری دو امتیاز به حاکمان یعنی التزام به نظام جمهوری اسلامی و التزام به مشروعیت ولی فقیه توانسته اند مزایای سه پیش‌فرض دیگر یعنی وجود عقلانیت نسبی در واکنش‌های سیاسی مسئولان، وجود دموکراسی نسبی در انتخابات و در آخر توان اصلاح ساختارها را در دوره اصلاحات پی گیری کنند که تاکنون موفق هم نبوده اند که به اهداف خود دست یابند.همچنین این افراد با بیان اینکه تلاش های آنان درانتخابات 88 و طرح سناریوی تقلب در انتخابات موفق با شکست سنگین روبرو شد  به انتقاد از برخی از شخصیت های اصلاح پرداخته و تصریح کرده اند که خطای استراتژیک این جریان پافشاری بر روی تقلبی بود که حتی نتوانستند یک مورد برای آن سند بیاورند.
این افراد همچنین گفته اند که ما باید اصرار می کردیم که موسوی بحث بررسی تقلب در انتخابات را توسط یک هیئت بپذیرد و سپس در یک پیش دستی از گذشت اصلاح طلبان به خاطر مصالح نظام سخن به میان می آوردیم تا نظام زیر دین ما باقی مانده و حتی اظهارنظر هیئت مزبور هم اینگونه در آینده بی اثر می شد و آن وقت ما می توانستیم یک جریان منتقد قوی و حق به جانب را ساماندهی کنیم. 
درهمین رابطه گفته می شود برخی شخصیت های اصلاح طلبان با تاکید براینکه حال باید اصلاح طلبان از این پس چه موضعی در قبال حکومت اتخاذ کنند؟،خواستار بررسی این موضوع شده اند..در همین راستا تئوریسین های اصلاحات چند محور را در گفتگوهای خود مورد تاکید و توجه قرار داده اند:
بنابر گزارش ندای انقلاب این محورهاعبارتند از:
1- با پذیرش مصلحتی تمامی پیش فرض های گذشته توسط اصلاح طلبان به صحنه سیاسی کشور بازگشته و با پذیرش شرایط موجود در انتخابات آتی شرکت نمایند.
در این محورتوجیه اصلاح‌طالبان این بوده که در صورتی که این استراتژی به نحو مناسب پی گیری شود و در خلال آن باردیگر بحث تقلب و دخالت جریان ها و نهادهای مختلف درانتخابات طراحی شود این مساله موجب خواهد شد که نظام ریسک کودتای انتخاباتی و تقلب گسترده را نپذیرد.
2- عده دیگری از سرآمدان اصلاح طلب نیز در گفتگوهای خود برای اینکه اصلاح طلبان برای حضور قوی درفضای سیاسی کرده و بنا بر فرصت های تصادفی و مطلوب به انتظار بنشیند ابطال سه پیش‌فرض آخر را طرح کرده و گفته اند ما باید  التزام به مشروعیت سیاسی ولی فقیه و بقای نظام جمهوری اسلامی را بپذیریم تا از فضای فشار بیرون بیائیم.در هیمن زمینه مخالفان این تز گفته اند که نتیجه‌ی طبیعی انتخاب این گزینه عملا  بی‌عملی سیاسی و انزوا از صحنه‌ی سیاست خواهد بود.
3- در این میان بخش دیگری از اصلاح طلبان نیز تنها خواستار التزام اصلاح طلبان به بقای جمهوری اسلامی شده و گفته اند با توجه به عدم دادن امتیازهای لازم به اصلاح طلبان باید به سوی تبدیل شدن به اپوزیسیون داخل نظام رفت.در این رابطه مخالفان این تز نیز گفته اند که  در صورت اتخاذ ازاین راهبرد اصلاح طلبان کوچکترین فرصت ها را هم برای ادامه‌ی بازی سیاسی از دست خواهد داد.
گفتنی است از این محورها در حالی درمیان سرآمدان اصلاح طلب مورد تاکید وتوجه قرار گرفته که هنوز جمع بندی نهایی دراین زمینه اتخاذ نشده و گفته می شود اظهار نظر اخیر خاتمی نیز یک تست زنی برای سنجیدن شرایط بوده است.