روزنامه القدس العربی چاپ لندن در مقاله ای تحلیلی به بررسی مشکلات و چالش های پیش روی ولیعهد عربستان در اداره موقت امور کشور در غیاب عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی که هم اکنون درخارج از کشور به سر می برد؛ پرداخت.
العالم، روزنامه القدس العربی در مقاله خود به قلم مضاوی الرشید آورده است:
عبدالله بن عبدالعزیز شاه عربستان هنگام سفر خاص خود به مغرب ، ماموريت
اداره كشور را به طور موقت به سلمان وليعهد اين كشور سپرد و شايد انتظار
سلمان براي اينكه به طور رسمي زمام امور را در دست بگيرد ، به طول نيانجامد
و وي به زودي آنگونه كه انتظار مي رود ، رسما" شاه عربستان شود.
وليعهد كنوني عربستان با موضوعات پيچيده و دشواري در عرصه داخلي و خارجي مواجه است كه در دوره حكومت عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی از سال 2005 بر روي هم انباشته شده است.
سلمان در زمينه وضعيت داخلي با اوضاعي كاملا" متفاوت روبرو است كه هيچ يك از شاه هاي عربستان درگذشته با آن روبرو نبوده اند. اين وضعيت ناشي از تحولات و تغييرات اجتماعي در عربستان است كه مهم ترين آنها اعتراض هاي اجتماعي رو به افزایش نسبت به برخي موضوعات می باشد؛ بدون اينكه راه حلي براي آن و براي پايان دادن به اعتراض ها پيدا شود.
به نظر مي رسد كه عربستاني ها از همسايگان عرب خود معناي جنبش مسالمت آميز اعم از تجمع و تظاهرات و گردهمايي در مقابل موسسات دولتي و ميادين عمومي و مراكز تجاري را آموخته اند و عليرغم اينكه اين تجمع ها به نتيجه ملموس و قابل توجهي نرسيده است اما نشان دهنده پيشرفت توانايي جوانان و فعالان در زمينه گردهمايي و جمع كردن ديگران درخصوص موضوعاتي مانند زندانيان سياسي ، بيكاري و مصادره اراضي و فساد اداري است كه شهروندان عادي در عربستان از آن رنج مي برند.
اين تجمع ها براي مسئولان سعودي تازگي دارد و باعث شده است تا شهروندان اين كشور به فكر مطالبه حقوق خود و اعتراض به ممانعت از فعاليت گروهي شوند.
فعالان عربستاني در همه مناطق كشور توانايي خود را براي پشت سرگذاشتن قيد و بندها و محدوديت هاي اعمال شده بر تشكل هاي سياسي و تجمع هاي كوچك كه همواره با بازداشت روبرو مي شده است ، اعلام كرده اند.
رژیم سعودي همچنان به شيوه طرح انفرادی خواسته ها مقابل مسئولان و سركوب هر تلاشي كه از نظر آنان براي مطالبه حقوق و خواسته ها مطلوب نباشد، اعتقاد راسخ دارد و تجمع را مردود مي داند اما در مقابل صفوف منظم تجمع كننده در مقابل شوراها در مناطق اداري يا شهر رياض شيوه اي ديگر را در پيش گرفته اند.
تحولات اجتماعي كه شاه آينده عربستان با آن روبرو خواهد بود ، شيوه سنتي در عربستان را كه نسل قديم درپيش گرفته بود ، درهم خواهد شكست و روش مطالبه حقوق را تغيير خواهد داد و آنرا از انحصار دستگاه هاي دولتي خارج خواهد كرد.
تغييرات اجتماعي و افزايش ميزان مهاجرت به شهرهاي بزرگ و گسترش فعاليت رسانه ها و رويكرد باز آن در زمينه ارتباطات اجتماعي باعث شده است كه حد و حدود رهبران و مسئولان از رهبران سنتي مانند شيخ قبيله يا كدخداي يك روستاي دور افتاده گذر كند.
در سايه اين تحولات رو به رشد ، شاه آينده عربستان با وضعيت اجتماعي متفاوت با گذشته روبرو است زيرا در گذشته ، كنترل جامعه به ويژه در مناطق دور دست و دور از مركز سياسي و اداري از جمله مناطق جنوبي كشور نزديك به يمن و مناطق شمالي آسان بود. شايد شاه آينده عربستان براي به دست گرفتن كنترل امور كشور ناچار به توسل به راه كار امنيتي باشد. تا اين لحظه وليعهد عربستان هيچ تمايلي به تعامل با موضوع اصلاحات سياسي نشان نداده است و اين وضعيت ماداميكه تحرك مردمي منحصر به مسائلي غيرمنسجم و پراكنده است ، بر همين منوال است ولي روزي فرا خواهد رسيد كه اين خواسته ها يك جا جمع مي شوند و همه جامعه به اين باور مي رسند كه دستيابي به حل و فصل قضاياي حل نشده مانند زندانيان و نداشتن استقلال قضايي و مشكلات اقتصادي اعم از بيكاري و مشكل مسكن و طرد از روستاهايي كه درآن جا خدماتي وجود ندارد ، تنها با تغيير ريشه اي نظام حكومتي ممكن و ميسر خواهد بود و همه به اين نتيجه مي رسند كه بايد موسسات و مراكز كشور از جمله مجلس ، نهادهايي منتخب باشند كه اعضاي آن به خواست مردم انتخاب مي شوند و دولت هم از طريق همين مجلس منتخب تشكيل مي شود.
با وجود اينكه وليعهد عربستان تلاش مي كند تا در تبليغات اعلام نمايد كه پادشاه آينده عربستان پادشاهي متمدن است كه طرفدار و دوستدار فرهنگ و فرهنگيان می باشد اما هيچگاه از تمايل خود براي اصلاحات در مسائل سياسي سخن نگفته است و تا اين لحظه سكوت اختيار كرده است به گونه ای که گويي اين مساله براي وي اهميتي ندارد.
نه فرهنگ وليعهد و نه تجربه سياسي او درسطح داخل و در خارج و در سطح منطقه، باعث نمي شود كه ما انتظار داشته باشيم عربستان از مرحله اي به مرحله ديگر منتقل شود و شاهد رهايي اين كشور از رفتارهاي سنتي سياسي باشد. ماداميكه تحرك هاي مردمي محدود و پراكنده است ، وليعهد مجبور نخواهد شد كه معادلات سابق را تغيير دهد و فقط زماني خود را مجبور به تغيير و تحول سياسي مي بيند كه خواسته هاي حياتي مردم به طور يكجا و منسجم مطرح شود و دراين صورت ، وي خود را با جامعه اي متغير و درعين حال پويا روبرو مي بيند و اگر اميدي به تغيير وجود دارد ، وليعهد بايد به محض رسيدن به قدرت و تكيه زدن بر مسند قدرت ، بلافاصله به اجراي طرح هاي اصلاحات به ويژه اصلاح وزارت خانه ها از جمله وزارت كشور اقدام كند ، به گونه اي كه محدوده اختيارات و نفوذ اين وزارت خانه سلطه جو را كم كند و در اولين اقدام ، دستگاه قضايي را ازآن جدا كند و نيز سلطه و نفوذ آن بر مناطق را از نظر اداري كم كند زيرا كه اين وزارت خانه تحت سلطه شاهزاده نايف و پسرش در دوره مبارزه با تروريسم، به كشوري تبديل شده است كه هيچ محاسبه و بازخواستي از مسئولان آن نمي شود.
اين وزارت خانه مسئول متشنج شدن اوضاع داخلي عربستان است.
حال سوال اينجاست كه آيا وليعهد عربستان مي تواند در ماه هاي آينده چنين طرحي را اجرا كند. گذشت زمان پاسخ اين سوال را خواهد داد.
وليعهد كنوني عربستان با موضوعات پيچيده و دشواري در عرصه داخلي و خارجي مواجه است كه در دوره حكومت عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی از سال 2005 بر روي هم انباشته شده است.
سلمان در زمينه وضعيت داخلي با اوضاعي كاملا" متفاوت روبرو است كه هيچ يك از شاه هاي عربستان درگذشته با آن روبرو نبوده اند. اين وضعيت ناشي از تحولات و تغييرات اجتماعي در عربستان است كه مهم ترين آنها اعتراض هاي اجتماعي رو به افزایش نسبت به برخي موضوعات می باشد؛ بدون اينكه راه حلي براي آن و براي پايان دادن به اعتراض ها پيدا شود.
به نظر مي رسد كه عربستاني ها از همسايگان عرب خود معناي جنبش مسالمت آميز اعم از تجمع و تظاهرات و گردهمايي در مقابل موسسات دولتي و ميادين عمومي و مراكز تجاري را آموخته اند و عليرغم اينكه اين تجمع ها به نتيجه ملموس و قابل توجهي نرسيده است اما نشان دهنده پيشرفت توانايي جوانان و فعالان در زمينه گردهمايي و جمع كردن ديگران درخصوص موضوعاتي مانند زندانيان سياسي ، بيكاري و مصادره اراضي و فساد اداري است كه شهروندان عادي در عربستان از آن رنج مي برند.
اين تجمع ها براي مسئولان سعودي تازگي دارد و باعث شده است تا شهروندان اين كشور به فكر مطالبه حقوق خود و اعتراض به ممانعت از فعاليت گروهي شوند.
فعالان عربستاني در همه مناطق كشور توانايي خود را براي پشت سرگذاشتن قيد و بندها و محدوديت هاي اعمال شده بر تشكل هاي سياسي و تجمع هاي كوچك كه همواره با بازداشت روبرو مي شده است ، اعلام كرده اند.
رژیم سعودي همچنان به شيوه طرح انفرادی خواسته ها مقابل مسئولان و سركوب هر تلاشي كه از نظر آنان براي مطالبه حقوق و خواسته ها مطلوب نباشد، اعتقاد راسخ دارد و تجمع را مردود مي داند اما در مقابل صفوف منظم تجمع كننده در مقابل شوراها در مناطق اداري يا شهر رياض شيوه اي ديگر را در پيش گرفته اند.
تحولات اجتماعي كه شاه آينده عربستان با آن روبرو خواهد بود ، شيوه سنتي در عربستان را كه نسل قديم درپيش گرفته بود ، درهم خواهد شكست و روش مطالبه حقوق را تغيير خواهد داد و آنرا از انحصار دستگاه هاي دولتي خارج خواهد كرد.
تغييرات اجتماعي و افزايش ميزان مهاجرت به شهرهاي بزرگ و گسترش فعاليت رسانه ها و رويكرد باز آن در زمينه ارتباطات اجتماعي باعث شده است كه حد و حدود رهبران و مسئولان از رهبران سنتي مانند شيخ قبيله يا كدخداي يك روستاي دور افتاده گذر كند.
در سايه اين تحولات رو به رشد ، شاه آينده عربستان با وضعيت اجتماعي متفاوت با گذشته روبرو است زيرا در گذشته ، كنترل جامعه به ويژه در مناطق دور دست و دور از مركز سياسي و اداري از جمله مناطق جنوبي كشور نزديك به يمن و مناطق شمالي آسان بود. شايد شاه آينده عربستان براي به دست گرفتن كنترل امور كشور ناچار به توسل به راه كار امنيتي باشد. تا اين لحظه وليعهد عربستان هيچ تمايلي به تعامل با موضوع اصلاحات سياسي نشان نداده است و اين وضعيت ماداميكه تحرك مردمي منحصر به مسائلي غيرمنسجم و پراكنده است ، بر همين منوال است ولي روزي فرا خواهد رسيد كه اين خواسته ها يك جا جمع مي شوند و همه جامعه به اين باور مي رسند كه دستيابي به حل و فصل قضاياي حل نشده مانند زندانيان و نداشتن استقلال قضايي و مشكلات اقتصادي اعم از بيكاري و مشكل مسكن و طرد از روستاهايي كه درآن جا خدماتي وجود ندارد ، تنها با تغيير ريشه اي نظام حكومتي ممكن و ميسر خواهد بود و همه به اين نتيجه مي رسند كه بايد موسسات و مراكز كشور از جمله مجلس ، نهادهايي منتخب باشند كه اعضاي آن به خواست مردم انتخاب مي شوند و دولت هم از طريق همين مجلس منتخب تشكيل مي شود.
با وجود اينكه وليعهد عربستان تلاش مي كند تا در تبليغات اعلام نمايد كه پادشاه آينده عربستان پادشاهي متمدن است كه طرفدار و دوستدار فرهنگ و فرهنگيان می باشد اما هيچگاه از تمايل خود براي اصلاحات در مسائل سياسي سخن نگفته است و تا اين لحظه سكوت اختيار كرده است به گونه ای که گويي اين مساله براي وي اهميتي ندارد.
نه فرهنگ وليعهد و نه تجربه سياسي او درسطح داخل و در خارج و در سطح منطقه، باعث نمي شود كه ما انتظار داشته باشيم عربستان از مرحله اي به مرحله ديگر منتقل شود و شاهد رهايي اين كشور از رفتارهاي سنتي سياسي باشد. ماداميكه تحرك هاي مردمي محدود و پراكنده است ، وليعهد مجبور نخواهد شد كه معادلات سابق را تغيير دهد و فقط زماني خود را مجبور به تغيير و تحول سياسي مي بيند كه خواسته هاي حياتي مردم به طور يكجا و منسجم مطرح شود و دراين صورت ، وي خود را با جامعه اي متغير و درعين حال پويا روبرو مي بيند و اگر اميدي به تغيير وجود دارد ، وليعهد بايد به محض رسيدن به قدرت و تكيه زدن بر مسند قدرت ، بلافاصله به اجراي طرح هاي اصلاحات به ويژه اصلاح وزارت خانه ها از جمله وزارت كشور اقدام كند ، به گونه اي كه محدوده اختيارات و نفوذ اين وزارت خانه سلطه جو را كم كند و در اولين اقدام ، دستگاه قضايي را ازآن جدا كند و نيز سلطه و نفوذ آن بر مناطق را از نظر اداري كم كند زيرا كه اين وزارت خانه تحت سلطه شاهزاده نايف و پسرش در دوره مبارزه با تروريسم، به كشوري تبديل شده است كه هيچ محاسبه و بازخواستي از مسئولان آن نمي شود.
اين وزارت خانه مسئول متشنج شدن اوضاع داخلي عربستان است.
حال سوال اينجاست كه آيا وليعهد عربستان مي تواند در ماه هاي آينده چنين طرحي را اجرا كند. گذشت زمان پاسخ اين سوال را خواهد داد.
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
