این روزها فوتبالیستهای مسلمان با چالشي جدی براي اين كه هم بتوانند روزه بگيرند و هم به حرفه خود برسند، مواجه هستند.
در گزارش ترجمهشده در سايت مشرق اين موضوع بررسي شده است:
رمضان و فوتبال را چه باید کرد؟
اکنون بیش از یک میلیارد مسلمان در سراسر جهان در ماه مبارک رمضان قرار دارند؛ دورهای که نبايد در طول روز چیزی بخورند و بیاشامند. این روزها تاثیر خاصی بر فوتبال دارد که بازیکنان باید با رژیمهای ویژهای به رقابت با حریفان بپردازند. اما پرسش اصلی این است که چگونه فوتبالیستهای مسلمان میتوانند این ماه را با تمرینات و رقابتهای سخت حرفهای تلفیق کنند و دچار مشکل هم نشوند؟ این موضوع، مدتهاست به موضوع پژوهش مراکز علمی مربوط به ورزش تبدیل شده است.
بخشی از بازیکنان فوتبال جهان هر سال با این وضع مواجه میشوند که بخشی از ماه را در تمرینات سخت بگذرانند. کریم بنزما، مسعود اوزیل و حمید آلتین توپ از رئال مادرید، سمیر نصری از منچستر سیتی، آبو دیابی از آرسنال، فردریک کانوته از گوآن پكن و نیکولاس آنلکا از شانگهای چین در این زمره هستند.
برخی بازیکنان تصمیم میگیرند تمام این ماه را روزه باشند. این تصمیم شامل روزهای تمرین و رقابت میشود که بازیکنان روزه نیز هستند؛ اما گروهی نیز هستند که انجام این فریضه را به تعویق میاندازند تا توانایی بالایی برای بازی و تمرین داشته باشند. در حقیقت، دو واکنش به این موضوع نشان داده میشود.
هماهنگی تقویم فوتبال با اسلام
در منطقهای مانند بریتانیا که روزهداری از نیمههای شب آغاز میشود، ساعتها امکان خوردن و نوشیدن وجود ندارد. بین ساعت 5 صبح تا 9 شب را باید روزه باشند که این، کار را بسیار دشوار میکند. "برای بازیکنان در باشگاههای اروپا روزهداری بسیار دشوارتر از خاورمیانه است.": نیک ورث، پزشک باشگاه الجزیره ابوظبی ميگويد که شرایط دو طرف را دیده است.
وی که در تیمهای وست بروم، بولتون، فولهام، شفیلد یونایتد و منسیتی فعالیت کرده، تجربه سالها همکاری با بازیکنان مسلمان را برای ماه رمضان را دارد. این مربی ميگويد: "در خاورمیانه، فوتبال با این ماه تطبیق پیدا کرده است. ما شاهد برگزاری دیدارهای دوستانه در شب یا برگزاری تمرین در ساعت 10 شب هستیم. باشگاهی مانند الاهلی، اردوی پیش فصل خود را در استرالیا برگزار میکند که روزها کوتاهتر است."
اما در کشورهایی که فوتبال با تقویم اسلامی همخوانی ندارد چه اتفاقی روی میدهد؟ آیا ورث همچنان میتواند ادعا کند که ورزشکاران میتوانند حرفهشان و روزهداری را در تمام ماه حفظ کنند؟ "این موضوع به ویژگیهای فردی بستگي دارد؛ اما در اسلام این ماه دارای اهمیت زیادی است و این بسیار مهم است. توجه داشته باشید که ایمان قبل از حرفه آنها به وجود آمده است."
وقتی میتوان در فوتبال روزهدار بود
این مربی تغذیه از تاثیر رژیم غذایی و هیدراتها قبل از هر فعالیت فیزیکی میگوید و معتقد است شاید استفاده از بازیکنان مسلمان از ابتدای بازی، امکان پذیر نباشد. وی از نمونه علی الحبسی، دروازهبان تیم ملی عمان میگوید که در تیم بولتون واندرز حضور داشت: "برای بازیکنانی که در انگلیس هستند، توصیه به انجام برنامهای میکنم که قبل از رمضان شروع میشود. آنها میتوانند با مشاور مذهبی (روحانی) نیز صحبت کنند و شاید تصمیم دیگری بگیرند."
اشاره وی به تعویق روزهداری بازیکنان در ماههای دیگر است.
البته هر موردی میتواند متفاوت باشد و باید جداگانه دربارهاش صحبت کرد. یک نمونه به بازیکن سابق الجزیره مربوط میشود که به انگلیس رفت و آنجا نیز مورد مداوا قرار گرفت؛ اما روزهداریاش را به تاخیر انداخت و بهبود نیز یافت. یا مهاجم سابق ویگان انگلیس که اکنون در الزمالک مصر فعالیت میکند، هیچوقت روزهداری امير زكي مناقشهبرانگیز نشد و مشکلی برایش پیش نیامد.
روزهداری در انگلیس با قرآنخوانی
این مهاجم مسلمان از تجربه خود میگوید: "وقتی در انگلیس بودم، به راحتی روزه میگرفتم و نماز میخواندم. حتی در اوقات خاصی به قرائت قرآن نیز میپرداختم. هر روزه ماه مبارک را روزه بودم و فکر نمیکنم بر آمادگیام تاثیر میگذاشت؛ حتی فکر می کنم مرا قویتر نیز میکرد. من در دیدارهای زیادی بازی کردم که در تمام آنها روزه بودم."
البته، زکی از تجربه خود در ویگان نیز یاد میکند که متفاوت بود: "مدیر ما، استیو بروس عنوان کرد که روزهداری مرا درک میکند؛ اما اجازه نمیدهد وقتی روزه هستم بازی کنم. او میگفت باید یکی از این دو را انتخاب کنم و من نیز روزه را انتخاب کردم؛ اما بارها بدون اینکه بگویم روزه هستم، بازی کردم و هیچ مشکلی نیز پیش نیامد."
این بازیکن حتی به دیداری در سال 2008 اشاره میکند که با زبان روزه به میدان رفت: " روزه بودم و توانستیم با نتیجه دو بر یک بر نیوکاسل غلبه کنیم. در آن دیدار یک گل نیز به ثمر رساندم و همه از عملکردم در آن روز راضی بودند." زکی نمادی از بازیکنانی است که در سطح حرفهای فعالیت کردهاند و در ماه رمضان نیز به راحتی اعمال عبادی خود را به جا ميآوردند. البته نوع فعالیت وی نیز به شکلی بود که مربیان از او راضی بودند و مخالفتی نداشتند.
از موافقت نسبی بروس تا مخالفت مورینیو
اگرچه بروس فرصت روزهداری و بازی را میداد؛ اما خوزه مورینیو در اینتر میلان 2009 چنین امکانی را برای سالی مونتاری فراهم نکرد. این مربی پرتغالی معتقد بود روزه نمیتواند برای بازیکنش خوب باشد و همین نیز موجب میشد تا وی را نیمکتنشین کند.
اگرچه برخی بر این باورند که رمضان زمان مناسبی برای بازی بازیکنان نیست؛ اما کم نیستند بازیکنانی که چنین باوری نداشته و آن را موجب ايجاد یک قدرت معنوی و ذهنی بالا میدانند؛ در حقیقت، این ماه امکان یک درک خصوصی بهتر را از زندگی میدهد که نتایج بهتری برایشان دارد.
اوزیل: نمیتوانم روزه بگیرم
اما در این میان، بازیکنانی نیز هستند که روش زاکی و مونتاری را در پیش نگرفتهاند و به شکل دیگری رفتار میکنند. هم تیمی و دوست زکی، احمد حسام که در تاتنهام و رم بازی میکرد، در این زمره است: "وقتی در انگلیس بودم، تمام ماه مبارک را روزه بودم به غیر از روز بازی؛ اما پس از مشاوره با راهنمای مذهبی (روحانی)، متوجه شدم میتوانم در ماه دیگری این فریضه را انجام دهم."
وی میگويد روزهتاثیری بر آمادگیاش در تمرینات نمیگذارد؛ اما به دلیل سطح بالای دیدارها، نمیتواند به روزهداری در این روزهای خاص بپردازد.
نمونه دیگر، مسعود اوزیل، بازیکن تیم رئال مادرید است: "به دلیل شغلی که دارم، نمیتوانم در تمام ماه روزه باشم. فقط در روزهای تعطیل میتوانم به این فریضه برسم. در غیر این روزها نمیتوانم؛ چرا که باید خورد و نوشید تا در نهایت آمادگی قرار داشت."
از آتشنشانها تا بازیکنان فوتبال!
در حقیقت، میتوان انواع مختلفی از واکنشها به ماه مبارک را میان بازیکنان فوتبال مشاهده کرد و البته، این موارد زيادي بستگی به خود شخص دارد. در این بین، نظر اجمال مسرور، مسئول شورای مسلمانان بریتانیا نیز جالب توجه است: "اگر مریض یا مسافر باشید، میتوانید در این ماه روزه نگیرید؛ اما این استثناست. برای مثال، دلیل بازیکنان فوتبال که احساس رضایت از آمادگی خود نمی کنند، موضوع قانعکنندهای برای روزه نگرفتن نیست. مگر آتشنشانها، پلیسها یا معلمها روزه نمیگيرند؟"
البته او در ادامه اشاره جالبی نیز به اهمیت وقایع و موارد میکند: "به هر حال، شاهد رویدادی مانند المپیک در رمضان هستید. این فرصت ممکن است فقط یک بار در تمام دوران زندگی برای شما روی دهد یا اگر جام جهانی در این ماه باشد میتوان آنها را استثنا دانست. البته، این را در نظر داشته باشید که مورد به مورد متفاوت است. فکر میکنم اگر به فرهنگها احترام بگذاریم، آن وقت مربیان و باشگاه خود را با شرایط مسلمانان در رمضان تطبیق میدهند."
این موضوعی است که میتواند راهبردی باشد. آشنایی با فرهنگ رمضان و احترام به آن تا این مشکل بازیکنان مسلمان نیز حل شود.