تذکر رهبرانقلاب به‌هاشمی درباره دانشگاه ‌آزاد

فارس، قسمت دوم گفت‌وگوی خبرنگار فارس با علی‌رضا زاکانی مسئول هیأت تحقیق و تفحص از آموزش عالی کشور در مجلس هفتم به شرح ذیل است:

**بزرگترین مشکل دانشگاه آزاد بی‌قانونی و بی‌ضابطه‌مندی بود

*فارس: به نظر شما مشکل دانشگاه آزاد چه بود؟

-زاکانی: این چیزی که ما راجع به دانشگاه آزاد به آن رسیدیم، بزرگترین مشکلش بی‌قانونی و بی‌ضابطه‌مندی دانشگاه‌ آزاد بود.

نکته بعدی این بود که ناظری بر روند تشکیل و فعالیت دانشگاه آزاد نظارتی نداشت و نکته بعدی این است توسعه‌ای که انجام شد، توسعه کمی بود و کمتر به کیفیت توجه شد در حالی که در سال 73 در مجمعی که داشتند، همانجا بر کیفیت تاکید شد و اعلام کردند که جلوی توسعه کمی را می‌گیرند و این گزارش را هم آقای جاسبی به رهبر معظم انقلاب ارائه کردند و رهبری از آن استقبال کردند ولی بر اساس اسناد ما مسئولان این دانشگاه بعد از آن دوباره شروع به توسعه دادن کمی دانشگاه کردند.

نکته بعدی که وجود داشت، این بود که تصویب دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی هیچ قواعدی را نداشت و از شورای گسترش برای این موارد مجوزی دریافت نمی‌شد.

طبق بررسی‌های ما در سال 85 مشاهده کردیم که از 120 دانشگاه که فعال شده بودند، حدود 9 درصد از رشته‌های آنها در شورای گسترش مجوز گرفته بودند که همه این رشته‌ها هم کاردانی و کارشناسی بود. بعضی دانشگاه‌ها مقطع دکترا داشت ولی مقطع کارشناسی ارشد و یا سایر پیش نیازها را نداشت.

**دانشگاه آزاد مدافعین جدی برای جاسبی در سه قوه فراهم کرده بود

یکی دیگر از نکات نادرست در این رابطه ارتباط و پیوستگی برای فعالیت‌هایی است که با آن و از طریق ارتباط با مسئولان کشور شبکه‌ای را ایجاد کرده بودند که در آن افرادی از خانواده‌ها و نزدیکان حضور داشتند و با این ارتباط رویه نامناسبی در کشور حاکم شده بود که هم در قوه قضائیه و هم در قوه مجریه و هم در قوه مقننه مدافعین جدی را برای آقای دکتر جاسبی فراهم کرده بود. در سال 82 و 83 حدود 6 پرونده فروش سؤالات دانشگاه آزاد وجود داشت که همه آنها سؤالات اصلی بود و هیچ کدام سؤالات بدلی نیست و وقتی دقت می‌کنیم فقط یکی از این پرونده‌ها رسیدگی شده است و آن یک پرونده هم به جرم افراد به این عنوان که سؤال جعلی فروخته‌اند رسیدگی کرده و حدود 500 هزار تومان افراد را برای این جرم جریمه کرده‌اند در حالی که همه سؤالات، سؤالات اصلی بود و مستندات آن هم موجود است.

**واحد آکسفورد محیط دانشگاهی محسوب می‌شد اما در آن کلاس زبان برگزار می‌کردند 

*فارس: آیا تخلفات دیگری هم وجود داشت؟

-زاکانی: تخلفات دیگری هم مثل تخلفات در واحدهای دانشگاهی خارج از کشور وجود داشت؛ مجموعه دانشگاه آزاد در چندین کشور فعالیت داشت؛ مثلا واحد آکسفورد که ما بررسی می‌کردیم، مشاهده کردیم که آنجا را به عنوان یک محیط دانشگاهی محسوب می‌کردند اما در آن کلاس زبان برگزار می‌کردند و هزینه هنگفتی هم برای آن می‌پرداختند.

*فارس: هزینه این دانشگاه چقدر بود؟

-زاکانی: هزینه آن خیلی بالا بود ولی الان عددش در ذهنم نیست.

**واحد آکسفورد به نام خود جاسبی بود

*فارس: ظاهرا واحد آکسفورد به نام خود آقای جاسبی بوده؟

-زاکانی: بله؛ هیئت امنا مصوب کرده بود که بعضی از امکاناتی که نمی‌شد به اسم یک مجموعه حقوقی باشد، به نام آقای جاسبی باشد.

**جاسبی به صدر گفت که باید نام میرحسین موسوی از صندوق‌ها بیرون بیاید

*فارس: برخی مباحث مطرح شده در مورد اعترافات مدیر سایت جمهوریت،‌ خروج مهدی هاشمی از کشور به بهانه آکسفورد و اینکه انگلیس یکی از عوامل اصلی فتنه 88 بود. شما نظرتان در این رابطه چیست؟

-زاکانی: اینکه انگلیس جزء ام‌الفسادهاست، کسی شکی ندارد. چه آکسفوردی وجود داشته باشد، چه نداشته باشد. همچنین بر این مسئله که در فتنه انگلیسی‌ها هم دخیل بودند، باز هم کمتر باید شک کرد چرا‌که قرائن و شواهد کاملا این موضوع را نشان می‌دهد بویژه نکات و اعترافاتی را که سرکار خانم ستوتی بعد از دستگیری بیان کرده بود لذا اینکه انگلیس فساد می‌کند نباید در آن شک کرد‌ اما یکی از کارهایی که آقای جاسبی در دانشگاه آزاد می‌کرد، این بود که تلاش داشت ظرفیت‌های دانشگاه آزاد را در خصوص گروه‌ها و مجموعه‌ها و جریانات سیاسی به حرکت درآورد به طوری که از آقای صدر نائب رئیس مجلس هشتم نقل می‌کردند که آقای جاسبی چهارشنبه قبل از انتخابات سال 88 یعنی روز 20 خرداد طی تماسی به وی اعلام کرد که باید نام آقای موسوی از صندوق‌ها دربیاید و اگر در نیاید به خیابان‌ها می‌ریزند.

*فارس: آیا این موضوع در جمع خاصی عنوان شده بود؟

-زاکانی: این موضوع به طور تلفنی به آقای صدر گفته شد و من به نقل از آقای صدر این موضوع را شنیدم.

می‌خواهم بگویم وقتی چنین مسیری را دنبال می‌کردند، و حتی یک فرد دیگری مثل آقای کروبی هم در دانشگاه نمی‌پذیرفتند و به او هم تهاجم می‌کردند که این مسئله حکایت از آن داشت که ظرفیت‌های دانشگاه را به سمت و سویی خاص و نامزدی آقای موسوی سوق می‌دادند که در نهایت بتوانند کاری را انجام دهند.

**برادران جاسبی در یک روز همه چیزشان از گوشی تلفن تا جایگاه دانشگاهی را به هم وکالت دادند

*فارس: مسئله‌ دیگری هم به یاد دارید؟

-زاکانی: در سال 84 در دفترخانه 611 آقای جاسبی با برادرش آقای عباس جاسبی حاضر می‌شود و در آنجا همه جایگاه‌های حقیقی، حقوقی خود را به همراه اموالش به آقای عباس جاسبی وکالت می‌دهد که خود این مسئله محل اعتراض ما شد. حتی ریز نمره گرفتن از دانشکده‌ها؛ جایگاه‌های حقوقی و همه مسائل در آنجا ذکر شده بود. ما این مسئله را پیگیری کردیم و بر اساس پیگیری‌های ما معلوم شد در همان روز آقای عباس جاسبی همه چیز خودش را به اسم آقای عبدالله جاسبی کرده بود یعنی دو برادر در یک روز همه چیز خودشان را از گوشی تلفن گرفته تا جایگاه دانشگاهی به هم دیگر وکالت دادند؛ این کار خیلی سبکی بود چراکه جایگاه حقوقی قابل انتقال نیست و نمی‌شود آن را به نام کسی کرد اما از باب دیگر باب مراوده و سوءاستفاده را باز می‌کرد ما همان موقع اعتراض داشتیم و می‌گفتیم که نزدیک 140 هزار میلیارد اموال دانشگاه آزاد است و برخی از این اموال هم به نام آقای جاسبی است و بعد از آن هم آقای جاسبی در محضر همه چیزش را به برادرش وکالت داده است؛ البته بعدا گفته شد این کار به خاطر این بوده که جاسبی می‌خواسته به حج برود ولی وقتی پیگیری کردیم دیدیم در آن ایام حج آقای جاسبی در یک مراسم افتتاحیه حضور داشت. می‌خواهم بگویم این رویه، رویه‌ای است که به شدت حیثیت دانشگاه و دانشجو و اساتید را از بین برد و محل سوءاستفاده را فراهم کرد که برای آن اسناد زیادی را بدست آوردیم و در گزارشات ذکر شد البته در گزارشات نکات مثبت دانشگاه‌ها هم ذکر شد، ازجمله اینکه به اعتقاد من اتفاقی که افتاده بخشی از آن مبارک است چراکه زمینه رشد افراد و تحصیل آنها در کشور فراهم شده است و هیچ کس نمی‌تواند با این مسئله مخالفت کند. اگر ما مخالفتی داریم، مخالفت‌مان با این است که چرا کیفیت کار پایین است‌ چرا‌که در این رابطه بیشترین ظلم به دانشجو و استاد می‌شود و این سرمایه انسانی بالغ بر یک میلیون و 200 هزار نفری اینگونه به آن‌ها خدمات بهتر داده نمی‌شود و یا اینکه چرا بی قانونی و بی ضابطه کار دنبال شده و یا چرا سوء‌استفاده شده است.

**حضور دانشگاه آزادی‌ها در نشست‌های دبی

*فارس: به طور شفاف نگفتید آیا خبری در رابطه با ارتباط دخالت انگلیس در قضایای فتنه و دانشگاه آزاد وجود دارد یا خیر؟

-زاکانی: بعضی اخبار را داشتیم که بعضی از نشست‌هایی که در دبی یا جاهای دیگر برگزار می‌شد، بعضی افراد در آن شرکت می‌کردند.

*فارس: یعنی چه کسانی؟

-زاکانی: بعضی مسئولین دانشگاه آزاد.

*فارس: موضوع نشست‌ها چه بود؟

-زاکانی: این نشست‌ها نسبتی با دانشگاه آزاد و آموزش عالی نداشت؛ به این موضوع در تحقیق و تفحص هم اشاره کرده بودیم و حتی عناوین این نشست‌ها معلوم است. مثلانوشته بودیم در فلان روز یک نشست در دبی انجام شده که این فرد هم در آن نشست شرکت داشت.

اما اینکه ما بخواهیم حرفی در این رابطه بگوییم که ارتباطی وجود داشته نمی‌توانیم چنین ادعایی کنیم هر چند برخی گمانه‌زنی‌ها در این رابطه راجع به دهه 60 و بعد از آن وجود دارد.

** کلاهبرداری که با ادعای دوستی زاکانی از جاسبی پول گرفت

*فارس: مسئله دیگری در این رابطه به خاطر دارید؟

-زاکانی: به یاد دارم یک روز آقای دانشجو که استاندار تهران بود به من زنگ زد و اسم یک فردی را آورد و پرسید آیا این فرد را می‌شناسم یا نه که من در پاسخ گفتم خیر. من این فرد را در عمرم ندیده‌ام ولی می‌دانم که آدم درستی نیست چراکه می‌دانم کاری را دنبال می‌کند که مطلوب نظام اسلامی نیست. این مسئله گذشت و بعد از مدتی که در مراسم افطار مقام معظم رهبری با مسئولین کشور بودیم، بعد از افطار با سرلشکر صفوی احوالپرسی می‌کردیم که وی هم همین سؤال را از من پرسید. من خیلی تعجب کردم که چه طور ظرف حدود 20 روز دو نفر از من در مورد یک شخص سؤالی را می‌پرسند که نسبتی هم با هم ندارند و من آن روز همان پاسخ را برای آقای صفوی تکرار کردم.

یک روز آقای روشن که معاون سیاسی امنیتی استان تهران بود، به مجلس آمده بود و من از وی پرسیدم چرا هم استاندار و هم فرمانده سپاه در مورد فردی که من او را نمی‌شناسم، از من سؤال می‌کنند که آقای روشن گفت این فرد پیش آقای جاسبی رفته و ادعا کرده بود دوست شماست و بعد هم گوشی تلفن را روی آیفون زده بود و با شما صحبت کرده بود و قرار گذاشته بود 500 میلیون تومان برای مجموعه خودشان کمک بگیرد تا شما دیگر در مورد دانشگاه آزاد صحبتی نکنید و 200 میلیون اول چکش را کشیده بودند که البته این فرد دستگیر شد. من پرسیدم چه کسی این فرد را دستگیر کرد و در پاسخ گفت حفاظت سپاه پیگیر این مسئله بود. در آن زمان آقای رمضانی که هم اکنون در وزارت دفاع هستند، در آنجا مسئول بودند که من خودم شخصا موضوع را از ایشان پرسیدم و گفتم که آیا این حرف راست است چراکه من چنین فردی را نمی‌شناسم و یک بار بیشتر عکسش را در یک مجله ندیدم که آقای رمضانی گفت بله ما این فرد را رصد می‌کردیم و در نهایت دستگیر شد و اصل موضوع را تائید کرد؛‌ فردی که زمینه چنین کاری را فراهم می‌کند، علاوه بر اینکه کار بسیار بد و یک جرم است، باید به این نکته هم توجه کرد که وقتی آقای جاسبی حاضر می‌شود چنین مراوده‌ای داشته باشد و بی‌واسطه با بنده که پیگیر موضوع بودم چنین برخوردی کند شرایط بسیار زشتی را به همراه دارد.

**نگاه سال 85 احمدی‌نژاد به دانشگاه آزاد 180درجه با امروز متفاوت است

*فارس: از این دست مسائل باز هم برای شما اتفاق افتاد؟

-زاکانی: خرداد 85 ما جلسه‌ای خدمت رئیس جمهور داشتیم که در مورد دانشگاه آزاد بود. من نیم ساعت در آن جلسه حضور داشتم و توضیحات لازم را ارائه دادم و آقای بذرپاش هم در آن جلسه حضور داشت چراکه جلسه دو قسمت داشت که قسمت اولش نیم ساعت طول کشید و قسمت دومی هم داشت که آقای رئیس جمهور کار خاصی با ما داشت که محل بحث ما نیست. در همان نیم ساعت اول که بحث شد، نگاه آقای احمدی‌نژاد نسبت به دانشگاه آزاد و شعاری که راجع به آن می‌داد و اعتقادی که در مورد آن داشت، 180 درجه مخالف چیزی است که در حال حاضر مشاهده می‌کنیم. حتی یادم هست آن روز بحث آقای احمدی‌نژاد این بود که ما اطلاعات را در اختیارش قرار دهیم که من همان موقع چکیده‌ای از اطلاعات را آماده کردم و دو روز بعد که می‌خواست به صدا و سیما برود، آن اطلاعات را از طریق یکی از دوستان به رئیس جمهور رساندم.

**جلسه دونفره زاکانی و هاشمی در مورد دانشگاه آزاد 

پیش از این آقای زاهدی که وزیر علوم بود سه نوبت با من صحبت کرده بود و اصرار داشت اطلاعات را به آقای هاشمی رفسنجانی بدهم و من می‌گفتم اگر خودشان بخواهند اطلاعات را می‌دهم ولی من درخواستی از کسی نمی‌کنم؛ همچنین آقای دکتر حداد هم دوبار این درخواست را مطرح کردند که من باز هم این پاسخ را دادم تا اینکه یک روز آقای محسن هاشمی آقازاده آقای هاشمی که برای توضیح در مورد مترو به مجمع نمایندگان استان تهران آمده بودد، گفت پدر تمایل دارد موارد ما را بشنود که در آنجا گفتم هر موقع که بگویید، اطلاعات را می‌دهم که یک فرصتی را اعلام کردند ولی چون نمی‌توانستیم در آن زمان برویم فرصت دومی هم اعلام شد که ما در آن جلسه شرکت کردیم. وقتی من به آن جلسه که در دفتر مجمع تشخیص مصلحت نظام بود رفتم، مشاهده کردم قبل از من آقای جاسبی در اتاق بود. وقتی من پیش آقای هاشمی رفتم، گفتم که در این زمانی که اینجا هستم، نیامده‌ام نظر شما را راجع به افراد و دانشگاه آزاد تغییر دهم بلکه می‌خواهم یک سری حقایق را بگویم که شما آن را بررسی کنید و اگر به نتیجه رسیدید، در موردش تصمیم‌گیری کنیم.

**هاشمی گفت دستور رسیدگی می‌دهم

*فارس: در آن جلسه شما و آقای هاشمی تنها بودید؟

-زاکانی: بله من و آقای هاشمی بودیم.

آقای هاشمی بعد از اتمام سخنانم به بنده گفت این نکاتی که شما گفتید، رهبری هم به ما تذکر داده‌اند و بعد از بنده پرسید که آیا چیزی خدمت رهبر گفته‌ایم که من گفتم نه چیزی خدمت رهبری تقدیم نکردم اما می‌دانستم که قضیه مربوط به مواردی بود که به رئیس جمهور دادم چرا که آقای احمدی نژاد گفته بود دوشنبه صبح موارد مربوطه را به من برسانید تا در همان روز خدمت حضرت آقا بدهند و کلا می‌دانستم که سیر این مسئله چه طور خواهد بود اما نکته جالب این بود که آقای هاشمی گفت من دستور رسیدگی می‌دهم.

بعد از آن هم بنده برای همه اعضای هیئت امنا هر 13 جلد گزارش را فرستادم ولی بعدا از چند نفر پرسیدم که آیا چنین گزارشی به دست شما رسیده که گفتند نرسیده است و معلوم شد واسطه‌هایی که میان راه بودند و در سیستم فعالیت می‌کردند، افرادی بودند که نمی‌خواستند این گزارش‌ها به دست هیئت امنا برسد.

**مطالب زیادی در مورد برخی منصوبین دانشگاه آزاد وجود دارد

فارس: شما گزارش‌ها را به چه کسانی دادید؟

-زاکانی: من گزارش‌ها را تحویل دفاترشان دادم اما خود افراد گزارش را رؤیت نکردند و این نکته قابل توجهی است. در هر حال در حال حاضر انسان متحیر می‌ماند که بعد از سه دهه وقتی که با کلی تلاش دانشگاه آزاد در حال نفس کشیدن است و بارقه‌های امیدی در آن ایجاد شده تا اصلاحی درونش شکل بگیرد، بعضی نکات که شنیده می‌شود نکات نامطلوبی است. بعضی از انتصابات در دانشگاه آزاد را که می‌شنویم، تعجب می‌کنیم. همین افرادی که در حال حاضر در دانشگاه آزاد برخی از آنها نصب شده‌اند، در تحقیق و تفحص مطالب زیادی در موردشان داشتیم. برخی از آنها قبلا مسئول بودند و بعد کنار گذاشته شدند و دوباره روی کار آمدند. ما خیلی امیدواریم که اصلاحی در دانشگاه آزاد صورت بگیرد ولی اسباب تعجب است که آقای احمدی‌نژاد این طور اصرار می‌کند که تغییرات در این دانشگاه طور دیگری باشد.

**نگاه رئیس جمهور به دانشگاه آزاد ابزاری است

*فارس: به نظر شما چرا رئیس جمهور دیدگاهش تغییر کرده است؟

-زاکانی: به نظرم رئیس جمهور نگاه ابزاری دارد. وقتی یک نگاه ابزاری شد و اعتقادی نبود این طور خواهد شد یعنی یک روز ابزار مخالفت با دانشگاه آزاد است و یک روز هم همراهی کردن با فرد خاصی مثل آقای جاسبی آورده خواهد داشت لذا همان کسی که قبلا مخالفش بوده،‌ موافقش می‌شود.

**ارتباط جریان انحرافی با جاسبی/بازگشت جاسبی مانعی برای اصلاح دانشگاه آزاد

*فارس: همراهی با آقای جاسبی چه دستاوردی برای آقای احمدی‌نژاد دارد؟

-زاکانی: بنده شنیدم پیش از این برخی از عناصر جریان انحرافی ارتباطاتی با آقای جاسبی داشتند. در حال حاضر هم خیلی معنادار است که چه طور آقای جاسبی حمایت می‌شود در حالی که تلاش زیادی برای اصلاح دانشگاه آزاد صورت گرفته است به هر حال بازگشت آقای جاسبی مانعی برای اصلاح دانشگاه آزاد خواهد بود و سدی جدی برای اصلاح اشکالات قبل ایجاد می‌کند.

**جاسبی نباید برگردد

*فارس: به نظر شما وظیفه شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با این مسئله چیست؟

-زاکانی: به نظر من چون برگشت جاسبی مانع اصلاح دانشگاه آزاد می‌شود و دود این کار در درجه اول در چشم نظام آموزش عالی کشور و نظام اسلامی خواهد رفت، و در درجه بعد هم اساتید؛ دانشجویان و کارمندان که در دانشگاه آزاد سهم دارند آنها را از اصلاح درست محروم می‌کند؛ نباید جاسبی برگردد لذا شورای عالی انقلاب فرهنگی رسالت بزرگی دارد که این کار را انجام ندهد و باید دقت و جدیتی در این رابطه داشته باشد و در گذشته و عملکرد جاسبی بررسی کند و رسیدگی این موضوع را زمینه اصلاح در دانشگاه آزاد قرار دهد.

**به جاسبی دسته گل ندهند، محاکمه پیشکش

*فارس: اخیرا برخی فعالان دانشجویی خواستار رسیدگی به اتهامات جاسبی شده‌اند. نظر شما در این رابطه چیست؟

-زاکانی: به نظر من فعلا دسته گل به آقای جاسبی ندهند،‌ محاکمه پیشکش.

*فارس: به نظر شما پیگیری این موضوع ضرورتی دارد؟

-زاکانی: به اعتقاد من حتما باید تاریخ 30 ساله دانشگاه آزاد مورد بررسی دقیق قرار بگیرد و این مسئله را به عنوان پله‌ای برای رشد و ترقی دانشگاه آزاد به حساب آورند تا با ترمیم اشتباهات گذشته بتوان تحولی را در دانشگاه آزاد بوجود آورد و در این مسیر با سوء استفاده ها هم برخورد شود.

*فارس: شما ضرورتی برای تفحص مجدد از دانشگاه آزاد احساس می‌کنید؟

-زاکانی: تحقیق و تفحص از آموزش عالی تا سال 85 گرچه با مانع جدی دانشگاه آزاد روبرو شد اما توانست یک تصویر روشنی را فراهم کند؛‌ اتفاقاتی از سال 85 به بعد افتاد که جزء تحقیق و تفحص ما نبود و اگر کسی بررسی این موارد را انجام دهد مسائلی را می‌تواند به دست آورد چراکه جنس مسائل سال 85 به بعد متفاوت‌تر از گذشته بود.

*فارس: نظر شما در خصوص عملکرد آقای دانشجو در دانشگاه آزاد چیست؟

-زاکانی: من امیدوارم و البته در حال بررسی این موضوع هستم. اگر اجازه دهید، بعدا اظهارنظر می‌کنم. امیدوارم سیر تحول در دانشگاه آزاد به جهت مطلوبی برود و جهت خطایی را که مدیریت غلط آقای جاسبی در دانشگاه اعمال می‌کرد، درست شود.