آذربایجان در آستانه جنگ با ترکمنستان قرار گرفت

به گزارش بولتن نیوز از روزنامه ینی مساوات، مناسبات آذربایجان با یکی دیگر از همسایگانش نیز به حد رویارویی نظامی رسیده است. اختلاف بین آذربایجان و ترکمنستان بر سر بستر کپز در محدوده آبی آذربایجان در خزر که ترکمنستان متعلق به خود می داند و آن را « سردار» می نامد، با تسلیم یادداشت اعتراض دو کشور به یکدیگر همراه بوده و نخستین یادداشت از سوی آذربایجان تسلیم طرف ترکمن شده است.

تویلو کومکوف سفیر ترکمنستان در باکو در 18 ژوئن ( 29 خرداد ماه) به وزارت خارجه آذربایجان دعوت و با خلف خلف اف معاون وزیر ملاقات کرده است. در این دیدار به سفیر ترکمنستان خاطرنشان شده که طبق توافق روسای جمهور دو کشور در سال 2008 میلادی، تا زمانی که مساله تقسیم بستر خزر در محدوده های تماس حوزه های آبی دو کشور در خزر حل و فصل نشده، نباید عملیات اکتشافی یا استخراجی در این نقطه انجام بگیرد. به سفیر اعلام شده که طرف ترکمن با انجام عملیات لرزه نگاری و اکتشافی در بستر کپز، این توافق را نقض کرده است. همچنین گفته شده که اقدام غیر حقوقی ترکمنستان غیر قابل قبول بوده و آذربایجان حق اتخاذ تدابیر مقتضی برای حفظ حق حاکمیتش در دریای خزر را برای خود محفوظ نگه می دارد.

در این حال، سفارت ترکمنستان در باکو روز گذشته با انتشار بیانیه ای اعلام کرده است که نخستین یادداشت اعتراض در اصل از سوی طرف ترکمن و به دلیل تهدید و اعمال زور از سوی سرویس مرزبانی دولتی آذربایجان علیه یک کشتی غیر نظامی مشغول عملیات اکتشافی در بستر مورد اختلاف، تسلیم باکو شده است. 

در بیانیه سفارت ترکمنستان آمده است: « وزارت امور خارجه ترکمنستان در 16 ژوئن ( 27 خرداد ماه) در رابطه با اقدام غیر قانونی سرویس مرزبانی دولتی آذربایجان علیه یک کشتی غیر نظامی در بخشی از آبهای خزر که متعلق به آذربایجان نیست، بطور رسمی و از طریق ارسال یادداشت به وزارت خارجه آذربایجان، اعتراض قاطع خود به این اقدام را اعلام و تذکر داده است که در صورت ادامه چنین رفتاری، اقدامات متقابل انجام خواهد شد».

در بیانیه سفارت ترکمنستان اشاره ای به زمان توسل به قدرت نظامی از سوی آذربایجان برای تهدید کشتی مشغول عملیات اکتشافی در بستر "کپز" نشده است. ولی به نظر می رسد که این برخورد چند روز پیش روی داده است.

در این اثنا، سایت آمریکایی « یورواساینت.ارگ»یکی از تلگرامهای دیپلماتیک محرمانه آمریکا را که در سال 2010 میلادی توسط سایت ویکیلیکس منتشر شده بود، درج کرده است. از این تلگرام مشخص می شود که در ماههای مارس و آوریل سال 2008 میلادی تشنجی جدی در خزر روی داده و آذربایجان در واکنش به عملیات اکتشافی یک کشتی متعلق به شرکت مالزیایی « پتروناس» در بستر "کپز" که پیرو قرارداد با ترکمنستان در این ناحیه آبی فعالیت می کرده، ناوچه و بالگردهای نظامی خود را به حرکت درآورده است. در جریان دومین تشنج نیز که چند روز پیش از سفر قربانقلی بردی محمداف رییس جمهور ترکمنستان به باکو روی داده بود، مساله پس از مکالمه تلفنی فوری بین عشق آباد و باکو حل و فصل شده، ناوچه ها و بالگردها بازگشته اند و کشتی اکتشافی نیز از محل دور شده است.

پیداست که برغم توافق طرفها در مورد متوقف کردن کارهای اکتشافی در بستر کپز پس از مباحثات سال 2008 میلادی، ترکمنستان مجددا سعی در وارد شدن به این ناحیه کرده است که آذربایجان نیز با تهدید نظامی واکنش نشان داده است. اکنون دو طرف یکدیگر را تهدید به واکنش های متقبال میکنند. بعبارتی، اختلافات به حد بروز رویارویی نظامی بین طرفین رسیده است.