ایران پیشتاز دیپلماسی علمی دنیا شد / رشد ۳۱ درصدی مشارکت پژوهشگران ایرانی با سایر کشور‌ها

به گزارش پایگاه 598، محمدجواد دهقانی سرپرست ISC گفت: توسعه مشارکت‌های علمی در سطح بین‌المللی و دیپلماسی علمی یکی از سیاست‌های اصلی جمهوری اسلامی ایران است که نظام آموزش عالی کشور نیز تاکید ویژه‌ای بر آن دارد. مشارکت‌های علمی یکی از سیاست‌های مورد تاکید در نقشه جامع علمی کشور نیز است.

دهقانی اظهار داشت: یکی از شاخص‌های مهم مشارکت‌های علمی عبارت از سهم انتشار آخرین یافته‌های علمی مشترک بین‌المللی از کل انتشارات علمی کشور است. بررسی و تحلیل‌های علمی مستخرج از پایگاه استنادی بین‌المللی اسکوپوس (Scopus) نشان می‌دهد که در حالی که سهم دیپلماسی علمی از علم ایران در سال ۲۰۲۰ تاکنون به ۳۱ درصد رسیده است، مقایسه سهم مشارکت سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ مشخص می‌شود که جمهوری اسلامی ایران با ۱۴ درصد رشد پیشتاز دیپلماسی علمی دنیا شده است.

وی افزود: گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشور‌ها از جمله سیاست‌های کلی علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است. مشارکت علمی زمینه را برای دیپلماسی علمی باز می‌کند. یک پژوهش می‌تواند حاصل فعالیت یک پژوهشگر یا مشارکت علمی چند پژوهشگر از یک کشور یا بیش از یک کشور باشد.

سرپرست ISC یادآور شد: در صورتی که دو یا چند پژوهشگر از کشور‌های مختلف بر روی یک پروژه تحقیقاتی مشترک فعالیت کنند آنگاه یک تعامل علمی در سطح بین المللی رخ داده است که غالباً با هدف گسترش مرز‌های دانش صورت می‌پذیرد. این تعامل می‌تواند بین چندین محقق از چند کشور یا چندین دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی یا صنعتی صورت پذیرد.

وی گفت: اعتماد علمی و اخلاقی مهمترین عنصری است که در طول زمان بین محققان شکل گرفته و فضا را برای پژوهش‌های مشترک بعدی باز می‌کند. زمانی که این تعاملات علمی در سطح گسترده‌ای بین محققان دو یا چندین کشور به شکل بلند مدت صورت پذیرد تاثیر آن قابل ملاحظه خواهد بود. این تعاملات در سطحی بالاتر از محقق، تعاملات بین موسسات و دانشگاه‌های دو یا چند کشور را در بر می‌گیرد که به صورت شریک ثابت تحقیقاتی یکدیگر محسوب می‌شوند.

سرپرست ISC ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان مشارکت‌های علمی پژوهشگران کشور با دنیا طی ۱۰ سال اخیر از ۱۷ درصد در سال ۲۰۱۱ به ۳۱ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته و به خصوص در ۵ سال اخیر دائم روند افزایشی داشته است. به طوری که در سال ۲۰۱۶ سهم مقالات با مشارکت بین الملل از کل تولید علم به ۲۰ درصد بود که در سال ۲۰۱۷ به ۲۲ درصد، در سال ۲۰۱۸ به ۲۴ درصد، در سال ۲۰۱۹ به ۲۷ درصد و در سال ۲۰۲۰ به ۳۱ درصد رسیده است.