به گزارش پایگاه 598، تقريباً
سه ماه از ثبت INSTEX مي گذرد و به گفته ظريف، «اروپايي ها از انجام
وظايف شان بسيار عقب هستند». INSTEX از همان ابتدا ضعف هاي مشخصي داشت و از
طريق کارشناسان تذکر داده شد اما با اين حال اميد مي رفت که بتواند
بدعهديهاي اروپا را تا حدودي رفع کند. در حال حاضر نکته مهمي که در اين
مسير مطرح مي شود، نحوه عملکرد و زمان عملياتي شدن اين ابزار پشتيباني از
تبادلات تجاري مالي است که هنوز در هاله اي از ابهام قرار دارد.
مجيدرضا حريري کارشناس اقتصادي و نايب رئيس
اتاق بازرگاني مشترک ايران و چين درباره سازوکار INSTEX که از سوي اتحاديه
اروپا براي مبادلات تجاري به ايران پيشنهاد شده است، گفت: «مسائل اقتصادي
ما به خصوص تجارت خارجي به شدت با سياست آميخته است و نياز دارد کساني که
در اين حوزه اظهارنظر مي کنند هم در سياست و هم در اقتصاد فعاليت کرده
باشند که چنين افرادي در کشور بسيار کم هستند.»
وي ادامه داد: «ما به عنوان کارشناس
اقتصادي، اطلاعاتي از مذاکرات و پشت پرده اتفاقاتي که افتاده، نداريم
بنابراين بر اساس اخباري که سياسيون و ديپلمات ها منتشر مي کنند، مي
توانيم نظرات خود را بيان کنيم و نه بر اساس آنچه که اتفاق مي افتد و مي
تواند مسئله ديگري باشد. در نتيجه با اطمينان کامل نمي توان اظهار نظر
کرد.»
حريري با اشاره به وجود دشمنان بين المللي
کشور، اظهار کرد: «ما در شرايطي نيستيم که به دنبال ايده آل هاي خود برويم
زيرا در بدترين شرايط اقتصادي طي چند دهه اخير ، قرار گرفته ايم. ما با
سيستم مستقر سياسي «هار» در آمريکا و افرادي مانند بولتون بن سلمان و
نتانياهو که به شدت عليه مردم و دولت ايران عمل مي کنند، مواجهه هستيم.
کلکسيوني از خشن ترين دشمنان ما در کنار يکديگر قرار گرفته اند که به هيچ
آداب بين المللي خود را متعهد نميکنند. بولتون در جايگاه مشاور قسم خورده
ترين دشمنان ما و ضد انقلابيوني که در خارج از کشور هستند، قرار گرفته
است.»
اين کارشناس اقتصادي بيان کرد: «در اين
شرايط نمي توان به دنبال راه حل هاي جامع و کامل رفت. هر نوع منفذي که
اجازه دهد اندکي اکسيژن به اقتصاد ما از صحنه بين المللي تزريق شود را
نبايد ببنديم و بايد از آن استفاده کنيم. INSTEX هم يکي از آن موارد است
اما اينکه در اين راستا چقدر هزينه مي دهيم، مسئله اي است که سياسيون ما مي
دانند. بايد هزينه هاي داده شده در قبال INSTEX با فوايدي که نصيب مان مي
شود، متناسب باشد. ضمن اينکه بدانيم تا چه ميزان مي توان روي راه حل هاي
موجود حساب باز کرد و بيشتر از آن هدف گذاري نکنيم.»
INSTEX همه مشکلات اقتصادي ما را رفع نمي کند
نايب رئيس اتاق بازرگاني مشترک ايران و چين
افزود: «بايد بدانيم با INSTEX همه مشکلات اقتصادي ما رفع نمي شود. بايد به
اندازه منطقي به INSTEX و ديگر راه حل ها بها داد و اينکه همه آمال و
اهداف خود را معطوف به INSTEX کنيم، کار منطقي نيست.»
وي با اشاره به اظهارات وزيرامورخارجه
کشورمان مبني بر راه اندازي INSTEX غيراروپايي گفت: «ديپلمات هاي ما مي
توانند از زبان ديپلماسي براي مانورهاي خود در عرصه بين المللي استفاده
کنند. فرصت معاملات تهاتري و يا با ارزهاي ملي به خصوص با همسايگان ما،
راه حل هايي هستند که بايد از آنها استفاده کنيم. اين فرصت اگر به نام
INSTEX اروپايي و يا هر عنوان ديگري ناميده مي شود قابل استفاده است.»
حريري ادامه داد: «منظور از INSTEX
غيراروپايي يعني ارتباط با چين، هند، روسيه، عراق و ديگر کشورهاي همسايه.
بايد راه حل هاي جديدي براي ارتباط تجاري با اين کشورها بيابيم زيرا سيطره
اقتصادي آمريکا بر دنيا مسئله اي نيست که ما چشم مان را بر روي آن ببنديم.
اگر دولت هاي اروپايي مايل به کار با ما باشند، شرکت هاي اروپايي بين
المللي قادر به همکاري با ما نيستند کما اينکه در INSTEX شرکت هاي کوچک و
محلي مطرح هستند که به دلار وابستگي ندارند و تعداد آنها بسيار محدود و
قدرت مانور ما هم کاهش مي يابد.»
استفاده از ظرفيت همسايگان کشور
وي توجه به مبادلات تهاتري با کشورهايي که
قابليت تهاتر با ما را دارند را مهم دانست و گفت: «حلقه تحريم ها روز به
روز تنگ تر مي شود و استفاده از ظرفيت همسايگان فرصت محسوب مي شود. کشور ما
تقريبا ۱۰ همسايه دارد و نبايد رابطه اقتصادي ما با دو سوم از آنها قطع
باشد. طي چند سال اخير رابطه ما با کشورهاي حاشيه خليج فارس مخدوش شده و
اين فرصت زيادي را از ما گرفته است. در زمان تحريم، کشورهاي هم مرز که
امکان مبادله با آنها وجود دارد، بسيار مهم تلقي ميشوند. در دوران تحريم
اگر با کشورهاي هم مرز مانند عراق و افغانستان و پاکستان مبادلات تجاري
انجام دهيم، آمريکا نمي تواند بر آن کنترل داشته باشد.»
اين کارشناس اقتصادي با بيان اينکه بانک هاي
اروپايي هرگز نخواسته اند با بانک هاي ايراني مبادلات بانکي داشته باشند،
افزود: «ما دو مشکل با سيستم بانکداري دنيا داريم. اول بانک هايي که ارتباط
زيادي با آمريکا دارند يا داراي چرخه دلارهستند که حاضر به برقراري رابطه
با ما نيستند زيرا با جرايم ميلياردي با آمريکا مواجهه مي شوند. دوم بانک
هاي کوچک تر و محلي در اروپا که طي دو سال اخير با ما کار مي کردند. اين
بانک هاي اروپايي هم به دليل اينکه ما به قوانين FATF تن نداده ايم اجازه
کار با ما را ندارند.»
حريري در پايان سخنانش گفت: «اگر مبادلات
INSTEX بتواند حتي دو درصد از مبادلات ما را هموار کند، نبايد از آن چشم
بپوشيم. بايد از فرصت هاي کوچکي که مبادلات تجاري ما را در دنيا سامان
بدهد، بهره کامل ببريم.»