به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، رونمایی از ساز و کار مالی اروپایی «اینستکس» که بعد از ماهها وقتکشی
صورت گرفت، دولت را به حل برخی مشکلات اقتصادی امیدوار کرد اما نامشخص بودن
این ساز و کار در کنار باجخواهی اروپاییها برای تصویب لوایح مربوط به
«FATF» در کنار هشدارهای مختلف که به بیاثر بودن اینستکس گواهی میداد
باعث شد تا دولت که تلاش زیادی برای مذاکره با غربیها برای حل مشکلات
داخلی داشت بعد از آمریکا حالا از اروپا ناامید شوند، سید عباس عراقچی
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام با
حضور ایران و گروه 1+4 در وین به سر میبرد، پیش از این نشست در گفتوگویی
عنوان کرد: اعضای برجام (1+4) به دنبال ایدهها و ابتکارات و مکانیسمهایی
در این مدت بودند که بتوانند خروج آمریکا از این توافق را جبران کنند و
راهحل هایی را برای ادامه همکاری اقتصادی با ایران ایجاد کنند. وی با بیان
اینکه ابتکاراتی انجام شده که یکی از مهمترین آنها اینستکس و مکانیسم
مالی اروپاست، یادآور شد: البته در ابتدای راه خودش است و هنوز نمیدانیم
چگونه میتواند مشکل گشا باشد و چگونه کار کند، نیاز است بحثهای کارشناسی
مفصلی داشته باشیم. معاون سیاسی وزیر خارجه ایران با بیان اینکه اینستکس
خیلی دیر عرضه شده، تصریح کرد: خواست ما از اروپا این است که خیلی جدیتر
در این عرصه وارد شوند.
اینستکس تله اروپا برای تصویب «FATF» است
عباس گودرزی، نماینده مردم بروجرد در مجلس در گفتوگو با «عصر ایرانیان»
با اشاره به ساز و کار مالی اروپا اظهار کرد: اروپا بعد از مدتها وقت کشی
در نهایت ساز و کار مالی اینستکس را رونمایی کردند اما وقتی آنها تا به حال
به تعهدات خود عمل نکردند چطور توقع دارند که به این سامانه غیرشفاف
اعتماد کنیم. وی بیان کرد: اروپاییها قصد دارند تا با این سامانه که قطعا
کمکی به اقتصاد کشور نمیکند تمام مبادلات مال ایران را رصد کنند. گودرزی
متذکر شد: اروپا هماهنگ با آمریکا با زیادهخواهی به خاطر اینستکس از ایران
میخواهد که «FATF» را تصویب کنیم تا پروژه فشار به ایران کامل شود. این
ساز و کار مالی تلهای برای تصویب «FATF» است.
انتقاد شدید نمایندگان آلمان از اجرای کند و محدودیتهای اعمالشده در «اینستکس»
روزنامه «هندلزبلات» آلمان در گزارشی نوشت: اپوزیسیون در پارلمان آلمان و
عرصه اقتصادی این کشور درباره روند کند تشکیل سیستم مالی اروپایی برای
تجارت با ایران بهمنظور دور زدن تحریمهای آمریکا علیه این کشور ابراز
نارضایتی کردهاند. دولت آلمان همراه با فرانسه و انگلیس در اواخر ژانویه
درباره ایجاد یک سیستم مالی اروپایی مستقل از یورو برای تجارت با ایران
توافق کردند. محافل صنعتی در آلمان بر این باورند که چنین سیستمی بهندرت
در حال اجرا است. از عرصه سیاسی آلمان هم انتقاد شدیدی به این ابزار حمایت
از مبادلات تجاری با ایران موسوم به «اینستکس» وارد شده است. دولت فدرال
آلمان در پاسخ به یک درخواست پارلمانی مربوط به اواخر فوریه اعتراف کرده
است که تجارت با ایران در ماههای اخیر کاهش پیدا کرده است. بر اساس پاسخ
«والتر لیندنر»، معاون وزیر امور خارجه آلمان به این درخواست پارلمانی،
اینستکس ابتدا بر بخشهای مهم برای مردم ایران مانند صادرات دارو و مواد
غذایی تمرکز خواهد کرد. بهگفته لیندنر این سیستم مالی جدید باید در این
راستا نقش داشته باشد که از طریق تجارتهای اروپایی مشروع با ایران شرایط
زندگی مردم ساده در ایران را بهصورت چشمگیری بهبود بخشد. «کلاوس ارنست»،
رئیس کمیسیون اقتصادی و از سیاستمداران حزب چپ آلمان این استراتژی را
اساساً زیر سؤال برده و اظهار داشته است که محدودیت سازوکار مالی اینستکس
به بخشهای دارو و تولیدات پزشکی و مواد غذایی و کالاهای مصرفی نشان از
عدمتمایل دولت فدرال آلمان برای مخالفت با تحریمهای آمریکا است.
وی با
اشاره به اینکه این کالاها در هر صورت از دایره تحریمها مستثنی هستند
همچنین گفت: من تردید دارم که ایران به این ترتیب بهاندازه کافی انگیزه
برای پایبندی به توافق هستهای بیاید و اروپا را به این معاهده پایبند
ببیند. «کریستین دور»، معاون فراکسیون حزب لیبرال دموکرات آلمان هم در
مصاحبهای با «هندلزبلات آلمان» اظهار داشته است که دولت آلمان در مسئله
تحریمها علیه ایران خود را به کری زده و نسبت به آن بیاعتنا است. بهنظر
میرسد که کابینه دولت فدرال آلمان به مشکلات مالی شرکتهای آلمانی که در
کشمکشهای ایران و آمریکا گرفتار شدهاند بیتوجه است. دولت همچنان بدون
اینکه کاری انجام دهد تماشا میکند. امید نوریپور، از سیاستمداران
بلندپایه حزب سبز آلمان هم در این باره هشدار داده و اظهار داشته است که
نیروهای بهزعم وی افراطگرا در ایران علیه نیروهای محافظهکار کار خود را
پیش میبرند اگر مناسبات تجاری با ایران متوقف شود. کلاوس ارنست هم بر این
باور است که دولت آلمان خود را در پس مفهوم تجارت مشروع با ایران مخفی کرده
بدون اینکه بتواند توضیح دهد که منظورش از این مفهوم چیست. در واقع بر
اساس قواعد اروپایی مثلاً همکاریها در زمینه نفتی در ایران قانونی است که
البته رئیس جمهور آمریکا میخواهد آن را متوقف کند. مقررات بازدارنده
اتحادیه اروپا برای شرکتهای اروپایی پیوستن به تحریمهای کشورهای خارج از
این اتحادیه را ممنوع میکند. اما رئیس فراکسیون اقتصادی حزب چپ آلمان این
انتقاد را به دولت وارد میکند که کاملاً مطیع الزامات آمریکا در این رابطه
است و از آن تبعیت کرده و مقررات ممنوعه اتحادیه اروپا را جدی نمیگیرد.
پس از گذشت ماهها و دادن وعدههای تکراری در راهاندازی سازوکار مالی
اروپایی (spv) با ایران برای ادامه مبادلات تجاری، نهایتاً در روز پنجشنبه
11 بهمن ماه، این کانال مالی با نام INSTEX در فرانسه ثبت و مدیریت آن را
«پر شیفر» آلمانی با سابقه طولانی مدیریت در کامرز بانک بهعهده گرفت. در
این سازوکار مبادلات با یورو انجام خواهد شد و البته نکته قابل تأمل این
است که در این سازوکار ایران پولی دریافت نمیکند بلکه نفت خود را به
کشورهای اروپایی داده و در مقابل اقلام مورد نیاز خود را از آنها دریافت
میکند.
اینستکس ساز و کاری منفعل و فریبکارانه است
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه هیچگونه عزمی در کشورهای اروپایی برای
عملی کردن تعهدات برجام دیده نشده است، اینستکس را سازوکاری منفعل و
فریبکارانه دانست. محمد باقر ظهراب بیگی در گفتوگو با ایسنا درباره چرایی
تغییر SPV به اینستکس (INSTEX) گفت: ساز و کار مالی که در واقع میبایست
SPV یا همان سیستم اروپایی جایگزین سوئیفت باشد و قرار بود پس از اجرایی
شدن تحریمهای آمریکا در ۱۳ آبان امسال، به ادامه مراودات مالی ایران کمک
کند و ماموریتش این باشد که با حمایت و عزم کشورهای اروپایی و در رأس آنها
کشورهای آلمان، فرانسه و انگلستان سه عضو برجام، برای دور زدن تحریمهای
آمریکا باشد، اکنون به سازوکار منفعل و فریبکارانه اینستکس تبدیل شده است.
وی ادامه داد: موضوع خندهدار این است که اینستکس در واقع یک شرکت بوده که
به وسیله تعدادی افراد بازنشسته و خارج از دولت در کشور فرانسه ایجاد شده و
امکان دارد مانند بسیاری از مؤسسات دیگر، هر لحظه اعلام ورشکستگی کند و به
راحتی به کار خود پایان دهد؛ این در حالی است که این شرکت تنها با سرمایه
۳۰۰۰ یورو تأسیس شده و تا چند ماه دیگر مقامات اروپایی که در حوزه برجام
فعالیت میکردند دیگر در مسئولیت خود باقی نخواهند ماند. این کارشناس
اقتصادی افزود: پس از تأسیس اینستکس تیم مذاکره کننده اروپا اعلام کرده «در
صورتی ساز و کار مالی اروپا معروف به اینستکس عملیاتی میشود که مجموع
خریدهای بینالمللی ایران در چهارچوب این مؤسسه و تحت نظر آن صورت پذیرد»
که این موضوع بسیار فریبکارانه است، زیرا در این صورت، کشورهای اروپایی
همزمان با نخریدن نفت ایران به دلیل نداشتن امکان مالی، چین، روسیه و هند
را موظف میکنند که وجوه ناشی از خرید نفت از کشورمان را به صندوق ساز و
کار مالی اروپا انتقال دهند بنابراین در چنین شرایطی ما خودآگاهانه اختیار
همه مراودات مال خود را در ید قدرت اروپا نهادهایم که عملاً سرنوشت سیاسی و
اقتصادی کشورمان به جای اینکه توسط مردم و برگزیدگان خودمان تعیین شود،
توسط دشمنان ما مشخص میشود که این خود نوع دیگری از استعمار خواهد بود. به
اعتقاد ظهراببیگی، اروپا در صورت جدی بودن در مقابله با تحریمهای آمریکا
علیه ایران میتوانست از ابتدا به خرید نفت از ایران ادامه دهد و ارز
حاصله را در SPV ذخیره و در مرحله نخست برای مبادلات تجاری غذا و دارو
استفاده کند تا در مراحل بعد به کالاهای دیگر بپردازد ولی نه تنها این کار
را انجام نداد بلکه از فرصت ایجاد شده به دلیل تحریمهای آمریکا در حال
برنامهریزی برای سودجویی در جهت منافع خود است. وی گفت: اصولاً در مذاکره
با اروپا در خصوص حفظ برجام، از ابتدا مقولهای بنام «نفت در برابر غذا و
دارو» مطرح نشده بود و فقط موضوع مخالف عملی در برابر تحریمهای آمریکا بود
تا اروپا قادر باشد تعهدات خود را در چهارچوب برجام اجرایی کند ولی از
ابتدا کاملاً روشن بود که کشورهای اروپایی به هیچ عنوان حاضر به هزینه کردن
برای جلوگیری از تحریمهای آمریکا نبوده و اراده سیاسی لازم جهت خرید نفت
از ایران و پشتیبانی از SPV و برجام را نداشته و صرفاً در حال وقت کشی و
فریب مسئولان کشور هستند. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه هیچ گونه عزمی
در کشورهای اروپایی برای عملی کردن تعهدات برجام دیده نشده است، گفت: این
در حالی است که هنوز بسیاری از دیگر کشورهای جزو اتحادیه اروپا موضع رسمی
خود را اعلام نکرده و کشورهایی چون لهستان با برگزاری کنفرانس ضد ایرانی
آشکارا با آمریکا علیه کشورمان همکاری میکنند.
با تصویب پالرمو و CFT روزنههای دور زدن تحریمها را نبندیم
اسدالله عباسی عضو هیأت رئیسه مجلس در گفتوگو با فارس در خصوص ضرر تصویب
پالرمو و تعداد زیادی از لوایح غربی در کشور، گفت: دشمنشناسی در خصوص
لوایح غربی باید مدنظر مجلس، مجمع تشخیص و نهادهای نظارتی کشور باشد. وی
افزود: لزوم دشمنشناسی نیازمند تئوری و تبیین این موضوع در کشورمان نیست
چرا که آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی در قرارداد قبلی با جمهوری
اسلامی ایران به نام برجام فقط به دنبال آن بودند تا راههای نفوذ به
کشورمان باز شود و چندین سال ایران را معطل خود کنند تا در نهایت اهداف
آنها محقق شود. عضو هیأت رئیسه مجلس تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران تمام
تعهدات خود را در خصوص برجام انجام داده و به آن عمل کرد اما بلافاصله
آمریکا زمانی که به اجرای تعهدات خود رسید از آن خارج شده و آن را پاره
کرد. عباسی تصریح کرد: هیچ تعهد و تضمینی در خصوص برخورد با آمریکا در
برجام وجود نداشت و متأسفانه اروپاییها هم واکنش لازم را در این باره
نداشتند ضمن اینکه این سؤال وجود دارد که زمانی که ترامپ تعهدات آمریکا را
در خصوص برجام زیر پا گذاشت اما آیا اروپاییها ذرهای از تعهدات مربوط به
خودشان را انجام دادند؟ وی اظهار داشت: اروپاییها در خصوص برجام هم در حال
سرگرم کردن ایران هستند و ذرهای از تعهداتشان را اجرایی نکردند. عضو هیأت
رئیسه مجلس گفت: در شرایط فعلی به هیچ وجه منطقی نیست که تعهد و قرارداد
جدیدی را پذیرفته و آن را مصوب کنیم چرا که تضمینی برای اجرای تعهدات طرف
مقابل وجود ندارد و در چند سال گذشته این موضوع را به صورت عینی تجربه
کردهایم. عباسی تصریح کرد: وقتی ما به درون چاه میرویم ابزارهای مختلف را
با خود برده و برنامهریزی لازم را برای بالا آمدن از آن چاه داریم اما در
برجام و یا لوایح دیگر غربی به ویژه پالرمو و CFT این ابزارها را برای
بازگشت در اختیار نداشتهایم و تضمینی هم برای اجرای تعهدات طرف مقابل وجود
ندارد. وی گفت: مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان آخرین سنگر جمهوری اسلامی
ایران و شورای مشورتی میتواند نظر خود را در خصوص پالرمو و CFT بدهد و با
هوشیاری در این خصوص تصمیمگیری کنند و راههای نفوذ دشمن را ببندد. عضو
هیأت رئیسه مجلس گفت: باید روابط دیپلماتیک خود را با دنیا حفظ کنیم که در
این بخش ضعفهایی داریم و با وجود اینکه با بسیاری از کشورها از جمله
کشورهای همسایه آنطور که باید و شاید توسعه روابط نداشتهایم ولی خود را
متوجه لوایح چهارگانه کرده و اقتصاد کشورمان را بیسروسامان کردهایم و
نباید بُعد جدیدی را با روزنههای جدید برای نفوذ به کشورمان ایجاد کنیم
ضمن اینکه باید تلاش کنیم تا راههای دور زدن تحریمها را همچنان حفظ کرده و
دشمنان را شکست دهیم. وی با تأکید بر اینکه باید در خصوص تصویب پالرمو و
CFT هوشمندان رفتار کرد، خاطرنشان کرد: نباید هر آنچه که دشمن درخواست دارد
امضا کنیم و باید به آنها استقلال عمل و قدرت جمهوری اسلامی را نشان دهیم
ضمن اینکه کدام یک از این کشورهایی که این موضوعات را تصویب کردهاند با
تحریمهای ظالمانه شبیه تحریمها علیه ایران مواجه بوده و ساختار
حکومتیشان شبیه جمهوری اسلامی ایران است. عباسی با تأکید بر اینکه باید
استقلال، مقاومت و ایستادگی روی پای خود که از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی
بوده همچنان حفظ کرده و به آن عمل کنیم لذا از اعضای مجمع میخواهم با دقت
در موضوع پالرمو و CFT بدانند که نباید اسیر حواشی و فضاسازی حامیان این
موضوع بوده و تحت تأثیر قرار گیرند. چرا که باید پاسخ محکمی به
زیادهخواهیهای آمریکاییها و اروپاییها بدهیم.
*عصرایرانیان