کسی جرات انتقاد از خانواده هاشمی را نداشت +جزئیات

برای اطلاع از جزییات ساخت این مستند که در روزهای اخیر تیتر یک بسیاری از رسانه‌ها بوده با آقای «علی طادی» گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

برخی اطرافیان مرحوم هاشمی معتقدند شما با انتخاب جمله «هاشمی زنده است» قصد تمسخر ایشان راداشتید؟!

(باخنده)ابتدای کار به سراغ اصل حواشی رفتید! برخی از دوستان و خانواده آقای هاشمی این ادعا که گفتید را بیان می‌کنند. این دوستان معتقدند نقد مرحوم هاشمی، نقد امام خمینی؟ره؟ است. به هرحال هرکسی که مسوولیت داشته باشد، در کارنامه‌اش کارهای خوب و بد دارد. آقای هاشمی هم از این قاعده مستثنا نیست؛ هرچند خانم فاطمه هاشمی قائل به این است که دوران سازندگی بدون اشکال بوده است. 

ما سعی کردیم درکارمان هم سازندگی را نشان دهیم و هم مشکلات آن زمان را. علت انتخاب این عنوان برای مستندمان، لزوماً جمله حضرت امام(ره)  نبوده و این شعار مطرح بین هواداران آقای هاشمی است. ما هم معتقدیم هاشمی زنده است به این خاطر که مدیران ایشان و تفکر اقتصادی‌شان هنوز در مدیریت کشور 
وجود دارد.

چه شد که دراین مقطع به سراغ این فیلم رفتید؟ آیا حضور دولت آقای روحانی در این قضیه مؤثر بوده است؟ یا شاید نگران این بودید که تفکر دیگری چنین فیلمی را با نگاه خاص خودش بسازد؟

این پروژه حدود 6ماه قبل از فوت آقای رفسنجانی کلید خورد. البته قبل‌ترش هم کارهای پژوهشی انجام شده بود. متأسفانه با فوت ایشان کار ما هم کمی به عقب افتاد. بالاخره آقای هاشمی یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های انقلاب است. در تمام دنیا معمولاً رؤسای جمهوری پس از پایان ریاست‌شان مدتی را منزوی می‌شوند، اما آقای هاشمی تقریباً تنها موردی است که در تمام انتخاب‌های بعد از دوره خودشان فعال است. برای خودمان هم سؤال بود چرا کسی درباره وی کاری نمی‌سازد و نهایتاً قسمت ما ساخت این مستند شد.

با توجه به قدرت خانواده هاشمی تا سال88 کمتر کسی جسارت انتقاد از آن‌ها را داشت. شاید عدم پرداخت به این موضوع توسط دیگران نگرانی آن‌ها از تبعات کار بوده و برخلاف آن‌ها شما پشت‌تان گرم بوده است؟!

پس از نخستین نقد جدی که در سال74 مرحوم حاج‌احمدخمینی(ره) نسبت به سیاست‌های اقتصادی دولت سازندگی می‌کند؛ در دوره اصلاحات آقای اکبر گنجی با کتاب «عالیجناب سرخ‌پوش» نقدی غیرمنصفانه نسبت به ایشان می‌کند. آن کتاب باعث تخریب شدید چهره آقای هاشمی در بین مردم می‌شود؛ سال88 مکمل این موضوع شد. اما این‌که پشت‌مان گرم بوده، باید بگویم پشت‌مان به خدا گرم است. قطعاً چنین کارهایی رفتن به روی میدان مین است. وقتی در جبهه فرهنگی انقلاب کار می‌کنیم باید آماده اقدام انتحاری فرهنگی هم باشیم! ما نه اسکورت داریم و نه دفتر نامشخص! اگر بخواهند آسیبی به ما بزنند به راحتی ما را در گونی می‌کنند! نکته مهم این است که فضای گفتمان باز شده است. 

آیا برای تولید «هاشمی زنده است» با خانواده یا نزدیکان ایشان هم مشورتی داشته‌اید؟ چطور مصاحبه‌ای انجام نداده‌اید؟

بعد از فوت آقای هاشمی مجبور به تغییر فیلمنامه شدیم. به این نتیجه رسیدیم که هم‌سطح‌های سیاسی وی الان مسوولیت‌هایی دارند که دسترسی به آن‌ها دشوار است. دیگران هم آنقدر صحبت کرده‌اند که به تکرار افتاده‌اند. ضمناً من موافق این نیستم که ما تعریف و نقد را در کنار هم بیان کنیم. این را بی‌اخلاقی می‌دانستم که با عنوان ساخت فیلمی کاملاً مثبت از آقای هاشمی، به سراغ خانواده‌شان برویم و سپس هرآنچه را می‌پسندیم در تدوین استفاده کنیم. برای همین ترجیح دادیم سراغ آرشیو و نریشن برویم.

درجاهایی مثل بخش سفرهای خارجی آقای هاشمی در قبل از انقلاب از تصاویر خاصی استفاده می‌شود؛ برخی مدعی‌اند آن‌ها شیطنت‌آمیز انتخاب شده است؟!
در خاطرات خودشان و دیگر کتب به سفرهای خارجی اشاره شده است. در فیلمسازی نیاز به فضاسازی وجود دارد. نمی‌شود برای نمایش  آمریکا نریشنی به سرعت گفته شود و رد شویم. بالاخره نیاز به ترسیم فضای آنجا هست. آقای هاشمی برای وساطت در دعوای قطب‌زاده با چندنفر دیگر به  آمریکا می‌رود اما با کمک برادرشان به 20ایالت  آمریکا سفر می‌کند. سفر به 20ایالت  آمریکا زمان بسیار زیادی نیاز دارد؛ وی به تپه هالیوود یا فلان جنگل هم سفر می‌کند، اما باز هم ما به این‌ها با حسن‌نیت نگاه کردیم و با موضوع رؤیای سازندگی و ساخت کشور به آن پرداختیم.

تم فیلم شما تأکید بر رؤیای سازندگی هاشمی با نگاه به غرب و ژاپن است، مستند شما با موضع بوده یا صرفاً روایت تاریخ؟

موضع من تاریخ است. مگر می‌شود کسی خنثی باشد؟ قطعاً ما هم برای خودمان تفکری داریم اما قصد تزریق اندیشه خودمان داخل کار را نداشتیم.

البته اگر منظور از موضع، جناح‌بازی باشد خیر! ما سعی داریم انقلابی باشیم.

سعی کردیم مستندی منصفانه بسازیم. برخی از مستندهای دیگر که به زحمت دوستان درباره آقای هاشمی ساخته شده است از ابتدا پیش‌فرض‌شان معرفی یک آدم بد است!

 یک دوستی که آدم تندی هم است، گفت: بعد از تماشای «هاشمی زنده است» نگاه من به ایشان تلطیف شد! از آن سمت برخی هم می‌گویند فیلم شما برضد هاشمی است!

اگر مخاطب مستند خودتان بودید، با تماشای آنچه شخصیتی از آقای هاشمی در ذهن‌تان ترسیم می‌شد؟!

اول این که هرکس، هرچقدر هم انقلابی باشد انتهای زندگی‌اش مشخص نیست و همه باید مراقب باشیم. دوم این که شرایط کشور ما در حال حاضر ماحصل حضور اشخاص نیست؛ مهم تفکر است. درموضوع اقتصاد، رابطه با  آمریکا و نگاه فرهنگی دراین مستند به طور جدی پرداخته شده است. 

نگران این نیستید که برای خودتان و مستندتان مشکلی پیش بیاید؟!

روز اول که کار را آغاز کردیم تبعاتش را پذیرفتیم. اخیراً آقای یاسرهاشمی گفته است که اکثر تصاویر و فکت‌های مستند دروغ است. 

تا جایی که من می‌دانم ایشان فیلم را ندیده و احتمالاً مشاور رسانه‌ای‌شان گزارش فیلم را به او انتقال داده است. آقای محمد هاشمی تنها 40دقیقه از فیلم را دیدند.
 این که یاسر هاشمی گفته «اکثر» فیلم دروغ است برای‌مان خیلی عجیب است. منتظرم وی لااقل 10 مورد از این دروغ‌ها را بیان کند. محمد هاشمی هم گفته باور نمی‌کند دو یا سه جوان این فیلم را ساخته باشند!

چرا فکر می‌کنند چند جوان امکان ساخت این فیلم را ندارند؟

آقای محمد هاشمی گفته قطعاً تیم‌ها و امکانات آنچنانی پشت‌شان بوده است. حتی رقم‌های عجیبی مطرح کرده‌اند و گفته‌اند 3میلیارد تومان هزینه ساخت «هاشمی زنده است»، شده است. 

روزنامه همشهری یک‌شنبه مبلغ 20 میلیارد تومان را درباره مستند ما مطرح کرد. هرکسی در حوزه مستند فعال باشد می‌داند این رقم‌ها برای یک مستند آرشیوی که هیچ حتی برای داکیودرامایی مثل ایستاده در غبار هم زیاد است! 

تا جایی که من می‌دانم هزینه کار ما قطعاً زیر 80میلیون تومان است. جالب است که تحلیل‌های اشتباه محمد هاشمی را درهمین دو روز چندین روزنامه پوشش داده است.

 آقای صادق زیباکلام مصاحبه‌ای کرده و شنبه منتشر شده است؛ عجیب است چون ما هنوز شنبه کار را منتشر نکرده بودیم و برای وی هم نمایش نداده بودیم.

 ایشان از کجا فیلم ما را دیده که درباره‌اش مصاحبه کرده خدا عالم است! همه این‌ها یک قلم از پروسه فشارهاست. خاطره روزنامه‌های زنجیره‌ای درحال زنده شدن است اما ای کاش لااقل کمی حفظ ظاهر می‌کردند.

همانطور که گفته‌اند توقع ساخت این مستند، آن هم توسط چند جوان را نداشته‌اند!
«نتوانستن» باور این آقایان است. نمایندگان و اطرافیان‌شان همه کهنسال هستند و به نظرم حرف آقای محمد هاشمی نشان‌دهنده عدم باورشان به جوانان است.

همین الان شرایط اقتصادی و مشکلاتش نشان‌دهنده تبعات این نگاه است. به نظرم رقم عجیبی که ایشان درباره مستندما گفته به این خاطر است که خودشان در پروژه‌های‌شان چنین مبالغی خرج می‌کنند و به همین خاطر باورشان نمی‌شود کار ما چنین کم‌هزینه باشد.

 باید به این دوستان بگویم کار را به شما گران فروخته‌اند! خدا می‌داند خودشان برای فیلم‌های انتخاباتی‌شان چه پول‌هایی خرج می‌کنند!

منبع: صبح نو