فرصت عمران‌ خان؛ غفلت دیپلماسی ایران

به گزارش سرویس بین الملل پایگاه 598، در نطق انتخاباتی‌اش در شهر کراچی اعلام کرده بود که اگر قدرت را به‌دست بگیرد، نخواهد گذاشت از خاک پاکستان علیه دیگر کشور‌ها استفاده شود. این سخن اشاره‌ای مستقیم به استفاده نیرو‌های ناتو و آمریکا از خاک پاکستان برای انتقال تجهیزات و نیرو به افغانستان داشت. همین سخن موجب شد از او به‌عنوان چهره‌ای ضد آمریکایی یاد شود.

این صحبت از عمران‌خان نخست‌وزیر جدید پاکستان است. کسی که با رأی آوردنش در انتخابات پاکستان موجب نگرانی مقامات سعودی شد چرا که او مخالف ایفای نقش کشورش در جنگ یمن و خواهان روابط قوی با ایران بود و توانسته بود هم‌پیمان سعودی‌ها یعنی نواز شریف را در انتخابات شکست دهد.

از این‌رو عربستان نگران تغییرات گسترده در سیاست خارجی اسلام‌آباد بود. چراکه در مالزی هم «مهاتیر محمد» پس از تصدی نخست‌وزیری، نیرو‌های کشورش را از جنگ یمن خارج کرد و انتظار می‌رفت که عمران‌خان نیز دست به اقدامی مشابه بزند و از ائتلاف اسلامی محمد‌بن‌سلمان ولیعهد سعودی که در ۲۰۱۵ ایجاد شد، خارج شود.
رأی‌الیوم نیزدر گزارشی در این خصوص تاکید کرده بود: عربستان و امارات و آمریکا و انگلیس و دیگر کشور‌های اروپایی از رسیدن عمران‌خان به حکومت نگرانند، زیرا وی به‌طورکلی با سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه مخالف و حامی آرمان فلسطین و در فعالیت‌های سیاسی ضد اسرائیلی زیادی شرکت کرده است.

این رسانه با اشاره به آمریکا‌ستیزی این سیاستمدار پاکستانی نوشته بود: عمران‌خان در مقابل با مواضع تحقیرآمیز دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا علیه کشورش که گفته بود «آمریکا به پاکستان ۳۳‌میلیارد دلار طی ۱۵سال اخیر داده است و در مقابل جز دروغ و خدعه و در آغوش گرفتن گروه‌های تروریستی از پاکستان ندیده است» این‌گونه واکنش نشان داد که: «تو (ترامپ) مرد احمق و نادانی هستی.»

او همواره حملات هواپیما‌های بدون سرنشین آمریکایی در پاکستان و حتی در افغانستان را مورد انتقاد قرار داده و در اواخر سال‌۲۰۱۲ پس از سخنان اعتراضی علیه حملات هوایی آمریکا در پاکستان، حامیان وی برای مدتی راه‌های انتقال تجهیزات ناتو به افغانستان را با برگزاری تحصن در خیابان مسدود کردند.

این سیاستمدار برجسته پاکستانی در نخستین اظهار نظر‌های خود درباره سیاست خارجی  اسلام آباد، گفته بود: مرز‌های ما با افغانستان باید باز باشد، ارتباط ما با آمریکا باید تغییر کند و تبدیل به روابطی شود که دوطرف از آن منفعت ببرند نه فقط آمریکا! باید ارتباط‌مان با ایران قوی‌تر و بهتر شود و با عربستان نیز باید ارتباط‌مان خوب باشد، ما تلاش خواهیم کرد، جنگ‌ها را به صلح تبدیل کنیم

نه اینکه خود در جنگ‌ها شرکت کنیم.
او درباره انقلاب اسلامی ایران نیز گفته است: «امام خمینی؟ ره؟ که انقلاب اسلامی ملت ایران را رهبری کرده، تمام عمر خود را وقف مبارزه با رژیم طاغوت و تلاش برای رفع مشکلات ملت ایران کرد. رهبرکبیر انقلاب اسلامی درهیچ زمانی از این دوران ده‌ها ساله و پر فراز و نشیب، چیزی برای خود نخواست و همه چیز را برای ملت ایران می‌خواست. همین امر باعث شده که امام خمینی؟ ره؟ در دل همه ملت جای داشته باشد و مردم او را عاشقانه دوست داشته باشند. این علاقه ملت باعث شد که تشییع جنازه ایشان یکی از بزرگترین یا شاید بزرگترین تشییع جنازه در طول تاریخ شود.

رهبر حزب تحریک انصاف، همچنین در توصیه‌ای به جوانان پاکستان می‌گوید: «امام خمینی؟ ره؟ را الگوی خود در زندگی قرار دهند و او در این زمینه تاکید کرده است: «بدانید که هیچ‌گاه تاریخ جهان انسان‌ها را به خاطر ثروتشان بزرگ نمی‌کند و به یاد نمی‌سپارد، بلکه فقط افرادی را عزیز می‌کند و به یاد می‌سپارد که زندگی‌شان وقف دیگران باشد. اگر شخص برای خودش زندگی کند هرچقدر هم ثروت داشته باشد تاریخ او را به یاد نخواهد آورد، امام خمینی؟ ره؟ علیه شاه ایران به پاخاست، شما می‌دانید محمد رضا شاه چه پادشاهی عظیم و بزرگی داشت؟»

رهبر پاکستان در ابعاد سیاست خارجی خود هم دست به یک اقدام منحصر به فرد زد و آن مخالفتش با تحریم‌های آمریکا علیه ایران بود. او اعلام کرد که «تهران» نخستین مقصد سفر‌های خارجی‌اش خواهد بود.

«تایمز اسلام آباد» در این زمینه نوشته بود: نخست‌وزیر این کشور، ایران را به‌عنوان نخستین مقصد برای سفر خود پس از پیروزی‌اش در انتخابات انتخاب کرده و پس از سفر به تهران از ریاض دیدن خواهد کرد.

او با انتخاب تهران برای نخستین سفر کاری‌اش این پیام را مخابره کرد که با داشتن هزاران کیلومتر مرز مشترک باید اقدامات جدی در برقراری امنیت مرز‌ها برقرار کرد.

روی کار آمدن چنین سیاستمداری که می‌تواند فرصتی باشد برای ایران برای گسترش روابط با این همسایه دیرینه‌اش که ششمین زرادخانه بزرگ هسته‌ای در جهان، پنجمین ارتش بزرگ و دومین جمعیت بزرگ مسلمانان در جهان را در اختیار دارد؛ فرصتی که البته تا به امروز از آن استفاده نشده است.

«ملک سلمان» پادشاه عربستان که از روی کار عمران‌خان نیز دل خوشی نداشت، نخستین مقامی بود که در ۵‌مرداد پیروزی عمران‌خان در انتخابات را تبریک گفت و به مناسبت پیروزی در انتخابات، از وی برای سفر به ریاض دعوت کرد. اما رییس‌جمهوری ایران در روز هجدهم مرداد‌ماه در تماس تلفنی پیروزی عمران‌خان را تبریک می‌گوید.

همچنین رییس دستگاه دیپلماسی ایران نیز که حامل پیام رهبر انقلاب برای نخست‌وزیر جدید پاکستان و قهرمان تکریت بود با تعلل بسیاری این سفر را انجام داد. سفری که اگر زودتر صورت می‌گرفت می‌توانست تاحدودی ردپای عربستان در اسلام آباد را کم‌رنگ سازد و نقش‌آفرینی ایران را در کشوری که از لحاظ مرز و مذهب بیشترین اشتراکات را با ما دارد، بیشتر کند.

حتی «مهدی هنر دوست» سفیر ایران در اسلام‌آباد نیز در زمان روی کار عمران‌خان در پاکستان نبوده و با تعللی قابل توجه، در ۹‌مردادماه طی نامه‌ای پیروزی عمران‌خان رهبر حزب تحریک انصاف در انتخابات پاکستان را تبریک می‌گوید.

حال خبر آمده که عمران‌خان در نخستین سفر خود به عربستان -کشوری که از روی کار آمدنش نگران بود- می‌رود. «فؤاد چودری» وزیر اطلاع‌رسانی پاکستان اعلام کرده که «عمران‌خان» نخست‌وزیر این کشور به زودی به عربستان سعودی سفر خواهد کرد.

هر چند تاریخ حتمی این سفر هنوز اعلام نشده است، اما این نخستین سفر خارجی عمران‌خان بعد از به عهده گرفتن سمت نخست‌وزیری پاکستان است. به گفته وزیر اطلاع‌رسانی پاکستان آمادگی‌های لازم جهت این سفر در حال انجام است و عمران‌خان طی این سفر با پادشاه و ولیعهد عربستان و سایر مقامات این کشور دیدار و گفتگو خواهد کرد.

آقای سید‌حسین نقوی‌حسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار «صبح‌نو» در این خصوص گفت: ایران از جمله کشور‌هایی است که همسایگان بسیار زیادی دارد. وجود ۱۵ کشور در اطراف ایران ظرفیت و فرصت بسیار بالایی است که باید ارتباط با این کشور‌ها در اولویت روابط دیپلماتیک ما قرار گیرد؛ به‌خصوص که در این دوران با فشار غربی‌ها و محدودسازی آن‌ها روبه‌رو هستیم، بنابراین همسایگان می‌توانند به ما کمک کنند که یکی از آن‌ها کشور پاکستان است. هم به جهت فرهنگی و مذهبی و هم مرز‌های طولانی که این کشور با ایران دارد.

وی افزود: در سال‌های اخیر متاسفانه وزارت خارجه وقت و انرژی خود را صرف مذاکره با اروپا و آمریکا برای برجام کرده است و در تنظیم مناسبات‌مان با کشور‌های همسایه عقب مانده‌ایم و فاصله زیادی بین ما و کشور‌های همسایه ایجاد شده است و شاید برخی برخورد‌های خصومت‌آمیز میان ایران و برخی از کشور‌های همسایه برای همین باشد که وقت کافی برای برقراری مناسبات با آن‌ها نگذاشته‌ایم.

نقوی‌حسینی تاکید کرد: پاکستان از کشور‌هایی است که حتی در میان همسایگان ما نیز باید در اولویت باشد که اگر تعللی از سوی ایران برای برقراری رابطه راهبردی ایجاد شود طبیعی است که رقبای ما می‌روند و این مناسبات را برقرار می‌کنند و جا را برای کشور ما تنگ می‌کنند.