از آنجا که این جشنواره در سطح استان برگزار گردید، بر اساس ضوابطی که در فراخوان آثار جشنواره آمده است، مطالب غیر محلی و غیر مندرج در نشریات از دور رقابت در این جشنواره حذف خواهند شد.
همچنین بر اساس اعلام دبیرخانه جشنواره، مطالبی که در "ویژهنامههای استانی" روزنامههای کثیرالانتشار منتشر میشود، میتوانند در جشنواره شرکت نمایند.
این در حالی است که تعداد قابل توجهی از آثار منتخب که از وی هیئت داوران انتخاب شدهاند، فاقد شاخصههای بیان شده در فراخوان جشنواره میباشند.
به عنوان نمونه در بخش اصلی (خبر) رتبه دوم به "محدثه نجف زاده" از "روزنامه 19 دی" اختتصاص دارد به اخباری با عناوین «بازگشت تحریمها تاثیری در فروش نفت ندارد» و «حملات اسرائیل به سوریه برنامهریزی شده بود».
اختصاص رتبه دوم بخش خبر به دو خبری که در صفحه یک روزنامه 19 دی در تاریخ 97/2/22 منتشر شده است، در حالی است که خبرنگار، صرفا با جمع آوری چند خبر از منابع دیگری چون ایسنا، اقتصادنیوز، و ترجمه اخبار رویترز، اسپوتنیک، یورو نیوز در منابع داخلی، اقدام به تنظیم این مطالب کرده است که نه تنها تولیدی نمیباشد، بلکه به عنوان "گزارش خبری" میتوان از آنها نام برد.
علاوه بر اینکه این مطالب غیرمحلی و غیراستانی میباشد، در روزنامه کثیرالانتشار 19دی که در بخش ویژهنامهی استانی منتشر نشده است. بنابراین بر اساس ضوابط جشنواره میباید از گردونه رقابت حذف گردد!
همچنین در بخش اصلی (تیتر)، رتبه سوم به حسن طاهری از روزنامه 19 دی به خاطر تیتر یادداشتی با عنوان «افتتاح سفارت با طعم باروت» تعلق گرفته است!
این یادداشت کوتاه به کشتار فلسطینیان معترض به بازگشائی سفارت امریکا در قدس اشغالی داشته و پر واضح است که مطلب منتخب هئیت داوران، غیربومی و غیراستانی میباشد و در بخش ویژهنامهی استانی این روزنامه کثیرالانتشار منتشر نشده است.
در ادامه داوری سوال برانگیز هیئت داوران جشنواره مطبوعات قم، اعطای جایزه سوم در بخش اصلی (صفحه آرائی) بازهم به روزنامه 19دی به خاطر صفحه آرائی گزارشی از زلزله سرپل ذهاب در استان "کرمانشاه" با عنوان «اندوه باختر» به محمدمهدی سلیمانی اختصاص پیدا کرده است!
در بین آثار ارسالی از دیگر رسانه ها و جراید، آثار منتخبی وجود دارد که می توان با اغماض بسیار، آنان را در ردیف تولیدات بومی و استانی دانست. موضوعات کلانی که به نحوی میتوان آنان را با مسائلی استانی در هم آمیخت.
از این دست آثار منتخب، میتوان به کاریکاتور خانم "راضیه سادات مدرس" از پایگاه خبرقم (قمنا) اشاره کرد که به خاطر ارسال اثر خود با عنوان «اهدای خون، اهدای زندگی» رتبه نخست بخش اصلی کاریکاتور را از آنِ خود کند.
در حالی که در ضوابط انتخاب آثار به بومی و استانی بودن آثار ارسالی تاکید شده، اما بخش ویژه جشنواره به موضوع حمایت از کالای ایرانی اختصاص دارد. موضوعی که پرداختن به مسائل غیربومی و استانی را اجتناب ناپذیر کرده است!
در همین بخش ویژه نیز برخی آثار علاوه بر اینکه ناظر به بوم و استان قم میباشد، اما برخی دیگر نیز شامل مسائل ملّی و فرا استانی میباشد که به عنوان نمونه به موراد زیر می توان اشاره کرد:
- رتبه اول گزارش خبری در بخش ویژه اثر فاطمه محمدی از روزنامه 19 دی با عنوان «فشار دست های سنگین قاچاق بر گلوی تولید ملی»
- رتبه اول مقاله و یادداشت در بخش ویژه اثر حسن طاهری از روزنامه 19 دی با عناوین «ردپای بیگانه از سوغاتی مشهد تا آدامس» و «سیاست سخت امیر و قاچاقچیان دوران ما»
- رتبه دوم مقاله و یادداشت در بخش ویژه اثر زینب آخوندی از روزنامه 19 دی با عنوان «خطر نگاه سطحی به تولید ملی»
- رتبه سوم مقاله و یادداشت در بخش ویژه اثر حسن شیخحائری از خبرگزاری فارس با عنوان «حمایت از کالای با کیفیت و تداوم اقتصاد مقاومتی»
- رتبه سوم گزارش تصویری در بخش ویژه اثر مهدی مریزاد از خبرگزاری فارس با عنوان «کفش ساخت ایران»
عدم دسترسی به محتوای آثار منتخب جشنواره نه در سایت جشنواره و نه در جستجوی اینترنتی و حتی جستجودر سایت رسانههایی که آثار منتخب داشتهاند، یکی از مسائلی است که ابهامات درخصوص داوری جشنواره را افزایش می دهد!
خبرنگار خبرقم، از بین آثار منتخب، تنها به محتوای همین تعداد از آثار دست پیدا کرد که خارج از ضوابط جشنواره، مورد داوری هیئت داوران قرار گرفتهاند.
یکی دیگر از ابهامات که به اقدامات خلاف ضابطه هیئت داوری جشنواره، میافزاید، اعطای تعداد زیادی از جوایز به خبرنگاران و اعضای تحریریه روزنامه 19دی میباشد.
در ادامه جوایز اعطائی به ترتیب تعداد تعلق گرفته به هر رسانه، میآید:
- روزنامه 19دی: 9 اثر برگزیده جمعا به ارزش 11میلیون ششصدهزار تومان
- خبرگزاری فارس: 6 اثر برگزیده جمعا به ارزش 5میلیون و نهصد هزار تومان
- روزنامه شاخه سبز: 3 اثر برگزیده
- روزنامه اقتصاد آینده: 3 اثر برگزیده
- خبرگزاری مهر، روزنامه ایمان، روزنامه همشهری: هر کدام 2 اثر برگزیده
- خبرگزاری حوزه، روزنامه گویه، روزنامه پیام قم، خبرگزاری شفقنا؛ بازتاب خبر، قم پرس، خبرقم (قمنا) و خبرگزاری تسنیم: هر کدام یک اثر برگزیده
به این ترتیب روزنامه 19دی با صاحب امتیازی و مدیرمسئولی «مرتضی داستانی» بیشترین آثار منتخب را از سوی هیئت داوران از آنِ خود کرده است.
با نگاهی به حواشی به وجود آمده در این روزها بر سر مدیریت وی و دوستانش بر خانه مطبوعات قم و تخلف آشکار در عضوگیری در روز انتخابات بازرسان خانه مطبوعات، میتوان بهتر پی به پشت پرده روابط او با اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت مطبوعاتی برد!
گفتنی است، مرتضی داستانی از جمله اصلی ترین یاران رسانهای دولت حسن روحانی در دو انتخابات پیشین ریاست جمهوری در قم بوده است!
* حسن رضایی