آدمهاي عامي گاهي فهم و شعور و مرام خاصي دارند؛ آنها اهل هر برنامهاي باشند سعي ميكنند در بعضي از مكانها و زمانها دست و پاي خود را جمع كنند؛ اين مرام حتي در ميان مشروب خوارهاي قديم هم وجود داشته؛ آنها معتقد بودند محرم و صفر با زمانهاي ديگر #فرق_دارد؛ قبل از محرم دهان خود را آب ميكشيدند و به احترام امام حسين(ع) تا پایان ماه صفر لب به نجاست نميزدند و يا در بين آنها مرسوم بود كه با حالت مست و كثيف به ديوار مسجد تكيه نميدادند و اين را نشانه ادب خود به ساحت دين ميدانستند و با اين ادب نشان ميدادند كه اگر چه گرفتار آلودگي و فساد هستند؛ اما اين آلودگي از سر ستيزهجويي با خدا نيست. همين ادب باعث تغيير مسير بسياري از اين افرد شده است كه جريان «رسول ترك» يكي از همين نمونه هاست و داستانش در منابر مشهور است.
در فقه اسلامي نيز شارع بر اين مرام و مسلك صحه گذاشته و براي بعضي از مكانها و زمانهاي احكام خاصي وضع نموده؛ به عنوان مثال ورود به مكه و بيت الله الحرام بدون احرام، حرام است و شكار در محدوده حرم موجب كفاره است و يا مسافر با آنكه نمازش شكسته است؛ اما در مسجد الحرام ميتواند نماز خود را كامل بخواند. درباره مساجد معمولي نيز حكم به وجوب فوري تطهير مسجد در صورت نجس شدن دادهاند در حالي كه ساير زمينها چنين حكمي ندارد و اگر سالهاي سال هم نجس بماند تطهير آن واجب نيست. در مورد زمانها نيز بعضي از ماهها به عنوان ماه حرام شمرده شده است و حكم به حرمت جنگ و دو برابر بودن ديه در آن شده است. اين يعني از منظر فقه اسلامي نيز بعضي از مكانها و زمانها با بعضي ديگر #فرق_دارد.
قرآن كريم نيز به احترام بعضي از مكانها و خصوصيت خاص آنها اشاره فرموده؛ به عنوان مثال زماني كه حضرت موسي(ع) به طور سينا رسيد اولين دستوري كه از جانب خدا صادر شد اشاره به اين داشت كه اين زمين با ساير زمينها #فرق_دارد و در اولين صحبت كليم الله با خدا ، حضرت حق فرمودند:
إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوى(سوره طه آيه 12)
ترجمه: من پروردگار تو هستم نعلين(كفش) خود را درآور؛ چرا كه تو به سرزمين مقدسي به اسم طوي وارد شدهاي.
و يا در مورد مكه ميفرمايد:
إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمين فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً
(سوره آل عمران آيه 96 و 97)
ترجمه:همانا اولين خانه براي [عبادت] مردم همان است كه در مكه قرار دارد و [در آن] بركت و هدايت براي جهانيان قرار دارد و در آن آيات روشني است مقام ابراهيم در آن قرار دارد و هركس در آن وارد شود در امنيت است.
اين آيات نشان ميدهد كه خدا براي مكه اعتبار خاصي قرار داده است و از منظر الهي اين زمين با باقي زمينها #فرق_دارد.
حكومتهاي سكولار نيز به اين مسئله توجه دارند و سعي ميكنند به احترام معتقدان به مقدسات، حرمت بعضي از زمانها و مكانها را نگاه دارند؛ مثلا در عراق با آنكه حجاب اجباري نيست اما در شهرهاي مقدس كربلا، نجف، سامرا و منطقه كاظميه بغداد حضور بدون حجاب زنان ممنوع است و در آنها مجوز تاسيس مراكز مغاير با مسايل شرعي داده نميشود و يا در تركيه احداث مراكزي مثل مشروب فروشيها كه سنخيت با دين ندارند تا حريم مشخصي از مساجد و اماكن مذهبي خلاف قانون است. اين يعني سكولارها و لائيكها هم معتقدند كه بعضي از زمانها و مكانها با بعضي ديگر#فرق_دارد.
در مجامع غير مسلمان نيز اين تمايز بين اماكن مذهبي و غير مذهبي به چشم ميخورد. به عنان مثال واتيكان به عنوان قطب مذهبي مسيحيت و مقر پاپ قوانين خاصي دارد؛ حضور در اين شهردولت كوچك براي بانوان و حتي آقايان منوط به رعايت پوشش مناسب و مصوب واتيكان است و به وسيله تابلوهاي متعدد اين مسئله به تازه واردها گوشزد شده است و حتي ديپلماتها و شخصيتهاي سياسي كه براي ملاقات با پاپ به واتيكان ميروند بايد از اين قانون تبعيت كنند. اين در حالي است كه واتيكان به هيچ كشور مسيحي ديگري چنين دستوري نداده است و مسيحيان در ساير نقاط دنيا طبق ميل خود لباس ميپوشند؛ اين نشان ميدهد از نظر مسند نشينان واتيكان اين شهر با ساير شهرها #فرق_دارد.
نكته جالبتر اينكه حتي در پروتکلهاي مصوب در نهادهاي تحت سيطره كفر جهاني براي اماكن مقدس قوانين ويژهاي وضع شده است و طبق قوانين جهاني در منازعات و جنگهاي بينالمللي حمله به اماكن مقدس جزء تخلفات جنگي به حساب آمده و قابليت شكايت به دادگاه بينالمللي را دارد؛ يعني از منظر قوانين بين المللي نيز بعضي از مكانها با بعضي ديگر #فرق_دارد.
درواقع حرمت مكانها و زمانها خاص از طرف همه انسانهاي با هر دين و مرام مذهبي پذيرفته شده است و از چالهميدان تا مجامع بين المللي همه به اين واقعيت اذعان دارند.
متاسفانه چندي است كه در ايران و از طرف طيفي خاص اين واقعيتِ پذيرفته شده در دنيا، مورد انكار قرار گرفته است و عده اي با شعار اينكه مشهد با شهرهاي ديگر فرقي ندارد خواستار برگزاري برنامههاي هنجار شكنانه و كنسرتهاي آميخته به محرمات الهي شدهاند و متاسفانه اين جريان مورد حمايت دولت و شخص رئيس جمهور قرار گرفته است. آنچه مسلم است اين است كه كساني كه در تنور اين مسئله آتش می افروزند، شايد در عمر خود يك بار هم در كنسرتي شركت نكرده باشند و هر عاقل منصفي ميداند كه اين حمايتها و جنجالها فقط جنبه سياسي دارد و عنواني جز شوي تبليغاتي نمي توان به آن داد. مطلعين از وضع كشور ميدانند كه در شرايطي كه بحران اقتصاد، اشتغال، اعتياد و بي نتيجه بودن مذاكرات بين المللي در طول 5 سال گذشته كشور را در تنگنا قرار داده پرداختن به اين مسائل بي اهميت فقط براي شلوغ كردن فضا و فراموشي مسائل اصلي است؛ وگرنه چه توجيهي دارد كه رئيس جمهور كشور پرهيمنهاي مثل ايران جايگاه خود را تا حد اظهار نظر در مورد كنسرتها آن هم در يك شهر مذهبي تنزل دهد؟! چيزي كه در قد و قواره يك معاونت در اداره كل ارشاد اسلامي استان خراسان رضوي است.
البته حرف اين جماعت از جنبه ديگر درست است و آن اين است كه واقعا مشهد با شهرهاي ديگر فرقي ندارد و حرام شرعي از حرم امام رضا(ع) تا خيابان شانزلیزه حرام است؛ ولي حرف اينجاست كه اگر آقايان عرضه پياده كردن فقه در همه اماكن و اركان كشور را ندارند "لا اقل امام رضا را از مردم نگيريد" و بگذاريد يك جا براي رابطه با خدا پاك باقي بماند./۸۴۱/ی۷۰۲/س
حجت الاسلام عبدالصالح شمساللهي، نویسنده و پژوهشگر