در متن اين نامه خطاب به وزير راه و شهرسازي آمده است: چنانكه مستحضريد بيش از دو ماه از بروز سانحه برخورد دو قطار مسافري كه منجر به كشته و زخمي شدن حدود 150 نفر از زائران حضرت علي بن موسيالرضا (عليهالسلام) شد، ميگذرد؛ طي اين مدت گزارشهايي توسط نهادها و سازمانهاي مختلف مانند كميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي، سازمان بازرسي كل كشور، قوه قضائيه و كميسيون سوانح راهآهن تهيهشده است كه قضاوتهاي متفاوتي را در مورد دلايل بروز حادثه بيان داشتهاند، با اينحال با وجود دستور فوري رئيسجمهور مبني بر اعلام دلايل وقوع حادثه و برخورد با مسببان آن، تاكنون پاسخ سؤالات زير از سوي وزارت راه و شهرسازي داده نشده است.
در ادامه اين نامه آورده شده است: آنچه نهادهاي زيرمجموعه وزارت راه و شهرسازي در رابطه با علل وقوع حادثه عنوان كردهاند، بيشتر تأكيد بر خطاي انسانيِ متصدي ترافيك CTC دارد؛ درصورتي كه با استناد به دادههاي منتشر شده پيرامون اين حادثه، عدم نظارت لازم بر ايمني سير و حركت قطارها به دليل ضعف مديريتي مشهود است، ازاينرو مركز مطالعات اقتصادي بسيج دانشجويي دانشگاه علم و صنعت در راستاي شفافسازي ابعاد اين فاجعه تلخ براي ملت شريف ايران به بيان سؤالات زير ميپردازد؛ اميد است وزارت راه و شهرسازي با پاسخگويي به سؤالات زير ابهامات موجود در اين زمينه را برطرف كند و ضمن تنوير افكار عمومي از بروز حوادث مشابه جلوگيري به عمل آورد.
در بخش ديگري از اين نامه مركز مطالعات اقتصادي بسيج دانشجويي دانشگاه علم و صنعت به آخوندي امده است: بياعتماد شدن متصديان ترافيك به سامانه ATC كه در گزارشهايي مانند گزارش كميسيون عمران مجلس، بهعنوان عامل زمينهساز بروز اين حادثه ذكر شده است، به چه علت به وجود آمده است؟ از آنجا كه ضعف دستورالعملها موجب شده بود تا تنها خطاي يك متصدي زمينهساز بروز چنين سانحهاي شود، چه اقدامي براي اصلاح فرآيند خاموش نمودن سامانه صورت پذيرفته است بهگونهاي كه صدور اين مجوز نيازمند تأييد چندلايه از متصديان و بهصورت موازي باشد؟ در اين زمينه لازم به يادآوري است كه اين سامانه بايد در وهله اول، وظيفه حذف خطاي انساني و افزايش ايمني را به انجام برساند.
در ادامه اين نامه آمده است: در آييننامه سير و حركتِ قطارها براي
مواقع خرابي، دستورالعملهايي باهدف اخطار به ساير قطارها مانند نصب علائم
هشداردهنده روي مسير در نظر گرفتهشده است، علت عدم نصب تجهيزات اعلام
مسدودي خط براي قطار تبريز – مشهد كه مدت زيادي قبل از وقوع سانحه در بلاك
مياني اين خط متوقفشده بود، چه بوده است؟ چه تدبيري براي نظارت دقيق بر
عملكرد نيروي انساني راهآهن اتخاذشده است؟
طبق گزارشهاي تصويري و كتبيِ لكوموتيورانان محور تهران–مشهد، پس از بروز
اين سانحه همچنان سامانه كنترل ترافيك با خطاهاي زيادي همراه است، ازجمله
مغايرت بين علائم نمايشي نصبشده كنار خط و صفحه نمايشگر لوكوموتيوها؛ حال
سؤال اينجاست كه چه تصميماتي براي رفع اين نواقص اتخاذشده و اقدامات صورت
گرفته تاكنون چه بوده است؟ نتيجه آن به عموم مردم اطلاعرساني خواهد شد؟
با توجه به تعداد غيرقابلقبول خطاهاي سامانه ATC، چه سازوكاري براي نظارت بر عملكرد سامانه تنظيمشده است؟
با توجه به اينكه مناقصه خريد سيستم ATC محور تهران-مشهد به سبب فقدان سازنده داخلي در سالهاي 1381 و 1382 بهطور بينالمللي برگزار گرديد و هيچ شركت داخلي شرايط حضور در اين مناقصه را نداشت، چرا پس از انعقاد قرارداد با راهآهن روسيه اين قرارداد لغو شد؟
چرا مدتي اندك پس از برگزاري اين مناقصه بينالمللي، قرارداد با شركت داخليِ مهاران براي پيادهسازي سامانه، بهصورت ترك تشريفات و با قرارداد 100% ارزي منعقد شد؟ اگر اين شركت توان پيادهسازي سامانه ATC را داشت، چرا در دو مرحله مناقصه بينالمللي، واجد شرايط براي خريد اسناد مناقصه شناخته نشد؟
چرا با وجود معايب فراوان در سيستم نصبشده توسط شركت مهاران، راهآهن جمهوري اسلامي ايران اقدام به انعقاد قرارداد ساخت و نصب همين سامانه براي محورهاي بافق-بندرعباس و تهران-اهواز كرده است؟ آيا اين قراردادها نيز مجدداً بهصورت ترك تشريفات منعقد گرديده است؟
با توجه به انتقادات برخي كارشناسان مبني بر عدم صلاحيت شركت مهاران در اين پروژه و فقدان هرگونه تجربه قبلي درزمينه نصب اين سيستم، صلاحيت فني اين شركت توسط چه كساني و طي چه فرايندي احرازشده است؟ چه استانداردها و گواهيهاي داخلي يا خارجي از اين شركت مطالبه شده است؟
سطح ايمني، ظرفيت حمل بار/مسافر، زمان سير قبل از اجراي پروژه ATC در مسير تهران-مشهد چه اندازه بود؟ و پس از اجراي اين پروژه در اين مسير به چه سطحي از اين شاخصها دستيافتهايم؟
ازآنجا كه علت اصلي فوت بيشتر جانباختگان اين سانحه «آتشسوزي» بوده است، علت اشتعالپذيري بالاي واگنهاي مسافري چه بوده است؟ چه تدبيري براي جلوگيري از سير واگنهاي غيراستاندارد انديشيده شده است؟
همچنين ازآنجاييكه بالا بودن عمر ناوگان نيز در اين سانحه مؤثر اعلامشده است، با توجه به توان و ظرفيت بالاي واگنسازان داخلي، چرا همچنان سفارش جدي براي نوسازي ناوگان به اين توليدكنندگان داده نميشود؟
در صورت مجهز بودن واگنها به تجهيزات اطفاء حريق، چرا مسافران گرفتار در آتش نتوانستند از آن به نحو مطلوب استفاده نمايند؟
در شرايطي كه وجود تنها يك چكش مخصوص شكستن پنجره در مواقع اضطراري، ميتوانست از خسارات جاني اين سانحه تا حد زيادي بكاهد، چرا چنين وسيله سادهاي در قطار موجود نبوده و هنوز هم اين مشكل در قطارها پابرجاست؟
در بخش ديگري از اين نامه آمده است: با در نظر گرفتن اينكه صعبالعبور بودن منطقه سانحه، علت دير رسيدن نيروهاي امدادي اعلامشده است، چه راهكاري براي حضور سريع نيروهاي امدادي در صورت بروز سوانح مشابه در شبكه ريلي اتخاذ شده است؟ آيا برنامهريزي لازم براي آموزش امدادرساني اوليه توسط مأمورين قطار در زمان بروز چنين حوادثي صورت گرفته است؟
در پايان اين نامه آمده است: با عنايت به ابعاد قابلتوجه اين سانحه تلخ و دستور مقام معظم رهبري مبني بر اولويت دادن به حل ريشهاي اين موضوع و همچنين با توجه به مطالبه بهحق افكار عمومي و كارشناسان صنعت حملونقل ريلي كشور براي شفافسازي علل وقوع حادثه و تصميمات آتي، پاسخهاي صريح و دقيق وزارت راه و شهرسازي به سؤالات فوق ميتواند ابهامهاي پيشآمده را رفع و جايگاه فنّاوريهاي جديد مانند اين سامانه را در تحقق اقتصاد مقاومتي روشن نمايد.
به گزارش فارس ساعت 07:45 روز جمعه پنجم آذرماه بود كه يك رام قطار مسافري مسير سمنان-مشهد پس از عبور از ايستگاه در كيلومتر 211 پلاك گرداب - هفتخوان به واگن انتهايي قطار مسافري تبريز-مشهد كه به علت يخزدگي ترمز متوقف بوده است، برخورد كرد؛ در اين حادثه كه منجر به مشتعل شدن واگنها و انحراف لكوموتيو قطار سمنان-مشهد شد، 48 تن جان باختند.