میراث اقتصادی اوباما برای ترامپ

به گزارش نیویورک‌تایمز، اما براساس گزارش دولت که روز جمعه منتشر شد، دونالد ترامپ اقتصادی را به ارث می‌برد که به مدت 80 ماه در بخش‌خصوصی شغل ایجاد کرده است و در ماه نوامبر به 178 هزار نفر دیگر شغل داده و به این ترتیب نرخ بیکاری از 9/ 4 درصد در ماه اکتبر به 6/ 4 درصد کاهش یافته است. گرچه رشد دستمزدها کند است، اما همچنان بالاتر از نرخ تورم است و مصرف‌کنندگان طی نزدیک به یک دهه بالاترین سطح اعتماد را به اقتصاد دارند. از سوی دیگر، فدرال‌‌رزرو آمریکا آنقدر نسبت به زیربنای قدرت اقتصادی این کشور اطمینان دارد که آماده است در نشست خود در اواخر ماه جاری نرخ بهره را افزایش دهد.

جیم او سالیوان، اقتصاددان ارشد در حوزه آمریکا می‌گوید: «نرخ بیکاری در ماه نوامبر که کمترین سطح از اوت 2007 تاکنون به‌شمار می‌رود، نشان می‌دهد که رشد مشاغل چقدر خوب بوده است.» جیسن فورمن که هم‌اکنون رئیس شورای مشاوران اقتصادی اوباما است، دوران گذار قدرت در هشت سال قبل را به یاد می‌آورد. در آن زمان، هنگام انتشار جدیدترین آمار مشاغل از سوی وزارت کار، دفتر او مملو از مقامات کلیدی شده بود. او می‌گوید: «زمان بسیار وحشتناکی بود، زمانی که هیچ‌یک از ما در زندگی‌مان ندیده بودیم. اقتصاد روندی را طی می‌کرد که در آغاز «رکود بزرگ» طی کرده بود. همه بر این مساله تمرکز کرده بودند که چطور به سرعت جلوی آسیب‌ها را بگیرند و راهی برای بازگرداندن رشد اقتصادی پیدا کنند.» فورمن می‌گوید اما امروز: «اقتصاد سالم و رو به بهبود است.»

با وجود همه این پیشرفت‌ها، میلیون‌ها آمریکایی احساس می‌کنند از بهبود اقتصادی بهره‌ای نبرده‌اند. افراد فاقد مهارت به کارهای کم‌درآمد گماشته شده‌اند. افرادی که پیش‌تر دارای مشاغل تولیدی با مزایای خوب بودند، اکنون به‌دلیل اینکه مجبور هستند شغل‌های خدماتی کم‌درآمد داشته باشند یا اصلا شغلی نداشته باشند، خشمگین هستند. اضطراب و نگرانی شدید، به‌ویژه درمیان طبقه کارگر سفیدپوست، درمورد توانایی رسیدن یا باقی‌ماندن در طبقه متوسط یکی از عواملی است که به ورود ترامپ به کاخ سفید کمک کرد. البته گزارش مشاغل ماه نوامبر نقاط منفی هم داشت. این گزارش نشان داد افراد بیشتری به‌جای پیوستن به نیروی کار، از آن خارج شده‌اند. مشاغل تولیدی کاهش بیشتری داشته‌اند و همچنان شغل‌های نیمه‌وقت بسیاری وجود دارند که می‌خواهند به‌طور تمام‌وقت کار کنند. گرچه نرخ رسمی بیکاری برای فارغ‌التحصیلان دبیرستان به 9/ 4 درصد کاهش یافته است، این رقم دو برابر بیشتر از نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است.

جوناس پرایزینگ، رئیس من‌پاورگروپ، می‌گوید: «نیروی کار به دو گروه تقسیم شده است. افرادی موفق می‌شوند که قادرند از پیشرفت‌‌های تکنولوژی، جهانی شدن و دیگر تغییراتی که نیازمند مهارت‌ است، استفاده کنند. برای دیگر افراد، چشم‌انداز خوشایندی وجود ندارد.» او همچنین می‌گوید: «قبلا بخشی از نیروی کار مشاغل پردرآمدی داشتند که سطح پایین بودند و نیاز به مهارت نداشتند. اکنون این نوع از مشاغل به سختی پیدا می‌شوند.» توافقی که ترامپ با شرکت «کریر» حاصل کرد، نمونه‌ای از عمل به وعده‌های انتخاباتی مبنی بر حمایت از کارگران است. او با این شرکت به توافق رسید که در فرآیند انتقال تولید از آمریکا به مکزیک هزار شغل تولیدی حفظ شود اما قدرت تشویق هم محدود است. بتسی استیونسون، اقتصاددان دانشگاه میشیگان و مشاور اقتصادی سابق اوباما، معتقد است گرچه بخش تولیدی همچنان موتور رشد اقتصادی است، اما افراد کمتر و کمتری را استخدام می‌کند.

در حال‌حاضر بیش از 80 درصد از مشاغل مربوط به بخش خدمات است و ترامپ باید بیشتر به این مساله بیندیشد که چطور کارگران را با این مشاغل منطبق کند. او می‌گوید: «اقتصاد در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و بزرگ‌ترین چالش ترامپ این است که این روند را ادامه دهد.» از سوی دیگر، برخی از اقتصاددانان نگران هستند که فدرال‌رزرو بیش از حد بر نگرانی از ایجاد تورم در آینده تمرکز کند و تا زمان بهبود بیشتر شرایط، نرخ بهره را افزایش ندهد. الیز گولد، اقتصاددان اکونومیک پالیسی اینستیتوت، می‌گوید: «دلیلی ندارد که به‌طور پیشگیرانه رشد اقتصادی را کند کنیم، هم‌اکنون اولویت باید نگداشتن اقتصاد در مسیر و به پیش‌بردن آن باشد.» این در شرایطی است که بسیاری از کارفرمایان به دشواری می‌توانند کارگران را استخدام کنند یا آنها را نگه دارند. روبرت‌ای. فانک، مدیر اکسپرس ایمپلویمنت پروفیشنالز، می‌گوید: «درحال‌حاضر در صنایع نیازمند نیروی کار ماهر و نیمه‌ماهر هستیم و استخدام مساله‌ای دشوار شده است.» او به نیاز مبرم به کارکنان در بخش‌های حسابداری، فناوری اطلاعات، مراکز ارتباط، انبارداری و خدمات دفتری و حرفه‌ای اشاره می‌کند. فانک می‌گوید کارفرمایان از این مساله که نمی‌توانند افرادی با مسوولیت‌پذیری مناسب پیدا کنند، شکایت دارند. او می‌گوید در بسیاری از بخش‌های آمریکا، آزمایش اعتیاد یک چالش واقعی است. در ایالت واشنگتن که مصرف ماری‌جوانا قانونی است، فقط آزمایش اعتیاد 30 درصد از افراد منفی است. مارک جی. روزل، استاد علوم سیاسی دانشگاه جورج میسون واقع در ایالت ویرجینیا، می‌گوید اقتصاد فعلی هر نقطه‌ضعفی که داشته باشد مطمئنا بهتر از اقتصادی است که روسای‌جمهوری منتخب طی نیم‌قرن گذشته با آن مواجه شده‌اند. روزل می‌افزاید: «ترامپ باید شکرگزار باشد که سلف او اقتصادی قدرتمند را به او تحویل می‌دهد، به‌ویژه زمانی که این مساله را با انتقال قدرت در دوران‌های گذشته مقایسه می‌کنیم.»