شرايط ورود قطعه هواپيما در پساتحريم مشكل‌تر شد

به گزارش پایگاه 598، فارس نوشت: ‌به ادعاي مسئولان دولت، يكي از بزرگترين دستاوردها و گشايش‌هاي برجام، رفع تحريم‌‌هاي صنعت حمل و نقل هوايي است؛  دولت مدعي شد با اجراي برجام، نه تنها ورود قطعه‌(به عنوان گزينه اصلي تعمير و نگهداري و چك هواپيما) به ايران تسهيل مي‌شود بلكه خريد انواع هواپيماها براي ايرلاين‌هاي ايراني ساده و بدون واسطه خواهد بود امري كه شركت‌هاي داخلي سال‌‌ها منتظر آن بودند.

برنامه جامع اقدام مشترك (‌joint comprehensive plan of Action) با توافق ايران و 1+5 روز 23 تيرماه سال گذشته به فرجام رسيد و پس از آن بود كه‌‌ نوسازي ناوگان هوايي كشور اولويت اول دولت در پسابرجام شد.

در اين شرايط پساتحريم، پيش‌قرارداد خريد 118 فروند انواع هواپيماي ايرباس بين ايران‌اير و كمپاني ايرباس، اوايل زمستان سال گذشته‌ به امضاء رسيد، در آن پيش‌قرارداد‌ مقرر شد ‌‌118 فروند انواع هواپيماي ايرباس‌ شامل 45 فروند‌ ايرباس 321 و 320، 45 فروند‌ ايرباس 330، 16 فروند‌ ايرباس 350 و 12 فروند‌ ايرباس 380 پهن‌پيكر‌ براي ايران‌اير خريداري شود و در مدت زمان 5 تا 8 سال در اختيار هما قرار گيرد.

پس از آن پيش‌قرارداد خريد بيش از 30 فروند هواپيما براي ايران‌اير از كمپاني ATR مطرح شد كه سهام اين ايرلاين نيز در اختيار ايرباس بود.

بهار امسال بود كه موضوع خريد هواپيما از كمپاني آمريكايي بوئينگ براي ايرلاين‌‌هاي داخلي و ايران‌اير از سوي دولت مطرح شد و دولت آمريكا هم مجوز فروش هواپيما به ايران را براي بوئينگ صادر كرد و در پيش‌قراردادي توافق شد بيش از 100 فروند انواع هواپيماهاي بوئينگ براي ايران‌اير خريداري شود.

پس از آن بود كه در اوايل تابستان موضوع خريد هواپيماهاي ژاپني از شركت ميتسوبيشي براي شركت هواپيمايي آسمان مطرح شد؛ البته بماند كه هيچ‌يك از اين پيش‌قرارداد‌ها هنوز به قرارداد منتج نشده است و برخي‌ كمپاني‌‌ها نظير بوئينگ و خصوصاً ايرباس، منتظر مجوز اوفك‌ (Office of Foreign Assets Control) به عنوان «دفتر كنترل دارايي‌هاي خارجي» است.

طبق گفته وزير راه و شهرسازي ‌براي توسعه ناوگان هوايي كشور بيش از 500 فروند هواپيما لازم داريم كه 50 ميليارد دلار اعتبار مي‌خواهد.

به هر حال ورود اين تعداد هواپيما به كشور قطعاً نيازمند ايجاد زيرساخت‌هاي مناسب فرودگاهي و تعمير و نگهداري است كه لازم بود دولت از گذشته، به فكر توسعه فرودگاهي و تجهيزات در اين عرصه باشد.

موضوع قرارداد ايران با كمپاني‌هاي سازنده هواپيما ايرباس، بوئينگ، ATR و به تازگي كمپاني ميتسوبيشي ژاپن براي خريد تعداد زيادي هواپيما براي ايرلاين‌هاي ايران‌اير و آسمان، واقعه‌اي بزرگ در صنعت حمل‌ونقل هوايي محسوب مي‌شود كه نيازمند كنكاش و بررسي‌هاي مختلف تخصصي است.

در اين راستا به سراغ يكي از كارشناسان ارشد صنعت حمل و نقل هوايي رفتيم؛ وي در گفت‌‌وگو با فارس مي‌گويد: صنعت حمل و نقل هوايي كشور سال‌ها تحت ظالمانه‌ترين تحريم‌ها بوده است، نبود قطعه و عدم همكاري ‌از سوي كمپاني‌‌هاي سازنده براي اطلاع‌رساني تعويض قطعه، برخي تعويض‌هاي اجباري و همچنين عدم ارائه كتابچه‌ها و بسياري از مشكلات ديگر، از موانعي براي ايرلاين‌‌هاي ايراني بود ‌اما تلاش كرديم در همين شرايط با وجود نبود قطعه، چك‌هاي مختلف هواپيماها را در هر شرايطي انجام دهيم و بدين ترتيب از برترين آشيانه‌هاي تعمير و نگهداري برخوردار شويم به طوري كه امروز صفر تا 100 انواع چك‌هاي هواپيمايي نظير ايرباس 310 و 320 توسط همين متخصصان داخلي انجام مي‌شود.

وي بيان كرد: در شرايط تحريم‌ها كار روي هواپيما بسيار سخت است اما متخصصان داخلي در اين عرصه بسيار خوب رشد كردند، برخي مواقع به دليل شرايط تحريم قطعه هواپيما به دست كارشناسان نمي‌رسيد مثلاً امروز 20 فروند از هواپيماهاي ماهان و ايران‌اير در فرودگاه امام گراند شده‌اند و امكان استفاده ندارند اما در همين ايام تحريم بسياري از هواپيماها را سرپا نگه داشته‌ايم.

وي به قرارداد‌ فروش هواپيما به ايران توسط كمپاني‌‌هاي ايرباس و بوئينگ‌ اشاره كرد و گفت: وقتي كمپاني‌هايي نظير ايرباس و بوئينگ كه فروش هواپيما به ايرلاين‌هايي نظير قطر ايروايز، امارات و تركيش ايرلاين را به تعداد محدود انجام مي‌دهد، تصميم مي‌گيرند در قراردادي بيش از 200 فروند هواپيما به ايران‌اير بفروشند بدان معنا است كه متوجه شده‌‌اند كارشناسان فني ايرلاين‌هاي ايراني در هر شرايطي امكان تعمير و نگهداري را دارند و در واقع اعتبار ‌برند اين كمپاني‌ها را سال‌ها در شرايط تحريم حفظ كرده‌ و سانحه‌اي در اين حوزه نداشته‌اند بنابراين اعتباري براي آن كمپاني اخذ كرده‌‌اند.

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي بيان كرد: سوانح هوايي در ايران نسبت به آمار جهاني بسيار كمتر است و امنيت در پروازهاي ما بالا است و در اين حوزه، در رتبه‌هاي برتر دنيا قرار داريم.

* فروش قطعه هواپيما به ايران در پسابرجام مشكل‌تر شد/ كمپاني‌‌هاي سازنده در ارائه قطعه محتاط هستند‌

وي اظهار داشت: با وجود آنكه ادعا مي‌شد پس از برجام شرايط براي صنعت حمل‌ونقل و هوايي كشور و البته ارائه قطعه هواپيما، تسهيل مي‌شود بايد گفت متأسفانه پس از برجام شرايط براي ارائه قطعه به ايرلاين‌هاي ايراني از سوي كمپاني سازنده نظير ايرباس و بوئينگ سخت‌تر شده است، و همه آشيانه‌هاي تعمير و نگهداري ايرلاين‌‌ها در ايران بر اين امر صحه مي‌گذارند، در حالي كه انتظار مي‌رفت حداقل كمپاني ايرباس كه فرانسوي بود در ارائه قطعه همكاري بيشتري با ايرلاين‌هاي ايراني داشته باشد.

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي گفت: ‌در پسابرجام كماكان تأمين قطعه با واسطه انجام مي‌‌شود حتي در برخي شرايط با واسطه هم كار ايرلاين‌‌ها راه نمي‌افتد و به اجبار هواپيما زمين‌‌گير مي‌شود.

وي افزود: در حال حاضر شركت‌هاي هواپيمايي بالأجبار برخي هواپيماهاي قديمي‌تر را گراند مي‌كنند و از قطعه آنها براي هواپيماهاي جديدتر استفاده مي‌‌كنند.

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي با بيان اينكه هواپيماهاي گراند هزينه‌هاي تأمين و نگهداري بيشتري دارند، اظهار داشت: نشست و برخاست هواپيما براي ايرلاين هزينه دارد در حالي كه اگر هواپيما روي آسمان باشد كمترين هزينه را براي ايرلاين به همراه خواهد داشت.

* كمپاني‌هاي سازنده هواپيما هنوز به ايرلاين‌هاي ايراني‌ خدمات نمي‌دهند

وي افزود:‌ طبق قانون، درصدي از پولي كه ‌كمپاني‌هاي سازنده هواپيما ‌بابت فروش هواپيما دريافت مي‌كنند، بابت خدمات پس از فروش و ارتباط مداوم با ايرلاين دارنده هواپيما است، كمپاني‌ها ملزم هستند تا پايان عمر هواپيما، به صورت 24 ساعته ارتباط آنلاين با دارندگان هواپيما داشته باشند در حالي كه ايرلاين‌هاي ايراني در طول سال‌هايي كه اين هواپيماها را در اختيار دارند، كوچك‌ترين پشتوانه‌اي از كمپاني سازنده نداشتند و هنوز اين ارتباط برقرار نشده است.

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي گفت: ما به هيچ وجه ايرلاين‌‌هاي كشورهاي عربي و تركيه‌‌اي را رقيب خود نمي‌دانيم، كارشناسان ما در اين حوزه‌ رتبه بالايي دارند، در حالي كه در برخي كشورهاي عربي فقط مديرعامل ايرلاين اهل آن كشور است و همه عوامل فني، تابعيت فرانسوي و آمريكايي دارند.

وي با تأكيد براينكه اعمال تحريم‌هاي صنعت حمل‌ونقل هوايي از سوي غرب بر‌ ايرلاين‌هاي داخلي غيرمنطقي است، گفت: قطعاً اگر جان انسان‌ها بدون در نظر گرفتن هر دين و آييني براي انسان‌هاي ديگر مهم باشد بايد متوجه باشند كه تحريم‌ صنعت حمل‌ونقل هوايي يعني عناد با جان مردم بي‌گناه؛ از سوي ديگر همين هواپيماهاي ايراني در آسمان‌هاي اروپا پرواز مي‌كنند و همين هواپيما شايد موجب ناامني براي آسمان اروپا شود.

* دولت در پيش‌قرار‌داد خريد هواپيماهاي نو مشورتي با متخصصان صنعت نداشت

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي با اشاره به رايزني‌هاي ايران با كمپاني‌هاي سازنده هواپيما ايرباس، بوئينگ، ميستوبيشي و ATR بيان كرد: لازم بود دولت در رايزني‌هاي خود براي خريد هواپيما و نيازسنجي‌ها، با كارشناسان صنعت حمل‌ونقل هوايي مشورت مي‌كرد، با آنهايي كه سال‌ها در اين صنعت به قول معروف استخوان خورد كرده‌اند؛ در حالي كه اين خريد‌ها در برخي موارد غير تخصصي بوده است.

وي با بيان اينكه صنعت كشور ژاپن در توليد هواپيما نوپا است، گفت: به چه دليل ما بايد از كمپاني ژاپني هواپيما خريداري كنيم در حالي كه هنوز هيچ جاي ديگر دنيا، هنوز از اين مدل هواپيماها خريداري نكرده‌اند و اين منطقي نيست كه مردم ما ‌قرباني تست هواپيماهاي ژاپني شوند.

* ظرفيت پاركينگ فرودگاه‌ها محدود است/ جايي براي پارك ‌هواپيماهاي جديد نداريم

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي به پيش‌قرارداد خريد 118 فروند ايرباس و بيش از 100 فروند بوئينگ و ATR اشاره كرد و گفت: متأسفانه دولت فقط به مقوله خريد هواپيما توجه كرده‌ است در حالي كه مشكلات اساسي بعدي در اين حوزه، ابتدا پاركينگ هواپيما‌ها و سپس موضوع تعمير و نگهداري و انجام چك‌هاي مختلف‌ است كه ما توجهي به آن نداشته‌ايم.

وي با بيان اينكه مشكل پاركينگ هواپيما در فرودگاهي مثل مهرآباد وجود دارد و در آينده در فرودگاه امام خميني (ره) اين مشكل ايجاد خواهد شد، گفت: از آن روزي مي‌ترسم كه هواپيماهاي خارجي بخواهند در فرودگاه امام فرود بيايند اما ما جايي براي پاركينگ آنها نداشته باشيم.

* دولت به فكر آشيانه‌هاي تعمير و نگهداري هواپيماهاي نو نيست/ ظرفيت فعلي بسيار محدود است

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي تأكيد كرد: وقتي يك شركت هواپيمايي AOC و يا صلاحيت دارا بودن خط هوايي را اخذ مي‌كند، پس از آوردن خلبان و هواپيما به ايرلاين خود، بايد موضوع تعمير و نگهداري ناوگان را پيگيري كند.

وي افزود: در فرودگاه امام خميني (ره) حدود چهار آشيانه تعمير و نگهداري هواپيما متعلق به ايران‌اير، ماهان، آسمان و تا حدي معراج فعال هستند كه حداكثر مي‌توانند كمتر از 30 فروند هواپيما را گراند كرده و همزمان چك كنند.

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي ادامه داد: لازم است قبل از ‌خريد هواپيماهاي نو ‌به وجود زيرساخت‌ها در فرودگاه‌ها توجه كنيم، ما هنوز آشيانه‌اي براي چك و گراند هواپيماهايي كه قرار است وارد ناوگان شود نداريم و همين آشيانه‌هاي موجود هم براي ناوگان فعلي ما ناكافي است.

* موانع ترانسفر و نقل و انتقال پول از عوامل اصلي به طول انجاميدن قرارداد ايرباس‌‌ها است

وي به دلايل به طول انجاميدن قرارداد خريد ايرباس‌ها‌ و ATR ها براي ايران‌اير اشاره كرد و گفت: در حال حاضر شركت‌هاي هواپيمايي براي خريد هواپيما و به دنبال آن ترانفسر پول مشكل دارند و همين مشكل در نقل و انتقال پول از عوامل اصلي به نتيجه نرسيدن قرارداد ايرباس‌ها است.

* احتمال «استعمار صنعتي ايران» با ورود هواپيماهاي نو

وي با بيان اينكه صنعت هوايي پيشاني اقتصاد هر كشوري است، گفت: دلايل اصلي پيشرفت اقتصاد آمريكا و اروپا رشد صنعت حمل‌ونقل هوايي است زيرا آنها زمان ترانسفر كالا و انسان را كاهش داده‌اند اما توسعه ناوگان هوايي در گام اول نيازمند توسعه زيرساخت‌ها است.

اين كارشناس ارشد صنعت حمل‌ونقل هوايي تأكيد كرد: به نظر من در صورت ورود بي‌شمار اين هواپيماها و عدم امكان تعمير و نگهداري توسط متخصصان داخلي موضوع پرواز هواپيماها به كشورهاي ثالث و كمپاني سازنده براي تعمير و نگهداري و انجام چك‌ها مطرح مي‌شود يعني در نهايت به «استعمار صنعتي» كشور مي‌انجامد چون ممكن است براي ساده‌ترين چك‌ها لازم باشد هواپيماها را به كمپاني سازنده بفرستيم و بيشترين هزينه‌‌ها را بابت يك چك ساده داشته باشيم و اين در حالي است كه در شرايط تحريم توانستيم بهترين كارشناسان تعمير و نگهداري هواپيما را در ايران تربيت كنيم.

به گزارش فارس در حالي دولت مدعي است در پسابرجام شرايط براي صنعت حمل و نقل هوايي بازرگاني ايران تسهيل و تحريم‌ها رفع شده است كه به نظر مي‌رسد نه تنها شرايط تسهيل‌ و امكان خريد هواپيما براي ايرلاين‌هاي داخلي حداقل در يك سال اخير فراهم نشده است، بلكه ورود قطعه كه تا پيش از اين با شرايط سختي انجام مي‌شد در پسابرجام سخت‌تر هم شده است.