سرنوشت برجام بعد از اوباما چه خواهد شد؟

پایگاه اطلاع‌رسانی «دیفنس‌وان» در گزارشی به بررسی نظر نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا درباره توافق هسته‌ای ایران و۱+۵ پرداخت.

مواضع نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا نشان می‌دهد که اکثر نامزدهای جمهوری‌خواه برجام را یک توافق بد می‌دانند و اکثریت تلاش می‌کنند تا در صورتیکه رئیس‌جمهور آمریکا شدند، به توافق هسته‌ای با ایران پایان دهند.

نامزدهای دموکرات نیز با اتخاذ مواضعی متعادل‌تر، معتقدند که توافق هسته‌ای با ایران بسیار بهتر از گزینه‌های دیگر به ویژه جنگ با ایران است.

«رند پائول» سناتور جمهوری‌خواه ایالت کنتاکی ضمن اعلام مخالفت خود با برجام در اواسط بهار اعلام کرده بود که «یک نگاه باز به توافق هسته‌ای ایران» دارد.

با اینحال وقتی در ماه ژوئیه  و زمانیکه توافق نهایی بین ایران و ۱+۵ در وین حاصل شد، پائو که یکی از اعضای کمیته روابط خارجی سنا است به صورت آشکارا اعلام کرد که علیه توافق رأی خواهد داد.

وی در شبکه‌‌های اجتماعی اعلام کرد که توافق هسته‌ای با ایران دارای نقص‌هایی است که باید برطرف شود. به اعتقاد پائول، ایران مجبور نیست قبل از آغاز لغو تحریم‌ها، همکاری خود را توافق را نشان دهد و ممنوعیت فروش تسلیحات نظامی پیشرفته به ایران بعد از ۵ تا ۸ سال برداشته می‌شود و ایران همچنان تا حد زیادی قابلیت هسته‌ای خود را حفظ می‌کند.

طبق این گزارش، پائول در بیانیه‌ای که برای «نشنال ژورنال» منتشر کرد، تصریح کرد: «در حالیکه همچنان معتقدم که مذاکره به جنگ قابل ترجیح است اما ترجیح می‌دهم به جای پذیرش یک توافق بد، توافق موقت را حفظ کنیم.»

برخلاف بسیاری دیگر از نامزدها انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، پائول پیشتر اعلام کرده بود که اگر رئیس‌جمهور شود، خیلی فوری توافق با ایران را کنار نمی‌گذارد.

سناتور «لیندسی گراهام» از دیگر نامزدهای جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا است. او نیز همچون پائول اعلام کرده که از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ حمایت نمی‌کند.

این سناتور جنگ‌طلب ایالت «کارولینای جنوبی» توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ را «پست و کثیف» خوانده بود و آن را به پرتاب قوطی بنزین در آتش تشبیه کرده بود.

وی که رئیس کمیته فرعی تخصیص بودجه سنا است و مسوولیت تخصیص بودجه برای آژانس را برعهده دارد، معتقد است که توافق با ایران به رقابت تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه منتهی می‌شود و اخیراً نیز تهدید کرده است که بودجه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را قطع کند.

وی به آژانس هشدار داد که اگر کنگره را از توافقات جانبی که با ایران درباره برنامه هسته‌ای تهران داشته، مطلع نسازد، بودجه این سازمان را قطع خواهد کرد.

گراهام در مصاحبه اواسط ژوئیه خود با سی ان ان گفته بود که اگر رئیس‌جمهور شود به ایران اجازه می‌دهد «برای اهداف صلح‌آمیز» برنامه هسته‌ای داشته باشد ولی در عین حال به مقامات ایرانی هشدار داده بود: «تا زمانیکه رفتار خود را تغییر ندهید، هیچ چیزی دریافت نخواهید کرد، تازمانیکه بی‌ثباتی در خاورمیانه را متوقف نکنید، هیچ سلاحی دریافت نمی‌کنید و اگر خواستار جنگ هستید، در آن شکست خواهید خواهید خورد.»

این سناتور جمهوری‌خواه تأکید کرده بود: اگر رئیس‌جمهور آمریکا شوم، تحریم‌ها (علیه ایران) را تا زمانیکه ایران رفتار خود را تغییر دهد، مجدداً تحمیل می‌کنیم. من به تمامی شرکت‌های فرانسوی و آلمانی می‌گویم که اگر با ایران وارد تجارت شوید، از توانایی تجارت با آمریکا محروم می‌شوید. من این توافق را متوقف می‌کنم.

«دونالد ترامپ» یک نامزد تندرو جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا است که او نیز همچون دیگر همتایان جمهوری‌خواهان خود تأکید کرده که از توافق هسته‌ای با ایران حمایت نمی‌کند.

وی ضمن انتقاد از برجام مدعی شد: «ایران همه چیز به دست آورد و هیچ‌چیز از دست نداد». او تأکید دارد که ایران در مقایسه با زمان آغاز مذاکرات، هم‌اکنون به سلاح هسته‌ای نزدیک‌تر شده است.

او در مصاحبه اخیر خود با برنامه «Meet the Press» گفت که خلاص شدن از توافق هسته‌ای با ایران، لزوماً برای رئیس‌جمهور بعدی آمریکا میسر نیست.

این نامزد از ایالت «نیوهمپشایر» درباره توافق گفت: این یکی از توافقات بسیار گنگ زمان ما است.

«مایک هاکبی» فرماندار سابق ایالت «آرکانزاس» و از نامزدهای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا ضمن اعلام مخالفت با برجام در بیانیه‌ای تأکید کرد که توافق هسته‌ای با ایران یک «اوراق تحقیرآمیز» بوده است.

وی همچون بسیاری از جمهوری‌خواهان جنگ‌طلب مدعی شد: «این توافق به بزرگترین حامی تروریسم، پول، قدرت، رسمیت در سطح جهان و مسیر به سوی بمب هسته‌ای را پاداش می‌دهد.»

هاکبی ضمن اعلام حمایت از صهیونیست‌ها اعلام کرد که توافق هسته‌ای در واقع صهیونیست‌ها را به سوی کوره آدم‌سوزی سوق می‌دهد.

وی در بیانیه‌ای تأکید کرد که آمریکا باید تحریم‌های نظامی و اقتصادی علیه ایران را «حفظ کرده و آنها را تمدید کند» و در نهایت برای تغییر نظام در ایران تلاش کند.

هاکبی معتقد است که آمریکا باید از جنبش فتنه در ایران حمایت کند و رهبران ایران را به دلیل جرایم جنگی علیه بشریت و آنچه که نسل کشی خوانده است، تحت پیگرد قانونی قرار دهد.

«لینکلن چافی» فرماندار سابق «رودآیلند» از نامزدهای دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا است که از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرده است و آن را یک «توافق خوب» می‌داند.

«دبی ریچ» سخنگوی وی به «نشنال ژورنال» گفته است: «او از دیپلماسی اوباما و کری بعنوان راهی برای تأمین صلح در خاورمیانه حمایت می‌کند.»

چافی در مصاحبه ماه جاری خود با «یو اس ای تودی» تصریح کرد که «هیلاری کلینتون» می‌تواند با حمایت از توافق هسته‌ای ایران جبران رأی ۲۰۰۲ خود را کند که باعث حمله آمریکا به عراق و آغاز جنگ در این کشور شد.

«کارلی فیورینا» از نامزدهای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا همچون دیگر هم حزبی‌های خود با توافق هسته‌ای ایران مخالفت کرده است.

او که از مدیران سابق شرکت «HP» است فکر می‌کند که ایران در مذاکرات هسته‌ای سوء‌نیت داشته است و تلاش می‌کند که در توافق هسته‌ای تقلب کند و پولهایی را که طبق توافق دریافت می‌کند به واسطه های خود در خاورمیانه بدهد.

فیورینا در ماه آوریل سال جاری میلادی به «فاکس‌نیوز» تصریح کرد: «می‌بایست در وهله اول از اردن، مصر، کردستان، عربستان سعودی و همپیمانان اماراتی حمایت کنیم.»

وی ادامه داد در صورتیکه رئیس‌جمهور آمریکا شود به رهبر ایران می‌گوید که اگر بازرسی‌های هر زمان و هر مکان از تأسیسات هسته‌ای و نظامی را اجرا نکنند، «آمریکا تاجایی که ممکن باشد، کار را برای ایران به منظور جابجایی پول در سراسر سامانه مالی جهان دشوار می‌کند.»

«بابی جیندال» فرماندار ایالت «لوئیزیانا» آمریکا و از نامزدهای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا ضمن اعلام مخالفت با توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ اعلام کرد که توافق با ایران به فاجعه منتهی می‌شود.

وی ادامه داد: «من فکر می‌کنم همه ما به رژیم ایران و همپیمانان خود بگوییم که ما این توافق را در منافع خود نمی‌دانیم. این توافق رئیس‌جمهور بعدی آمریکا را ملزم و متعهد (به اجرای آن) نمی‌کند.»

جیندال در مصاحبه با «پی بی اس» تأکید کرده بود که اگر رئیس‌جمهور آمریکا شود، سخت‌ترین تحریم‌ها علیه ایران را وضع می‌کند.

وی ادامه داد: تمامی گزینه‌ها باید روی میز باشد. ما باید از موضع قدرت مذاکره کنیم. در تمامی این فرایند، نگرانی بیشتر اوباما صرفنظر از شرایط توافق، در خصوص رسیدن به توافق با ایران بود.

«تد کروز» سناتور جمهوری‌خواه ایالت تگزاس که از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است نیز همچون دیگر نامزدهای جمهوری‌خواه آمریکا با برجام مخالفت کرده است و می‌گوید که برجام بزرگترین تهدید برای امنیت ملی آمریکا است.

وی مدعی است که دولت «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا با اجرای برجام «به بزرگترین حامی مالی تروریسم اسلام افراطی در جهان تبدیل می‌شود».

کروز پیشنهاد داده بود که آمریکا باید تحریم‌های خود را علیه ایران تحمیل کند و همچنین به صورت مستقیم اقدام نظامی علیه ایران برای جلوگیری دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را کنار نگذاشت.

وی گفت: این توافق تنها تقابل نظامی را بیشتر محتمل می‌کند.

«مارکو روبیو» دیگر سناتور جمهوری‌خواه و از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از ایالت «فلوریدا» نیز ضمن اعلام مخالفت با توافق هسته‌ای ایران می‌گوید: «من هرگز وارد این مذاکرات نمی‌شدم مگر اینکه می‌دانستم که تهران قرار است فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم خود را متوقف کند، قابلیت‌های موشک بالستیک خود را و همچنین حمایت از تروریسم را متوقف کند.»

روبیو گفته است که اگر رئیس‌جمهور آمریکا شود، توافق با ایران را ملغی می‌کند و خواستار بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای ایران شد.

«مارتین اومالی» فرماندار دموکرات سابق «مریلند» ضمن اعلام حمایت از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ ابراز امیدواری کرد که کنگره اجازه تصویب برجام را بدهد و گفته است که این توافق به بهترین شکل در راستای منافع امنیت ملی آمریکا است.

«برنی سندرز» یکی دیگر از سناتورهای دموکرات «ورمونت» نیز ضمن اعلام حمایت از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ اعلام کرد که توافق بهتر از جنگ است.

وی در بیانیه‌ای درباره برجام گفت که توافق با ایران «پیروزی دیپلماسی مقابل قدرتنمایی» بوده است و در مصاحبه‌ای با برنامه «Face the Nation» گفت: آیا ما واقعاً خواستار یک جنگ دیگر، یک جنگ با ایران، یک جنگ نامتقارن با ایران هستیم که تمامی جهان را درگیر خود کند و ارتش آمریکا را مورد تهدید قرار دهد؟»

«هیلاری کلینتون» از نامزدهای دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ضمن اعلام حمایت از برجام تصریح کرده است: «این توافق با اجرای شدید، راستی‌آزمایی سخت و پیامدهای سریع هرگونه نقض می‌تواند، آمریکا، اسرائیل و همپیمانان عربی ما را امن‌تر کند.»

وی تأکید کرده است: اگر انتظار داریم بتوانیم مشکلات سخت را با بقیه جهان که از ما حمایت می‌کنند، حل کنیم، باید دیپلماسی را دنبال کنیم.

«جیم وب» سناتور سابق ویرجینیا، تنها نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است که مخالف توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ است و با صراحت آن را یک «توافق بد» خوانده است.

وی ابراز نگرانی کرده است که این توافق، توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر دهد و این سیگنال را ارسال کند که «ما، آمریکا، احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را پذیرفته‌ایم».

وب در ادامه گفت که اگر رئیس‌جمهور شود مخالف مذاکره با ایران برای بهبود روابط نیست.

«جب بوش» از نامزدهای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ اعلام مخالفت کرده است.

وی در بیان موضع خود درباره برجام گفته است: «اگر آنها خواستار برنامه هسته‌ای غیرنظامی هستند، خوب است. اگر آنها می‌خواهند یک کشور در آستانه تسلیحاتی شدن شوند، این خوب نیست و ما هم‌اکنون به آنها مشروعیت بخشیدیم.»

بوش برخلاف بسیاری از هم حزبی‌های جمهوری‌‌خواه خود گفته است که در همان روز اول ریاست‌جمهوری‌، توافق با ایران را از بین نمی‌برد.

وی می‌گوید: اگر شما برای رئیس‌جمهوری رقابت می‌کنید، فکر می‌کنم مهم است که شما در اینباره بالغ و متفکر باشید. این دیپلماسی نیست بلکه مماشات است.

«اسکات واکر» از دیگر نامزدهای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ضمن اعلام مخالفت با توافق هسته‌ای ایران اعلام کرد: «این یک توافق بد برای ما است، این یک توافق بد برای اسرائیل و یک توافق بد برای منطقه است».

وی تأکید کرد: رئیس‌جمهور بعدی آمریکا باید مخالفت دو حزبی و بین‌المللی با برنامه هسته‌ای ایران را احیا کند و از همپیمانان آمریکا برای مبارزه با نفوذ مخرب ایران حمایت کنند.

«ریک سنتروم» سناتور سابق از ایالت «پنسیلوانیا» که جمهوری‌خواه است ضمن اعلام مخالفت با توافق هسته‌ای ایران به نشنال ژورنال اعلام کرده بود: این توافق خیانت بزرگی به آمریکا است. این توافق به ایران قدرت می‌دهد تا یک کشور تروریستی کینه‌جو تری باشد.

سنتروم تأکید کرده است که در همان روز اولی که رئیس‌جمهور شود، توافق هسته‌ای با ایران را لغو می‌کند و در مصاحبه‌ای گفته است: من تردیدی ندارم که ایران به هر روش ممکن از یک سلاح هسته‌ای برای تخریب آمریکا، اروپا، اسرائیل و هر کشور دیگری که در سر راه آنها باشد، استفاده خواهند کرد.

«بن کارسون» نیز همچون دیگر نامزدهای جمهوری‌خواه با برجام اعلام مخالفت کرده است و او که یک جراح بازنشسته است به رأی‌دهندگان در ایالت «آیووا» گفته است: «تمامی کشور آمریکا در معرض خطر قرار دارد.»

وی که خواستار بازرسی‌های هر زمان و هرمکان و شفاف‌سازی درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران در گذشته شده بود، تأکید کرده است که بدون این شرایط، توافق هسته‌ای با ایران خوب نیست.

«ریک پری» نیز با توافق هسته‌ای ایران مخالفت کرده است و می‌گوید: برای اولین بار در ۵۰ سال اخیرف آمریکا موضع خود در خصوص عدم تکثیر سلاح‌های هسته‌ای تغییر داده است.

او که فرماندار سابق ایالت تگزاس است ابراز امیدواری کرده است که کنگره آمریکا به شدت با توافق هسته‌ای ایران مخالفت کند.

وی تأکید کرد که اگر رئیس‌جمهور شود، توافق با ایران را کنار می‌گذارد و یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران تشکیل می‌دهد.

«جان کاسیچ» یکی از نامزدهای جمهوری خواه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نیز با توافق هسته‌ای ایران مخالفت کرده است و در مصاحبه‌ای با شبکه فاکس اعلام کرد: «من به دو دلیل نمی‌خواهم که این توافق تصویب شود و آن این است که اگر توافق به تصویب برسد آنها بمب خواهند داشت و اقتصاد آنها قدرتمندتر می‌شود.»

وی نیز گفته است که اگر رئیس‌جمهور شود به صورت خودکار توافق هسته‌ای با ایران را از بین نمی‌برد بلکه تا زمانیکه ایران به تعهدات خود عمل نکند منتظر می‌ماند و سپس تلاش می‌کند که تحریم‌ها را مجدداً علیه ایران بازگرداند.

کاسیچ اخیراً خواستار افزایش اقدامات تنبیهی علیه ایران شده است و گفته است: تضعیف ایران از نظر اقتصادی موجب می‌شود که ایران رفتار خود را تغییر دهد.

«کریس کریستی» از دیگر نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از حزب جمهوری‌خواه است که مخالف توافق با ایران است و به شدت از اوباما انتقاد دارد.

او در مصاحبه‌ای گفت که اوباما به مردم آمریکا درباره بازرسی‌های هر زمان و هرمکان از تأسیسات هسته‌ای ایران دروغ گفته است.

کریستی در اوایل ژوئیه گفت اگر رئیس‌جمهور شود قبل از تصمیم‌گیری درباره هرگونه اقدام عمل، توافق را بررسی می‌کند اما جزئیات بیشتری ارائه نداد.

«جرج پاتکی» فرماندار سابق جمهوری‌خواه آمریکا نیز با توافق هسته‌ای ایران مخالفت کرده است و در بیانیه‌ای در ماه ژوئیه گفته است یک مانع عظیم فاجعه‌بار برای سیاست خارجی شکست خورده دولت اوباما است.

وی همچنین از روند بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران ابراز نارضایتی کرده و گفت که از پیامدهای تروریسم بسیار نگران است.

پاتکی خواستار مخالفت کنگره با توافق هسته‌ای ایران شد و گفت: کنگره باید کار خود را انجام دهد و برای مردم آمریکا بایستد و برای امنیت ما ایستادگی کند و به این توافق ایران نه بگوید.

«جیم گیلمور» فرماندار سابق ایالت ویرجینیا از حزب جمهوری خواه نیز ضمن اعلام مخالفت با توافق هسته‌ای ایران گفت: اگر من رئیس‌جمهور شوم، وارد توافقی با ایران نمی‌شوم که تحریم‌ها را بردارد و اجازه ورود سلاح‌ به ایران را بدهد و حمایت این کشور از تروریسم در سراسر خاورمیانه و در واقع جهان را متوقف را متوقف نکند.

وی تأکید کرد که اگر رئیس‌جمهور شود، توافق با ایران را رد می‌کند و خواستار تشکیل یک ائتلاف نظامی در خاورمیانه با هدف محدود کردن قدرت ایران شد.