ریشه این تصمیم البته به بازنگری در تصمیم قبلی بانک مرکزی با واسطه گری اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در مردادماه سال گذشته برمی گردد چراکه در آن زمان وی در ابلاغیهای به بانک مرکزی دستور ساماندهی صرافیها را صادر کرد که بر اساس آن صرافیها تا 28 مرداد ماه امسال برای دریافت مجوز از بانک مرکزی فرصت داشتند.
براساس این دستورالعمل حداقل سرمایه اولیه تأسیس صرافیهای متعلق به مؤسسات اعتباری (بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی) و نیز صرافیهای هفت شهر تهران، کرج، اصفهان، شیراز، مشهد، اهواز و تبریز چهار میلیارد تومان و در سایر شهرها دو میلیارد تومان تعیین شد. همچنین صرافیها موظف به ارائه ضمانتنامه بانکی بدون قید و شرط حسن انجام تعهد بهنفع بانک مرکزی بهمیزان 50 درصد آخرین سرمایه ثبتی شدند.
آنطور که با بانک مرکزی و معاون نظارتی این بانک بارها اعلام کردهاند، صرافیهایی که تا پایان اولتیماتوم این بانک سرمایه خود را به حد تعیین شده نرسانند غیرمجاز بوده و نباید فعالیت ارزی انجام دهند.
بانک مرکزی البته این هشدار را هم به صرافیها داده که در صورت عدم افزایش سرمایه و تطبیق با دستورالعمل جدید تعطیل خواهند شد. هرچند صرافها خواهان تجدید نظر در دستورالعمل بانک مرکزی هستند و در جلسهای که روز گذشته هم با معاون نظارتی این بانک داشتم برخواسته خود تأکید کردهاند.
بعد از پایان اولتیماتوم بانک مرکزی به صرافها و همچنین جلسه مشترک کانون صرافان با معاون نظارتی این بانک به بازار ارز رفت تا نظر صرافیهای مجاز و غیرمجاز را درباره دستورالعمل جدید جویا شود.
* انتقاد به دستورالعمل بانک مرکزی؛ پولدارهای فاقد صلاحیت براحتی مجوز می گیرند
کارمند یکی از صرافیهای بدون مجوزی که در بازار ارز مشغول فعالیت است، در پاسخ به این سوال که آیا در مهلت تعیین شده توسط بانک مرکزی نسبت به افزایش سرمایه اقدام کرده یا خیر، گفت: صرافی ما به کار خود ادامه میدهد و نمیتواند رقم مورد نظر بانک مرکزی را به حساب واریز کند.
وی ادامه میدهد: این صرافی حدود 20 سال است که در بازار کار میکند ولی به دلیل بالا بودن سرمایه تعیین شده توسط بانک مرکزی قادر به تأمین آن نیست.
وی میگوید: اینکه بانک مرکزی سرمایه خاصی را ملاک صدور مجوز به صرافیها قرار داده اصلاً درست نیست چرا که با این سیاست افرادی که صلاحیت ندارند ولی پول دارند میتوانند جواز بگیرند که این خود در نوسانات بازار تأثیرگذار خواهد بود.
* افزایش سرمایه نداشتیم؛ پلمپ نمیشویم
یکی دیگر از فعالان بازار ارز که مسئول یک صرافی بزرگ در خیابان فردوسی است، از عملی نبودن دستورالعمل جدید بانک مرکزی برای صرافیها میگوید و تأکید دارد: افزایش سرمایه از 200 میلیون به 4 میلیارد تومان اصلاً منطقی نیست.
وی در پاسخ به اینکه آیا نگران پلمپ شدن صرافی خود نیستید؟ گفت: در نامه نگاریهایی که با بانک مرکزی و کانون صرافان در این باره داشتیم هرگز به پلمپ شدن اشارهای نشده و تنها تأکید بر افزایش سرمایه بوده است.
این فعال بازار با بیان اینکه با وضعیت فعلی بازار از کجا باید رقم مورد نظر بانک مرکزی را تأمین کنیم، گفت: بازار در رکود به سر میبرد و با وجود اعلام نتایج مذاکرات هستهای هم تغییر در خرید و فروشها نداشتیم بنابراین پولی نداریم که بابت افزایش سرمایه به بانک مرکزی بدهیم.
*چارهای جز افزایش سرمایه نداشتیم؛ نمیتوانستیم صرافی را تعطیل و میوه فروشی باز کنیم
صراف دیگری که در خیابان فردوسی مشغول فعالیت است از افزایش سرمایه صرافی خود میگوید و تأکید دارد: این افزایش سرمایه را از روی اجبار انجام داده است.
وی با بیان اینکه خیلی از صرافیها به دلیل بالا بودن رقم از ادامه فعالیت انصراف دادهاند گفت: ما چارهای جز افزایش سرمایه نداشتیم چرا که یا باید تعطیل میکردیم یا باید سرمایه را بالا میبردیم.
این فعال بازار ارز ضمن نگرانی از آینده کسب و کارش در بازار صحبتهای خود را اینطور ادامه داد که امیدواریم با این افزایش سرمایه تغییری در مالیاتهایمان انجام نشود. چرا که هم اکنون نگرانی وجود دارد که مالیاتها نیز با این افزایش سرمایه بسیار نجومی خواهد شد.
وی اضافه کرد: البته اگر مالیاتها هم مانند افزایش سرمایه نجومی باشد بسیاری از افرادی که نسبت به تطبیق با دستورالعمل بانک مرکزی اقدام کردهاند باید به کار خود در بازار ارز پایان دهند و مجدداً بازار زیرزمینی برای ارز شکل گیرد.
مسئول این صرافی تشکیل بازار زیرزمینی را زمینه ساز قاچاق و افزایش التهاب در این بازار دانست و گفت: ما چارهای جز افزایش سرمایه نداریم و نمیتوانیم صرافی را تعطیل کنیم و در این منطقه میوه فروشی باز کنیم.
* شکایت صرافها از بانک مرکزی؛ دستور خود را عوض کنید
یکی دیگر از صرافها با بیان اینکه دستورالعمل بانک مرکزی منطقی نیست، وارد این بحث شد و گفت: تعداد کسانی که خود را با دستورالعمل بانک مرکزی تطبیق دادند بسیار محدود است.
وی اضافه کرد: حتی بسیاری از صرافیها از بانک مرکزی شکایت کرده و اعتراض خود را به این بانک رساندهاند که تصمیم جدید عملی نیست و باید مورد تجدید نظر قرار گیرد.
* تسهیلات ویژه برای صرافهای با سابقه؛ 4 میلیارد تومان را مسدود نکردیم
صراف دیگری که به گفته خود سالهاست در بازار ارز حضور دارد از روش جدید صرافها برای تطبیق با دستورالعمل بانک مرکزی پرده برداشت و گفت: نسبت به سابقه کاری صرافها برای انها تسهیلاتی قائل شدند که براساس آن دیگر نیازی به مسدود شدن چهارمیلیاردتومان در حساب نبود.
وی در توضیح این موضوع میگوید: برهمین اساس صرافیهایی که سابقه کاری بالا دارند و از سالهای قبل زیرنظر بانک مرکزی فعالیت میکنند با پرکردن حساب تا سقف 4 میلیارد تومان و ارائه پرینت آن میتوانستند مجوز اولیه را دریافت کنند.
این صراف میگوید: این تسهیلات فقط برای کسانی بود که در بازار ارز از سالها قبل حضور داشته و زیرنظر بانک مرکزی بودند. ولی صرافیهایی که از ابتدا مجوز نداشتند باید 4 میلیارد تومان را در حساب مسدود میکردند.
وی به جلسه روز گذشته کانون صرافها با معاون نظارتی بانک مرکزی نیز اشاره کرد و گفت: در این جلسه این قول داده شد که ضمانت نامههای بانکی برای صرافیهایی که نسبت به افزایش سرمایه اقدام کردهاند از دو میلیارد تومان به یک میلیارد تومان کاهش یابد چرا که پیش از این بنا بود در کنار 4 میلیارد تومان افزایش سرمایه دو میلیارد تومان نیز به عنوان ضمانت نامه بانکی از سوی صرافیها ارائه شود.