چه کسانی از وضع امروز کارت سوخت خوشحالند؟

به گزارش پایگاه 598، همزمان با تک نرخی شدن بنزین و حذف سهمیه‌بندی آن در اوایل خردادماه امسال، کارت سوخت در معرض خطر قرار گرفت، زیرا در شرایط جدید، مردم می‌توانند با استفاده از کارت سوخت جایگاه‌داران نسبت به سوخت‌گیری اقدام کنند، انگیزه‌ای برای استفاده از کارت سوخت خود ندارند و با تداوم این وضعیت ممکن است سامانه هوشمند سوخت به تدریج از بین برود. این در شرایطی است که تقاضای المثنی برای کارت سوخت‌های گمشده یا آسیب دیده کاهش شدید و معناداری داشته است. کارشناسان تقاضای المثنی برای کارت‌های سوخت را یکی از معیارهای مهم اقبال مردم به استفاده از کارت سوخت می‌دانند.

این درحالی است که استفاده از کارت سوخت شفافیت نظام توزیع سوخت را افزایش داده و موجب کاهش چشمگیر قاچاق بنزین در سال‌های اخیر شده بود. همچنین این سامانه اطلاعاتی، ظرفیت مدیریت مصرف بنزین توسط دولت در شرایط مختلف را افزایش داده بود. بر همین اساس نهادهای دولتی مرتبط، برای حفظ سامانه کارت سوخت اجماع دارند. با این وجود، دولت تاکنون حاضر به تعیین سازوکارهای انگیزشی برای حفظ انگیزه مردم در استفاده از کارت‌های سوخت خود نشده است و صرفا به توصیه و درخواست از مردم برای استفاده از این کارت‌ها اکتفا کرده است. همین کم تحرکی دولت موجب شده است که سهم کارت سوخت جایگاه‌داران در توزیع بنزین کشور در ماه‌های اخیر به شدت افزایش پیدا کند و مردم دیگر رغبتی برای استفاده از کارت‌های سوخت خود نداشته باشند. در این شرایط، این سامانه اطلاعاتی مهم کشور در معرض حذف کامل قرار گرفته است.

بر اساس این گزارش استفاده مردم از کارت سوخت جایگاه‌داران به جای کارت سوخت خود، میزان شفافیت اطلاعات در حوزه‌های سوخت و حمل و نقل کشور را به شدت کاهش می‌دهد. زیرا صرفا در صورت استفاده مردم از کارت‌های سوخت خود، آمارهایی مانند میزان و نحوه مصرف خودروهای مختلف بدست می‌آید و همچنین بانک اطلاعاتی خودروها و موتور سیکلت ها و مالکین آن‌ها به‌روز باقی می‌ماند.

هرچند حال و روز فعلی کارت سوخت در جایگاه‌ها، کارشناسان را نگران کرده و حتی برخی نهادهای پژوهشی معتبر حاکمیتی مانند مرکز پژوهش های مجلس را مجبور به ارائه هشدارهای جدی به مسئولان دولتی کرده است اما تشکل‌های صنفی مرتبط با جایگاه داران سوخت را شادمان کرده است. این جایگاه داران در هفته‌های اخیر در مصاحبه با برخی رسانه‌ها با خوشحالی، آمارهایی غیررسمی از افزایش میزان استفاده مردم از کارت سوخت جایگاه داران بعد از تک نرخی شدن بنزین مطرح می‌کنند و از ناکارآمدی سامانه هوشمند سوخت سخن می‌گویند. این افراد با اشاره به موضوعاتی مانند هزینه‌های صدور کارت سوخت برای کشور و زمان‌بر بودن عملیات سوخت‌گیری خودروها و همچنین عملیات تسویه حساب با جایگاه‌ها در شرایط فعلی، تلاش‌های خود را برای زمینه‌سازی برای حذف کارت سوخت توجیه می‌کردند. بررسی‌های میدانی نیز نشان می دهد که در چند هفته گذشته در بسیاری از جایگاه‌های عرضه بنزین، کارت سوخت جایگاه داران به نازل‌های بنزین متصل شده است تا مردم برای استفاده از این کارت‌های سوخت با مشکل کمتری مواجه شوند.

البته جایگاه‌داران سوخت طبعا تنها کسانی نخواهند بود که از حذف این سامانه خوشحال می‌شوند. با توجه به اختلاف قیمت بنزین ایران با کشورهای همسایه، قطعا صادرکنندگان غیر رسمی بنزین یارانه‌ای ایرانی به کشورهای همسایه یا همان قاچاقچیان بنزین هم از حذف شفافیت در این عرصه شادمان و خشنود خواهند شد.

با این حال، کارشناسان معتقدند مشکل این جایگاه‌داران با کارت سوخت از نقش مثبت این سامانه اطلاعاتی در جلوگیری از قاچاق بنزین نشات می گیرد، لذا لازم است دولت برای حفظ این سامانه راهبردی و جلوگیری از افزایش قاچاق بنزین، اقدامات عملیاتی موثری را به مورد اجرا بگذارد.