اوج‌گیری دوباره مصرف با بنزین تک‌نرخی

به گزارش پايگاه 598 به نقل از تراز ،بیژن زنگنه، وزیر نفت با اشاره به اینکه وجود سهمیه بندی باعث حرص در مصرف می شود و قیمت بنزین برای بهینه سازی مصرف سوخت افزایش یافته و تک نرخی شده است، گفت: «به غیر از کسب درآمد برای اجرای هدفمندی یارانه ها، برای بهینه سازی مصرف سوخت و جلوگیری از مصرف بی رویه حامل های انرژی نیز نیاز داریم که قیمت ها را معتدل کنیم».

همزمان با اجرای فاز سوم هدفمندی یارانه ها از ابتدای خردادماه، اجرای طرح سهمیه بندی بنزین متوقف شد و بنزین با قیمت ۱۰۰۰ تومان تک نرخی شد. درباره تاثیر اجرای این سیاست در کاهش مصرف بنزین، نکات زیر مطرح است:

۱- با حذف سهمیه بندی بنزین و تک نرخی شدن آن، تنها اهرم انگیزشی اقتصادی و روانی مردم برای صرفه جویی و کنترل مصرف از بین رفت. این در حالی است که استفاده از ابزار سهمیه بندی برای عرضه دو نرخی بنزین در کنترل مصرف آن از سال ۸۶ تاکنون اثر چشمگیری داشت و موجب شده بود میزان مصرف بنزین در محدوده کمتر از ۷۰ میلیون لیتر در روز در این دوره زمانی کنترل و حدود ۱۴۶ میلیارد لیتر در مصرف بنزین صرفه جویی شود.
۲- با توجه به اینکه قیمت تک نرخی فعلی همان قیمت بنزین آزاد سابق است، تک نرخی شدن بنزین موجب نزدیکی قیمت بنزین کشور به فوب خلیج فارس و تعدیل قیمت این فرآورده نفتی نشده است. همچنین از آنجا که قیمت فعلی فوب خلیج فارس با احتساب هزینه های مترتب حدود ۲۰۰۰ تومان است، همچنان قیمت بنزین توزیعی در کشور فاصله زیادی با هدف گذاری قانون هدفمند کردن یارانه ها یعنی حداقل ۹۰ درصد قیمت فوب خلیج فارس با احتساب هزینه های مترتب دارد و همچنان یارانه پنهان بنزین حدود ۱۰۰۰ تومان در هر لیتر است.
۳- تک نرخی شدن بنزین به معنای جریمه کردن کم مصرف ها و تشویق کردن پرمصرف ها بود. زیرا با اجرای این مصوبه، مردم کم مصرفی که در حد الگوی مصرف (سهمیه ها)، بنزین مصرف می کردند و عموما کم درآمد هم هستند، با افزایش ۴۳ درصدی قیمت بنزین مواجه شدند ولی پرمصرف هایی که بیشتر از سهمیه های مصوب، بنزین مصرف می کردند و عموما پردرآمد هم هستند، با هیچ افزایش قیمتی مواجه نشدند و عملا تشویق به افزایش مصرف شدند. در نتیجه، نظام ناعادلانه توزیع یارانه های پنهان بنزین بر مبنای یارانه بیشتر برای مصرف بیشتر با شدت بیشتری نسبت به وضعیت قبلی استمرار پیدا خواهد کرد.
۴- دولت می توانست با حفظ تخصیص ۶۰ لیتر بنزین ۷۰۰ تومانی در ماه، صرفا قیمت بنزین آزاد را به ۱۶۰۰ تومان هر لیتر افزایش دهد تا به عدالت نزدیکتر باشد و موجب اصلاح الگوی مصرف بنزین نیز شود.
۵- با توجه به موارد فوق، پیش بینی می شود میزان مصرف بنزین کشور با تک نرخی شدن آن، نه تنها کاهش پیدا نکند بلکه افزایش به مراتب بیشتری نسبت به شرایط قبلی (وجود سهمیه بندی بنزین)  داشته باشد و به احتمال فراوان در سال جاری به حدود ۸۰ میلیون لیتر در روز برسد که برخلاف بند ۸ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر مدیریت مصرف با تأکید بر اجرای سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف است.