با ورود رسمي کنگره آمريکا به مذاکرات هسته‌اي ايران و 1+5 و تصويب طرح نظارتي در کميته روابط خارجي سنا، عملا يک‌طرف ديگر به مذاکرات هسته‌اي اضافه شده است؛ طرفي با نقش تعيين‌کننده و با اختيار تام درباره وضعيت تحريم‌ها عليه ايران.
به گزارش پایگاه 598 به نقل از «وطن امروز»، طرح نظارت سنا بر توافق
هسته‌اي با ايران که روز سه‌شنبه در کميته روابط خارجي سنا تصويب شد در عمل
امکان لغو تحريم‌هاي ايران را در روز توافق ملغي و به حداقل 30 روز بعد از
امضاي توافق موکول مي‌کند، در صورتي که براساس خطوط قرمز تعيين شده از سوي
ايران، لغو تحريم‌ها بايد در روز توافق صورت پذيرد. چراغ سبز کاخ‌سفيد
براي امضاي اين طرح نيز از عقب‌نشيني کامل اوباما در مقابل کنگره حکايت
دارد. اين عقب‌نشيني تمام عيار در شرايطي صورت گرفت که پيش از آن بارها
اوباما قول وتوي اين طرح را داده بود. ذوق‌زدگي بزک‌کنندگان داخلي آمريکا و
تيترها و عکس‌هاي بزرگ روزنامه‌هاي داخلي در همان زمان نيز بيانگر حساب
ويژه‌اي است که حاميان دولت روي قول آقاي اوباما باز کرده بودند؛ قولي که
به‌راحتي زيرپاگذاشته شد. اکنون ديگر کاملا مشخص شده است که نه دولت آمريکا
و نه ديگر کشورهاي طرف مذاکره نقش تمام‌کننده در لغو تحريم‌هاي ايران
ندارند و تصميم نهايي در اين زمينه با کنگره آمريکاست اما پس از آنکه جاش
ارنست، سخنگوي کاخ‌سفيد از نگاه مثبت اوباما براي امضاي اين طرح خبر داد،
اريک شولتز، معاون سخنگوي کاخ‌سفيد هم به اظهارنظر جالب توجه ديگري در اين
زمينه اشاره کرد. ارنست که چهارشنبه هفته گذشته سخن مي‌گفت، تصريح کرد
راي‌گيري کنگره درباره لغو تحريم‌هاست و نه درباره اصل توافق. صحبت‌هاي
معاون سخنگوي کاخ‌سفيد که در ظاهر در ژست استقلال‌بخشي به کاخ‌سفيد در
مذاکرات هسته‌اي بيان شده اما حاوي نکته مهمي است که تاکيد ديگري بر
بي‌ارادگي رئيس‌جمهور آمريکا درباره مذاکرات هسته‌اي با ايران دارد.
مهم‌ترين هدف از مذاکرات هسته‌اي و اجازه‌اي که به تيم مذاکره‌کننده براي
مذاکره در موضوع هسته‌اي با طرف آمريکايي داده شده لغو تحريم‌هاست. سخنگوي
کاخ‌سفيد اما اين امر را عملا در اختيار کنگره دانسته است. به گزارش فارس،
«اريک شولتز»، معاون سخنگوي کاخ‌سفيد روز چهارشنبه در يک کنفرانس خبري
تصريح کرد دولت اوباما تصريح مي‌کند هرگونه رأي‌گيري کنگره درباره توافق
هسته‌اي ايران تنها درباره مساله کاهش تحريم‌هاست و درباره خود توافق
هسته‌اي نيست. وي درباره لايحه‌اي که در کميته روابط خارجي سنا به تصويب
درآمد، گفت: آنچه در اين کميته به تصويب درآمد، رأي‌گيري درباره حق
رأي‌گيري آينده درباره تحريم‌هاي کنگره (عليه ايران) و نه تصميم براي ورود
به توافق (هسته‌اي با ايران) است. اين اظهارات کاخ‌سفيد اما در حالي مطرح
شده است که «باب کورکر» رئيس کميته روابط خارجي سنا که از حاميان اصلي
لايحه نظارت کنگره بر توافق هسته‌اي است، اعلام کرد لايحه يادشده به کنگره
اين حق را مي‌دهد در صورتي که احساس کند توافق هسته‌اي ايران و ۱+۵، آنطوري
نيست که امنيت زندگي مردم آمريکا را حفظ کند، آن را رد مي‌کند. وي به
فاکس‌نيوز گفت: در شرايطي که اوباما نتواند تحريم‌هاي کنگره را لغو کند،
توافقي صورت نخواهد گرفت. براساس اين گزارش، اين طرح که توسط باب کورکر،
رئيس کميته روابط خارجي و رابرت منندز، سناتور ارشد دموکرات ارائه شده و
مجموعا از سوي 21 سناتور به صورت مشترک مورد حمايت قرار دارد، دولت باراک
اوباما را ملزم مي‌کند در صورت حصول هرگونه توافقي با ايران، ظرف 5 روز آن
را براي بررسي به کنگره ارائه دهد. فارس در اين‌باره نوشت: تبديل اين طرح
به قانون، به آن معني است که دولت باراک اوباما دست‌کم تا 30 روز امکان
برداشتن تحريم‌هاي ايران را نخواهد داشت. در اين طرح، دوره‌اي 52 روزه براي
بررسي توافق هسته‌اي در نظر گرفته شده است. يک دستيار کورکر روز گذشته
درباره دوره زماني 52 روزه گفت: کنگره براي نظارت بر اين طرح و تصويب يا رد
آن، 30 روز زمان دارد. پس از آن در صورتي که کنگره با توافق با ايران
مخالفت کرد، رئيس‌جمهور براي وتوي آن 12 روز زمان دارد. در صورتي که اوباما
مخالفت کنگره را وتو کند، قانونگذاران 10 روز باقي‌مانده را زمان خواهند
داشت با جمع‌آوري دست‌کم 67 رأي از مجموع 100 کرسي سنا (دوسوم آرا) حق وتو
را از اوباما سلب کنند. به عبارتي يکي از مهم‌ترين نکات پذيرش طرح سنا اين
است که اوباما همه توافق هسته‌اي را مشروط به توافق با سنا کرده و از سوي
ديگر براي نمايندگان سنا اين حق و شانس را قائل شده که وتوي احتمالي او را
نيز وتو و بي‌اثر کنند. به تعبيري اکنون اين سناست که تصميم‌گير اصلي
درباره تحريم‌ها عليه ايران است نه کاخ‌سفيد.
لغو تحريم‌هاي اصلي در اختيار کنگره
تصويب طرح نظارت سنا بر توافق هسته‌اي با ايران و نظر مثبت دولت اوباما براي امضاي اين طرح با واکنش‌هاي داخلي مختلفي مواجه شد. براساس مصوبه جديد سنا، تحريم‌هاي اصلي عليه ايران حفظ خواهد شد. دولت اوباما نيز معتقد است نمي‌تواند درباره تحريم‌هاي نفتي و بانکي که توسط خود کنگره اعمال شده است اظهار نظر کند. در اين رابطه فؤاد ايزدي، کارشناس مسائل بين‌الملل در گفت‌وگو با فارس، درباره تصويب طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌اي گفت: طرف غربي عهدشکني نکرده است و از همان روز اول هم اعلام کرده فقط تحريم‌هاي هسته‌اي را تعليق مي‌کند. وي افزود: دولت آمريکا معتقد است چون تحريم‌هاي بانکي و نفتي مصوب کنگره آمريکاست دولت نمي‌تواند آن را لغو کند و اين اختيار فقط در دستان کنگره است. ايزدي اظهار داشت: مبناي حقوقي دنيا در اين مورد معاهده 1969 وين است که براساس آن نهادهاي قانونگذاري در کشورها مي‌توانند بر تعهدات بين‌المللي دولت‌ها تأثيرگذار باشند و مانع از دست باز دولت‌ها در اين امور شوند، به همين دليل در قانون اساسي کشورمان به صراحت بيان شده است تمام تعهدات بين‌المللي بايد در مجلس شوراي اسلامي به تصويب نمايندگان برسد. کارشناس مسائل بين‌الملل خاطرنشان کرد: قانون اساسي آمريکا هم در اين باره قوانين بين‌المللي موجود را به رسميت شناخته و به همين دليل کنگره تلاش دارد روي توافق هسته‌اي ايران نظارت کند.
اوباما ديگر اختيار «تعليق» تحريم هم ندارد
به اعتقاد کارشناسان وقتي رئيس يک دولت توان ممانعت از تصويب يک طرح در سنا را ندارد نمي‌توان با آن توافق کرد. آنچه در اثر مصوبه سنا حاصل شده حتي اختيار تعليق تحريم‌هاي ايران را نيز از اوباما گرفته است. ايزدي با اشاره به اين موضوع گفت: تيم مذاکره‌کننده ايراني بايد بداند افراد آمريکايي نشسته در مقابل آنها در مذاکرات هسته‌اي هيچ قدرتي براي لغو تحريم‌ها ندارند و هرچيزي هم که در نهايت امضا شود دولت اوباما قدرت لغو تحريم‌ها را ندارد، در حالي که جمهوري اسلامي ايران فقط لغو همه تحريم‌ها را از طرف مقابل انتظار دارد. ايزدي گفت: در صفحه 41 قانون مصوب کميته روابط خارجي سنا به صراحت آمده است تحريم‌هاي تروريستي، حقوق بشر، سلاح و موشک‌هاي بالستيک بايد بر سر جاي خود باقي بماند. استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران گفت: طرف مقابل همواره قبل از توافق ژنو تأکيد داشته که در صورت امضاي توافق نهايي، تحريم‌هاي هسته‌اي ايران لغو خواهد شد. وي اظهار داشت: تحريم‌هاي هسته‌اي يعني 5 تحريم از 28 تحريم آمريکا عليه ايران. ايزدي خاطرنشان کرد: تحريم‌هاي اصلي عليه ايران غير از تحريم‌هاي هسته‌اي است، زيرا 18 تحريم به دستور رئيس‌جمهور آمريکا صورت گرفته و 10 تحريم هم متعلق به کنگره است. عضو هيأت علمي دانشگاه تهران اظهار داشت: با تصويب طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌اي ايران، اختيار تعليق تحريم‌ها نيز از دولت اوباما گرفته شده است. وي گفت: در صورت توافق نهايي آنچه درباره تحريم‌هاي ايران رخ خواهد داد باقي ماندن تحريم‌هاي اصلي نظير تحريم نفتي و بانکي است. ايزدي افزود: مصوبه جديد کنگره روي باقي ماندن تحريم‌هاي اصلي عليه ايران تأکيد دارد ضمن اينکه دولت اوباما هيچ اختياري براي لغو يا تعليق تحريم‌هاي نفتي و... ايران نخواهد داشت.
لابي کري در تصميم کنگره بي‌تأثير بود
عقب‌نشيني دولت اوباما در مقابل کنگره آنقدر مشهود بود که رسانه‌هاي بين‌المللي نيز به آن اشاره کردند. شاهد اين موضوع لابي چند ساعته جان کري قبل از تصويب طرح با اعضاي کنگره است. ايزدي در اين‌باره خاطرنشان کرد: مصوبه جديد کنگره آنقدر براي دولت آمريکا سخت بوده که تا 2ساعت قبل از رأي‌گيري، جان‌کري، وزير خارجه آمريکا در حال لابي کردن براي عدم تصويب آن بود، زيرا آنها مي‌دانستند با اين مصوبه در توافق نهايي با ايران دستشان بسته شده و آبروي‌شان خواهد ريخت اما در نهايت حتي نتوانستند يک رأي سناتورها را هم جلب کنند. استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران افزود: مذاکرات با دولتي که هيچ توان و قدرتي براي تعليق و لغو تحريم‌ها ندارد بي‌دليل است و اين موضوعي قابل اهميت براي تيم مذاکره‌کننده ايراني است. وي گفت: دولتي که نمي‌تواند يک سناتور را با خود همراه کند چگونه مي‌تواند در نهايت کنگره را با توافق نهايي ايران هماهنگ کند. ايزدي افزود: مذاکرات هم اکنون در حالي ادامه دارد که امتيازات زيادي را به طرف مقابل داده‌ايم و کم و بيش برنامه هسته‌اي کشورمان در حال توقف است و در نهايت هم قول بدون عمل طرف غربي براي لغو يا تعليق تحريم‌ها را دريافت کرده‌ايم که تازه آن هم بايد به تصويب کنگره برسد لذا بايد چشم‌ها را باز کرد و واقعيت‌ها را ديد.
اقدام مشابه مجلس در صورت تصويب نهايي کنگره
راي مثبت کميته روابط خارجي سنا به طرح نظارت سنا بر توافق هسته‌اي با ايران، واکنش نمايندگان مجلس شوراي اسلامي را در پي داشت. نمايندگان تاکيد کردند درصورت تصويب طرح نظارت کنگره آمريکا، مجلس دست به «اقدام مشابه» مي‌زند. محمدحسن آصفري، نماينده مردم اراک و عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس با بيان اينکه مطمئنا اينگونه اقدامات سناي آمريکا در راستاي لابي و فشار صهيونيست‌هاست، به تسنيم گفت: دولت آمريکا را متعهد مي‌دانيم در صورت توافق بين ايران و 1+5 نسبت به اجرايي و عملياتي شدن آن اقدام کند. وي برهمين اساس تاکيد کرد: اگر کنگره آمريکا از اينگونه اقدامات دست برندارد، مجلس شوراي اسلامي هم مقابله به مثل کرده و با تصويب طرحي دولت را ملزم مي‌کند نسبت به برگشت به عقب و غني‌سازي تا حدي که نياز کشور است، اقدام کند. عضو هيات‌رئيسه کميسيون امنيت ملي با بيان اينکه اين اقدام سناي آمريکا سناريويي براي تحت فشار قرار دادن ايران است، گفت: بهتر است کنگره آمريکا با مساله مذاکرات هسته‌اي عاقلانه برخورد کند و اقداماتي که مذاکرات را با چالش و بن‌بست مواجه مي‌کند، انجام ندهد. آصفري تاکيد کرد: اگر کنگره آمريکا چنين طرحي را به تصويب برساند مجلس شوراي اسلامي هم اقدام مشابه انجام مي‌دهد لذا به نفع آنهاست که دست از چنين اقداماتي بردارند.
لغو تحريم‌هاي اصلي در اختيار کنگره
تصويب طرح نظارت سنا بر توافق هسته‌اي با ايران و نظر مثبت دولت اوباما براي امضاي اين طرح با واکنش‌هاي داخلي مختلفي مواجه شد. براساس مصوبه جديد سنا، تحريم‌هاي اصلي عليه ايران حفظ خواهد شد. دولت اوباما نيز معتقد است نمي‌تواند درباره تحريم‌هاي نفتي و بانکي که توسط خود کنگره اعمال شده است اظهار نظر کند. در اين رابطه فؤاد ايزدي، کارشناس مسائل بين‌الملل در گفت‌وگو با فارس، درباره تصويب طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌اي گفت: طرف غربي عهدشکني نکرده است و از همان روز اول هم اعلام کرده فقط تحريم‌هاي هسته‌اي را تعليق مي‌کند. وي افزود: دولت آمريکا معتقد است چون تحريم‌هاي بانکي و نفتي مصوب کنگره آمريکاست دولت نمي‌تواند آن را لغو کند و اين اختيار فقط در دستان کنگره است. ايزدي اظهار داشت: مبناي حقوقي دنيا در اين مورد معاهده 1969 وين است که براساس آن نهادهاي قانونگذاري در کشورها مي‌توانند بر تعهدات بين‌المللي دولت‌ها تأثيرگذار باشند و مانع از دست باز دولت‌ها در اين امور شوند، به همين دليل در قانون اساسي کشورمان به صراحت بيان شده است تمام تعهدات بين‌المللي بايد در مجلس شوراي اسلامي به تصويب نمايندگان برسد. کارشناس مسائل بين‌الملل خاطرنشان کرد: قانون اساسي آمريکا هم در اين باره قوانين بين‌المللي موجود را به رسميت شناخته و به همين دليل کنگره تلاش دارد روي توافق هسته‌اي ايران نظارت کند.
اوباما ديگر اختيار «تعليق» تحريم هم ندارد
به اعتقاد کارشناسان وقتي رئيس يک دولت توان ممانعت از تصويب يک طرح در سنا را ندارد نمي‌توان با آن توافق کرد. آنچه در اثر مصوبه سنا حاصل شده حتي اختيار تعليق تحريم‌هاي ايران را نيز از اوباما گرفته است. ايزدي با اشاره به اين موضوع گفت: تيم مذاکره‌کننده ايراني بايد بداند افراد آمريکايي نشسته در مقابل آنها در مذاکرات هسته‌اي هيچ قدرتي براي لغو تحريم‌ها ندارند و هرچيزي هم که در نهايت امضا شود دولت اوباما قدرت لغو تحريم‌ها را ندارد، در حالي که جمهوري اسلامي ايران فقط لغو همه تحريم‌ها را از طرف مقابل انتظار دارد. ايزدي گفت: در صفحه 41 قانون مصوب کميته روابط خارجي سنا به صراحت آمده است تحريم‌هاي تروريستي، حقوق بشر، سلاح و موشک‌هاي بالستيک بايد بر سر جاي خود باقي بماند. استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران گفت: طرف مقابل همواره قبل از توافق ژنو تأکيد داشته که در صورت امضاي توافق نهايي، تحريم‌هاي هسته‌اي ايران لغو خواهد شد. وي اظهار داشت: تحريم‌هاي هسته‌اي يعني 5 تحريم از 28 تحريم آمريکا عليه ايران. ايزدي خاطرنشان کرد: تحريم‌هاي اصلي عليه ايران غير از تحريم‌هاي هسته‌اي است، زيرا 18 تحريم به دستور رئيس‌جمهور آمريکا صورت گرفته و 10 تحريم هم متعلق به کنگره است. عضو هيأت علمي دانشگاه تهران اظهار داشت: با تصويب طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌اي ايران، اختيار تعليق تحريم‌ها نيز از دولت اوباما گرفته شده است. وي گفت: در صورت توافق نهايي آنچه درباره تحريم‌هاي ايران رخ خواهد داد باقي ماندن تحريم‌هاي اصلي نظير تحريم نفتي و بانکي است. ايزدي افزود: مصوبه جديد کنگره روي باقي ماندن تحريم‌هاي اصلي عليه ايران تأکيد دارد ضمن اينکه دولت اوباما هيچ اختياري براي لغو يا تعليق تحريم‌هاي نفتي و... ايران نخواهد داشت.
لابي کري در تصميم کنگره بي‌تأثير بود
عقب‌نشيني دولت اوباما در مقابل کنگره آنقدر مشهود بود که رسانه‌هاي بين‌المللي نيز به آن اشاره کردند. شاهد اين موضوع لابي چند ساعته جان کري قبل از تصويب طرح با اعضاي کنگره است. ايزدي در اين‌باره خاطرنشان کرد: مصوبه جديد کنگره آنقدر براي دولت آمريکا سخت بوده که تا 2ساعت قبل از رأي‌گيري، جان‌کري، وزير خارجه آمريکا در حال لابي کردن براي عدم تصويب آن بود، زيرا آنها مي‌دانستند با اين مصوبه در توافق نهايي با ايران دستشان بسته شده و آبروي‌شان خواهد ريخت اما در نهايت حتي نتوانستند يک رأي سناتورها را هم جلب کنند. استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران افزود: مذاکرات با دولتي که هيچ توان و قدرتي براي تعليق و لغو تحريم‌ها ندارد بي‌دليل است و اين موضوعي قابل اهميت براي تيم مذاکره‌کننده ايراني است. وي گفت: دولتي که نمي‌تواند يک سناتور را با خود همراه کند چگونه مي‌تواند در نهايت کنگره را با توافق نهايي ايران هماهنگ کند. ايزدي افزود: مذاکرات هم اکنون در حالي ادامه دارد که امتيازات زيادي را به طرف مقابل داده‌ايم و کم و بيش برنامه هسته‌اي کشورمان در حال توقف است و در نهايت هم قول بدون عمل طرف غربي براي لغو يا تعليق تحريم‌ها را دريافت کرده‌ايم که تازه آن هم بايد به تصويب کنگره برسد لذا بايد چشم‌ها را باز کرد و واقعيت‌ها را ديد.
اقدام مشابه مجلس در صورت تصويب نهايي کنگره
راي مثبت کميته روابط خارجي سنا به طرح نظارت سنا بر توافق هسته‌اي با ايران، واکنش نمايندگان مجلس شوراي اسلامي را در پي داشت. نمايندگان تاکيد کردند درصورت تصويب طرح نظارت کنگره آمريکا، مجلس دست به «اقدام مشابه» مي‌زند. محمدحسن آصفري، نماينده مردم اراک و عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس با بيان اينکه مطمئنا اينگونه اقدامات سناي آمريکا در راستاي لابي و فشار صهيونيست‌هاست، به تسنيم گفت: دولت آمريکا را متعهد مي‌دانيم در صورت توافق بين ايران و 1+5 نسبت به اجرايي و عملياتي شدن آن اقدام کند. وي برهمين اساس تاکيد کرد: اگر کنگره آمريکا از اينگونه اقدامات دست برندارد، مجلس شوراي اسلامي هم مقابله به مثل کرده و با تصويب طرحي دولت را ملزم مي‌کند نسبت به برگشت به عقب و غني‌سازي تا حدي که نياز کشور است، اقدام کند. عضو هيات‌رئيسه کميسيون امنيت ملي با بيان اينکه اين اقدام سناي آمريکا سناريويي براي تحت فشار قرار دادن ايران است، گفت: بهتر است کنگره آمريکا با مساله مذاکرات هسته‌اي عاقلانه برخورد کند و اقداماتي که مذاکرات را با چالش و بن‌بست مواجه مي‌کند، انجام ندهد. آصفري تاکيد کرد: اگر کنگره آمريکا چنين طرحي را به تصويب برساند مجلس شوراي اسلامي هم اقدام مشابه انجام مي‌دهد لذا به نفع آنهاست که دست از چنين اقداماتي بردارند.
اخبار ویژه
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
