به گزارش خبرگزاری
فارس از گرگان، ترکمنها گرچه در این روز به خصوص، همانند برادران شیعه
عادت ندارند که سینهزنی بکنند و دستههای سینهزنی و زنجیرزنی به راه
بیندازند، اما آنان در این روز به خصوص با برگزاری آئینهای مخصوص، مراتب
اخلاص خود را به امام حسین (ع) و اهل بیت نشان میدهند و با برادران شیعه
خود درباره شهادت امام حسین(ع) و فرزندان او همدردی میکنند.
حامد آخوند تنگلی مدرس حوزه علمیه
اهل سنت عرفانآباد در این خصوص میگوید: سینهزنی نکردن ترکمنها بهخاطر
این نیست که بین آنها فرهنگ نشده است، بلکه شریعت و مذهب آنها اجازه
سینهزنی و به راه انداختن دستههای سینهزنی را نمیدهد.
* آئین روزهداری
اغلب مومنان ترکمن در روزهای عاشورا و تاسوعا روزه میگیرند و اعتقاد
دارند که روزه گرفتن در این روزها ثواب بسیار دارد؛ آنان ضمن روزهداری در
آن روز از رفتار و کردار ناشایست خودداری میکنند، داد و فریاد راه
نمیاندازند، از کمک به مستمندان دریغ نمیکنند، نماز میخوانند و دعا
میکنند، ضمن پرهیز از غیبت و از هرگونه تکبر و فخرفروشی دست میکشند در
مورد روز گرفتن در روز عاشورا احمد آخوند تنگلی امام جمعه و مدرس حوزه علمیه عرفان آباد میگوید:
روزه گرفتن در روز عاشورا و تاسوعا سنت است. هر کس در روز عاشورا روزه
بگیرد کفارت گناهان یک سال گذشته اش خواهد بود. ( منابع: کتاب های تحفه
الاخوان فی مسائل رمضان صفحة 10- فقه المسیر صفحة 204 – بحرالرائق صفحة 440 – مراقی الفلاح صفحة 116 )
* آئین صدقه دادن
ترکمنها عادت دارند ظهر عاشورا صدقه بدهند و با تدارک دیدن نهار ظهر از
بزرگان و ریش سفیدان و به طور کلی از اهل محل دعوت میکنند تا در مراسم
ناهار و دعای روز عاشورا شرکت کنند.
در این مراسم، روحانی محل در خصوص واقعه کربلا سخنرانی میکند و بعد مراسم دعا و نیایش به عمل میآید.
بعضی از خانوادهها انواع نان و آش محلی را تهیه کرده و آن را در غروب روز
تاسوعا به مسجد میبرند تا نمازگزاران ضمن خوردن این نان و آش نذری برای
امام حسین(ع) و شهیدان کربلا دعا کنند.
* ممنوع بودن هر نوع جشن و شادی
در روزهای تاسوعا و عاشورا مردم ترکمن صحرا از برگزاری مجالس شادی خودداری
میکنند. مومنان از امام حسین(ع) و یارانش در واقعه کربلا یاد کرده و برای
شادی روح آن شهیدان دعا، صدقه و انفاق میکنند.
* خواندن نماز روز عاشورا
ترکمنها عادت دارند در روز عاشورا نماز نافله بخوانند و ثواب آن را به
روح امام حسین(ع) هدیه میکنند و امید دارند که شفاعت ایشان نصیب حال آنان
نیز بگردد.
حامد آخوند تنگلی ترتیب خواندن نماز ظهر عاشورا را به شرح زیر ذکر میکند:
نماز روز عاشورا چهار رکعت است.
رکعت اول سوره فاتحه و 11 بار سوره اخلاص
رکعت دوم سه بار سوره کافرون و 11 بار سوره اخلاص
رکعت سوم سوره تکاثر و 11 بار سوره اخلاص
رکعت چهارم سوره آیت الکرسی و 25 بار سوره اخلاص
- وقایع مهم روز عاشورا از دیدگاه ترکمنها
وقایع مهم روز عاشورا را عبدالله آخوند سنسبلی، امام جمعه اهل سنت پیرواش چنین بیان میکند:
1- شهادت امام حسین
2- خداوند توبه حضرت آدم را قبول کرد
3- حضرت ادریس را به مقام والا (بهشت) داخل کرد
4- کشتی حضرت نوح بر روی کوه جودی قرار گرفت
5- حضرت ابراهیم در این روز به دنیا آمد
6- خداوند حضرت ابراهیم را برای خود دوست (خلیل) برگزید و او را از آتش نمرود نجات داد
7- خداوند توبه حضرت داوود را قبول کرد
8- حضرت عیسی را به بهشت داخل کرد
9- خداوند حضرت موسی را از دریا نجات داد و فرعون و همراهانش را در دریا غرق کرد
10- حضرت یونس را از شکم ماهی نجات داد
11- ملک سلیمان را باز گردانید
( منابع : کتابهای شرعه الاسلام صفحه 251- تنبیه الاغافلیل صفحه 159 – نزهه المجالس صفحه 201 )
* آئین نامگذاری فرزندان
ترکمنها در نامگذاری اسامی، حضرت محمد (ص) حضرت علی(ع) و اهل بیت (ع) بر
روی فرزندان خود با اخلاص عمل میکنند و به طور کلی در فرهنگ نامگذاری
کودکان، اسامی اهل بیت از جایگاه خاصی برخوردار است.
نامگذاری فرزندان در بین ترکمن با آداب و رسوم خاصی انجام میشود و در این
نامگذاری نام حضرت علی (ع) در اولویت قرار میگیرد و علاوه بر آن اسامی:
حسن، حسین، فاطمه، زهرا، صدیقه، مهدی، تقی، رضا و … در نامگذاری فرزندان به
کار میرود و رواج دارد، به طوری که در حال حاضر نام چند تن از روحانیون
سرشناس ترکمن (علی) است و نام فرزندان بعضی از آنان فاطمه، حسن، حسین و … و
میتوان گفت که نام علی (ع) در قلب مردم این دیار جای دارد.
ضمناً نامگذاری فرزندان در جامعه ایل نشین ترکمن بسیار قابل توجه است و این
مساله اهمیت ماه محرم و عاشورای حسینی در نزد ترکمنها در سالهای گذشته را
نشان میدهد و ترکمنها به ماه محرم (عاشر آیی)، یعنی ماه عاشورا و یا ماه عاشورا میگویند که (عشر) در زبان عربی به رقم 10 اطلاق میشود.
نظر به اهمیت شهادت امام حسین در روز دهم ماه محرم، ترکمنها تمام این ماه
را ماه عاشورا مینامند و هنوز همچنین است و عاشورا در فرهنگ نامگذاری
کودکان اهمیت بسیار دارد، به طوری که در آن سالها کودکانی که در ماه محرم و
یا عاشورا به دنیا میآمدند با کلمه عاشورا مزین میشدند، هرگاه نوزاد
پسری در این ماه متولد میشد نام عاشورگلدی، عاشورمحمد، عاشوربردی، عاشور قلی، عاشوربای، عاشور و اگر نوزاد دختر بود نام: عاشور بیبی، عاشور سلطان، عاشورتاج و یا عاشورا نامگذاری میشده است.
* نامگذاری کودکان دوقلو:
در بین ترکمنها مرسوم است که اگر کودکان دوقلو پسر به دنیا بیایند، نام
آنان را حسن و حسین، یوسف و احمد، رحمان و رحیم و … می گذارند.