آراستگی و زیبایی در اسلام چگونه است؟

انسان به اقتضای فطرت خویش، جویای پاکیزگی، زیبایی و آراستگی است و از ژولیدگی، پلیدی و پریشانی نفرت دارد. از آن جا که دین مقدس اسلام بر اساس فطرت الهی بنا شده است، به پیروانش دستور می دهد که خود را همواره پاکیزه نگه دارند و به ویژه در برخورد با دیگران، در این امر دقت بیشتری داشته باشند.

خداوند در آیه هایی از قرآن کریم، انسان ها را به آراستگی فرا می خواند و نظر کسانی را که به غلط، آراستگی و زینت را با دین و آموزه های ناب آن در تضاد می پندارند، مردود می شمارد:

قُل مَنْ حَرَّمَ زینةَ اللّه ِ الَّتی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مَنِ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذینَ امَنُوا. (اعراف: 32)

ای رسول! بگو چه کسی زینت خدا را که برای بندگان خود بیرون آورده و نیز روزی های پاکیزه را حرام کرده است؟ بگو این برای کسانی است که ایمان آورده اند.

پیشوایان بزرگ اسلام نیز در این زمینه توصیه های ارزشمندی دارند، از آن جمله امام علی علیه السلام می فرماید:

لِیَتَزَیَّنَ أَحَدُکُمْ لاِءَخیهِ المُسْلِمِ إِذا أَتاهُ کَما یَتَزَیَّنُ لِلْغَریبِ الَّذی یُحِبُّ أَنْ یَراهُ فی أَحْسَنِ الْهَیْئَةِ.

آن گونه که هر یک از شما خود را برای بیگانه ای می آراید و دوست دارد او را در زیباترین شکل ببینند، باید برای برادر مسلمانش نیز خود را همان گونه بیاراید.

در سیره پیامبر خدا صلی الله علیه و آله آمده است که هرگاه ایشان قصد خروج از خانه یا پذیرفتن کسی را داشت، موی سر خود را شانه می زد، سرووضع خود را مرتب می کرد، خویشتن را می آراست و برای آنکه تصویر خود را ببیند، در ظرف آبی می نگریست. وقتی سبب این کار را می پرسیدند، می فرمود:

اِنَّ اللّه َ تَعالی یُحِبُّ مِنْ عَبْدِهِ إِذا خَرَجَ إِلی إخْوانِهِ أَنْ یَتَهَیّاَ لَهُمْ وَ یَتَجَمَّلَ.

خداوند متعال دوست دارد هنگامی که بنده اش به سوی برادرانش می رود، خود را برای دیدار آنان آماده کند و بیاراید.
پیام متن:

خداوند در قرآن مجید، تأکید فراوانی بر آراستگی آدمی دارد و در سیره رفتاری و معصومین علیهم السلام ، این شیوه پسندیده به روشنی دیده می شود.

راه رفتن با وقار و آرامش

دین مقدس اسلام برای کوچک ترین مسائل زندگی انسان، برنامه تکاملی و رو به رشد دارد. از جمله این برنامه ها، سخنانی است که درباره چگونگی راه رفتن به پیروان خود سفارش می کند. در قرآن کریم از نشانه های بندگان واقعی خدا چنین آمده است:

وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذینَ یَمْشُونَ عَلَی الأَرْضِ هَوْنا.(فرقان: 63)

و بندگان خدای رحمان، کسانی هستند که روی زمین با فروتنی راه می روند.

باز در برخی آیه ها، خداوند متعال راه رفتن با غرور و خودپسندی را نکوهش کرده و فرموده است:

«وَ لا تَمْشِ فِی الأَرْضِ مَرَحا؛ با خودپسندی بر زمین راه مرو». (اسراء: 37)

در جای دیگر نیز به رعایت میانه روی هنگام راه رفتن دستور می دهد: «وَاقْصُدْ فی مَشْیِکَ؛ در راه رفتن خود، میانه رو باش». (لقمان: 19) یعنی نه چنان بی حال و کِسِل راه برو که تو را خوار و ناتوان بپندارند و نه چنان با شتاب حرکت کن که وقار و شخصیتت مخدوش شود. امام علی علیه السلام در همین موضوع فرموده است: «سُرْعَةُ الْمَشیِ یَذْهَبُ بِبَهاءِ الْمُؤْمِنِ؛ به تندی راه رفتن ارزش مؤمن را از بین می برد.» امام صادق علیه السلام نیز در بیانی جامع و شیوا، تصمیم درست و نیّت پاک را پیش از گام نهادن در هر راهی، نشانه خردمندی می داند و می فرماید:

«نفس خود را از گام برداشتن به سوی آنچه نباید به سویش بروی، باز دار و در حال راه رفتن، پیوسته در اندیشه و تفکر باش و هرگاه به شگفتی های آفرینش الهی برخوردی، از آنها پند گیر. در راه رفتن به هر سویی بی باک مباش و با ناز و تکبر راه مرو و چشمانت را از نگریستن به سوی آنچه شایسته دینت نیست، فروبند و بسیار خدا را یاد کن که در خبر آمده است: «مکان هایی که تو در آن به یاد خدا بوده ای، روز واپسین به نفع تو در نزد خدا گواهی می دهند و برایت از او طلب بخشش خواهند کرد، تا تو را وارد بهشت گردانند و نیز با دیگران، در راه، بسیار سخن مگوی که نشانه بی ادبی است. بدان که بسیاری از راه ها، کمین گاه ها و تجارت خانه های شیطان است. پس از شرش ایمن مباش و رفتن و باز گشتن خود را در طاعت خدایت بگذران؛ زیرا تمام حرکاتت در نامه عملت نوشته خواهد شد».