افراد عجول نمی توانند مشکلاتشان را درست حل کنند/ ۵ گام حل مسئله

افراد عجول نمی توانند مشکلاتشان را درست حل کنند/ ۵ گام حل مسئله

یک روانشناس بالینی با بیان اینکه حل مسأله نیاز به داشتن راه‌حل‌های مختلف دارد، گفت: شناخت، بارش افکار، تصمیم‌گیری، اجرایی کردن تصمیمات و بازخورد 5 گام اصلی مهارت حل مسأله هستند.

عبدالله امیدی در گفت‌وگو با فارس، با بیان اهمیت یادگیری مهارت حل مسأله به عنوان یکی از مهارت‌های زندگی، اظهار داشت: مهارت حل مسأله به سازگاری فرد کمک می‌کند تا بتواند بهتر از پس زندگی بر آید این مهارت الزاماً همان چیزی نیست که در کارگاه‌ها و کلاس‌ها آموزش داده می‌شود.

وی افزود: مهارت حل مسئله که در کارگاه‌ها آموزش داده می‌شود نیاز به تفکر همگرا و در واقع یک نوع تفکر مشخص دارد اما این مهارت به معنای واقعی مستلزم داشتن تفکری واگرا است که شامل افکار و راه‌حل‌های مختلف می‌شود.

* گام اول؛ شناخت مسأله

این متخصص حوزه بهداشت روان گفت: بیشتر اوقات افراد با استرس مواجه هستند اما مسأله و مشکل را دقیقاً نمی‌دانند بنابراین گام اول در داشتن مهارت حل مسأله شناخت مشکل است.

یکی از مراجعان در جلسه مصاحبه تشخیصی از ابتلا به تب مالت شاکی بود و آن را علت بروز اضطراب و افسردگی خود می‌دانست بررسی‌های بیشتر نشان داد که قبولی وی در دانشگاه و جدایی‌اش از خانواده در حالی که او به شدت به آنها وابسته بود موجب اضطراب و افسردگی‌اش شده بود بنابراین نقش شناخت مسأله در حل آن اهمیت فراوانی دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کاشان اظهار داشت: گاهی مشکلات مبهم و در هم تنیده هستند و پیدا کردن مشکل اصلی نیاز به مهارت دارد. در این مواقع فرد باید اولویت‌بندی کرده تا فرد بداند کدام مشکل را باید ابتدا حل کند.

وی افزود: فردی را در نظر بگیرید که از نظر اقتصادی به خانواده‌اش وابسته است و در عین حال برای تصمیم‌گیری نیاز به استقلال دارد. این فرد در صورتی که بخواهد مستقل شود باید خود را به لحاظ مالی تأمین کند.

* چه کسانی نمی‌توانند مسائل را حل کنند؟

این متخصص حوزه بهداشت روان گفت: مهارت حل مسأله نیاز به کنترل و مدیریت احساسات دارد فردی که نمی‌تواند هیجانات خود را مدیریت کند و رفتار تکانشی و عجولانه نشان می‌دهد یا کسانی که زود تصمیم می‌گیرند نمی‌توانند وارد حل مسأله شود؛ بنابراین حل مسأله نیاز به مهار تکانه‌ها دارد.

وی ادامه داد: همچنین فرد برای حل مسأله باید خودآگاهی داشته باشد و حد و مرز خود را بشناسد و پس از آن وارد حل مسأله شود زیرا بخشی از حل مسأله به توانمندی‌های فرد بستگی دارد چنانچه فردی نمی‌تواند مسائل خود را حل کند باید از اطرافیان و مشاوران کمک بگیرد زیرا همانطور که اشاره شد حل مسأله مستلزم تفکر واگرا و استفاده از راه‌حل‌های مختلف است.

* گام دوم؛ بارش افکار

 امیدی گفت: گام دوم در حل مسأله بارش افکار و راه‌حل‌های موجودی است که حاصل ذهن فرد و دیگران است. لازم است برای اجرای این مرحله ذهن را آزاد بگذاریم تا بتوانیم به راه‌حل‌های مختلف فکر کنیم. خلاقیت در اینجا نقش مؤثری دارد و افکار خلاق می‌توانند به راه‌حل‌های مختلفی فکر کنند.

* گام سوم؛ تصمیم‌گیری

وی اظهار داشت: مرحله سوم در حل مسأله این است که فرد از بین راه‌حل‌های موجود یکی را انتخاب کند بنابراین تصمیم‌گیری اهمیت زیادی دارد زیرا انتخاب‌های ما در هر مرحله از زندگی‌مان سرنوشت‌ساز است.

* گام چهارم؛ اجرایی کردن تصمیمات

امیدی تصریح کرد: گام چهارم در حل مسأله اجرایی کردن تصمیمی است که فرد گرفته است نکته مهم در اینجا نظارت و کنترل کیفی است تا فرد باید بتواند جنبه‌های مثبت و منفی تصمیم خود را بررسی کند تا بتواند در آینده از آنها استفاده کند.

* گام پنجم؛ بازخورد

این متخصص حوزه بهداشت روان خاطرنشان کرد: مرحله پنجم در حل مسأله گرفتن بازخورد بدون پیشداوری و تعصب است وقتی فرد نتیجه نمی‌گیرد نباید دیگران را مقصر بداند بنابراین برای گرفتن بازخورد منطقی باید بدون تعصب و پیش‌داوری رفتار کند.