فردوسی پور درسراشیبی سقوط نیفتاده

به گزارش پایگاه 598، جعفر صافی مردی است که اولین‌بار مجوز رفتن برنامه 90 روی آنتن را صادر کرده است. مدیر پیشین شبکه 3 و بنیانگذار این شبکه در آن سال‌ها توانست با اعتماد به مجری 24 ساله، انقلابی در برنامه‌های ورزشی ایران ایجاد کند.

برنامه‌ای که به سرعت تبدیل به پربیننده‌ترین برنامه تاریخ تلویزیون جمهوری اسلامی شد. برنامه‌ای ترکیبی که حالا 15 سال است با اختلاف در بالاترین سطح مخاطب روی آنتن می‌رود‌، اگر چه در این سال‌ها شاید شخص عادل هم قبول داشته باشد به سراشیبی سقوط افتاده است.

او که سال‌ها بیرون از ایران درس مهندسی خوانده و برنامه‌های فوتبالی مثل match of the day را دیده بود‌، وقتی طرح اولیه عادل را دید با اطمینان آن را پذیرفت و هنوز هم به عادل اعتماد کامل دارد.

صافی که سال‌هاست دور از فضای تلویزیون کار فرهنگی می‌کند، در این گفتگو از 90 می‌گوید. به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا برنامه عادل در سراشیبی سقوط قرار گرفته یا نه؟

* به نظرتان 90 در این مدت افت کرده؟

- نه چرا افت کرده باشد؟ برنامه 90 همیشه زنده است. یک خاطره‌ای برایت می‌گویم از سال‌های مدیریت خودم. همان اوایل یکی از روسای سازمان داشت گلایه می‌کرد که برنامه عادل مشکلات را بزرگنمایی می‌کند. به او گفتم اگر شما هر بار فقط یکی ا‌ز این مشکلات را حل می‌کردید تا آن روز باید مشکلات حل می‌شد اما عادل هر بار سراغ سوژه‌ها می‌رود و همیشه مشکلات بیشتر از قبل است. پس این نکات است که باعث می‌شود برنامه عادل همیشه تازه بماند چون اراده‌ای برای اصلاح نیست. او هم همیشه آیتم گیر می‌آورد. مگر اینکه دیگر خودش خسته شود!

* ولی این اواخر انتقادها نسبت به او خیلی زیاد شده و خیلی‌ها اعتقاد دارند او شورش را در آورده و سیاه‌نمایی می‌کند؟

- اولا که باید از 90 به اندازه یک برنامه تلویزیونی انتظار داشته باشید. او این برنامه را می‌سازد که مشکلات را نشان دهد. البته گاهی هم تفاوت بین منافع سازمانی فوتبال و تلویزیون پیش می‌آید که دست و پای مجری را می‌بندد‌. ما داریم درباره برنامه‌ای حرف می‌زنیم که سال شانزدهمش را پشت سر می‌گذارد و هنوز هم در ژانر خودش در بالاترین سطح است. اگر افت مقطعی داشته باشد‌، ایرادی ندارد. البته من مدت‌هاست که به عادل نکته‌ای را می‌گویم. اینکه با یک فکر نمی‌شود همیشه تازگی داشت. مهمترین برنامه تلویزیون حتما نیاز به یک اتاق فکر قوی دارد. گروهی که باید طراحی ایده کنند‌، ایده‌پرداز باشند و رو به آینده برایش برنامه‌ریزی کنند. اینکه یک نفره پیش برود خب می‌تواند با کسری سوژه و فکر همراه شود.

* اما الان او فشار انتقادی زیادی را تحمل می‌کند، حتی موافقانش هم اعتقاد دارند از ریل خارج شده؟

- این نگاه خیلی تک‌بعدی و خارج از انصاف است‌. ببینید هر چیزی را باید تابع شرایط دانست‌. او شاید یک روز مثلا درباره حق پخش نتواند خیلی تند برود اما روزی دیگر و جایی دیگر یک موضوع را با شجاعت طرح می‌کند. عادل به رغم اینکه در دفاع از حق فوتبال صریح است،‌ درباره خودش ماخوذ به حیاست و‌ از خودش دفاع نمی‌کند. باید فاکتورها را کنار هم بگذارید و بعد درباره‌اش قضاوت کنید. او انسان صریحی است و خودش را حفظ کرده است. از تمام این اتهام‌ها و حاشیه‌ها که برایش ساخته‌اند اثری در ذهن مخاطب نداشته، چون اولا هیچ‌کس نتوانسته ادعاهای الکی را ثابت کند و بعد اینکه مخاطبش صداقت او را باور کرده است. من هم قبول دارم که او نیاز به ایده‌های نو و جدیدی دارد. کسانی که برنامه‌های روتین و هفتگی دارند‌، گاهی کم می‌آورند اما او در سراشیبی سقوط نیفتاده. 90 برای فوتبال ایران و برای تلویزیون‌مان خوب است و همه باید کمک کنیم که تقویت شود.

* یکی از مشکلاتی که عادل دارد این تک‌بعدی بودنش است. همه دنیای او در فوتبال خلاصه می‌شود. نه برنامه‌های غیرفوتبالی می‌بیند، نه درباره اجرا مطالعه می‌کند. نه شبکه‌های اجتماعی را می‌شناسد، انگار تکنولوژی‌گریز است...

- زمانی که در سیما مسئولیت داشتم‌، رفته بودیم ژاپن که فیلم و سریال بخریم‌، آقای عادلی آن زمان سفیر ایران در ژاپن بود. با هماهنگی او به بازدید تلویزیون ژاپن رفتیم. آنجا یادم هست از آقای عادلی پرسیدم که چرا این ژاپنی‌ها اینقدر پیشرفت می‌کنند برایم مثالی زد. گفت اینجا گروه خیاطی را می‌شناسد که با هم کار می‌کنند. کت و شلوارهایش بی‌نظیر است. یکی‌شان برش می‌زند، یکی الگو می‌کشد‌، دیگری اندازه می‌گیرد‌، یکی هم می‌دوزد. هر کدام فقط کار خودشان را بلدند و همه استاد هستند. این حرف را به عینه در تلویزیون‌شان هم دیدم. یکی را دیدیم که تهیه‌کننده 8 بخش خبری ساعت 8 شب بود‌. از او پرسیدم که تلویزیون چند بخش خبری دارد‌، گفت من فقط بخش ساعت 8 را می‌دانم و اطلاعی از دیگر بخش‌های خبری نداشت. آنها کارشان را حرفه‌ای انجام می‌دهند و هر کس فقط روی تخصص خودش زوم می‌کند‌. به نظرم اینکه عادل فقط روی کار خودش تمرکز دارد‌، یک حسن است. اینکه او به هیچ حاشیه دیگری در زندگی‌اش توجهی ندارد و تمرکزش را روی کارش گذاشته یک ضعف نیست. او با فوتبال زندگی می‌کند‌.

* یکی دیگر از انتقادها به او این است که همه این سال‌ها نتوانسته حتی 2 نفر قوی انتخاب کند.

- ببینید، من الان مشکلاتش را نمی‌دانم‌، چون با او حرف نزده‌ام. ولی همه باید به او کمک کنیم. من اگر مدیری بودم‌ که 90 زیرمجموعه‌ام بود‌، همه‌جور هزینه‌ای می‌کردم که به برنامه کمک شود. اگر با چند نیروی فکری بشود به این برنامه کمک کرد‌، هرچه هزینه‌اش باشد باید پرداخت. باید روی این برنامه سرمایه‌گذاری کرد چون خیلی سریع نتیجه‌اش را می‌بینی.

* اینکه خود برنامه نتوانسته حتی چند مجری یا گزارشگر خوب تولید کند چطور؟ این ضعف عادل نیست؟

- قاعدتا هر برنامه و هر مدیریتی باید کادرسازی می‌کرد ولی در مجموع آدم‌ها یک ویژگی‌هایی دارند. 90 را به هر‌ کسی بدهید نمی‌تواند این کار را به همان شکل اجرا کند. آدم‌ها باید باور‌پذیر باشند. چیزهایی داشته باشند که مردم را جذب‌ کند و فردوسی‌پور این ویژگی‌ها را دارد.

* اگر به آن سال‌ها برگردید‌؛ باز هم عادل را برای اجرای 90 انتخاب می‌کنید؟ ریسک بزرگی بود سپردن برنامه به پسر 24 ساله‌ای که آن وقت‌ها خیلی هم خوب حرف نمی‌زد اما ...

- اگر الان من می‌خواستم این تصمیم را بگیرم با آن موقع خیلی فرق داشت. ما شبکه 3 را که ساختیم فقط چند مجری محدود داشتیم‌. آنجا باید ریسک و زمینه‌ای را فراهم می‌کردیم که یکسری نیروی جوان بیایند. من ریسک کردم اما به نظر خودم در مجموع افرادی که آمدند انحصار‌ را شکستند‌. ما مجریان زیادی را آوردیم که خدا را شکر جواب داد. هادی عامل‌، مزدک میرزایی و ... در بحث عادل هم بزرگترین ویژگی‌اش اطلاعاتش بود. در مورد چهره ‌مجری می‌گویند او باید فتوژنیک باشد. برای صدا هم یک مقداری خودش می‌دانست مشکل دارد‌، تمرین کرد و سعی کرد خودش را اصلاح کند. ما باید این ریسک را می‌کردیم‌. تعداد برنامه‌ها زیاد شد. باید تعداد زیادی گزارشگر می‌آوردیم.‌ آن موقع کارمان ریسکی بود اما چون شروع کار بود‌، اشتباهمان قابل‌توجیه بود اما الان دیگر ‌نمی‌شود این کار را ‌کرد.

* به نظرتان کسی می‌تواند غیر از عادل برنامه را اجرا کند؟

- نمی‌دانم شاید کسی بیاید و بهتر باشد. الان نمی‌توانم از کسی اسم ببرم‌. ولی هر برنامه‌ای ‌را هر فردی می‌تواند اجرا کند. عمر دست خداست. خدای ناکرده 70 سال دیگر عادل نباشد یکی دیگر می‌آید‌. هر کسی سطح خاص خودش را دارد. الان دوبلورهای ما بهترین‌ها بودند. یکسری‌هایشان از دنیا رفتند و باز هم جایشان را دیگران گرفته‌اند.

* یکی از اتهاماتی که به فردوسی‌پور زده می‌شود درآمد میلیاردی‌اش از برنامه است ...

- قطعا این اتفاق نمی‌افتد. مگر صدا و سیما چقدر پول می‌دهد که او درآمد میلیاردی داشته باشد؟ از این برنامه نمی‌شود میلیاردی در‌آورد‌. با شخصیتی که او دارد آدمی نیست که دنبال پول باشد‌. او حتی برای اجرای برنامه‌های بیرون از سازمان هم نمی‌رود و استیج ندارد که پولی بگیرد.

*  و بحث پرسپولیسی‌بودنش‌. هر بار این اتهام را می‌شنود به هم می‌ریزد!

- در مورد طرفداری از تیم‌ها‌، حق طبیعی افراد است‌. خیلی‌ها از کودکی تیمی را دوست داشتند. همین حالا هم دارند. چه داخلی و چه خارجی‌. مهم این است که این علاقه را در کارشان دخالت ندهند. ولی به نظرم عادل چنین حسی را نشان نمی‌دهد و اینکه روزی تیمی را دوست داشته جرم نیست.

* ولی هر بار این اتهام را می‌شنود‌، خودش را می‌بازد.

- انسان‌ها معصوم نیستند‌. ممکن است حساسیت داشته باشند‌. سوارس هم که عصبی می‌شود گاز می‌گیرد‌!

تماشاگران امروز