علل و عوامل صدور حکم اعدام شیخ نمر:
برای پی بردن به علت صدور این اقدام باید اندکی به عقب بازگشت و این رویداد را در سیاق رویدادهای جاری در منطقه تعریف و ارزیابی کرد. این حکم در حالی صادر می شود که در هفته های گذشته تحولات مهمی در مناطق تحت نفوذ عربستان روی داده است. / می توان گفت که عربستان در حال بهره برداری از تمام کارت های خود برای آچمز کردن ایران یا دست کم خروج از موضع آچمز است.
سرویس بین الملل پایگاه 598 - عبدالله غبیشی / این روزها خاورمیانه یکی از خطرناک ترین مراحل تاریخ سیاسی خود را از سر می گذراند. افزون بر جنگ جاری در سوریه که اکنون آمریکا و متحدان منطقه ای و بین المللی اش هم به آن پیوسته اند و علاوه بر عراق که آتش خانمانسوز داعش و دیگر گروه های مسلح و تکفیری به جان آن افتاده اند، تحولات شتابنده و حساس جدیدی هم به این شرایط افزوده شده اند تا روند رقابت های سیاسی قدرت های منطقه ای پیچیده و پیچیده تر گردد.
دو روز پیش در تحولی جدید، دادگاه جزایی عربستان در ریاض حکم اعدام تعزیزی شیخ نمر باقر آل نمر ارشدترین روحانی شیعی این کشور را صادر کرد. هرچند این حکم به صورت اولیه بوده و امکان نقض آن وجود دارد، اما باید درباره نفس این اقدام و علل و عوامل صدور آن، آنهم در شرایط حاضر اندکی تأمل کرد.
برای پی بردن به علت صدور این اقدام باید اندکی به عقب بازگشت و این رویداد را در سیاق رویدادهای جاری در منطقه تعریف و ارزیابی کرد. این حکم در حالی صادر می شود که در هفته های گذشته تحولات مهمی در مناطق تحت نفوذ عربستان روی داده است. مهم ترین این تحولات در یمن روی داد. جایی که عربستان همواره آن را از نظر حوزه نفوذ سیاسی متعلق به خود و زیر چتر خود می داند و ورود هر رقیب منطقه ای یا بین المللی به این حوزه می تواند به معنای ورود به عمق استراتژیک این کشور و در نتیجه محدود و محصور شدن مرزهای استراتژیک آن تلقی گردد.
اما در یمن چه اتفاقی روی داد؟ در اوایل سپتامبر گذشته یعنی بیش از یک ماه پیش و در پی تصمیم دولت برای افزایش صددرصدی بهای مواد سوختی، اعتراضات گسترده ای آغاز شد. این اعتراضات هرچند در ابتدا نادیده گرفته شد اما حرکت مردم معترض به ویژه از استان صعده که مرکز سیاسی حوثی ها تلقی می شود، به سمت شهر صنعاء، اندک اندک بازخوردهای رسانه ای و در نتیجه سیاسی یافت.
تحولات و اعتراضات به سرعت شدت گرفت تا جایی که حوثی ها توانستند پیش شرط های خود را بر عبدربه منصور هادی رئیس جمهور یمن اعمال کنند. برآیند این تحول – البته به بهای کشته شدن دهها و زخمی شدن صدها نفر– موافقت دولت با خواسته های حوثی ها درباره تشکیل دولتی سالم و کارآمد و انتخاب نخست وزیر با مشورت حوثی ها و بازگرداندن قیمت سوخت به همان بهای سابق آن بود. این امر عملا به معنای خروج یمن یا دست کم پایتخت به عنوان مرکز سیاسی یمن از زیر چتر عربستان و قوت گرفتن حوثی هایی بود که تا پیش از این رویداد و در اثر تقسیم فدرال کشور، در سه استان عمران، صعده و جوف منزوی شده بودند و عربستان سعی در ایزوله کردن آنان داشت.
طبعا این امر بر عربستان گران آمد و همان طور که در رسانه ها هم منتشر شد، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در واکنش به این امر، اعلام کردند که ساکت نخواهند نشست. عربستان ابتدا کوشید با دور زدن مطالبات حوثی ها، نخست وزیری را بر یمن تحیمل نماید که خود در تعیین و انتخاب آن نقش داشته است. اما حوثی ها در برابر این امر مقاومت کردند و رئیس جمهور را ناچار به عقب نشینی کردند.
به موازات این رویداد، عربستان عملا و صراحتا در سه محور با رقبای سیاسی خود و مشخصا ایران وارد رویارویی شد. در وهله نخست ، از محور اقتصادی به مواضع سیاسی ایران یورش برد. عربستان در روزهای گذشته صراحتا اعلام کرد که در ماه سپتامبر گذشته میزان تولید نفت خود را افزایش داده است و اکنون نیز برنامه ای برای کاهش تولید و فروش این ماده استراتژیک ندارد. این امر به معنای کاهش قیمت های جهانی نفت و در نتیجه اعمال فشار بر ایران در حوزه اقتصادی است. این مسئله هرچند که به موازات و در واکنش به اعلام لغو برخی از تحریم های اعمال شده بر ایران (مشخصا لغو تحریم شرکت ملی نفتکش های ایران) صورت گرفته بود، اما اکنون، در سیاق تقابل عربستان با ایران، قابل تفسیر و تحلیل است. خاصه اینکه عربستان همان گونه که گفتیم در حال حاضر برنامه ای برای کاهش تولید و صادرات نفت خود ندارد.
اگر از مقوله اقتصاد بگذریم که طبعا یکی از حساس ترین نقاط مقابله با هر کشوری تلقی می شود و همان طور که می دانیم غربی ها در طول چند سال گذشته تمام تمرکز خود را برای به تسلیم واداشتن ایران، بر مقوله اقتصاد و فشارهای اقتصادی گذاشته بودند، عربستان در حوزه های دیگری هم با ایران به تقابل پرداخت. سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان در اظهاراتی شدید اللحن، ایران را به اشغال سوریه متهم کرد و از ایران خواست تا نیروهای اشغالگر خود را از این کشور خارج نماید. به نظر می رسد عربستان بیش از همه چیز به دنبال اعمال فشار رسانه ای بر ایران است. نیروهای عربستانی دیر زمانی است که در بحرین مستقر شده اند اما ایران هیچ گاه به صورت رسانه ای این موضوع را مورد انتقاد قرار نداده بلکه در دیدارهای رسمی و مطابق با عرف های دیپلماتیک از این کشور انتقاد کرده است.
افزون بر این، عربستان در حالی این اتهام را متوجه ایران می کند که می توان گفت به لحاظ سیاسی، عربستان از شمال تا شرق سوریه و از شمال تا جنوب عراق و تمام بحرین و بخش مهمی از یمن را تحت اشغال خود دارد. حمایت های مالی و تسلیحاتی و رسانه ای عربستان از گروه های افراطی و رادیکال و تندرویی که خون هزاران نفر از شهروندان در این کشورها طی سه سال گذشته به دست آنان ریخته شده است، مصداق این اشغال سیاسی است. آیا گروه های تندرو و خونریزی نظیر داعش، جبهه النصره، جیش الاسلام و نظایر آنها بدون این حمایت ها می توانستند ادامه حیات دهند و این گونه کیان سیاسی کشورهایی ریشه دار نظیر سوریه و عراق را تهدید کنند؟
اما سومین محوری که عربستان ازطریق آن وارد نزاع با ایران شده است، اعمال فشار بر شیعیان داخل خاک این کشور است. در روزهای گذشته، دادگاه جزایی ریاض در حکمی اولیه، شیخ نمر باقر آل نمر ارشدترین روحانی شیعه کشور را به اعدام تعزیری محکوم کرد. با توجه به آنچه آمد، صدور حکم علیه آل نمر آنهم در شرایط حاضر، صرفا در سیاق تحرکات و تحولات جاری در خاورمیانه قابل تحلیل و تفسیر است. در حقیقت، عربستان پس از نتیجه نگرفتن در محورهای دوگانه سابق یا دست کم پس از اتخاذ موضع در محورهای یاد شده و در انتظار نتیجه نشستن، اکنون وارد محور سومی شده است تا از طریق آن بتواند عقب نشینی سیاسی اش در خاورمیانه و خروج بخش هایی از یمن از حوزه نفوذش را جبران نماید یا بتواند آن را بازپس گیرد. خاصه اگر بدانیم که نتیجه بخش شدن مذاکرات درباره برنامه هسته ای ایران و آشکار شدن مسالمت آمیز بودن این برنامه، گامی رو به جلو برای ایران در بازگرداندن جایگاه بین المللی اش و در نتیجه عقب راندن محور رادیکال در منطقه به رهبری عربستان خواهد بود.
می توان گفت که عربستان در حال بهره برداری از تمام کارت های خود برای آچمز کردن ایران یا دست کم خروج از موضع آچمز است. آیا عربستان قادر خواهد بود چنین شرایطی را تحمیل کند و شرایط جدیدی را بر منطقه تحمیل کند؟ آیا عربستان حکم اعدام شیخ نمر باقر آل نمر را عملی خواهد کرد؟ هرچند به نظر می رسد عربستان بیشتر برای اعمال فشار بر شیعیان و در نتیجه ایران وارد این بازی شده است و در نتیجه بعید است در شرایط حساس کنونی آنهم با هشدارهای رسمی و مردمی درباره بازخوردها و پیامدهای چنین اقدامی عملی شود، اما برای یافتن پاسخ به پرسش های قبلی، باید منتظر انفجارها و درگیری ها و منازعات جاری در منطقه خاورمیانه ماند، تا بر اساس آنها، بخش دیگری از تاریخ تحولات سیاسی خاورمیانه را نگاشت.
برای پی بردن به علت صدور این اقدام باید اندکی به عقب بازگشت و این رویداد
را در سیاق رویدادهای جاری در منطقه تعریف و ارزیابی کرد. این حکم در حالی
صادر می شود که در هفته های گذشته تحولات مهمی در مناطق تحت نفوذ عربستان
روی داده است. دو روز پیش در تحولی جدید، دادگاه جزایی عربستان در ریاض حکم اعدام تعزیزی شیخ نمر باقر آل نمر ارشدترین روحانی شیعی این کشور را صادر کرد. هرچند این حکم به صورت اولیه بوده و امکان نقض آن وجود دارد، اما باید درباره نفس این اقدام و علل و عوامل صدور آن، آنهم در شرایط حاضر اندکی تأمل کرد.
برای پی بردن به علت صدور این اقدام باید اندکی به عقب بازگشت و این رویداد را در سیاق رویدادهای جاری در منطقه تعریف و ارزیابی کرد. این حکم در حالی صادر می شود که در هفته های گذشته تحولات مهمی در مناطق تحت نفوذ عربستان روی داده است. مهم ترین این تحولات در یمن روی داد. جایی که عربستان همواره آن را از نظر حوزه نفوذ سیاسی متعلق به خود و زیر چتر خود می داند و ورود هر رقیب منطقه ای یا بین المللی به این حوزه می تواند به معنای ورود به عمق استراتژیک این کشور و در نتیجه محدود و محصور شدن مرزهای استراتژیک آن تلقی گردد.
اما در یمن چه اتفاقی روی داد؟ در اوایل سپتامبر گذشته یعنی بیش از یک ماه پیش و در پی تصمیم دولت برای افزایش صددرصدی بهای مواد سوختی، اعتراضات گسترده ای آغاز شد. این اعتراضات هرچند در ابتدا نادیده گرفته شد اما حرکت مردم معترض به ویژه از استان صعده که مرکز سیاسی حوثی ها تلقی می شود، به سمت شهر صنعاء، اندک اندک بازخوردهای رسانه ای و در نتیجه سیاسی یافت.
تحولات و اعتراضات به سرعت شدت گرفت تا جایی که حوثی ها توانستند پیش شرط های خود را بر عبدربه منصور هادی رئیس جمهور یمن اعمال کنند. برآیند این تحول – البته به بهای کشته شدن دهها و زخمی شدن صدها نفر– موافقت دولت با خواسته های حوثی ها درباره تشکیل دولتی سالم و کارآمد و انتخاب نخست وزیر با مشورت حوثی ها و بازگرداندن قیمت سوخت به همان بهای سابق آن بود. این امر عملا به معنای خروج یمن یا دست کم پایتخت به عنوان مرکز سیاسی یمن از زیر چتر عربستان و قوت گرفتن حوثی هایی بود که تا پیش از این رویداد و در اثر تقسیم فدرال کشور، در سه استان عمران، صعده و جوف منزوی شده بودند و عربستان سعی در ایزوله کردن آنان داشت.
طبعا این امر بر عربستان گران آمد و همان طور که در رسانه ها هم منتشر شد، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در واکنش به این امر، اعلام کردند که ساکت نخواهند نشست. عربستان ابتدا کوشید با دور زدن مطالبات حوثی ها، نخست وزیری را بر یمن تحیمل نماید که خود در تعیین و انتخاب آن نقش داشته است. اما حوثی ها در برابر این امر مقاومت کردند و رئیس جمهور را ناچار به عقب نشینی کردند.
به موازات این رویداد، عربستان عملا و صراحتا در سه محور با رقبای سیاسی خود و مشخصا ایران وارد رویارویی شد. در وهله نخست ، از محور اقتصادی به مواضع سیاسی ایران یورش برد. عربستان در روزهای گذشته صراحتا اعلام کرد که در ماه سپتامبر گذشته میزان تولید نفت خود را افزایش داده است و اکنون نیز برنامه ای برای کاهش تولید و فروش این ماده استراتژیک ندارد. این امر به معنای کاهش قیمت های جهانی نفت و در نتیجه اعمال فشار بر ایران در حوزه اقتصادی است. این مسئله هرچند که به موازات و در واکنش به اعلام لغو برخی از تحریم های اعمال شده بر ایران (مشخصا لغو تحریم شرکت ملی نفتکش های ایران) صورت گرفته بود، اما اکنون، در سیاق تقابل عربستان با ایران، قابل تفسیر و تحلیل است. خاصه اینکه عربستان همان گونه که گفتیم در حال حاضر برنامه ای برای کاهش تولید و صادرات نفت خود ندارد.
اگر از مقوله اقتصاد بگذریم که طبعا یکی از حساس ترین نقاط مقابله با هر کشوری تلقی می شود و همان طور که می دانیم غربی ها در طول چند سال گذشته تمام تمرکز خود را برای به تسلیم واداشتن ایران، بر مقوله اقتصاد و فشارهای اقتصادی گذاشته بودند، عربستان در حوزه های دیگری هم با ایران به تقابل پرداخت. سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان در اظهاراتی شدید اللحن، ایران را به اشغال سوریه متهم کرد و از ایران خواست تا نیروهای اشغالگر خود را از این کشور خارج نماید. به نظر می رسد عربستان بیش از همه چیز به دنبال اعمال فشار رسانه ای بر ایران است. نیروهای عربستانی دیر زمانی است که در بحرین مستقر شده اند اما ایران هیچ گاه به صورت رسانه ای این موضوع را مورد انتقاد قرار نداده بلکه در دیدارهای رسمی و مطابق با عرف های دیپلماتیک از این کشور انتقاد کرده است.
افزون بر این، عربستان در حالی این اتهام را متوجه ایران می کند که می توان گفت به لحاظ سیاسی، عربستان از شمال تا شرق سوریه و از شمال تا جنوب عراق و تمام بحرین و بخش مهمی از یمن را تحت اشغال خود دارد. حمایت های مالی و تسلیحاتی و رسانه ای عربستان از گروه های افراطی و رادیکال و تندرویی که خون هزاران نفر از شهروندان در این کشورها طی سه سال گذشته به دست آنان ریخته شده است، مصداق این اشغال سیاسی است. آیا گروه های تندرو و خونریزی نظیر داعش، جبهه النصره، جیش الاسلام و نظایر آنها بدون این حمایت ها می توانستند ادامه حیات دهند و این گونه کیان سیاسی کشورهایی ریشه دار نظیر سوریه و عراق را تهدید کنند؟
اما سومین محوری که عربستان ازطریق آن وارد نزاع با ایران شده است، اعمال فشار بر شیعیان داخل خاک این کشور است. در روزهای گذشته، دادگاه جزایی ریاض در حکمی اولیه، شیخ نمر باقر آل نمر ارشدترین روحانی شیعه کشور را به اعدام تعزیری محکوم کرد. با توجه به آنچه آمد، صدور حکم علیه آل نمر آنهم در شرایط حاضر، صرفا در سیاق تحرکات و تحولات جاری در خاورمیانه قابل تحلیل و تفسیر است. در حقیقت، عربستان پس از نتیجه نگرفتن در محورهای دوگانه سابق یا دست کم پس از اتخاذ موضع در محورهای یاد شده و در انتظار نتیجه نشستن، اکنون وارد محور سومی شده است تا از طریق آن بتواند عقب نشینی سیاسی اش در خاورمیانه و خروج بخش هایی از یمن از حوزه نفوذش را جبران نماید یا بتواند آن را بازپس گیرد. خاصه اگر بدانیم که نتیجه بخش شدن مذاکرات درباره برنامه هسته ای ایران و آشکار شدن مسالمت آمیز بودن این برنامه، گامی رو به جلو برای ایران در بازگرداندن جایگاه بین المللی اش و در نتیجه عقب راندن محور رادیکال در منطقه به رهبری عربستان خواهد بود.
می توان گفت که عربستان در حال بهره برداری از تمام کارت های خود برای آچمز کردن ایران یا دست کم خروج از موضع آچمز است. آیا عربستان قادر خواهد بود چنین شرایطی را تحمیل کند و شرایط جدیدی را بر منطقه تحمیل کند؟ آیا عربستان حکم اعدام شیخ نمر باقر آل نمر را عملی خواهد کرد؟ هرچند به نظر می رسد عربستان بیشتر برای اعمال فشار بر شیعیان و در نتیجه ایران وارد این بازی شده است و در نتیجه بعید است در شرایط حساس کنونی آنهم با هشدارهای رسمی و مردمی درباره بازخوردها و پیامدهای چنین اقدامی عملی شود، اما برای یافتن پاسخ به پرسش های قبلی، باید منتظر انفجارها و درگیری ها و منازعات جاری در منطقه خاورمیانه ماند، تا بر اساس آنها، بخش دیگری از تاریخ تحولات سیاسی خاورمیانه را نگاشت.
اخبار ویژه
نظرات بینندگان
ارسال نظرات
ناشناس
۰۴:۴۴ - ۲۸ مهر ۱۳۹۳
این اعدام انتقام وقایع یمن از ایران که بدین شکل شاید بتوان ایران رو در قبال اعدام آیت الله و عدم توانایی ایران از ممانعت این کار ضعیف نشون بده
پاسخ 
جدیدترین اخبار پربازدید ها
