بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
«نسیم» سیستان و بلوچستان- محمد فرتوت عنایت: مسئولین محلی و مردم هیرمند از جیره‌بندی آب خبر می‌دهند و مسئولین استانی شرایط را عادی و بی‌نقص می‌دانند. فرماندار از قطع آب و قصور شرکت آبفای شهری می‌گوید؛ ولی شرکت آبفای شهری مشکلی در تأمین آب نمی‌بیند و شرکت آبفای روستایی را مقصر می‌خواند.
وقتی گزارشی تحت عنوان "آب شرب هم به روی سیستانی‌ها بسته شد" روی خروجی «نسیم» سیستان و بلوچستان رفت؛ مشکل آب به گواه مردم کمی حل شد. مشکلاتی که شرکت آب و فاضلاب شهری طی جوابیه‌ای آنها را کتمان کرده و هرگونه نوبت‌بندی و مشکل در تأمین آب شهر را تکذیب کرده است.
مشکل اما از نظر مردم و مسئولین محلی بوده و هست. این بحران تا آنجا ادامه یافت که تذکر امام جمعه شهرستان هیرمند را در خطبه‌های نماز جمعه این هفته نیز در پی داشت. حجت‌الاسلام ابراهیم گزمه در خطبه‌های نماز جمعه گفت: معضل کم‌آبی در منطقه بیداد می‌کند و مردم به ویژه در مناطق شمالی شهرستان هیرمند، از معضل بی‌آبی گلایه دارند.
پیش از این محمدعلی پیری، فرماندار هیرمند در گفتگو با «نسیم» تأکید کرده بود برخی محله‌های شهر هیرمند حدود 15 روز قطعی آب را تجربه کرده‌اند؛ ولی حالا اوضاع کمی بهتر شده و مردم در شبانه روز دو ساعت آب مدیریت شده دارند.
*فرماندار و شورای شهرستان: توزیع دو ساعت آب در شبانه روز
همزمان مسعود دهمرده، عضو شورای عالی استان‌ها در گفتگو با یکی از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی محلی تأیید کرده که در برخی از روستاهای شمال شهرستان هیرمند آب مدیریت می‌شود و آب لوله‌کشی این روستاها دو ساعت در شبانه روز وصل است.
با این حال شرکت آب و فاضلاب شهری اما در جوابیه‌ای ضمن رد هرگونه مشکل آب در شهر هیرمند، وظیفه تأمین آب شرب شهر را بر اساس توافقات گذشته بر عهده شرکت آب و فاضلاب روستایی دانسته است.
آبفای شهری: آبرسانی در سیستان با توافق‌های شفاهی انجام می‌شود
البته این جوابیه از یک توافق شفاهی نیز پرده برداشته که نشان می‌دهد در مدیریت و توزیع آب در شهرها و روستاهای منطقه سیستان حساسیتی وجود نداشته است. براساس این توافق شفاهی 250 لیتر بر ثانیه از سهم آب شهر زابل به آبفای روستایی تحویل می‌شده تا از این میزان ۹۰ تا ۱۰۰ لیتر بر ثانیه بین شهرهای زهک، هیرمند، ادیمی، محمدآباد و علی‌اکبر توزیع شود.
این نحوه برنامه‌ریزی یا توافق بین بخشی در دو سیستم مدیریتی که برای 400 هزار نفر از مردم سیستان تصمیم‌گیری می‌کند جای تأمل و پرسش دارد که آیا این سال‌های بی‌آبی در شهرهای علی‌اکبر، هیرمند و حتی زابل به این دلیل بوده است؟
علاوه بر اینها روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در بخش دیگری از جوابیه خود اعلام آمادگی کرده تا مصوبه 1392 دفتر مدیرکل بحران استانداری را که فرماندار هیرمند از اجرا نشدن آن توسط این شرکت انتقاد کرده بود؛ اجرا کند. بر اساس این مصوبه آبفای شهری باید حدود ۶۰ تا ۸۰ لیتر بر ثانیه از آب مازاد نیاز خود را در محل تصفیه‌خانه آب روستایی واقع در شهرستان زهک برای توزیع به آبفای روستایی واگذار کند.
همچنین شرکت آب و فاضلاب شهری در این جوابیه بدون تأیید بحران آب در روستاهای شهرستان هیرمند، آنچه که کم‌آبی امروز روستاها خوانده می‌شود را نتیجه دیدگاه‌های غیرفنی در ایجاد و توزیع شبکه‌های آب شرب روستایی این منطقه عنوان کرده است.
پیری فرماندار هیرمند پیش از این در گفتگو با «نسیم» بیان داشته که خط لوله آبی که شهرستان هیرمند و روستاهای حاشیه تالاب هامون را آبرسانی می‌کند؛ همان خطی است که شهرستان زهک را با تمام جمعیتش پوشش می‌دهد.
در این باره "عباس نخعی"، عضو شورای اسلامی شهرستان هیرمند در گفتگو با «نسیم» گفت: وقتی چندین سال قبل آب لوله‌کشی به شهر "دوست‌محمد" رسید؛ در روستای "محمدحسین بارانی" تنها 15 کنتور آب وجود داشت؛ ولی حالا تعداد کنتورهای آب این روستا به 50 عدد رسیده است. این موضوع برای همه روستاهای شهرستان صادق است؛ با این حال ممکن نیست همان خط اصلی انتقال آب جوابگوی امروز این روستاها باشد.
نخعی با بیان اینکه مشکل آب، مشکل امروز روستاهای هیرمند نیست؛ ادامه داد؛ این مشکل را از زمان فرمانداری آقای "گمرکی" پیگیری می‌کرده و حالا که سه فرماندار عوض شده؛ مشکلات همچنان ادامه دارد.
اعضای شورای اسلامی شهرستان هیرمند: حدود 50 روستا با بحران آب مواجه‌اند
عباس نخعی همچنین درباره این که اکنون کدام روستاها با مشکل آب مواجه هستند، افزود: "روستاهای اکبرآباد، ملامحمدحسین، آسک، دراز، مریم، شندک غلامرسول، نورمحمد، قلعه کولک، لنگر بارانی، گرگیچ، دولت‌آباد، مولوی دوست‌محمد، خداداد، نمکی، ارجونی، کنک امامداد، بارانی، میرشکار و علی خان زمان و حدود 20 روستای شمالی با مشکل جدی آب مواجه هستند. حدود 50 روستا آب ندارند. من از همکاران بخش مرکزی هم اطلاع دارم که آنجا هم مشکلاتی وجود دارد نه به این اندازه. جالب است، خود شهر هیرمند که در ابتدای راه قرار دارد خیلی مشکل دارد با این شرایط تکلیف روستاهای انتهایی و شمالی شهرستان مشخص است".
به گفته نخعی از چند هفته پیش از آغاز ماه رمضان تا شانزدهم این ماه، روستاهای این منطقه تنها دو ساعت در شبانه روز آب داشته‌اند. بعد از آن اما مشکل آب کمی بهتر شده؛ ولی در مجموع در حال حاضر این روستاها حدود دو تا سه ساعت در شبانه روز آب با فشار مطلوب دارند.
این عضو شورای شهرستان هیرمند همچنین گفت: پاسخ آقای عبادتی، مسئول اداره آب هیرمند در مورد قطعی آب روستاها این بود که "روستائیان بروند و پمپ آب بگیرند!".
وی افزود: در روستایی که 85 خانوار جمعیت دارد و فقط پنج خانوار آن وضعیت مالی متوسطی دارند؛ بقیه مردم پولی برای خریدن یک بشکه کوچک آب هم ندارند؛ آن وقت تکلیف چه می‌شود؟ در شرایط فعلی اگر کسی تانکری برای ذخیره آب داشته باشد که مشکل تامین آب آن تا حدودی حل می‌شود، ولی اگر نداشته باشد مثل الآن باید حیران از این خانه به آن خانه برای 20 لیتر آب بدود. الآن نه فقط روستای "ملامحمد حسین" برای آب می‌دوند که مردم 50 روستا برای تهیه آب مشکل دارند.
دهیاران: آب جیره‌بندی شده است
رسول هوشمندنژاد، دهیار روستای "پیران" هیرمند در گفتگو با «نسیم» گفت: از صبح امروز(27 تیرماه) فشار آب کمی بهتر شده ولی با همین فشار هم آب به کولر نمی‌رسد و باید حتماً از "دینام" استفاده شود.
ناصر دهمرده، دهیار روستای "خاکسفیدی" و جعفر سنچولی، دهیار روستای "کتمک" نیز در گفتگوهای جداگانه با «نسیم»، ضمن تأیید قطعی آب در یک ماه اخیر بیاد کردند که باید تدبیری اساسی برای حل مشکلات آب شرب روستاها اندیشید. دهمرده همچنین گفت: "بعضی وقت‌ها برای تأمین آب خوردن هم با مشکل مواجه هستیم. این فقط مشکل امسال نیست؛ تابستان هر سال از سال‌های قبل هم بدتر می‌گذرد. واقعاً بعضی وقت‌ها آب خوردن نداریم ولی اینها را که به مسئولین می‌گوییم؛ جدی نمی‌گیرند".
وی با بیان این که در روستای "خمر" از یک ماه گذشته تاکنون مشکل جدی آب وجود دارد؛ افزود: "وقتی در یک منطقه آب و نان نباشد؛ آیا کسی آنجا زندگی می‌کند؟ شما طوفان شن را هم به آن اضافه کنید. مهاجرت از سیستان خیلی طبیعی است".
