روایت عراقچی از درخواست غربی ها برای محدودیت های ابدی علیه ایران

این موضوع تنها یکی از خواسته کشورهای غربی در مذاکرات موسوم به گام نهایی است.

به گزارش پایگاه 598 به نقل از رجانیوز، عباس عراقچی روز گذشته در جریان یک کنفرانس خبری گفته است: همان‌طور که توافق ژنو اشاره کرده است اصل غنی‌سازی ایران ادامه پیدا خواهد کرد ولی با یک سری محدودیت‌های مورد توافق دو جانبه و برای یک دوره زمانی مشخص. این کاملا قطعی است که اگر هر محدودیتی را در هر قسمتی از برنامه‌های خودمان به منظور اعتمادسازی قبول کنیم این یک محدودیت موقتی و دارای دوره زمانی خواهد بود و هیچ چیزی برای ابد پذیرفته نخواهد شد.

این اظهارات آقای عراقچی دو موضوع را روشن می کند: اول آنکه تیم مذاکره کننده ایران در گام نهایی قرار است از خطوط قرمز نظام یعنی «حق مردم ایران در زمینه هسته ای با پذیرفتن محدودیت درباره حقوق هسته ایران»چشم پوشی کند و دوم آنکه کشورهای غربی تاکید دارند که محدودیت ها علیه ایران ابدی باشد.

این برای اولین بار است که یک مقام ارشد مذاکره کننده هسته ای ایران، «اعمال محدودیت مورد توافق» و به بیان دیگر نادیده گرفتن شدن حقوق ایران از حمله ماده 4 ان پی تی را جز برنامه تیم مذاکراتی ایران در مذاکرات با 1+5 عنوان می کند.

در بند اول ماده 4 ان پی تی آمده است: هیچ نکته ای در این پیمان نباید به گونه ای تفسیر شود که "حق مسلم" همپیمانان در انجام تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح آمیز را تحت تاثیر قرار دهد.

همچنین بر اساس ماده 4 ان پی تی ، این معاهده «هیچگونه محدودیتی» در مورد نوع فناوری و سطح بهره برداری صلح آمیز از انرژی هسته ای، از جمله چرخه سوخت، شامل غنی سازی ایجاد نکرده است .

اما با این حال عراقچی، پذیرش محدودیت برای برنامه هسته ای ایران را یک موضوع عادی و در راستای توافق ژنو تلقی کرده و گویا از ابتدا قرار بود چنین محدودیت هایی اعمال شود. وی به گونه ای سخن گفته که اظهارات برخی افراد مطلع مبنی بر توافق ایران و آمریکا بر روی برخی از مسائل کلی مانند اصل پذیرش محدودیت ها را تایید می کند.

باید توجه داشت هر چند در توافق ژنو، حقوق هسته ای ایران توسط تیم مذاکره کننده نادیده گرفته شدولی آنزمان مقامات کشور مدعی شده بودند این توافق با تمام ویژگی هایی که دارد مقدمه ای برای پیروزی های بزرگ در زمینه هسته ای است .

در همین راستا، رئیس جمهور در نامه ای که بالافاصله پس از حصول توافق نامه ژنو به رهبر معظم انقلاب نوشت، تاکید کرد که در گام های بعدی مذاکرات حقوق ملت ایران مورد احترام قدرت های بزرگ قرار می گیرد:

«توفیق در این مذاکرات نشان داد که می‌توان با رعایت همه اصول و خطوط قرمز نظام، با ارائه منطقی و مستدلِ مواضع ملت ایران و اتمام حجت برای افکار عمومی جهان، قدرت‌های بزرگ را نیز به احترام به حقوق ملت ایران فراخواند و گام‌های بعدی را نیز در مسیر حل و فصل نهایی اختلافات با استحکام برداشت.»

حال کنار هم گذاشتن نامه رئیس جمهور و سخنان آقای عراقچی که روز جمعه اظهار شده، بیانگر آن است که نتیجه مذاکرات ژنو نه تنها سبب نشد که حق هسته ای ایران محترم شمرده شود بلکه در خوشبینانه ترین حالت، تیم مذاکره کننده ایران با اعمال محدویت های گسترده برای یک دوره چند ساله (احتمالا 10 ساله) موافقت می کند.

البته این خواسته ایران است . کشورهای غربی به دنبال آن هستند اعمال محدودیت علیه برنامه هسته ای ایران را ابدی کنند. گزاره ای که شاید یک سال پیش به فکر کارشناسان غربی نیز نمی رسید در حال حاضر به عنوان یک گزینه عملی روی میز مذاکرات وین 6 قرار دارد.

حال تیم هسته ای ایران در تلاش است اعمال محدودیت های ابدی را به اعمال محدودیت های 10 الی 20 ساله تبدیل کند.

رئیس جمهور در نامه به رهبر معظم انقلاب نوشته بود: «توفیق در این مذاکرات نشان داد که می‌توان با رعایت همه اصول و خطوط قرمز نظام، با ارائه منطقی و مستدلِ مواضع ملت ایران و اتمام حجت برای افکار عمومی جهان، قدرت‌های بزرگ را نیز به احترام به حقوق ملت ایران فراخواند و گام‌های بعدی را نیز در مسیر حل و فصل نهایی اختلافات با استحکام برداشت.»

گفتنی است برنامه آمریکا برای ابدی کردن محدودیت ها علیه برنامه هسته ای ایران در حالی عنوان شده که در پاراگراف آخر از توافق ژنو آمده است پس از انجام کامل و موفق تعهدات ایران در گام نهایی با برنامه هسته ای آن مانند همه دیگر اعضای NPT برخورد خواهد شد.

این عبارت –همانطور که منتقدان پس از توافق ژنو مکررا تاکید کرده اند- هیچ دلالتی بر این ندارد که ایران پس از گام نهایی می تواند بدون هیچگونه محدودیتی تاسیسات غنی سازی خود را طبق NPT تا هر کجا که خواست توسعه دهد، چرا که مقامات آمریکایی معتقدند اعضای عادی NPT هم حق غنی سازی ندارند و این معاهده اساسا به چنین حقی تصریح نکرده است.

در واقع اشتباه استراتژیک تیم مذاکره کننده ایرانی در توافق ژنو که هم اکنون در مذاکرات وین 6 گریبان آنها را گرفته، این است، در ازای امیتازات گسترده ای که به طرف غربی ارائه شده به صورت واضح و مشخص حقوق اساسی ایران در توافقنامه مورد تاکید قرار نگرفته شده است.

ذکر این نکته صروری است که نادیده گرفتن حقوق ملت ایران در قالب اعمال محدودیت برای برنامه هسته ای ایران موضوعی است که برخلاف قانون به شمار می رود و بر اساس اختیاراتی که قانون به مجلس شورای اسلامی داده این وظیفه نمایندگان است که به این موضوع ورود کرده و از حقوق ملت صیانت کنند.