سالهاست که مقام معظم رهبری هشدارهای فراوانی را در زمینه مبارزه با فساد بیان میکنند. هشدار هایی که اگر سال‌ها زودتر از این به گوش جان نیوش کرده بودیم، شاید اکنون بی‌سابقه‌ترین پرونده فساد در کشور شکل نمیگرفت. باشد که درس بگیریم.
به گزارش خبرگزاری
فارس، آنچه که در ادامه می‌خوانید مواقعی از صحبت‌های مقام معظم رهبری در
سال‌های قبل از این است که معظم‌له در آنها به مفاسد اقتصادی اشاره کرده و
راه مقابله با آنها و مسیر حرکت ما را مشخص کردند.
مسئولان کشور باید با فقر و فساد و تبعیض مبارزه کنند
مسؤولان کشور - چه در قوّه‌ى مجريّه، چه در قوّه‌ى قضايّیه و چه در قوّه‌ى مقنّنه - باید با فقر و فساد و تبعیض در این مملکت مبارزه کنند. اگر بخواهند وضع امنیت کشور را، وضع معیشت مردم را، وضع عزّت بین‌المللى ما را تأمین کنند، راهش مبارزه‌ى با همین هاست. انواع و اقسام فسادها را باید شناسایى کنند و با آن مبارزه‌ى جدّى نمایند؛ نه در حرف و زبان.
7 دی 1379 . خطبه‌های نماز عید فطر
تسامح در مبارزه با فساد، هم دستی با فاسدان است
امروز کشور ما تشنه ی فعالیت اقتصادی سالم و ایجاد اشتغال برای جوانان و سرمایه گذاری مطمئن است و این همه به فضایی نیازمند است که در آن سرمایه گذار و صنعت گر و عنصر فعال در کشاورزی و مبتکر علمی و جوینده ی کار و همه ی قشر ها از صحت و سلامت ارتباطات حکومتی و امانت و صداقت متصدیان امور مالی و اقتصادی مطمئن بوده و احساس امنیت و آرامش کنند . اگر دست مفسدان و سوء استفاده کنندگان از امکانات حکومتی قطع نشود و اگر امتیازطلبان و زیاده خواهان پر مدعا و انحصار جو طرد نشوند سرمایه گذار و تولید کننده و اشتغال طلب همه احساس ناامنی و نومیدی خواهند کرد و کسانی از آن به استفاده از راه های نامشروع و غیر قانونی تشویق خواهند شد.
خشکانیدن ریشه ی فساد مالی و اقتصادی و عمل قاطع و گره گشا در این باره مستلزم اقدام همه جانبه به وسیله ی قوای سه گانه مخصوصا دو قوه ی مجریه و قضاییه است . قوه ی مجریه با نظارتی سازمان یافته و بی اغماض از بروز و رشد فساد مالی در دستگاه ها پیشگیری کند و قوه ی قضاییه با استفاده از کارشناسان و قضات قاطع و پاکدامن مجرم و خائن و عناصر آلوده را از سر راه تعالی کشور بردارد . بدیهی است که نقش قوه ی مقننه در وضع قوانین که موجب تسهیل راه کارهای قانونی است و نیز در ایفاء وظیفه ی نظارت بسیار مهم و کار ساز است.
لازم است نکاتی را به حضرات آقایان و دیگر دست اندرکاران کشور که می توانند در مبارزه بافساد نقش ایفا کنند تذکر دهم:
1. با آغاز مبارزه جدی با فساد اقتصادی و مالی یقینا زمزمه ها و به تدریج فریادها و نعره های مخالفت با آن بلند خواهد شد. این مخالفت ها عمدتا از سوی کسانی خواهد بود که از این اقدام بزرگ متضرر می شوند و طبیعی است بددلانی که با سعادت ملت و کشور مخالفند یا ساده دلانی که از القایات آنان تاثیر پذیرفته اند با آنان هم صدا شوند . این مخالفت ها نباید در عزم راسخ شما تردید بیفکند! به مسئولان خیر خواه در قوای سه گانه بیاموزید که تسامح در مبارزه با فساد به نوعی هم دستی با فاسدان و مفسدان است . اعتماد عمومی به دستگاه ها در برخورد با مجرم و متخلف قاطعیت و عدم تزلزل خود را نشان دهد.
2. ممکن است کسانی به خطا تصور کنند که مبارزه با مفسدان و سوء استفاده کنندگان از ثروت های ملی موجب ناامنی اقتصادی و فرار سرمایه ها است. به این اشخاص تفهیم کنند که به عکس این مبارزه موجب امنیت فضای اقتصادی و اطمینان کسانی که می خواهند فعالیت سالم اقتصادی داشته باشند تولید کنندگان این کشور خود نخستین قربانیان فساد مالی و اقتصاد ناسالمند.
3. کار مبارزه با فساد را چه در دولت و چه در قوه ی قضاییه به افراد مطمئن و برخوردار از سلامت و امانت بسپارید. دستی که می خواهد با ناپاکی دربیفتد باید خود پاک باشد و کسانی که می خواهند در راه اصلاح عمل کنند باید خود برخوردار از صلاح باشند.
4. ضربه ی عدالت باید قاطع ولی در عین حال دقیق و ظریف باشد. متهم کردن بی گناهان یا معامله ی یکسان میان خیانت و اشتباه یا یکسان گرفتن گناهان کوچک با گناهان بزرگ جایز نیست . مدیران درستکار و صالح و خدمتگزار که بی گمان اکثریت کارگزاران در قوای سه گانه کشور را تشکیل می دهند نباید مورد سوءظن و در معرض اهانت قرار گیرند و یا احساس ناامنی کنند چه نیکو است که تشویق صالحان و خدمتگزاران نیز در کنار مقابله با فساد و مفسد وظیفه ای مهم شناخته شود.
5. بخش های مختلف نظارتی در سه قوه از قبیل سازمان بازرسی کل کشور دیوان محاسبات و وزارت اطلاعات باید با همکاری صمیمانه نقاط دچار آسیب در گردش مالی و اقتصادی کشور را به درستی شناسایی کنند و محاکم قضایی و نیز مسئولان آسیب زدایی در هر مورد را یاری رسانند.
6. وزارت اطلاعات موظف است در چارچوب وظایف قانونی خود نقاط آسیب پذیر در فعالیت های اقتصادی دولتی کلان مانند معاملات و قراردادهای خارجی و سرمایه گذاری های بزرگ طرح های ملی و نیز مراکز مهم تصمیم گیری اقتصادی و پولی کشور را پوشش اطلاعاتی دهد و به دولت و دستگاه قضایی در تحقق سلامت اقتصادی یاری رسانند و به طور منظم به رییس جمهور گزارش دهد.
7. در امر مبارزه با فساد نباید هیچ تبعیضی دیده شود. هیچکس و هیچ نهاد و دستگاهی نباید استثنا شود . هیچ شخص یا نهاد نمی تواند با عذر انتساب به این جانب یا دیگر مسئولان کشور خود را از حساب کشی معاف بشمارد با فساد در هر جا و هر مسند باید برخورد یکسان صورت گیرد.
8. با این امر مهم وحیاتی نباید به گونه ی شعاری تبلیغاتی و تظاهر گونه رفتار شود. به جای تبلیغات باید آثار و برکات عمل مشهود گردد به دست اندرکاران این مهم تاکید کنید که به جای پرداختن به ریشه ها و ام الفسادها به سراغ ضعفا و خطاهای کوچک نروند و نقاط اصلی را رها نکنند.
بخشهایی از فرمان هشت ماده‌ای مبارزه با مفاسد اقتصادی. 10 اردیبهشت 1380
یکی از بزرگترین مسئولیت‌های رییس جمهور تعقیب مفاسد اقتصادی است
فساد انواع و اقسامی دارد که فسادهای مالی و اقتصادی از جمله آنهاست. یکی از بزرگترین مسؤولیتهای مسؤولان کشور - از جمله رئیس جمهوری محترم - تعقیب مفاسد مالی و اقتصادی است که باید در برنامه دولت قرار گیرد. البته قوّه قضايّیه و قوّه مقنّنه هم در این زمینه مسؤولند و خوشبختانه همکاریهایی هم میکنند. این مبارزه باید جدّی شود و خود را در مرحله عمل نشان دهد. مبارزه با مفسده اقتصادی و مالی یکی از کارهایی است که به گشایش اقتصادی کشور هم کمک خواهد کرد. یکی از موانع پیشرفت اقتصادی کشور، وجود گلوگاههای فساد است که بهشدّت باید از آن ترسید و با آن مقابله و مبارزه کرد. البته کار سختی هم هست. من در جریان آن نامه هشت ماده‌ای که نوشتم، هم به رئیس جمهور محترم، هم به رئیس محترم قوّه قضايّیه و هم به رئیس محترم مجلس گفتم که بدانید مبارزه با فساد، یک مبارزه جدّی و واقعی است. مفسدین تهاجم خواهند کرد و فشار خواهند آورد؛ لذا کار سختی است. برای مقابله با شیوع فساد اقتصادی و مالی، باید لباس مبارزه به تن کرد.
11 مرداد 1380. بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پس از تنفیذ رییس جمهور
مبارزه با فساد، یک جهاد واقعى و البته کار بسیار دشوارى است
اینکه ما اصرار مىکنیم باید با فساد و سوء استفاده مالى و اقتصادى با جدّیت برخورد شود، به خاطر همین است؛ چون اگر دستهاى سودجو بتوانند فساد اقتصادى را در میان مسؤولان رایج کنند، ضربهاى به کشور مىخورد که با هیچ چیز جبران نمىشود. لذا عرض کردهایم، باز هم تکرار مىکنیم: مبارزه با فساد، یک جهاد واقعى و البته کار بسیار دشوارى است. اگر این جهاد بزرگ بخواهد موفّق شود و پیش برود - که انشاءاللَّه به فضل الهى و به پشتیبانى شما مردم، این کار خواهد شد - یک شرط مهم و اصلى آن این است که همه مسؤولان کشور با یکدیگر همدل و شریک باشند. البته رؤساى قوا بحمداللَّه در این کار همکارى و همدلى مىکنند؛ اما در همهى سطوح، مسؤولان کشور و قواى سهگانه باید در این راه با یکدیگر همکارى کنند و عزم جدّى نشان دهند.
هر کدام از قوا در این زمینه سهمى دارند و باید نقش خود را ایفا کنند. در میان مسؤولان - چه در دولت، چه در قوّه قضايّیه و چه در مجلس - هیچ کس نمىتواند نسبت به این کار بزرگ، که براى سرنوشت کشور و ملت و نظام اسلامى تعیینکننده است، خود را کنار بکشد و شانه از این کار خالى کند. همه باید در این زمینه فعال باشند.
لازم است در این خصوص هیچ تبعیضى وجود نداشته باشد. دستگاههایى که با فساد مبارزه مىکنند، نباید بگویند فساد در فلانجا بد است؛ اما در جاى دیگر - اگر باشد - به آن بدى نیست. فساد، فساد است؛ در هرکس فساد وجود داشته باشد، باید با او مبارزه کنند. کسانى که با فساد مبارزه مىکنند، باید قاطعانه و بدون مجامله مبارزه کنند و در حقّ فاسد و مفسد، مُرّ قانون را اعمال کنند. من به شخص یا پرونده یا موضوع خاصّى نظر ندارم. براى من اشخاص مطرح نیستند؛ این کار باید به نحو صحیح و قاطع انجام گیرد و دنبال شود.
کسى که وسوسه مىشود وارد میدان فساد مالى شود، باید بداند دردسر این کار زیاد است. بفهمد مردم و مسؤولان کشور با این قضیه برخورد مىکنند. این یکى از شرایط بسیار مهم است.
از جمله مسائلى که در این مبارزه وسیع حتماً باید مورد توجّه قرار گیرد، این است که تنها با کسى که فساد کرده و فسادى که تحقّق پیدا کرده است، برخورد نشود؛ مواظب باشند فساد به وجود نیاید. بنده به مسؤولان دستگاههاى اجرایى و قضایى تأکید کردهام، بگردند ببینند جاهایى که گلوگاه فساد است، کجاست؛ آنجا را تحت نظارت قرار دهند و نگذارند از اوّل فسادى به وجود بیاید.
3 بهمن 1380. سخنرانی در جمع کارگزاران حج
مبارزه با فساد نباید سیاسی باشد
در مورد برخورد با فساد دو گرایش افراطی و تفریطی هست. بعضی‌ها وقتی صحبت از مبارزه با فساد میشود، تصوّر میکنند که مبارزه با فساد، یک بهانه سیاسی برای برخورد با این و آن است؛ این غلط است. مبارزه با فساد، مبارزه با فساد است! در هر جامعهای اگر نقطه فاسد، شناسایی، کنترل و قلع و قمع شد، فساد متوقّف میماند، والّا رشد پیدا میکند. فرق نظام اسلامی و نظام صالح با نظامهای فاسدی که در مقابل گسترش فساد بیدفاعند، این است که در اینجا مسؤولان اصلی کشور و دلسوزانِ جامعه، برخوردار از صلاحند؛ برنامه و رفتار کشور، برنامه صلاح است. البته آدم فاسد هم پیدا میشود، منتها باید با او برخورد شود. بعضی تصوّر میکنند که مبارزه با فساد یک حرکت سیاسی است؛ این تصوّر غلطی است. مبارزه با فساد حرکت سیاسی نیست؛ یک حرکت حقیقی و کاری لازم است. بعضی هم در نقطه مقابل، از آن طرف افراط میکنند؛ یعنی وقتی گفته میشود «فساد» خیال میکنند همهجا را فساد گرفته است؛ خیر، این چنین نیست. آنچه که ما را برمیانگیزد، وجود فساد، ولو در یک بخش، در یک گوشه و به وسیله افراد معدودی است. ما میدانیم اگر با این پدیده مبارزه نشود، فساد نهادینه و ریشهدار میشود و در آن صورت قلع و قمعش مشکل میگردد. این مبارزه معنایش آن نیست که عناصر فاسد و مفسد همه زمام‌های کار را در بخشهای مختلف به دست گرفتهاند. عناصر صالح، مؤمن و دلسوز، در دستگاههای داخل کشور - چه قوّه مجريّه و چه قوّه قضایيّه - بسیار هستند که اجرا هم دست آنهاست و با کمال صلاح، کار خودشان را انجام میدهند و خوشبختانه اینها اکثریت و چهره غالبِ دستگاهند. منتها یک مفسد و فاسد، چهره دیگران را هم خراب میکند.
9 فروردین 1381. دیدار با قشرهاى مختلف مردم در دوکوهه
برخورد با مفاسد اقتصادی برای نظام اهمیت حیاتی دارد
یک سال پیش بود که ما مبارزه با مفاسد اقتصادی را عرض کردیم و دستگاه‌ها را ترغیب نمودیم که در این مبارزه جدّی باشند. اهتمام به این کار به خاطر آن است که مفاسد اقتصادی، جریان آلودهای است که اگر جلوگیری و با آن مبارزه نشود، کلّ فضا را آلوده خواهد کرد. بحثِ یک جرم منفرد و تک افتاده نیست؛ برخورد با مفاسد اقتصادی برای نظام اهمیت حیاتی دارد.
5 تیر 1381. دیدار با مسئولین قوه قضاییه
مبارزه با فساد در درجه اول کار خود دولت است
مسأله مبارزه با فساد را جدّی بگیرید. ببینید! شما مینشینید برای کارهای سازنده برنامهریزی میکنید، تأمین سرمایه میکنید، صرفهجویی میکنید، برای اینکه بتوانید تعدادی شغل در فعّالیتهای صنعتی یا کشاورزی یا خدماتی یا ساختمانی و غیره به وجود آورید؛ اما بعد از گوشهای نقبی زده شود، یک شخص یا یک باندِ سودجو وارد میدان شود و همه یا بخش مهمی از چیزی را که شما به عنوان سرمایه ملی میخواهید استحصال کنید و به سود کشور به کار بزنید، بمکد واز بین ببرد و به سود خودش استحصال و مصادره کند. این چیز خیلی خطرناک و واقعاً نگران کنندهای است و این وجود دارد ...
به مناسبت هفته دولت، یکی از دوستان برای من یادداشتی نوشته - یادم نیست از کجا و کی بود - و گفته بودند در همه جای دنیا مبارزه با فساد، کار دولت است؛ چرا ما قوّه قضایيّه را مسؤول این کار میکنیم؟ من به این حرف معتقدم. معتقدم مبارزه با فساد، در درجه اوّل کار خود دولت است؛ بخصوص که دولتمردان سطح بالای ما - یعنی شما وزرای محترم، معاونان محترم رئیس جمهور و بقیه مسؤولان سطح بالای کشور - افراد پاکی هستند. شما میخواهید پاک کار بکنید؛ بنابراین میتوانید خودتان مبارزه کنید و بکنیدبخش قضا مربوط به مرحله آخرِ کار است. در قدیم میگفتند: آخرین دارو، داغ کردن است: «آخر الدّواء الکی» . قبل از آنکه به داغ کردن برسد، انسان انواع و اقسام دواها را به کار میبرد؛ اگر خوب نشد، آن وقت محل زخم را داغ میکند، والّا تا وقتی میتواند با مرهم و مراقبت و تنظیف، بیمار را معالجه کند، محل زخم را داغ نمیکند. در بخشهای اقتصادی، پولی، صنعتی، خدماتی و دیگر بخشهای تولیدی و آنجایی که بخصوص معاملات خارجی و کلان وجود دارد، حضور شما حقیقتاً به عنوان مدّعی و معارضِ فساد و مفسد تلقّی شود. وقتی با این جديّت دنبال رفع فساد رفتید، در جایی میبینید باید به قوّه قضایيّه بگویید ما از شما میخواهیم به این قضیه رسیدگی کنید. در این صورت با میل و خواست و مطالبه شما، قوّه قضایيّه وارد میدان خواهد شد. وقتی شما مبارزه نکنید، طبعاً وضع طور دیگری خواهد شد.
من میخواهم خواهش کنم که حتماً مسأله مبارزه با فساد را جدّی بگیرید و دنبال کنید. اینکه ما دو سه سال قبل گفتیم اصلاحات واقعی در کشور، مبارزه با فقر و فساد و تبعیض است، هر روز که میگذرد، اعتقاد بنده به این مسأله راسختر میشود. هیچ اصلاحی در کشور بدون پرداختن به این سه مقوله اساسی و بنیانی ممکن نیست صورت گیرد؛ اینها مادرِ همه اصلاحات است و باید بالاخره در کارها به این قضیه بپردازید.
4 شهریور 1381. در دیدار با اعضای هیئت دولت و رئیس جمهور خاتمی
برای جلوگیری از فساد در دولت، خودِ مسئولان دولتی مسئولند
اینکه بنده تأکید میکنم باید مراقب سوءاستفادههای مالی در دستگاههای قدرتِ وابسته به حکومت بود، به خاطر این است. زیان بزرگ فساد اقتصادی در دستگاههای دولتی این است که پول را در خدمت قدرت و قدرت را در خدمت پول به کار میگیرد و دور باطلی به وجود میآید. از قدرت و داشتن مسؤولیت و مدیريّت در بخشهای مختلف برای جمعآوری ثروت و پول سوءاستفاده شود؛ بعد همان پول مجدّداً در خدمتِ خریدن آراءِ رأیدهندگان قرار گیرد؛ حالا یا خریدن آشکار - که در خیلی جاها در دنیا معمول است پول بدهند - یا خریدن پنهان با شیوههای گوناگون؛ یعنی با خرج کردنهای گوناگون، جلب محبوبيّت کنند. وقتی با تبلیغات فریبنده پُرخرج، آراءِ مردم را به سمت خود جلب کنند، این مردمسالاری و دخالت مردم در امور نیست؛ رأی مردم در اینجا بازیچه شده است.
در نظام اسلامی که مظهر کامل آن، حکومت حضرت بقیةالله ارواحنافداه است، فریب و حیلهگری برای جلب آراء مردم، خودش جرم است؛ استفاده از قدرت برای بهدست آوردن پول، یکی از بزرگترین جرائم است. آنجا یاران حضرت مهدی موظّفند در سطوح پایین زندگی کنند. نظام اسلامی ما پرتو کوچکی از آن حقیقت درخشان است. ما هرگز این ادّعا را نکردیم و نمیکنیم؛ اما باید نشانهای از او داشته باشیم ... به مسؤولان بارها گفتهام، تأکید هم کردهام، باز هم میگویم و پای این مطلب ایستادهام: باید با فساد در دستگاههای دولتی و دیگر دستگاههای حکومتی مبارزه شود. متعهّدِ این مبارزه، خودِ مسؤولان قوای مختلف هستند. در درجه اوّل، برای جلوگیری از فساد در دولت، خودِ مسؤولان دولتی، خودِ وزرا و خودِ مدیران ارشد مسؤولند. نگذارند در مجموعههای آنها فساد به وجود آید. اگر آنها بخواهند مبارزه کنند و اگر این مبارزه را جدّی بگیرند، بهتر از هر کس خواهند توانست مبارزه کنند. البته باید حواسشان جمع باشد که دامنهای خود را پاکیزه نگهدارند.
30 مهر 1381. سخنرانی در دیدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت نیمه شعبان در مصلّاى تهران
مبارزه با فساد همیشه با جنجال و هیاهو همراه نیست
مبارزه با فساد همیشه همراه با جنجال و هیاهو نیست. ممکن است در مواردی جنجال شود و گاه ممکن است این کار بیجنجال صورت گیرد. نباید در این زمینه منتظر غوغا و جنجال و تبلیغات بود؛ باید منتظر کار و عمل بود. قوه مقنّنه هم باید به این مبارزه بپیوندد. کار و عمل مسؤولان محترم در قوای مجريّه، قضایيّه و مقنّنه طوری باشد که شیرینی آن در کام مردم عزیز ما بنشیند و آثار آن را حس کنند. بنابراین باید امسال هم مبارزه برای اشتغال و ریشه‌کن کردن فساد مالی و اقتصادی در دستگاههای دولتی ادامه پیدا کند.
پیام نوروزی به مردم ایران. 1 فروردین 1382
بی توجهی به گلوگاه های فساد مالی، علت اصلی به‌وجود آمدن فساد
در بخش های مالی، در بخش های پولی، در بخش های بازرگانی، در بخش های مربوط به گمرک، بخشهای گوناگونی هست که اینها گلوگاه های فساد مالی است. بی توجهی به این مراکز موجب می شود فساد بوجود آید. وقتی دستگاه ها نظارت و مراقبتشان را دقیق کنند، جلوی فساد گرفته خواهد شد، این می شود پیشگیری. در بخش قضایی، برخورد با مواردی است که از این پیشگیری عبور کرده اند؛ یعنی از این مانع نتوانستند عبور کنند و جرم اتفاق افتاده است. آنجا نوبت دستگاه قضایی است. البته تا امروز هم بیشتر از صد مورد از موارد مهم و کلان را دنبال کرده اند، منتها نباید جنجال کنند.
22 اردیبهشت 1382
در هیچ یک از ارکان نظام فساد را تحمل نکنید / فساد، ابزار دشمن در نظام ماست
البته من به همه مسؤولان کشور بارها گفتهام، امروز هم مجدّداً در این محضر عام تکرار مىکنم: بزرگترین مبارزه با امریکا، خدمت به این مردم است. هرکه مىخواهد با امریکا مبارزه اساسى کند، باید به این مردم خدمت کند. هر که مىخواهد با دشمنان این ملت مبارزه عملىِ کارآمد کند، با فساد مبارزه کند. ابزارهاى دشمن در درون کشور و نظام ما عبارت است از فساد، تبعیض و فاصله طبقاتى. ما باید با اینها مبارزه کنیم. این وظیفه دولت و مجلس و قوّه قضایيّه و همه ارکان نظام است. به مردم خدمت کنند، با مفسد مماشات نکنند، فساد را در بدنه دستگاههاى حکومت بههیچوجه نپذیرند و تحمّل نکنند؛ این بزرگترین خدمت است.
14 خرداد 1382. سخنرانی در مراسم سالگرد امام خمینی (ره)
با دستمال کثیف نمی‌توان شیشه را پاک کرد
از جملهی مهمترین کارها، مبارزهی با فساد است. مبارزهی با فساد، یک جنبهی اخلاقی محض نیست؛ ادارهی کشور متوقف به مبارزهی با فساد است. بنده دو سه سال پیش که آن نامه را دربارهی مبارزهی با فساد به مسؤولان کشور نوشتم، به دنبال یک کار طولانی و یک بررسی و مطالعهی وسیع و همهجانبه بود. از هر طرف می‌رویم، میبینیم اگر با فساد مبارزه نشود، همهی کارها لنگ خواهد ماند. این همه کار خوب دارد در کشور انجام میگیرد - کارهایی که انجام گرفته، کم نیست - اما وجود فساد، بعضی از آنها را خنثی میکند. استخری را در نظر بگیرید که از چند چاه عمیق با لولههای چند اینچی مرتب در آن آب ریخته میشود، اما استخر پُر نمیشود. وقتی نگاه میکنید، میبینید بدنهی استخر ترک خورده و ته آن سوراخ است؛ هرچه از این طرف آب میریزید، از آن طرف بیرون میرود؛ به کانالهایی که شما در نظر گرفتهاید آبیاری کنید، اصلاً آب نمیرسد. فساد در جامعه، اینطوری است. فساد مالی، مثل خوره، ایدز و سرطان است؛ باید با آن مبارزه کرد ... باید با فساد مبارزهی جدی کرد. یک پایهی مبارزه، شمایید. آن روزی که بنده مسألهی مبارزهی با فساد را گفتم، توقعم این بود که مجلس شورای اسلامی سینه سپر کند و جلو بیاید و در این میدان حرکت کند تا ما دیگر احتیاج نداشته باشیم دنبال کنیم؛ اما متأسفانه اینطور نشد. آنها نکردند، شما بکنید. البته به قول برادر ظریف و نکتهسنجمان، با دستمال کثیف نمیشود شیشه را تمیز کرد. اگر انسان بخواهد با فساد مبارزه کند، باید در درجهی اول مراقب باشد که فساد دامن خودش را نگیرد. داخل خودتان و درون مجلس مراقب باشید. دست پاک، دامن پاک، زبان پاک و چشم پاک خواهد توانست در حوزهی اقتدار وسیعی که شما دارید، همه چیز را پاک کند.
27 خرداد 1383. دیدار با نمایندگان مجلس هفتم
مبارزه با فساد، کار دستگاههای حکومتی است نه مردم
من در دو سه سال اخیر بر مبارزهی با فساد اقتصادی در دستگاههای حکومتی و دولتی اصرار کردهام. من میخواهم شما برادران و خواهران عزیزی که مسؤول هستید، به این نکته توجه کنید که اگر در دستگاههای حکومتی با فساد اقتصادی و کجروی در مسائل مالی برخورد نشود، همهی چیزهایی که مطرح کردند، اگر یکی یکی هم اینها را برآورده کنیم، فایدهیی ندارد؛ علاوه بر اینکه خیلی از این چیزها با فساد اصلاً نشدنی است. من انتظار ندارم که همهی مسؤولان نظام ما فرشته یا فرشتهگون باشند؛ نه، بالاخره همهی ما خودمان را میشناسیم؛ ما مردمانی هستیم ضعیف، انسانهایی هستیم آسیبپذیر، که باید به خدا پناه ببریم؛ ولی باید به این نقطه توجه کرد که در هر جایی فساد به‌وجود بیاید، مثل زخم واگیرداری است. شما که مدیر هستید، شما که مسؤول هستید، شما که یک مجموعه به دستتان سپرده شده است، با بروز فساد در زیرمجموعهی خود بهطور جدی مقابله کنید و حساسیت نشان دهید؛ بدون این، کار پیش نخواهد رفت و اوضاع بسامان نخواهد شد. من برای دوستان و مسؤولان بالای کشور مثال زدم و گفتم چند حلقه چاه عمیق با لولههای قطورِ چند اینچی زدهاید و دارید مرتب به استخری آب میریزید، اما پُر نمیشود؛ بعد وقتی دقت میکنید، میبینید چند شکاف عمیق در بدنه و کف استخر وجود دارد که هر چه شما از اینجا آب میریزید، از آنجا بیرون میرود. فساد، اینطوری است. این همه کار و تلاش دارد انجام میگیرد - امروز در سطح مسؤولان، اندازه و حجم کار و تلاش دلسوزانهیی که دارد انجام میگیرد، خیلی بالاست - در عین حال هنوز میبینیم بعضی از بخشها دچار مشکلات جدی است. باید ببینیم این زخم در کجاست؛ این ترک در بدنه یا کف استخر در کجاست. با فساد باید مبارزه کرد. مبارزهی با فساد، بسیار جدّی است. من گله کردم و هنوز هم از بعضی دستگاه‌ها گله دارم که وقتی ما چند سال پیش مسألهی مبارزهی با فساد را مطرح کردیم، به جای اینکه سینه سپر کنند و به میدان بیایند و پرچم را در دست بگیرند، توجیههای سیاسی و تعدیلهای غلط و سیاستبازانه روی این مسأله گذاشتند و آن کاری که باید بکنند، نکردند. حالا نمایندگان مجلس این کار را بکنند؛ مسؤولان دولتی این کار را بکنند؛ شما مسؤولان بخشهای مختلف و مدیران دولتی این کار را بکنید. مردم نمیتوانند با فساد مبارزه کنند. مبارزهی با فساد، کار دستگاههای حکومتی است. ذهن هم فقط به سمت دستگاه قضایی نرود؛ دستگاه قضایی آخرالدواء است. من گفتم بعضی از بخشها دربارهی فساد مطالعات عمیق کنند. چند مجموعه در این زمینه تدوین کردند و برای من آوردند که دربارهی مسألهی فساد و شیوههای فساد و رخنهگاههای فساد، تحقیقی صورت گرفته بود. دیدیم مهمترین بخشی که میشود با فساد مبارزه کرد، دولت است. خود دولت هم این را قبول دارد و دنبال کرده است. برای مبارزهی با فساد، در دولت انصافاً کارهای مهمی هم در گلوگاهها انجام گرفته است. گلوگاههای فساد باید گرفته شود ... اگر موردی بود که از این صافیها و از زیرِ دست مسؤولان دولتی رد شد، آن وقت نوبت قوهی قضاییه است. البته هم قوهی قضاییه و هم مسؤولان دولتی ذیربط باید دست خودشان را کاملاً پاک نگه دارند. من آنروز گفتم؛ باید دستمال را تمیز کرد تا بشود شیشه را با آن تمیز کرد.
19 تیر 1383. دیدار با مسئولان و نخبگان استان همدان
مادامی که با فساد مبارزه نشود، کارها هدر خواهد رفت
صحنه را تا آنجایی که میتوانید از فساد پاک کنید. من روی مسألهی فساد خیلی تکیه کردهام و ممکن است بعضی به نظرشان بیاید که تکراری است، و چرا؟ نه، من اعتقاد راسخ دارم که مادامی که ما مجموعهی دستگاه اجرایی خودمان را - اعم از دستگاههای قوهی مجریه و دستگاههای قوهی قضاییه - از فساد مالی و انحراف از روشهای قانونی و صحیح خالی نکنیم، همهی کارهای ما مثل همان آبی - گزارش دادند که ما از مصرف آب کشور درست استفاده نمیکنیم؛ مثل همین آبیاریهای غرقابی، یا مثل همین یارانههایی که دولت میدهد و بخش عمدهی آن هدر میرود و بخشی از آن به جایی که باید برسد، میرسد - که گزارش دادند، هدر خواهد رفت ... تا یک عزم جدی و راسخ برای مقابلهی با اینها وجود نداشته باشد - که حالا بحمدالله این عزم هست و انسان آن را میبیند - و به دنبال آن عزم، عمل، تحرک، دنبالگیری و عدم اغماض نباشد، ریشهی فساد بیرون نخواهد آمد و همینطور روی مجموعهی فعالیتهای مخلصانهیی که در مجموعهی دستگاه انجام میگیرد، تأثیر میگذارد.
4 شهریور 1383. دیدار با اعضای هیئت دولت و رئیس جمهور خاتمی
رویکرد رییس جمهور به‌گونه ای است که متمایلان به فساد مرعوبند اما اگر کار واقعی انجام نگیرد این رعب شکسته میشود
مسئله‌ى دیگر، مبارزه‌ى با فساد همراه با قاطعیت است. الان خوشبختانه رویکرد دولت و آقاى رئیسجمهور طورى بوده که کسانى که تمایل به فساد دارند، مرعوبند؛ اما اگر کار صحیح و واقعى انجام نگیرد، کمکم این رعب شکسته میشود و این ابهت از بین میرود؛ میل به فساد در یک جاهایى وجود دارد. با فساد و تخلفات مالى بىمحابا برخورد کنید. البته عرض کردیم بىمحابا و با شجاعت و قاطعیت برخورد کردن، معنایش بىدرایتى در نوع برخورد نیست! اینها را باید با هم جمع کنید. هر دو طرفِ این کفهى متوازن بایستى دیده بشود.
6 شهریور 1385. در دیدار با هیئت دولت و رئیس جمهور احمدی نژاد
اهمیت مبارزه با فساد در دولت، بیشتر از قوه قضاییه است
در داخل تشکیلات دولتى، اهمیت مبارزه‌ى با فساد اقتصادى بیشتر است از عین همین کار در دستگاه قضائى. دستگاه قضائى مجازات مفسد را بر عهده دارد، دستگاه اجرائى جلوگیرى از بروز فساد را بر عهده دارد؛ این مهمتر است؛ این پیشگیرى است. در پیچ و خم دالانهاى گوناگون اجرائى است - چه در مرحلهى برنامهریزى، چه در مرحلهى اجرا - که فساد جان میگیرد؛ این میکربهاى فساد به وجود مىآیند و رشد میکنند و تکثیر میشوند؛ جلوى اینها را باید گرفت. البته مبارزه‌ى با فساد به صلاح احتیاج دارد؛ اول خودمان باید صالح باشیم؛ اهل فساد نباشیم تا بتوانیم با فساد حقیقتاً مبارزه کنیم. اگر در ما نقطهى ضعفى از باب فسادپذیرى وجود داشته باشد، آن وقت دیگر خاطرجمع نخواهیم بود از اینکه در میدان قدم بگذاریم. لذا مواظب خودمان باشیم.
برادران و خواهران عزیز! مواظب خودتان باشید. آدمهاى فاسدى که اسمهایشان را شنیدهاید یا توصیفشان را مىشنوید، اینها از اول که فاسد نبودند؛ یک وقت یک لقمهى چرب و نرمى، دهن شیرینکنى - دانسته یا ندانسته - کسى توى دهن اینها گذاشته، به کامشان شیرین آمده، بعد لقمهى بعدى و لقمهى بعدى را خودشان برداشتهاند و شدهاند فاسد. خیلى مراقب باشید. این چندسالى که مشغول خدمتید - حالا هر چه هست؛ ده سال است، پانزده سال است، چهار سال است، پنج سال است - خیلى از خودتان مراقبت کنید. تقوا یعنى همین؛ یعنى همین مراقبت.
9 تیر 1386. دیدار با مسئولان نظام
مفسد اقتصادی، همیشه در دولت جای پا پیدا می کند
مسئله‌ى مبارزه با فساد اقتصادى هم خیلى مهم است. البته متأسفانه همیشه اینجور است که مفسد اقتصادى در مرکز دولتى جاپا پیدا میکند. یعنى یک کسى را پیدا میکند که به او کمک کند، به او پاس بدهد، تا او آبشار بزند. تا کسى در داخل حصار نباشد که به آن متجاوز کمک کند، آن متجاوز نمیتواند فساد اقتصادى بکند. لذا مسئولین دولتى موظفند نسبت به بُروز و نفوذ فساد اقتصادى در دستگاههاى دولتى بشدت حساس باشند. شما وقتى که مثلاً در صنعت دامدارى کشور یک نمونه‌اى را پیدا کردید که نشان داد فلان بیمارى وارد این مرغدارى شده، دیگر رحم نمیکنید؛ چون میدانید اگر چنانچه ملاحظه کردید، ضایعات منحصر به این چند هزار مرغ نخواهد بود؛ دامنه‌اش وسیع خواهد شد؛ لذا بى‌ملاحظه نابود میکنید، محو میکنید. فساد اینجورى است. اگر یک جا احساس کردید و دیدید در دستگاههاى دولتى - این، مخاطبش مسئولین دولتى هستند - شائبه‌ى فساد وجود دارد، نباید هیچ ملاحظه بکنید. اگر ملاحظه کردید، این مسئله خیلى سریع گسترش پیدا میکند؛ چون بشدت واگیردار است. بیمارى فساد اقتصادى جزو آن بیمارى‌هاى واگیردارِ بسیار شدید و سریع است؛ لذا بایستى حتماً به این مسئله توجه کرد.
26 مرداد 1390. در دیدار با فعالان اقتصادی
مسئولان کشور باید با فقر و فساد و تبعیض مبارزه کنند
مسؤولان کشور - چه در قوّه‌ى مجريّه، چه در قوّه‌ى قضايّیه و چه در قوّه‌ى مقنّنه - باید با فقر و فساد و تبعیض در این مملکت مبارزه کنند. اگر بخواهند وضع امنیت کشور را، وضع معیشت مردم را، وضع عزّت بین‌المللى ما را تأمین کنند، راهش مبارزه‌ى با همین هاست. انواع و اقسام فسادها را باید شناسایى کنند و با آن مبارزه‌ى جدّى نمایند؛ نه در حرف و زبان.
7 دی 1379 . خطبه‌های نماز عید فطر
تسامح در مبارزه با فساد، هم دستی با فاسدان است
امروز کشور ما تشنه ی فعالیت اقتصادی سالم و ایجاد اشتغال برای جوانان و سرمایه گذاری مطمئن است و این همه به فضایی نیازمند است که در آن سرمایه گذار و صنعت گر و عنصر فعال در کشاورزی و مبتکر علمی و جوینده ی کار و همه ی قشر ها از صحت و سلامت ارتباطات حکومتی و امانت و صداقت متصدیان امور مالی و اقتصادی مطمئن بوده و احساس امنیت و آرامش کنند . اگر دست مفسدان و سوء استفاده کنندگان از امکانات حکومتی قطع نشود و اگر امتیازطلبان و زیاده خواهان پر مدعا و انحصار جو طرد نشوند سرمایه گذار و تولید کننده و اشتغال طلب همه احساس ناامنی و نومیدی خواهند کرد و کسانی از آن به استفاده از راه های نامشروع و غیر قانونی تشویق خواهند شد.
خشکانیدن ریشه ی فساد مالی و اقتصادی و عمل قاطع و گره گشا در این باره مستلزم اقدام همه جانبه به وسیله ی قوای سه گانه مخصوصا دو قوه ی مجریه و قضاییه است . قوه ی مجریه با نظارتی سازمان یافته و بی اغماض از بروز و رشد فساد مالی در دستگاه ها پیشگیری کند و قوه ی قضاییه با استفاده از کارشناسان و قضات قاطع و پاکدامن مجرم و خائن و عناصر آلوده را از سر راه تعالی کشور بردارد . بدیهی است که نقش قوه ی مقننه در وضع قوانین که موجب تسهیل راه کارهای قانونی است و نیز در ایفاء وظیفه ی نظارت بسیار مهم و کار ساز است.
لازم است نکاتی را به حضرات آقایان و دیگر دست اندرکاران کشور که می توانند در مبارزه بافساد نقش ایفا کنند تذکر دهم:
1. با آغاز مبارزه جدی با فساد اقتصادی و مالی یقینا زمزمه ها و به تدریج فریادها و نعره های مخالفت با آن بلند خواهد شد. این مخالفت ها عمدتا از سوی کسانی خواهد بود که از این اقدام بزرگ متضرر می شوند و طبیعی است بددلانی که با سعادت ملت و کشور مخالفند یا ساده دلانی که از القایات آنان تاثیر پذیرفته اند با آنان هم صدا شوند . این مخالفت ها نباید در عزم راسخ شما تردید بیفکند! به مسئولان خیر خواه در قوای سه گانه بیاموزید که تسامح در مبارزه با فساد به نوعی هم دستی با فاسدان و مفسدان است . اعتماد عمومی به دستگاه ها در برخورد با مجرم و متخلف قاطعیت و عدم تزلزل خود را نشان دهد.
2. ممکن است کسانی به خطا تصور کنند که مبارزه با مفسدان و سوء استفاده کنندگان از ثروت های ملی موجب ناامنی اقتصادی و فرار سرمایه ها است. به این اشخاص تفهیم کنند که به عکس این مبارزه موجب امنیت فضای اقتصادی و اطمینان کسانی که می خواهند فعالیت سالم اقتصادی داشته باشند تولید کنندگان این کشور خود نخستین قربانیان فساد مالی و اقتصاد ناسالمند.
3. کار مبارزه با فساد را چه در دولت و چه در قوه ی قضاییه به افراد مطمئن و برخوردار از سلامت و امانت بسپارید. دستی که می خواهد با ناپاکی دربیفتد باید خود پاک باشد و کسانی که می خواهند در راه اصلاح عمل کنند باید خود برخوردار از صلاح باشند.
4. ضربه ی عدالت باید قاطع ولی در عین حال دقیق و ظریف باشد. متهم کردن بی گناهان یا معامله ی یکسان میان خیانت و اشتباه یا یکسان گرفتن گناهان کوچک با گناهان بزرگ جایز نیست . مدیران درستکار و صالح و خدمتگزار که بی گمان اکثریت کارگزاران در قوای سه گانه کشور را تشکیل می دهند نباید مورد سوءظن و در معرض اهانت قرار گیرند و یا احساس ناامنی کنند چه نیکو است که تشویق صالحان و خدمتگزاران نیز در کنار مقابله با فساد و مفسد وظیفه ای مهم شناخته شود.
5. بخش های مختلف نظارتی در سه قوه از قبیل سازمان بازرسی کل کشور دیوان محاسبات و وزارت اطلاعات باید با همکاری صمیمانه نقاط دچار آسیب در گردش مالی و اقتصادی کشور را به درستی شناسایی کنند و محاکم قضایی و نیز مسئولان آسیب زدایی در هر مورد را یاری رسانند.
6. وزارت اطلاعات موظف است در چارچوب وظایف قانونی خود نقاط آسیب پذیر در فعالیت های اقتصادی دولتی کلان مانند معاملات و قراردادهای خارجی و سرمایه گذاری های بزرگ طرح های ملی و نیز مراکز مهم تصمیم گیری اقتصادی و پولی کشور را پوشش اطلاعاتی دهد و به دولت و دستگاه قضایی در تحقق سلامت اقتصادی یاری رسانند و به طور منظم به رییس جمهور گزارش دهد.
7. در امر مبارزه با فساد نباید هیچ تبعیضی دیده شود. هیچکس و هیچ نهاد و دستگاهی نباید استثنا شود . هیچ شخص یا نهاد نمی تواند با عذر انتساب به این جانب یا دیگر مسئولان کشور خود را از حساب کشی معاف بشمارد با فساد در هر جا و هر مسند باید برخورد یکسان صورت گیرد.
8. با این امر مهم وحیاتی نباید به گونه ی شعاری تبلیغاتی و تظاهر گونه رفتار شود. به جای تبلیغات باید آثار و برکات عمل مشهود گردد به دست اندرکاران این مهم تاکید کنید که به جای پرداختن به ریشه ها و ام الفسادها به سراغ ضعفا و خطاهای کوچک نروند و نقاط اصلی را رها نکنند.
بخشهایی از فرمان هشت ماده‌ای مبارزه با مفاسد اقتصادی. 10 اردیبهشت 1380
یکی از بزرگترین مسئولیت‌های رییس جمهور تعقیب مفاسد اقتصادی است
فساد انواع و اقسامی دارد که فسادهای مالی و اقتصادی از جمله آنهاست. یکی از بزرگترین مسؤولیتهای مسؤولان کشور - از جمله رئیس جمهوری محترم - تعقیب مفاسد مالی و اقتصادی است که باید در برنامه دولت قرار گیرد. البته قوّه قضايّیه و قوّه مقنّنه هم در این زمینه مسؤولند و خوشبختانه همکاریهایی هم میکنند. این مبارزه باید جدّی شود و خود را در مرحله عمل نشان دهد. مبارزه با مفسده اقتصادی و مالی یکی از کارهایی است که به گشایش اقتصادی کشور هم کمک خواهد کرد. یکی از موانع پیشرفت اقتصادی کشور، وجود گلوگاههای فساد است که بهشدّت باید از آن ترسید و با آن مقابله و مبارزه کرد. البته کار سختی هم هست. من در جریان آن نامه هشت ماده‌ای که نوشتم، هم به رئیس جمهور محترم، هم به رئیس محترم قوّه قضايّیه و هم به رئیس محترم مجلس گفتم که بدانید مبارزه با فساد، یک مبارزه جدّی و واقعی است. مفسدین تهاجم خواهند کرد و فشار خواهند آورد؛ لذا کار سختی است. برای مقابله با شیوع فساد اقتصادی و مالی، باید لباس مبارزه به تن کرد.
11 مرداد 1380. بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پس از تنفیذ رییس جمهور
مبارزه با فساد، یک جهاد واقعى و البته کار بسیار دشوارى است
اینکه ما اصرار مىکنیم باید با فساد و سوء استفاده مالى و اقتصادى با جدّیت برخورد شود، به خاطر همین است؛ چون اگر دستهاى سودجو بتوانند فساد اقتصادى را در میان مسؤولان رایج کنند، ضربهاى به کشور مىخورد که با هیچ چیز جبران نمىشود. لذا عرض کردهایم، باز هم تکرار مىکنیم: مبارزه با فساد، یک جهاد واقعى و البته کار بسیار دشوارى است. اگر این جهاد بزرگ بخواهد موفّق شود و پیش برود - که انشاءاللَّه به فضل الهى و به پشتیبانى شما مردم، این کار خواهد شد - یک شرط مهم و اصلى آن این است که همه مسؤولان کشور با یکدیگر همدل و شریک باشند. البته رؤساى قوا بحمداللَّه در این کار همکارى و همدلى مىکنند؛ اما در همهى سطوح، مسؤولان کشور و قواى سهگانه باید در این راه با یکدیگر همکارى کنند و عزم جدّى نشان دهند.
هر کدام از قوا در این زمینه سهمى دارند و باید نقش خود را ایفا کنند. در میان مسؤولان - چه در دولت، چه در قوّه قضايّیه و چه در مجلس - هیچ کس نمىتواند نسبت به این کار بزرگ، که براى سرنوشت کشور و ملت و نظام اسلامى تعیینکننده است، خود را کنار بکشد و شانه از این کار خالى کند. همه باید در این زمینه فعال باشند.
لازم است در این خصوص هیچ تبعیضى وجود نداشته باشد. دستگاههایى که با فساد مبارزه مىکنند، نباید بگویند فساد در فلانجا بد است؛ اما در جاى دیگر - اگر باشد - به آن بدى نیست. فساد، فساد است؛ در هرکس فساد وجود داشته باشد، باید با او مبارزه کنند. کسانى که با فساد مبارزه مىکنند، باید قاطعانه و بدون مجامله مبارزه کنند و در حقّ فاسد و مفسد، مُرّ قانون را اعمال کنند. من به شخص یا پرونده یا موضوع خاصّى نظر ندارم. براى من اشخاص مطرح نیستند؛ این کار باید به نحو صحیح و قاطع انجام گیرد و دنبال شود.
کسى که وسوسه مىشود وارد میدان فساد مالى شود، باید بداند دردسر این کار زیاد است. بفهمد مردم و مسؤولان کشور با این قضیه برخورد مىکنند. این یکى از شرایط بسیار مهم است.
از جمله مسائلى که در این مبارزه وسیع حتماً باید مورد توجّه قرار گیرد، این است که تنها با کسى که فساد کرده و فسادى که تحقّق پیدا کرده است، برخورد نشود؛ مواظب باشند فساد به وجود نیاید. بنده به مسؤولان دستگاههاى اجرایى و قضایى تأکید کردهام، بگردند ببینند جاهایى که گلوگاه فساد است، کجاست؛ آنجا را تحت نظارت قرار دهند و نگذارند از اوّل فسادى به وجود بیاید.
3 بهمن 1380. سخنرانی در جمع کارگزاران حج
مبارزه با فساد نباید سیاسی باشد
در مورد برخورد با فساد دو گرایش افراطی و تفریطی هست. بعضی‌ها وقتی صحبت از مبارزه با فساد میشود، تصوّر میکنند که مبارزه با فساد، یک بهانه سیاسی برای برخورد با این و آن است؛ این غلط است. مبارزه با فساد، مبارزه با فساد است! در هر جامعهای اگر نقطه فاسد، شناسایی، کنترل و قلع و قمع شد، فساد متوقّف میماند، والّا رشد پیدا میکند. فرق نظام اسلامی و نظام صالح با نظامهای فاسدی که در مقابل گسترش فساد بیدفاعند، این است که در اینجا مسؤولان اصلی کشور و دلسوزانِ جامعه، برخوردار از صلاحند؛ برنامه و رفتار کشور، برنامه صلاح است. البته آدم فاسد هم پیدا میشود، منتها باید با او برخورد شود. بعضی تصوّر میکنند که مبارزه با فساد یک حرکت سیاسی است؛ این تصوّر غلطی است. مبارزه با فساد حرکت سیاسی نیست؛ یک حرکت حقیقی و کاری لازم است. بعضی هم در نقطه مقابل، از آن طرف افراط میکنند؛ یعنی وقتی گفته میشود «فساد» خیال میکنند همهجا را فساد گرفته است؛ خیر، این چنین نیست. آنچه که ما را برمیانگیزد، وجود فساد، ولو در یک بخش، در یک گوشه و به وسیله افراد معدودی است. ما میدانیم اگر با این پدیده مبارزه نشود، فساد نهادینه و ریشهدار میشود و در آن صورت قلع و قمعش مشکل میگردد. این مبارزه معنایش آن نیست که عناصر فاسد و مفسد همه زمام‌های کار را در بخشهای مختلف به دست گرفتهاند. عناصر صالح، مؤمن و دلسوز، در دستگاههای داخل کشور - چه قوّه مجريّه و چه قوّه قضایيّه - بسیار هستند که اجرا هم دست آنهاست و با کمال صلاح، کار خودشان را انجام میدهند و خوشبختانه اینها اکثریت و چهره غالبِ دستگاهند. منتها یک مفسد و فاسد، چهره دیگران را هم خراب میکند.
9 فروردین 1381. دیدار با قشرهاى مختلف مردم در دوکوهه
برخورد با مفاسد اقتصادی برای نظام اهمیت حیاتی دارد
یک سال پیش بود که ما مبارزه با مفاسد اقتصادی را عرض کردیم و دستگاه‌ها را ترغیب نمودیم که در این مبارزه جدّی باشند. اهتمام به این کار به خاطر آن است که مفاسد اقتصادی، جریان آلودهای است که اگر جلوگیری و با آن مبارزه نشود، کلّ فضا را آلوده خواهد کرد. بحثِ یک جرم منفرد و تک افتاده نیست؛ برخورد با مفاسد اقتصادی برای نظام اهمیت حیاتی دارد.
5 تیر 1381. دیدار با مسئولین قوه قضاییه
مبارزه با فساد در درجه اول کار خود دولت است
مسأله مبارزه با فساد را جدّی بگیرید. ببینید! شما مینشینید برای کارهای سازنده برنامهریزی میکنید، تأمین سرمایه میکنید، صرفهجویی میکنید، برای اینکه بتوانید تعدادی شغل در فعّالیتهای صنعتی یا کشاورزی یا خدماتی یا ساختمانی و غیره به وجود آورید؛ اما بعد از گوشهای نقبی زده شود، یک شخص یا یک باندِ سودجو وارد میدان شود و همه یا بخش مهمی از چیزی را که شما به عنوان سرمایه ملی میخواهید استحصال کنید و به سود کشور به کار بزنید، بمکد واز بین ببرد و به سود خودش استحصال و مصادره کند. این چیز خیلی خطرناک و واقعاً نگران کنندهای است و این وجود دارد ...
به مناسبت هفته دولت، یکی از دوستان برای من یادداشتی نوشته - یادم نیست از کجا و کی بود - و گفته بودند در همه جای دنیا مبارزه با فساد، کار دولت است؛ چرا ما قوّه قضایيّه را مسؤول این کار میکنیم؟ من به این حرف معتقدم. معتقدم مبارزه با فساد، در درجه اوّل کار خود دولت است؛ بخصوص که دولتمردان سطح بالای ما - یعنی شما وزرای محترم، معاونان محترم رئیس جمهور و بقیه مسؤولان سطح بالای کشور - افراد پاکی هستند. شما میخواهید پاک کار بکنید؛ بنابراین میتوانید خودتان مبارزه کنید و بکنیدبخش قضا مربوط به مرحله آخرِ کار است. در قدیم میگفتند: آخرین دارو، داغ کردن است: «آخر الدّواء الکی» . قبل از آنکه به داغ کردن برسد، انسان انواع و اقسام دواها را به کار میبرد؛ اگر خوب نشد، آن وقت محل زخم را داغ میکند، والّا تا وقتی میتواند با مرهم و مراقبت و تنظیف، بیمار را معالجه کند، محل زخم را داغ نمیکند. در بخشهای اقتصادی، پولی، صنعتی، خدماتی و دیگر بخشهای تولیدی و آنجایی که بخصوص معاملات خارجی و کلان وجود دارد، حضور شما حقیقتاً به عنوان مدّعی و معارضِ فساد و مفسد تلقّی شود. وقتی با این جديّت دنبال رفع فساد رفتید، در جایی میبینید باید به قوّه قضایيّه بگویید ما از شما میخواهیم به این قضیه رسیدگی کنید. در این صورت با میل و خواست و مطالبه شما، قوّه قضایيّه وارد میدان خواهد شد. وقتی شما مبارزه نکنید، طبعاً وضع طور دیگری خواهد شد.
من میخواهم خواهش کنم که حتماً مسأله مبارزه با فساد را جدّی بگیرید و دنبال کنید. اینکه ما دو سه سال قبل گفتیم اصلاحات واقعی در کشور، مبارزه با فقر و فساد و تبعیض است، هر روز که میگذرد، اعتقاد بنده به این مسأله راسختر میشود. هیچ اصلاحی در کشور بدون پرداختن به این سه مقوله اساسی و بنیانی ممکن نیست صورت گیرد؛ اینها مادرِ همه اصلاحات است و باید بالاخره در کارها به این قضیه بپردازید.
4 شهریور 1381. در دیدار با اعضای هیئت دولت و رئیس جمهور خاتمی
برای جلوگیری از فساد در دولت، خودِ مسئولان دولتی مسئولند
اینکه بنده تأکید میکنم باید مراقب سوءاستفادههای مالی در دستگاههای قدرتِ وابسته به حکومت بود، به خاطر این است. زیان بزرگ فساد اقتصادی در دستگاههای دولتی این است که پول را در خدمت قدرت و قدرت را در خدمت پول به کار میگیرد و دور باطلی به وجود میآید. از قدرت و داشتن مسؤولیت و مدیريّت در بخشهای مختلف برای جمعآوری ثروت و پول سوءاستفاده شود؛ بعد همان پول مجدّداً در خدمتِ خریدن آراءِ رأیدهندگان قرار گیرد؛ حالا یا خریدن آشکار - که در خیلی جاها در دنیا معمول است پول بدهند - یا خریدن پنهان با شیوههای گوناگون؛ یعنی با خرج کردنهای گوناگون، جلب محبوبيّت کنند. وقتی با تبلیغات فریبنده پُرخرج، آراءِ مردم را به سمت خود جلب کنند، این مردمسالاری و دخالت مردم در امور نیست؛ رأی مردم در اینجا بازیچه شده است.
در نظام اسلامی که مظهر کامل آن، حکومت حضرت بقیةالله ارواحنافداه است، فریب و حیلهگری برای جلب آراء مردم، خودش جرم است؛ استفاده از قدرت برای بهدست آوردن پول، یکی از بزرگترین جرائم است. آنجا یاران حضرت مهدی موظّفند در سطوح پایین زندگی کنند. نظام اسلامی ما پرتو کوچکی از آن حقیقت درخشان است. ما هرگز این ادّعا را نکردیم و نمیکنیم؛ اما باید نشانهای از او داشته باشیم ... به مسؤولان بارها گفتهام، تأکید هم کردهام، باز هم میگویم و پای این مطلب ایستادهام: باید با فساد در دستگاههای دولتی و دیگر دستگاههای حکومتی مبارزه شود. متعهّدِ این مبارزه، خودِ مسؤولان قوای مختلف هستند. در درجه اوّل، برای جلوگیری از فساد در دولت، خودِ مسؤولان دولتی، خودِ وزرا و خودِ مدیران ارشد مسؤولند. نگذارند در مجموعههای آنها فساد به وجود آید. اگر آنها بخواهند مبارزه کنند و اگر این مبارزه را جدّی بگیرند، بهتر از هر کس خواهند توانست مبارزه کنند. البته باید حواسشان جمع باشد که دامنهای خود را پاکیزه نگهدارند.
30 مهر 1381. سخنرانی در دیدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت نیمه شعبان در مصلّاى تهران
مبارزه با فساد همیشه با جنجال و هیاهو همراه نیست
مبارزه با فساد همیشه همراه با جنجال و هیاهو نیست. ممکن است در مواردی جنجال شود و گاه ممکن است این کار بیجنجال صورت گیرد. نباید در این زمینه منتظر غوغا و جنجال و تبلیغات بود؛ باید منتظر کار و عمل بود. قوه مقنّنه هم باید به این مبارزه بپیوندد. کار و عمل مسؤولان محترم در قوای مجريّه، قضایيّه و مقنّنه طوری باشد که شیرینی آن در کام مردم عزیز ما بنشیند و آثار آن را حس کنند. بنابراین باید امسال هم مبارزه برای اشتغال و ریشه‌کن کردن فساد مالی و اقتصادی در دستگاههای دولتی ادامه پیدا کند.
پیام نوروزی به مردم ایران. 1 فروردین 1382
بی توجهی به گلوگاه های فساد مالی، علت اصلی به‌وجود آمدن فساد
در بخش های مالی، در بخش های پولی، در بخش های بازرگانی، در بخش های مربوط به گمرک، بخشهای گوناگونی هست که اینها گلوگاه های فساد مالی است. بی توجهی به این مراکز موجب می شود فساد بوجود آید. وقتی دستگاه ها نظارت و مراقبتشان را دقیق کنند، جلوی فساد گرفته خواهد شد، این می شود پیشگیری. در بخش قضایی، برخورد با مواردی است که از این پیشگیری عبور کرده اند؛ یعنی از این مانع نتوانستند عبور کنند و جرم اتفاق افتاده است. آنجا نوبت دستگاه قضایی است. البته تا امروز هم بیشتر از صد مورد از موارد مهم و کلان را دنبال کرده اند، منتها نباید جنجال کنند.
22 اردیبهشت 1382
در هیچ یک از ارکان نظام فساد را تحمل نکنید / فساد، ابزار دشمن در نظام ماست
البته من به همه مسؤولان کشور بارها گفتهام، امروز هم مجدّداً در این محضر عام تکرار مىکنم: بزرگترین مبارزه با امریکا، خدمت به این مردم است. هرکه مىخواهد با امریکا مبارزه اساسى کند، باید به این مردم خدمت کند. هر که مىخواهد با دشمنان این ملت مبارزه عملىِ کارآمد کند، با فساد مبارزه کند. ابزارهاى دشمن در درون کشور و نظام ما عبارت است از فساد، تبعیض و فاصله طبقاتى. ما باید با اینها مبارزه کنیم. این وظیفه دولت و مجلس و قوّه قضایيّه و همه ارکان نظام است. به مردم خدمت کنند، با مفسد مماشات نکنند، فساد را در بدنه دستگاههاى حکومت بههیچوجه نپذیرند و تحمّل نکنند؛ این بزرگترین خدمت است.
14 خرداد 1382. سخنرانی در مراسم سالگرد امام خمینی (ره)
با دستمال کثیف نمی‌توان شیشه را پاک کرد
از جملهی مهمترین کارها، مبارزهی با فساد است. مبارزهی با فساد، یک جنبهی اخلاقی محض نیست؛ ادارهی کشور متوقف به مبارزهی با فساد است. بنده دو سه سال پیش که آن نامه را دربارهی مبارزهی با فساد به مسؤولان کشور نوشتم، به دنبال یک کار طولانی و یک بررسی و مطالعهی وسیع و همهجانبه بود. از هر طرف می‌رویم، میبینیم اگر با فساد مبارزه نشود، همهی کارها لنگ خواهد ماند. این همه کار خوب دارد در کشور انجام میگیرد - کارهایی که انجام گرفته، کم نیست - اما وجود فساد، بعضی از آنها را خنثی میکند. استخری را در نظر بگیرید که از چند چاه عمیق با لولههای چند اینچی مرتب در آن آب ریخته میشود، اما استخر پُر نمیشود. وقتی نگاه میکنید، میبینید بدنهی استخر ترک خورده و ته آن سوراخ است؛ هرچه از این طرف آب میریزید، از آن طرف بیرون میرود؛ به کانالهایی که شما در نظر گرفتهاید آبیاری کنید، اصلاً آب نمیرسد. فساد در جامعه، اینطوری است. فساد مالی، مثل خوره، ایدز و سرطان است؛ باید با آن مبارزه کرد ... باید با فساد مبارزهی جدی کرد. یک پایهی مبارزه، شمایید. آن روزی که بنده مسألهی مبارزهی با فساد را گفتم، توقعم این بود که مجلس شورای اسلامی سینه سپر کند و جلو بیاید و در این میدان حرکت کند تا ما دیگر احتیاج نداشته باشیم دنبال کنیم؛ اما متأسفانه اینطور نشد. آنها نکردند، شما بکنید. البته به قول برادر ظریف و نکتهسنجمان، با دستمال کثیف نمیشود شیشه را تمیز کرد. اگر انسان بخواهد با فساد مبارزه کند، باید در درجهی اول مراقب باشد که فساد دامن خودش را نگیرد. داخل خودتان و درون مجلس مراقب باشید. دست پاک، دامن پاک، زبان پاک و چشم پاک خواهد توانست در حوزهی اقتدار وسیعی که شما دارید، همه چیز را پاک کند.
27 خرداد 1383. دیدار با نمایندگان مجلس هفتم
مبارزه با فساد، کار دستگاههای حکومتی است نه مردم
من در دو سه سال اخیر بر مبارزهی با فساد اقتصادی در دستگاههای حکومتی و دولتی اصرار کردهام. من میخواهم شما برادران و خواهران عزیزی که مسؤول هستید، به این نکته توجه کنید که اگر در دستگاههای حکومتی با فساد اقتصادی و کجروی در مسائل مالی برخورد نشود، همهی چیزهایی که مطرح کردند، اگر یکی یکی هم اینها را برآورده کنیم، فایدهیی ندارد؛ علاوه بر اینکه خیلی از این چیزها با فساد اصلاً نشدنی است. من انتظار ندارم که همهی مسؤولان نظام ما فرشته یا فرشتهگون باشند؛ نه، بالاخره همهی ما خودمان را میشناسیم؛ ما مردمانی هستیم ضعیف، انسانهایی هستیم آسیبپذیر، که باید به خدا پناه ببریم؛ ولی باید به این نقطه توجه کرد که در هر جایی فساد به‌وجود بیاید، مثل زخم واگیرداری است. شما که مدیر هستید، شما که مسؤول هستید، شما که یک مجموعه به دستتان سپرده شده است، با بروز فساد در زیرمجموعهی خود بهطور جدی مقابله کنید و حساسیت نشان دهید؛ بدون این، کار پیش نخواهد رفت و اوضاع بسامان نخواهد شد. من برای دوستان و مسؤولان بالای کشور مثال زدم و گفتم چند حلقه چاه عمیق با لولههای قطورِ چند اینچی زدهاید و دارید مرتب به استخری آب میریزید، اما پُر نمیشود؛ بعد وقتی دقت میکنید، میبینید چند شکاف عمیق در بدنه و کف استخر وجود دارد که هر چه شما از اینجا آب میریزید، از آنجا بیرون میرود. فساد، اینطوری است. این همه کار و تلاش دارد انجام میگیرد - امروز در سطح مسؤولان، اندازه و حجم کار و تلاش دلسوزانهیی که دارد انجام میگیرد، خیلی بالاست - در عین حال هنوز میبینیم بعضی از بخشها دچار مشکلات جدی است. باید ببینیم این زخم در کجاست؛ این ترک در بدنه یا کف استخر در کجاست. با فساد باید مبارزه کرد. مبارزهی با فساد، بسیار جدّی است. من گله کردم و هنوز هم از بعضی دستگاه‌ها گله دارم که وقتی ما چند سال پیش مسألهی مبارزهی با فساد را مطرح کردیم، به جای اینکه سینه سپر کنند و به میدان بیایند و پرچم را در دست بگیرند، توجیههای سیاسی و تعدیلهای غلط و سیاستبازانه روی این مسأله گذاشتند و آن کاری که باید بکنند، نکردند. حالا نمایندگان مجلس این کار را بکنند؛ مسؤولان دولتی این کار را بکنند؛ شما مسؤولان بخشهای مختلف و مدیران دولتی این کار را بکنید. مردم نمیتوانند با فساد مبارزه کنند. مبارزهی با فساد، کار دستگاههای حکومتی است. ذهن هم فقط به سمت دستگاه قضایی نرود؛ دستگاه قضایی آخرالدواء است. من گفتم بعضی از بخشها دربارهی فساد مطالعات عمیق کنند. چند مجموعه در این زمینه تدوین کردند و برای من آوردند که دربارهی مسألهی فساد و شیوههای فساد و رخنهگاههای فساد، تحقیقی صورت گرفته بود. دیدیم مهمترین بخشی که میشود با فساد مبارزه کرد، دولت است. خود دولت هم این را قبول دارد و دنبال کرده است. برای مبارزهی با فساد، در دولت انصافاً کارهای مهمی هم در گلوگاهها انجام گرفته است. گلوگاههای فساد باید گرفته شود ... اگر موردی بود که از این صافیها و از زیرِ دست مسؤولان دولتی رد شد، آن وقت نوبت قوهی قضاییه است. البته هم قوهی قضاییه و هم مسؤولان دولتی ذیربط باید دست خودشان را کاملاً پاک نگه دارند. من آنروز گفتم؛ باید دستمال را تمیز کرد تا بشود شیشه را با آن تمیز کرد.
19 تیر 1383. دیدار با مسئولان و نخبگان استان همدان
مادامی که با فساد مبارزه نشود، کارها هدر خواهد رفت
صحنه را تا آنجایی که میتوانید از فساد پاک کنید. من روی مسألهی فساد خیلی تکیه کردهام و ممکن است بعضی به نظرشان بیاید که تکراری است، و چرا؟ نه، من اعتقاد راسخ دارم که مادامی که ما مجموعهی دستگاه اجرایی خودمان را - اعم از دستگاههای قوهی مجریه و دستگاههای قوهی قضاییه - از فساد مالی و انحراف از روشهای قانونی و صحیح خالی نکنیم، همهی کارهای ما مثل همان آبی - گزارش دادند که ما از مصرف آب کشور درست استفاده نمیکنیم؛ مثل همین آبیاریهای غرقابی، یا مثل همین یارانههایی که دولت میدهد و بخش عمدهی آن هدر میرود و بخشی از آن به جایی که باید برسد، میرسد - که گزارش دادند، هدر خواهد رفت ... تا یک عزم جدی و راسخ برای مقابلهی با اینها وجود نداشته باشد - که حالا بحمدالله این عزم هست و انسان آن را میبیند - و به دنبال آن عزم، عمل، تحرک، دنبالگیری و عدم اغماض نباشد، ریشهی فساد بیرون نخواهد آمد و همینطور روی مجموعهی فعالیتهای مخلصانهیی که در مجموعهی دستگاه انجام میگیرد، تأثیر میگذارد.
4 شهریور 1383. دیدار با اعضای هیئت دولت و رئیس جمهور خاتمی
رویکرد رییس جمهور به‌گونه ای است که متمایلان به فساد مرعوبند اما اگر کار واقعی انجام نگیرد این رعب شکسته میشود
مسئله‌ى دیگر، مبارزه‌ى با فساد همراه با قاطعیت است. الان خوشبختانه رویکرد دولت و آقاى رئیسجمهور طورى بوده که کسانى که تمایل به فساد دارند، مرعوبند؛ اما اگر کار صحیح و واقعى انجام نگیرد، کمکم این رعب شکسته میشود و این ابهت از بین میرود؛ میل به فساد در یک جاهایى وجود دارد. با فساد و تخلفات مالى بىمحابا برخورد کنید. البته عرض کردیم بىمحابا و با شجاعت و قاطعیت برخورد کردن، معنایش بىدرایتى در نوع برخورد نیست! اینها را باید با هم جمع کنید. هر دو طرفِ این کفهى متوازن بایستى دیده بشود.
6 شهریور 1385. در دیدار با هیئت دولت و رئیس جمهور احمدی نژاد
اهمیت مبارزه با فساد در دولت، بیشتر از قوه قضاییه است
در داخل تشکیلات دولتى، اهمیت مبارزه‌ى با فساد اقتصادى بیشتر است از عین همین کار در دستگاه قضائى. دستگاه قضائى مجازات مفسد را بر عهده دارد، دستگاه اجرائى جلوگیرى از بروز فساد را بر عهده دارد؛ این مهمتر است؛ این پیشگیرى است. در پیچ و خم دالانهاى گوناگون اجرائى است - چه در مرحلهى برنامهریزى، چه در مرحلهى اجرا - که فساد جان میگیرد؛ این میکربهاى فساد به وجود مىآیند و رشد میکنند و تکثیر میشوند؛ جلوى اینها را باید گرفت. البته مبارزه‌ى با فساد به صلاح احتیاج دارد؛ اول خودمان باید صالح باشیم؛ اهل فساد نباشیم تا بتوانیم با فساد حقیقتاً مبارزه کنیم. اگر در ما نقطهى ضعفى از باب فسادپذیرى وجود داشته باشد، آن وقت دیگر خاطرجمع نخواهیم بود از اینکه در میدان قدم بگذاریم. لذا مواظب خودمان باشیم.
برادران و خواهران عزیز! مواظب خودتان باشید. آدمهاى فاسدى که اسمهایشان را شنیدهاید یا توصیفشان را مىشنوید، اینها از اول که فاسد نبودند؛ یک وقت یک لقمهى چرب و نرمى، دهن شیرینکنى - دانسته یا ندانسته - کسى توى دهن اینها گذاشته، به کامشان شیرین آمده، بعد لقمهى بعدى و لقمهى بعدى را خودشان برداشتهاند و شدهاند فاسد. خیلى مراقب باشید. این چندسالى که مشغول خدمتید - حالا هر چه هست؛ ده سال است، پانزده سال است، چهار سال است، پنج سال است - خیلى از خودتان مراقبت کنید. تقوا یعنى همین؛ یعنى همین مراقبت.
9 تیر 1386. دیدار با مسئولان نظام
مفسد اقتصادی، همیشه در دولت جای پا پیدا می کند
مسئله‌ى مبارزه با فساد اقتصادى هم خیلى مهم است. البته متأسفانه همیشه اینجور است که مفسد اقتصادى در مرکز دولتى جاپا پیدا میکند. یعنى یک کسى را پیدا میکند که به او کمک کند، به او پاس بدهد، تا او آبشار بزند. تا کسى در داخل حصار نباشد که به آن متجاوز کمک کند، آن متجاوز نمیتواند فساد اقتصادى بکند. لذا مسئولین دولتى موظفند نسبت به بُروز و نفوذ فساد اقتصادى در دستگاههاى دولتى بشدت حساس باشند. شما وقتى که مثلاً در صنعت دامدارى کشور یک نمونه‌اى را پیدا کردید که نشان داد فلان بیمارى وارد این مرغدارى شده، دیگر رحم نمیکنید؛ چون میدانید اگر چنانچه ملاحظه کردید، ضایعات منحصر به این چند هزار مرغ نخواهد بود؛ دامنه‌اش وسیع خواهد شد؛ لذا بى‌ملاحظه نابود میکنید، محو میکنید. فساد اینجورى است. اگر یک جا احساس کردید و دیدید در دستگاههاى دولتى - این، مخاطبش مسئولین دولتى هستند - شائبه‌ى فساد وجود دارد، نباید هیچ ملاحظه بکنید. اگر ملاحظه کردید، این مسئله خیلى سریع گسترش پیدا میکند؛ چون بشدت واگیردار است. بیمارى فساد اقتصادى جزو آن بیمارى‌هاى واگیردارِ بسیار شدید و سریع است؛ لذا بایستى حتماً به این مسئله توجه کرد.
26 مرداد 1390. در دیدار با فعالان اقتصادی
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
