جعفر تکبیری|مجلس گویا تمایل چندانی به تصویر طرح نظارت
بر نمایندگان ندارد. طرحی که قرار است در آن عملکرد نمایندگان بهارستان
نشین توسط نهادهای ذیصلاح مورد بازبینی و نظارت قرار گیرد. این بی تمایلی
را می توان از تعلل آنها در رای دادن به مواد این طرح در صحن علنی مجلس
مشاهده کرد چرا که بر اساس گزارش رسانه ها، تصویب تنها یک بند از این طرح
حدود ۱۴۵ دقیقه به طول انجامیده است. این در حالی است که طرح مذکور به رقم
انکه یکی از خواستهای مهم رهبر انقلاب است، مدتها نیز در اتاق هیات رئیسه
مجلس خاک می خورد.
تصویب طرحی شبیه قصه
این
طرح در طول دورانی که برای تصویب پشت سر میگذاشت همانند دهها طرح دیگر
به همان سندروم قدیمی بوروکراسیهای اداری مجلس دچار شد. این در حالی بود
که هنگام ارائه پیش نویس طرح قبلی، تک ستاره یک فوریتی را همراه خود داشت
تا از این طریق، خارج از روال عمومی دستور کار مجلس مورد بررسی قرار بگیرد
اما بازپسگیری این طرح توسط کمیسیون اصل ۹۰ که حواشی و تذکرات زیادی توسط
نمایندگان را بههمراه داشت، نگذاشت ستاره یک فوریتی آن خودنمایی کند.
ماجرای
تهیه این طرح به زمانی باز میگردد که غیبتهای نمایندگان و به حدنصاب
نرسیدن صحن علنی مجلس، سوژه داغ خبرنگاران رسانههای گروهی شده بود و کار
آنقدر بالا گرفت که هیأترییسه مجلس، اسامی غایبین جلسات رسمی را بهصورت
علنی از تریبون مجلس اعلام میکرد. این موضوع اگرچه توانست نمایندگان را
در صحن علنی پارلمان نگه دارد اما عدم مشارکت بخشی از نمایندگان در
رأیگیریها نشان میداد که حضور آنها تنها از ترس افشای نامشان است نه
مسئولیت نمایندگی. درست در همان ایام بود که هیأترییسه و نمایندگان مختلف
مجلس شورای اسلامی به دیدار رهبر معظم انقلاب رفتند و ایشان نیز بهصورت
غیرمستقیم در لابهلای سخنانشان این نکته را مورد توجه قرار دادند تا
نوعی زنگ خطر برای نمایندگان باشد. زنگ خطری که به تهیه طرح نظارت بر
نمایندگان منجر شد.
حضرت آیتالله خامنهای، در این دیدار با اشاره
به شأن و اهمیت نظارتی مجلس، لزوم تدوین، سازوکار نظارتی برای مجلس و
عملکرد نمایندگان را ضروری دانستند و فرمودند: «اگر شما امروز توانستید یک
سازوکار کنترلىِ متقن و محکم براى نظارت بر کار نماینده پایهگذارى کنید،
تا هر وقتى که این دستگاه خوب کار کند، اجرش مال شماست؛ مزد الهىاش مال
شماست.»
شاید قصد حقیقی مجلس برای تهیه چنین طرحی، حفظ شأن نمایندگان
مجلس باشد. شأنی که این روزها با حرف و حدیثهای مختلف و شایعاتی که در
خصوص شغل نمایندگی مجلس، میزان حقوق دریافتی و سفرهای خارجی نمایندگان و
شاید رانتهای مورد استفاده آنها دهان به دهان میچرخد، خدشهدار شده
است. اما با حذف بند نظارت بر داراییها و واکنش منفی برخی نمایندگان به
مسائل اینچنینی در این طرح، شائبهها را همچنان پابرجا باقی نگه داشت.
فراز و نشیب طرح نظارت
پس
از این وقایع و تأکید رهبری، کمیسیون اصل ۹۰ دست بهکار شد و طرح به نسبت
امیدبخش نظارت بر نمایندگان را تهیه و با قید یک فوریت به صحن علنی مجلس
فرستاد.
درست یک هفته پس از ارائه این طرح به صحن علنی مجلس و بررسی
قید یک فوریت آن، به ناگاه در جلسه روز ۲۶ خرداد با تقاضای کمیسیون اصل
۹۰، طرح از دستور کار خارج شد. این ماجرا واکنش شدید نمایندگان را
بههمراه داشت و چند نماینده از جمله احمد توکلی اعتراض شدید خود را در
این خصوص به هیأترییسه مجلس ارائه کردند اما بازهم نتوانستند کاری از پیش
ببرند. این طرح تا مدتها به ناکجا آبادی در مجلس رفت و هیچ کس از آن خبر
نداشت. در این زمان بود که برخی از نمایندگان مجلس، از مخالفت تعدادی از
همکارانشان برای ارائه و تصویب این طرح در مجلس پرده برداشتند. اما پس از
چند ماه توقف در بررسی این طرح، کمیسیون اصل ۹۰ طرحی جایگزین را برای
بررسی به کمیته ویژه پنج نفره کمیسیون ارجاع داد. طرحی که نه قید یک فوریت
داشت و نه خبری از نظارت بر دارایی نمایندگان در ابتدا و انتهای دوره
نمایندگی، سفرهای خارجی نمایندگان، گرفتن هدایا در آن بود. با اینحال با
کش و قوس فراوان، طرح نظارت بر نمایندگان با کمترین اهرم فشار بهکار
نمایندگی، در فروردین ماه ۹۰ به تصویب رسید و سپس از سوی کمیسیون اصل ۹۰
به هیات رئیسه مجلس ارجاع شد تا این طرح مدتی نیز در آنجا اسیر پشت گوش
اندازی شود.
نمایندگان بی میل تر از همیشه
اما
حالا پس از تمامی این کش و قوس ها و فراز و نشیب ها، طرح خاک خورده نظارت
بر نمایندگان این هفته از سوی هیات رئیسه مجلس به صحن علنی آورده شد تا
نظر اکثریت نمایندگان را در خصوص این طرح جویا شوند. نمایندگانی که گویا
میلی به تعیین تکلیف نهایی این طرح ندارند چراکه بر اساس گزارش ها در جلسه
روز چهارشنبه برای تصویب بخشی از این طرح از ۱۹۷ نماینده حاضر در صحن علنی
مجلس، ۸۶ نماینده حاضر به شرکت در رای گیری نشدند و به این طرح حتی رای
منفی هم ندادند. نکته جالب تر از این هم در اقدامات مجلس به چشم می خورد،
و آن اصرار نمایندگان به بررسی محرمانه تخلفاتشان است. بر این اساس مقرر
شد هیئت ۷ نفره مجلس بر رفتار نمایندگان به گزارشهای واصله درباره هر یک
از نمایندگان به صورت محرمانه رسیدگی کند و در صورتیکه تخلف را متوجه
نماینده بداند، در اولین جلسه از نماینده دعوت و پس از مذاکره با وی و نیز
استعلام از مراجع ذیربط تصمیم لازم اتخاذ کند.
در مجموع آن چیز که از
گزارش های منتشر شده از بهارستان به چشم می خورد، این است که عملکرد
بهارستان نشین ها در تصویب این طرح پس از تمام کش و قوس ها، تنها به منظور
برداشتن این بار از دوش خود و کم کردن حجم انتقادات درباره آن است و گویا
قرار نیست که طرحی درست و توانمند برای رسیدگی به عملکرد نمایندگان مجلس
که باعث رضایت رهبر انقلاب باشد، تصویب شود...
منبع: جوان