بولتن نیوز: طرح نظارت بر نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرحی بود که از سالها پیش و بخصوص از مجلس ششم در ذهن خیلیها جرقه زد. اما اجرای آن به دلایل مختلف به تعویق افتاد تا اینکه در سال آخر مجلس هشتم و با تأکیدات ویژۀ رهبر انقلاب، استارت عملی کردن این طرح ضروری ولی معطل مانده، زده شد.
تقریباً از دو-سه ماه پیش، کمیسیونهای مربوطه شروع به نوشتن پیشنویسها و مواد قانونی این طرح کردند اما به علت عدم تمایل برخی از نمایندگان با وجود چنین نظارتی و چوب لای چرخ پیشرفت این کار گذاشتن و برجسته کردن اختلافات مجلس و دولت، این طرح به تعویق افتاد. این عقب انداختنها در شرایطی بود که رهبر انقلاب بارها نمایندگان مجلس را به تسریع در انجام این کار تشویق کردند و افسوس که گوش برخی شنوای این فرمایشات نبود و دیدههایشان، بصیرت لازم را برای دیدن حقیقت ماجرا نداشت. در دیدار امسال نمایندگان مجلس با رهبر انقلاب، ایشان پیرامون اهمیت و تسریع انجام این طرح فرمودند:
«من پارسال به شما عرض كردم كه در داخل مجلس شوراى اسلامى، خودنظارتى بگذاريد. اين، همان تقواى جمعى است. مجموعه، خود را بپايد. حالا حرفهائى گوشه كنار زدند كه نماينده بايد آزاد باشد، چه باشد. كسى با آزادى نماينده مخالف نيست؛ با كجرفتارى نماينده مخالف است. يك نمايندۀ كجرفتار ممكن است مجلس شوراى اسلامى را بدنام كند، متهم كند؛ حيف نيست؟ مجلسِ به اين عظمت، اين نهاد قانونىِ اساسى در كشور.» ایشان در ادامه و با ذکر خاطرهای از اوایل انقلاب ادامه دادند:
«اول انقلاب خدمت امام(ره) رفتيم، براى اينكه يكى از بزرگانِ بين خودمان را به عنوان رئيس جمهور به امام معرفى كنيم تا امام ايشان را قبول كنند و ما بيائيم ايشان را در حزب جمهورى اسلامى به عنوان رئيس جمهور مطرح كنيم. امام به دليلى قبول نكردند. بعد به ما گفتند كه برويد سراغ مجلس؛ مجلس مهم است. از نگاه رهبر انقلاب و بنيانگذار اين نظام و پديد آورندۀ اين مجموعه، مجلس يك چنين جايگاهى دارد. خب، اين را بايد نگه داشت، بايد آبرويش را حفظ كرد، بايد چهرهاش را حفظ كرد؛ اين، خودنظارتى لازم دارد. اگر اين خودنظارتى نباشد، اشكال به وجود مىآيد؛ خود شما هم داريد مىبينيد. من پارسال در اين خصوص سفارش كردم. البته اخيراً در مجلس نسبت به اين قضيه كاركى انجام گرفت، اما اهميت اين قضيه درست به دست نيامد. اين خودنظارتى، تقواى جمعى است.»
با تمام این تأکیدات، بررسی این طرح حدود دو ماه از دستور اصلی مجلس خارج شد تا اینکه از هفتۀ پیش شاهد آغاز به کار مجدد نمایندگان بر سر این طرح هستیم. هر چند این آغاز مجدد را باید به فال نیک گرفت، اما به نظر میرسد همچنان روح کلی مجلس برای تصویب این طرح و تسریع در انجام آن، یکدست نشده و بخش قابل توجهی از نمایندگان محترم تمایلی برای نظارت بر خودشان ندارند. مؤید این مطلب گزارش خبرگزاری فارس از جلسۀ روز چهارشنبه، 30 شهریور ماه است که در آن آمده بود:
حدود "نصف نمایندگان مجلس" در رأیگیریهای طرح نظارت شرکت نکردند. بنابر این گزارش، نمایندگان مجلس شورای اسلامی از ساعت 8:45 صبح چهارشنبه 30 شهریور، ادامۀ بررسی جزئیات طرح نظارت مجلس بر امور نمایندگان را آغاز کردند. در جلسۀ علنی امروز مجلس نیز مانند روز گذشته، تعداد نمایندگانی که در رأیگیریهای انجام شده برای پیشنهادات مختلف و یا اصل مواد شرکت نکردند، قابل توجه بود. به عنوان نمونه، در یکی از رأیگیریها از 197 نمایندۀ حاضر در صحن علنی 160 نماینده رای دادند و در رأیگیریهای دیگری 129، 151، 133 و 111 نفر از 197 نمایندۀ حاضر در رای گیریهای شرکت کردند؛ حدود 88 نماینده هم که در این جلسه حضور نداشتند و غایب بودند.
در رأیگیریهای مختلفی که برای پیشنهاد و اصل مواد طرح نظارت بر مجلس صورت گرفت که یکی از مهمترین طرحهای مجلس هشتم است، 46، 37، 68، 62، 39، 86 و 32 نماینده در رأیگیریها اصلاً شرکت نکردند که به طور میانگین 53 نماینده حاضر و علاوه بر آن 88 نماینده غایب به طرح نظارت بر نمایندگان رأی ندادند، در واقع به طور میانگین 141 نفر یعنی نیمی از نمایندگان مجلس در رأیگیریهای امروز مجلس در رسیدگی به طرح نظارت شرکت نکردند.
گفتنیست نمایندگان مجلس در جلسۀ علنی امروز مواد 2 و 3 و تبصره 4 ماده یک طرح نظارت مجلس بر امور نمایندگان را در "155 دقیقه" بررسی و تصویب کردند که این وقت طولانی برای انجام این اندازه از کار سوال برانگیز است. این در حالیست که شش پیشنهاد برای جلوگیری از رسیدگی به تخلفات نمایندگان در جلسۀ امروز مطرح شد که با مخالفت مجلس با همۀ پیشنهادات روبهرو شد. جالب اینجاست که وقت بسیار زیادی برای بررسی این پیشنهادات گذاشته شد و با وجود تذکر رئیس و معدود نمایندگان مجلس برای جلوگیری از طرح چنین موارد بیحاصلی، طراحان این پیشنهادات با اصرار بر بررسی آنها، قسمت عمدهای از وقت مجلس را به هدر دادند.
با توجه به نوع عملکرد برخی نمایندگان مجلس که نه تنها باعث بدنامی خودشان بلکه زمینهساز بیاعتباری نهاد مجلس شورای اسلامی نیز شدهاند، لازم است بپرسیم که چرا واقعاً برخی از ایشان تا این حد در برابر پیشرفت این طرح تعلل میکنند و نمیگذارند تا این اتفاق خیر به حقیقت بپیوندد؟ چه منافعی از برخی نمایندگان جدا میشود که به این شکل در مقابل طرح نظارت بر نمایندگان مقاومت میکنند و کار را به جایی میرسانند که مجلس از اکثریت بیافتد؟ اگر واقعاً کارنامۀ ایشان بدون خطاست، پس چرا این همه پافشاری میکنند که این طرح تصویب نشود و یا جوری تصویب شود که همه را به یاد "شیر بی یال و دم" بیاندازد؟
منباب تذکر به همه از جمله نمایندگانی که رفتارهای خلاف شأن مجلس انجام میدهند گفته شود که شاید بتوانند "طرح نظارت بر نمایندگان مجلس" را به کندی پیش ببرند و یا مانع شوند تا این طرح آنچیزی شود که باید شود و خدای نکرده در آینده طوری عمل کنند که مکانیزمهای هیئت نظارت بر نمایندگان را دور بزنند، اما یادشان باشد که "طرح نظارت خداوند بر انسانها" از قبل وجود داشته و هیچ تعللی در آن نمیتوان کرد و خیلی وقت است که در زمین این طرح بازی میکنند.
سیدمجتبی نعیمی