واتساپ و ویچت به جای هفت‌ سنگ و قایم‌باشک!

 زهرا زنگنه: وارد پاساژ الزهرای قم که می‌شوی هر سنی را می‌توانی ببینی، از نوجوان 13 ساله گرفته تا پیرمرد 70 ساله. آتش میل و اشتیاق افراد برای خرید گوشی‌های تلفن همراه نه تنها کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه روز به روز در حال شعله‌ورتر شدن است.
سیاوش که تازه پشت لبش سبز شده و 15 سال سن دارد می‌گوید: سال گذشته یک موبایل از همین پاساژ خریدم، اما امسال با جمع کردن پول تو جیبی‌هایم و کمی غرض می‌خواهم یک گوشی گران قیمت بخرم، همه دوستانم گوشی‌های مدل بالا دارند، نمی‌خواهم در مقابل آنها کم بیاورم.
 
اعتیاد به تلفن همراه در بین نوجوانان و جوانان نمود بیشتری دارد، اگرچه این روزها کودکان را هم باید در این جرگه قرار داد. زمانی تعداد افرادی که تلفن همراه داشتند به انگشتان دست می‌رسید، اما امروزه تعداد کسانی که این وسیله ارتباطی را ندارند به انگشتان دست می‌رسد.
 
زمانی در میهمانی‌ها و دور هم بودن‌ها نقل مجالس، بازی‌های کودکانه و بیان خاطرات بود، اما امروزه در صورتی که میهمانی برپا شود یا همه تنها هستند و یا حرف تنها از انواع گوشی، آی پد و واتساپ، ویچت و ... است. دیگر به ندرت یاد گذشته‌ها و بازی‌های بچه‌گانه و هفت‌سنگ و قایم‌باشک و ... می‌افتی، اگر پای حرف بسیاری از این افراد بنشینی، تنها دغدغه‌شان خریداری گوشی‌هایی با کیفیت بالا برای وصل شدن به اینترنت و عضویت در شبکه‌های مختلف و ... است.
 
مریم مادر سارا 16 ساله است که دل پری از این گوشی‌ها دارد و می‌گوید: برای دخترم هیچ چیز به اندازه گوشی‌اش اهمیت ندارد، از مدرسه به عشق گوشی‌اش می‌آید و سلامی که باید نثار ما کند به گوشی همراهش دارد.
 
وی می‌افزاید: برای نخریدن گوشی تلاشم را کردم، اما نتوانستم حریف دختر و همسرم شوم، با اصرار و تمنا بالاخره گوشی با قیمت 1 میلیون و 200 هزار تومان خریدیم. اما حالا حسابی از کرده خود پشیمانیم. چند بار نیز او را از استفاده از آن منع کردیم، اما این روش نیز کارساز نبود، گاهی احساس می‌کنم سارا به گوشی اعتیاد پیدا کرده است.
 
نقش سیم کارت‌های ارزان و افزایش گرایش به تلفن‌های همراه
 
گرچه اعتیاد به گوشی‌های همراه سمی نیست که وارد رگ‌های افراد شود، اما اثرات مخرب آن در زندگی افراد، اشتغال و روابط اجتماعی تاثیرگذار است. البته ممکن است برخی اوقات اعتیاد به تکنولوژی‌هایی مانند تلفن‌های همراه راه ورود به دنیای اعتیادهای خطرناک‌تر را فراهم می‌سازد.
 
بسیاری از کارشناسان معتقدند نمی‌توان استفاده از تلفن همراه را در میان کودکان و نوجوانان ممنوع کرد، اما می‌توان راه حل‌هایی برای استفاده درست از آن ارائه داد که نیاز به عزم ملی از سوی مسئولان فرهنگی دارد.
 
طی چند سال گذشته با فراهم شدن امکانات مخابراتی در کشور و ارزان شدن گوشی‌های همراه که مجهز به امکاناتی همچون بلوتوث، دوربین عکس‌برداری و فیلمبرداری با کیفیت بالا هستند، گروه سنی مشترکان تلفن همراه به حداقل رسیده است و کودکان و نوجوانان زیادی این فناوری نوین را در اختیار دارند.
 
یکی از فروشنده‌های پاساژ الزهرا می‌گوید: اکثر گوشی‌هایم گران قیمت هستند و هر کسی توان خرید آن را ندارد، البته عده‌ای از نوجوانان و جوانان با زور و فشار خانواده را به خریداری گوشی‌هایی که نیاز ندارند و بالاتر از حدشان است، وادار می‌کنند.
 
وی ادامه می‌دهد: به عنوان فردی که در این حرفه سابقه دارم، معتقدم نوجوانان نیازی به گوشی‌هایی با کاربری‌های سنگین ندارند و در واقع چشم و هم‌چشمی و رقابت نقش مهمی در این بازی ایفا می‌کند.
 
با پیشرفت و تکنولوژی مدرن نمی‌توان توقع داشت نوجوانان و جوانان از این وسیله ارتباطی فاصله بگیرند و توجهی به آن نداشته باشند، چرا که همزمان با حرکت قطار صنعت و تکنولوژی حضور این ابزار گاهی ضروری است. برخی روانشناسان معتقدند استفاده درست از این ابزار باید مورد توجه خانواده‌ها و مسئولان امر قرار گیرد.
 
عدم استفاده از تلفن همراه در مدارس
 
ارزانی برخی تلفن‌های همراه و وجود خط های ارزان قیمت در بازار نیز توجیه مناسبی برای گرایش هر چه بیشتر این قشر به سمت این ابزارهای صنعتی است و بدین ترتیب همه افراد با هر سنی می‌توانند از این وسیله ارتباطی بهره‌مند شوند.
 
شنیدن حرف‌های علیرضا دانش‌آموز یکی از مدارس قم در خصوص اعتیادش به موبایل شنیدنی است. وی می‌گوید: در قم جای مناسب برای تفریح نداریم، اگر هم باشد به قدری از منزلمان فاصله دارد که حوصله رفتن را از دست می‌دهی و ترجیح می‌دهی خودت را با این وسایل سرگرم کنی. ای کاش مسئولان شهرمان کمی هم به فکر تفریحات جوانان بیفتند.
 
عدم استفاده از تلفن همراه در مدارس نیز قانونی است که مورد توجه مدیران و خانواده‌ها قرار گرفته است. طبق گفته دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش دانش‌آموزان نباید در مدرسه از تلفن همراه استفاده کنند و در صورت همراه داشتن باید به مدیر مدرسه تحویل دهند.
 
بهرام محمدیان می‌افزاید: در آئین‌نامه اجرایی مدارس نیز آمده است استفاده از هر وسیله‌ای که موجب اختلال در امر آموزش شود در مدارس ممنوع است.
 
***
 
یکی از روانشناسان نیز در این زمینه معتقد است: استفاده از تلفن همراه نباید منجر به حواس پرتی دانش‌آموزان و معلم شود و همچنین این وسیله نباید عاملی برای انتقال اطلاعات نامناسب باشد.
 
سیدجواد آرامی می‌افزاید: استفاده از گوشی موبایل با توجه به سن دانش‌آموزان در دوران نوجوانی و هیجانات و تنوع اطلاعات موجود در آن سبب انحراف و لطمه آموزشی می‌شود که اگر در این خصوص فکری نیندیشیم، دامنه این موضوع غیر قابل کنترل می‌شود.
 
وی از اتلاف وقت نوجوانان با استفاده از گوشی‌های تلفن همراه ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: متاسفانه بسیاری از نوجوانان وقت خود را برای انتقال اطلاعات غیرشخصی و فیلم‌های نامناسب قرار می‌دهند که این امر آسیب‌های روانی را به همراه دارد و به طور قطع این کار عوارض نامناسبی را به دنبال خواهد داشت و موجب گرایش آنها به رفتارهای نامناسب می‌شود.
 
این روانشناس بیان می‌کند: با توجه به اینکه در سنین نوجوانی هورمون‌های مختلف فرد و تغییرات فیزیولوژیک در سیستم بدنی رخ می‌دهد، از این رو کوچکترین تلنگر می‌تواند آنها را در مسیرهای نامناسب سوق دهد و موجب افت تحصیلی و در نهایت افت اخلاقی آن‌ها شود.
 
استفاده از تکنولوژی هم تبعات مثبت دارد و هم از تبعات منفی بی‌بهره نخواهد بود، مهم این است چگونه از این بسترها بهره ببریم و در مسیر مثبت و پیشرفت حرکت کنیم، همین وسیله کوچک که در حال حاضر به راحتی می‌تواند دنیا را بچرخاند، در صورت بی‌توجهی می‌تواند یک زندگی را نابود سازد.