روایت آلبرایت از دستاوردهای مهم آمریکا در توافق ژنو

دیوید آلبرایت ضمن تحلیلی که از سوی شورای روابط خارجی آمریکا منتشر شد، خاطرنشان می‌کند: توافق ژنو شروع خوب برای یک راه طولانی بود. توافقنامه شش‌ماهه‌ای که در ژنو به امضا رسید، در کوتاه‌مدت دستاوردهای عظیمی به همراه دارد اما طرف‌ها همچنان با چالش‌های دشواری در مورد حل و فصل مسائل در طولانی‌مدت مواجه هستند. مهم‌ترین دستاورد توافق ژنو این است که ایران حاضر شد ذخایر اورانیوم با غنای 20 درصد را از بین ببرد و در طی دوران مورد توافق، سانتریفیوژهای جدید تولید نکند. نیمی از اورانیوم 20 درصد رقیق شده و نیم دیگر نیز اکسید شده و از بین می‌رود.

وی می‌افزاید: اما یکی از مسائل مهم و دشواری که در آینده مطرح می‌شوند، به سقف مجاز تعداد سانتریفیوژهای ایران مربوط می‌شود. ایالات متحده احتمالاً می‌خواهد تعداد سانتریفیوژهای ایران را به 5 هزار دستگاه محدود کند و ایران احتمالاً خواهان دو برابر این تعداد است.
آلبرایت ادامه می‌دهد: «نکته دیگری که بسیار مهم است و عده زیادی را حیرت‌زده کرد، این است که ایران پذیرفت طی این 6 ماه سانتریفیوژ جدید نصب نکند و ساخت دستگاه‌های جدید را فقط به تعویض دستگاه‌های خراب غنی‌سازی که برخی در نطنز و برخی در فردو هستند، محدود کند. علاوه بر این، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قادر خواهد بود دو بخش کلیدی را در مجموعه ساخت سانتریفیوژ کنترل کند تا اطمینان یابد که سانتریفیوژ جدیدی ساخته نمی‌شود. این هم بخش قابل ملاحظه‌ای از این توافق است که البته چندان مورد توجه عموم قرار نگرفت. به علاوه، قرار است ایران ساخت و ساز اساسی در راکتور آب سنگین اراک را که پلوتونیوم تولید می‌کند، به حال تعلیق درآورد.»
کارشناس آمریکایی در ادامه با اشاره به 6 ماهه بودن توافق ژنو نوشت: «مقامات آمریکا اعلام کرده‌اند ایران مجبور خواهد بود قبل از شکل‌گیری توافق جامع در آینده نگرانی‌ها را برطرف کند یا در این خصوص با آژانس به توافق برسد.»

وی افزود: «مهم این است که به ایران حق غنی‌سازی داده نشده و آمریکا و گروه 5+1 این مسئله را نپذیرفته‌اند(!) اما یکی از مسائلی که باید حل شود این است که برنامه سانتریفیوژهای ایران به چه شکلی باشد. به هر حال مجموعه‌ای از شروط وجود دارد که ایران ناگزیر از پذیرش آن خواهد بود و کاملاً روشن است که این کشور تلاش خواهد کرد تا جای ممکن تعداد کمتری از این شروط را قبول کند اما ایالات متحده نیز سعی خواهد کرد امتیازات بسیار قابل توجهی بگیرد.وی می‌نویسد: شاید ایرانی‌ها تصور کنند که 18 تا 19 هزار سانتریفیوژ نصب شده دارند و باید این تعداد را حفظ کنند. اینجاست که کار سخت خواهد شد و بحث شدیدی نیز بر سر چارچوب زمانی اجرای این محدودیت‌ها در خواهد گرفت. تعیین سه تا پنج سال هیچ فایده‌ای ندارد اما 20 سال برای این کار مدت زمان قابل توجهی است(!) و طی این مدت یک دوره کامل از محدودیت‌ها می‌تواند برقرار شود.