عوامل خارجی و داخلی تاثیرگذار در بحران اخیر لیبی

"ادریس ادیش" کارشناس مسائل سیاسی لیبی در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل تسنیم با تاکید بر اینکه بیش از چهار دهه حاکمیت معمر قذافی چیزی به جز یکجانبه‌گرایی، فساد، تباهی و تخریب برای کشور به دنبال نداشته است خاطر نشان کرد: شاید بتوانیم تحولات و ناآرامی‌های این کشور را امری قابل انتظار بدانیم؛ زیرا نظام حاکمیتی سابق لیبی به یک باره و به طور کامل در این کشور منهدم شده و از بین رفت.

وی همچنین با اشاره به اینکه بسیاری از مردم این کشور بعد از چهار دهه دیکتاتوری، سرکوب آزادی‌ها و تنگ‌نظری نظام سابق به یک‌ باره خود را آزاد یافتند اظهار داشت: امروزه علاوه بر دستیابی مردم لیبی به آزادی برخی‌ها نیز احساس می‌کنند که قدرتی بالای سرشان نیست؛ از این رو دست به سلاح برده و مسلح شده‌اند.

کارشناس مسائل سیاسی لیبی با بیان اینکه شرایط امروز لیبی مانند شخصی است که بعد از 42 سال خواب به یک‌باره بیدار شود تاکید کرد: چنین شخصی بعد از بیداری ملاحظه می‌کند که راه‌های متفاوتی فرارویش قرار گرفته و دشمنان بسیاری در انتظارش نشسته و به دنبال سوءاستفاده از او و یا کشورش هستند.

ادیش، شرایط فعلی و تحولات اخیر لیبی را بسیار حساس و در عین حال بسیار خطرناک توصیف کرد و گفت: ملت و انقلابیون این کشور یک امتحان سخت در پیش رو دارند و این تنها لیبی نیست که چنین شرایطی را تجربه می‌کند بلکه بسیاری از کشورهای دیگر که انقلاب‌های مشابهی را از سر گذرانده‌اند از تحولاتی مشابه تحولات لیبی برخوردار شده‌اند.

وی با اشاره به اینکه ملت لیبی از یک سری ناامنی‌ها و برخی تحولات امنیتی در این کشور رنج می‌برد افزود: با وجود همه اینها ناامنی‌ها و تحولات و درگیری‌های مسلحانه این کشور گسترده نیستند و نباید آنها را بزرگ جلوه دهیم.

کارشناس مسائل سیاسی لیبی، شرایط و اوضاع جاری لیبی را ناشی از نبود یک نظام حاکمیتی مقتدر در این کشور عنوان کرد و گفت: لیبی هم اینک فاقد یک دستگاه امنیتی مقتدر بوده و نظام این کشور همچنان ضعیف است؛ علاوه بر اینها بسیاری از سیاسیون فعلی لیبی از تجربه سیاسی کاملی برخوردار نبوده و از مهارت زیادی در انجام کارهای واگذار شده برخوردار نیستند؛ از این رو همه این موضوعات دست در دست یکدیگر قرار داده و تحولات و ناآرامی‌های اخیر لیبی را رقم زده‌اند.

ادیش در ادامه به شمار بسیار زیاد شخصیت‌های وطن‌دوست در لیبی اشاره و اظهار امیدواری کرد: همه این شخصیت‌ها دست در دست یکدیگر قرار داده و با توافق بر سر موضوعات مختلف، کشور ناآرام لیبی را به ساحل امنیت و آرامش رهنمون سازند.

وی رویکردهای متفاوت بسیاری از مردم لیبی در خصوص مسائل مختلف را نتیجه و حاصل حاکمیت جنایتکارانه قذافی بر این کشور دانست و تصریح کرد: در این میان برخی‌ها خواسته‌های فراوانی از نظام فعلی دارند و  بعضی‌ از گروه‌ها و احزاب سیاسی نیز خواسته‌ها و رویکرد‌هایی دارند که بعضا با خواسته‌ها و رویکردهای سایر احزاب و گروه‌ها متفاوت بوده و در تعارض قرار دارد و همه اینها ناشی از سنگ بنایی است که دیکتاتوری دوران سابق از خود برجای گذاشته است.

کارشناس مسائل سیاسی لیبی با تاکید بر اینکه تمام کشور لیبی ناآرام نیست خاطر نشان کرد: این ناآرامی‌ها در مناطق معدودی از لیبی مشاهده می‌شود و ناشی از تعارضاتی است که موجب شده کشور وارد مرحله تازه‌ای از ناآرامی شود.

ادیش با بیان اینکه لیبی هیچ مشکلی با وجود رویکردهای متفاوت در کشور ندارد تاکید کرد: وجود رویکردهای متفاوتی مانند رویکرد لیبرالی، اسلام‌گرایی و حتی رویکردهای دیگر در یک کشور نه تنها یک عیب و ایراد نیست بلکه لازمه رشد و پویایی یک جامعه انسانی است؛ اما در این میان آن چیزی که باید بیش از هر چیز دیگری مورد توجه قرار گیرد منافع ملی لیبی است.

وی با بیان اینکه از همه آحاد ملت لیبی و به ویژه گروه‌های سیاسی انتظار داریم که منافع خود را بالاتر از منافع بقیه ندانند توضیح داد: از همگان انتظار می‌رود که منافع لیبی را بر منافع خود مقدم بدارند و برای دستیابی به منافع خود به قیمت محرومیت دیگران از منافعشان اقدام نکنند.

کارشناس مسائل سیاسی لیبی با تاکید بر اینکه همگان باید به لیبی و ملت این کشور احترام بگذارند اظهار داشت: تنها راه برون رفت لیبی از بحران این است که همه بر سر میز مذاکره بنشینند و به جای اینکه همه سخن بگویند به سخنان بکدیگر نیز گوش فرا دهند و با اتفاق نظر به تحولات جاری لیبی پایان داده و امنیت را برای مردم این کشور به ارمغان آورند.

ادیش همچنین با اشاره به اینکه تحولات لیبی با تحولات منطقه بی‌ارتباط نیست توضیح داد: کشور لیبی از یک طرف در یک موقعیت بسیار استراتژیک واقع شده و به مثابه دروازه‌ اروپا برای ورود به قاره آفریقاست و از طرف دیگر کشورهایی در جوار لیبی قرار گرفته‌اند که در قبال انقلاب لیبی هیچ سود و منفعتی برای خود نمی‌بینند؛ از این رو برخی از همین کشورها از همان ابتدا راه مخالفت با انقلاب لیبی را در پیش گرفته و ایفاگر یک نقش منفی در تحولات لیبی شده‌اند.

وی با بیان اینکه کشوری مانند الجزایر به خانواده قذافی پناه داد و برخی دیگر از کشورهای آفریقایی هنور هم با خانواده قذافی در ارتباط هستند؛ اظهار داشت: تحولات اخیر مصر و کودتایی که در این کشور به وقوع پیوسته است نیز با تحولات لیبی در ارتباط است؛ به طوری که بسیاری از تحولات لیبی از تحولات کشور مصر تاثیر پذیرفته است.

کارشناس مسائل سیاسی لیبی با تاکید بر اینکه برخی از مسئولان و کودتاچیان مصر به واسطه حمایت از قذافی و نظام وی از منافع مالی بسیاری برخوردار شده‌اند خاطر نشان کرد: کودتاچیان مصر به هیچ وجه خوش ندارند که انقلاب لیبی روی آرامش را به خود ببیند و به نمونه و الگویی برای سایر انقلاب‌ها تبدیل شود.

ادیش همچنین به نقش منفی برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و بویژه عربستان سعودی و کویت در انقلاب لیبی اشاره کرد و اظهار داشت: متاسفانه برخی از کشورها از تصور اینکه انقلاب لیبی و جنبش‌های دموکراتیک این کشور ممکن است از مرزها خارج شده و در سایر کشورها گسترش پیدا کند در دشمنی با انقلاب لیبی پیش‌دستی کرده و نگرانی خود را در مخالفت با انقلاب لیبی و دخالت در تحولات این کشور نشان داده‌اند.

وی با بیان اینکه بر خلاف کشورهای عربی که نبود امنیت و آرامش در لیبی را در راستای منافع خود می‌بینند کشورهای غربی و آمریکا نیز در این کشور منافعی دارند تصریح کرد: البته در این میان به نفع اروپاست که لیبی روی آرامش را ببیند؛ زیرا امنیت لیبی می‌تواند بر امنیت و آرامش این کشورها نیز تاثیرگذار باشد.

کارشناس مسائل سیاسی لیبی همچنین به نقش مثبت لیبی در جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی برخی شهروندان آفریقایی به کشورهای اروپایی اشاره کرد و گفت: عوامل خارجی بسیاری در تحولات اخیر لیبی نقش ایفا کرده‌اند؛ اما مشکل اصلی ما با عوامل خارجی این تحولات نیست بلکه مشکل اصلی با عوامل داخلی است؛ از این رو لازم است که مشکلات خود را در داخل کشور حل کرده و به این وسیله دست دخالت بیگانگان در امور داخلی لیبی را کوتاه سازیم.