مرگ بر آمریکا کاهنده یا افزاینده قدرت ملی؟

به گزارش 598 به نقل از خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، بعضی به بهانه «واقعگرایی» (Realism) موضع سلبی نسبت به آمریکا و غرب را مغایر منافع ملی معرفی می نمایند. این گروه آرمان گرایی را به ایده آلیسم ترجمه کرده و آن را متعلق به ماقبل شکل گیری حکومت معرفی می نمایند. بر اساس اظهارات آن ها، آرمان گرایی- و در اینجا مخالفت با سیاست های آمریکا- به دوره پیش از شکل دهی حکومت تعلق داشته و فقط در آن مقطع مناسب است. این ها معتقدند آرمان گرایی بعد از به قدرت رسیدن دافعه ایجاد می کند و با منطق حکومت داری نمی خواند. بر اساس تلقی این ها هرگونه تغییر در محیط بین الملل به اراده جمعی بین المللی نیاز دارد و از آنجا که شکل گیری چنین اراده ای محتمل نیست بنابراین باید با همین نظم و نظام موجود کارکرد، هر چند کار کردن با این نظم فقط منافع حداقلی دارد. از نظر این ها تن ندادن به نظم مستقر به فرض امکان پذیر بودن به هرج و مرج می انجامد و به همه دولت ها- موافقان و مخالفان نظم مستقر- آسیب می رساند.

اما واقعیت این است که خود این تجزیه و تحلیل و تعبیر، واقع گرایانه (Realistic) نیست چرا که آنچه امروز واقعیت تخلف ناپذیر تلقی شده، توافقی به وجود نیامده است یعنی استقرار شورای امنیت و قوانین آمره ناشی از آن محصول توافق بین المللی و اراده جمعی آن روز اکثر دولت ها و ملت ها نبوده است. نظم دو قطبی 1945 به بعد محصول اراده پنج کشوری بود که بعدها به عنوان «اعضای دائم» و دارای «حق وتو» شناخته شدند. از سوی دیگر خود آن نظم مبتنی بر قدرت واقعی نبود چرا که بدون تردید اروپای شکست خورده و فقیری که هنوز از زیر بار آثار جنگ دوم اروپا قامت راست نکرده بود و دو کرسی دائمی شورای امنیت را اشغال کرد هرگز قدرتمندتر از ایران 1945 یا هند 1945 یا برزیل 1945 و... نبودند چه رسد به این که برتر از قدرت مجموعه ای از کشورهای آسیایی یا آفریقایی و یا آمریکای لاتین بوده باشند. از سوی دیگر واقعیت این است که خلاص شدن از زیر بار این تحمیل که غرب بر نظام بین الملل حاکم باشد، نیازمند قدرت همسان با غرب هم نیست که اگر هم بود امروزه آسیا قدرتمندتر از اروپا و آمریکاست بلکه شکستن نظم ظالمانه قبلی نیاز به «تغییر دادن شرایط» دارد نه تغییر در قدرت واقعی. شرایط بیش از آن که محصول فعل و انفعالات واقعی باشد محصول یک وضع روانی است.

آن وضع روانی «نترسیدن» از حریف و نادیده گرفتن ادعاهای اوست. به یک مثال توجه کنید. حزب الله لبنان در سال 1363 اعلام موجودیت کرد. در آن زمان در فضای واقعی اسرائیل قدرت بسیار مهمی در مقایسه با یک گروه مقاومت به حساب می آمد اما با این وجود همین گروه مقاومت تصمیم گرفت این قدرت نظامی- اطلاعاتی و سیاسی را شکست بدهد و برای رسیدن به مقصود ضربه زدن به واحدهای نظامی اسرائیل را آغاز کرد، اسرائیل در سال 1375 یعنی 12 سال پس از آغاز شکل گیری حزب الله اولین عقب نشینی را پذیرفت و از خط لیتانی در شمال استان صور عقب نشست و 4 سال بعد با نادیده گرفتن سرنوشت هزاران مزدور لبنانی خود- که ذیل عنوان ارتش جنوب و تحت فرماندهی سرهنگ لبنانی آنتوان لحد برای رژیم صهیونیستی مزدوری می کردند- لبنان را ترک کرد و به پشت مرزهای مارون الراس و الطیبه عقب نشینی کرد. این تجربه به خوبی نشان می دهد که تغییر نظم مستقر و «باور قطعی تلقی شده» به فراهم کردن قدرت معادل احتیاج ندارد بلکه به تغییر شرایط احتیاج دارد و این تغییر شرایط وابسته به معادلات روانی و نه امکانات فیزیکی است.

آنان که می گویند با نظم مستقر نمی توان درافتاد و مخالف خوانی فقط به دوره پیش از تشکیل دولت برمی گردد این سؤال را بی پاسخ می گذارند که در این صورت دلیل دست زدن به انقلاب و شکل دادن به نظام جدید چیست؟ اگر قرار است بعد از انقلاب به همان مناسبات و افکار قبل از انقلاب برگردیم چرا باید هزینه های یک انقلاب را بپردازیم؟ سؤال دیگر این است تکلیف مردم و خون هایی که با تصور اینکه اوضاع به نفع آرمان ها دگرگون می شود چیست؟ چرا از اول به آنان نگوییم که از تغییرات بزرگ خبری نیست و تنها به تغییرات جزئی بسنده کنید؟

«مرگ بر آمریکا» یک راهبرد است و فراگیر شدن آن در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی یکی از اصلی ترین جنبه های «قدرت ملی» ایران به حساب می آید و از این رو کنار گذاشتن یا کمرنگ کردن آن با منافع و مصالح ملی مردم ایران سازگاری ندارد و دقیقاً به همین دلیل در طول سه دهه گذشته، در محیط داخلی ایران همواره افراد و جریان هایی در مقابل این شعار قرار گرفته اند که در سایر مسایل هم با آمریکا وحدت داشته اند و همیشه کسانی از تضعیف این شعار نگران شده اند که در سایر مسایل مهم هم خود را در جبهه مقابل آمریکا می دانسته اند.

مرگ بر آمریکا فقط یک شعار سلبی و گویای نفرت مردم از سیاست های یک کشور نیست بلکه پرچم یک جبهه گسترده است که برافراشتگی و اهتزاز آن، استحکام و بالندگی یک جبهه را نشان می دهد. بر این اساس امروز این شعار که به زبانهای مختلف ترجمه و تکرار می شود، در سطح بین المللی نشانه تداوم پیشروی یک جبهه مستحکم- یعنی جبهه مقاومت- تلقی می شود. مرگ بر آمریکا نشان می دهد که انقلاب اسلامی زنده است و وقتی در سطح بین المللی تکرار آن به زبانهای بومی شنیده می شود بیانگر عمق نفوذ و قدرت وسیع انقلاب اسلامی و نظام برآمده از آن است.

برخلاف آنچه گفته می شود، مرگ بر آمریکا برای ایران نه تنها هزینه ندارد بلکه سرشار از فواید مهم می باشد. این درست است که آمریکا دشمنی رو به فزاینده ای را علیه ما دنبال می کند اما این دشمنی به دلیل این نیست که ما مرگ بر آمریکا می گوئیم بلکه به دلیل قدرتی است که با شعار مرگ بر آمریکا برای ایران فراهم می شود. آمریکایی ها می دانند که اگر افغانها و پاکستانی ها شعار «آمریکا مرده باد» سر می دهند و یا اعراب «الموت لامریکا» سر می دهند و با این شعارها نشان می دهند که از قرار داشتن در جبهه آمریکا متنفرند، این بخاطر آن است که قدرت دیگری اذهان و قلوب آنان را به تسخیر درآورده و به آنان شجاعت مرگ بر آمریکا داده است.

آمریکایی ها می دانند که شعار مرگ بر آمریکا، خزلان آنان را در پی می آورد چرا که قدرتمند دیده شد یک کشور مستلزم قدرتمند تصور شدن آن کشور است وقتی شعار مرگ بر آمریکا به زبان می آید به این معناست که مرگ او در ذهن و قلب تصور شده و این به خودی خود اقتدار آمریکا را فرو می ریزد و مقابله با آن را آسان می گرداند از این رو آمریکایی ها روی توقف این شعار تأکید دارند.

با این وجود ما باید قبل از آنکه درباره ادامه یا کنار گذاشتن این شعار تصمیم بگیریم، باید درباره اینکه آیا می خواهیم در سطح منطقه ای و بین المللی یک قدرت باشیم و با نفوذ خارجی منافع و مصالح و امنیت ملی خود را حفظ کنیم یا نه تصمیم بگیریم. اگر به این تصمیم رسیدیم که از اثرگذاری بر تحولات بین المللی و منطقه ای چشم بپوشیم، کنار گذاشتن شعار مرگ بر آمریکا منطقی است ولی اگر نمی خواهیم در تحولات جاری و آینده منطقه و جهان نظاره گر بی تأثیر باشیم باید بر ادامه راهبرد مرگ بر آمریکا پافشاری کنیم چرا که بدون چنین موضعی جایگاهی در میان ملت های منطقه نخواهیم داشت. مگر غیر از این است که امروز ترکیه و پاکستان جایگاهی در تحولات منطقه ندارند و به شکل انضمامی عمل می کنند آیا این انزوا با وجود رشد نسبی اقتصادی داخل توأم نیست. دولت های ترکیه در طول این 80 سال علیرغم دیدگاههای ضد غربی مردمش خود را بخشی از جریان غرب تعریف کرده و به همراه غرب به افول تأثیرگذاری منطقه ای تن داده است. دولت و ارتش پاکستان نیز علاوه بر تکیه به آمریکا، در موضوعات منطقه ای خود را به عربستان ضمیمه کرده و در نتیجه همراه با عربستان و آمریکا از دایره تأثیرگذاری بر مسایل منطقه خارج شده است. با این وصف کاملاً پیداست که اثرگذاری بر تحولات منطقه و تبدیل شدن به قدرتی در منطقه با داشتن موضع سلبی نسبت به آمریکا تلازم دارد.

شعار مرگ بر آمریکا بر خلاف آنچه تبلیغ می شود، مقدمه جنگ نیست بلکه نتیجه جنگی است که قدرت های زورگو در ابعاد مختلف بر ملت های مظلوم تحمیل کرده اند. آنان که نازک طبعی به خرج داده و خواستار کنار گذاشتن این شعار- و در واقع مهمترین راهبرد منفعت ساز- می شوند، خوب است یک فکری برای مقدمه این شعار بکنند مقدمه ای که بر اقدامات بسیار پرهزینه عملی استوار است نه یک سلسله تبلیغات رادیو تلویزیونی صرف. شعار مرگ بر آمریکا و گسترده شدن آن و تکرار به زبان های اردو، عربی، انگلیسی، روسی، اسپانیایی، فرانسوی نشان می دهد که یک احساس و قضاوت عمومی بین المللی پشت این شعار و استراتژی منطقی وجود دارد. اگر شعار مرگ بر آمریکا عادلانه نبود نه تنها مورد استقبال ملت های دیگر قرار نمی گرفت بلکه با واکنش منفی آنان نیز مواجه می شد.

با این وصف آنان که سعی می کنند نفرت از آمریکا و جلوه های سیاسی فرهنگی آن «هزینه و زیان ملی» دیده شود به این نکته توجه نمی کنند که نفرت پراکنی علیه آمریکا- به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی- همان استعاذه از شیطان رجیم است و بدون آن ذکر بسم الله الرحمن الرحیم به جایی نمی رسد. با مرگ بر آمریکاست که منافع ملت ایران با منافع شیعه و سنی و فارس و ترک و عرب و... در سطح منطقه و جهان پیوند می خورد و قدرت منطقه ای ایران شکل می گیرد. با مرگ بر آمریکاست که یک جبهه منطقه ای مستظهر به پشتیبانی توده های مردم و نخبگان آگاه منطقه ای شکل می گیرد. بدون مرگ بر آمریکا، ایران به یک کشور معمولی مثل ده ها کشور دیگر تبدیل می شود بنابراین ملت ایران باید از عزت فزاینده ای که از طریق مقاومت در برابر ستمگران بین المللی به دست آمده، مراقبت نمایند.