598 : در
این تقریبا ۳ ماهِ گذشته از انتخابات ریاست جمهوری تا حضور رسمی جناب
روحانی در مقرر دائمی سازمان ملل، تعامل بین ایران و آمریکا مانند دو روی
سکهای بوده است که خط و نشان آن به روشنی برای افکار عمومی و رسانهای
ایران موشکافی نشده است. آنچه از آن به عنوان نرمش پیش دستانه یا قدمهای
رو به جلو دولت آمریکا یاد میشود دارای نکات قابل ملاحظه است که باید به
اصطلاح غربی آن را با(helicopter view) یا به قول استراتژیستهای ایرانی
با نگاه هوایی مشاهده کرد.
باب
گفتگو و تغییر نگاه در فضای دیپلماسی ایران بعد از انتخاب جناب آقای دکتر
روحانی به عنوان رئیس جمهور اسلامی ایران قوت گرفت؛ تا جایی که تنها چند
روز پس از برگزاری انتخابات در ایران موسسات رسانهای غربی از احتمال تغییر
در نگرش دیپلماسی ایران نسبت به آمریکا خبر دادند. ولی آنچه جدای از این
اتفاقات در پس پرده یا بعضا در فضای آشکار تعاملات ایران و آمریکا اتفاق
افتاده است می تواند خوانندگان این سطور را در شناخت بهتر طرف آمریکایی
یاری دهد. نگارنده تنها به بخشی از رویدادهایی که در تعامل با ایران توسط
ایالات متحده آمریکا بعد از انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس جمهوراتفاق
افتاده است اشاره خواهد کرد:
۱- طراحی لایحه ضد ایرانی/ اواخر خرداد ماه سال ۹۲
سناتور جمهوری خواه «مارک کرک»، از ایالت ایلینوی و سناتور «جو مانچین»
لایحهی جدیدی را اواخر خرداد ماه سال ۹۲ تهیه کرده اند که دسترسی ایران به
ذخایر ارزیش در خارج از این کشور را دشوارتر کرده و بحران اقتصادی ایران
را عمیقتر خواهد کرد. این لایحه هنوز توسط همه کمیته های سنا تصویب نشده
است. اگر بخواهیم به مجلس نمایندگان آمریکا بازگردیم می بینیم که دموکراتها
و جمهوری خواهان عضو کمیته فرعی خاورمیانه در ابراز تردید درباره ظرفیت
رئیس جمهور جدید ایران برای حل بحران هسته ای و یا حل دیگر اختلافات با
آمریکا از یکدیگر سبقت می گیرند.
«آدام
کینزینگر» از مجلس نمایندگان با اشاره به آنچه که نزدیک بودن دستیابی
ایران به توان تولید تسلیحات هسته ای می نامد، گفت: «نمی دانم آیا زمان
کافی برای دیدن اینکه تحولات چگونه پیش می رود را داریم یا نه؟» وی افزود
که آمریکا یک دهه قبل میتوانست صبورتر باشد.
کارمند
کنگره آمریکا تاکید کرد که قانونگذاران آمریکایی مایل به تصویب تحریم های
بیشتر هستند زیرا در ایجاد رضایت در گروههای لابی کننده از بازدهی سیاسی
بالایی برخوردار است و بیشتر اعضای کنگره «معتقد نیستند که رئیس جمهور
تغییری در ایران ایجاد می کند».
«باربارا
اسلاوین»، کارشناس ارشد شورای آتلانتیک در مطلبی با عنوان «کنگره آمریکا
با پیروزی روحانی در انتخابات ترغیب نشده است» در پایگاه خبری- تحلیلی
المانیتور می نویسد: کنگره خواستار اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران است
اما در صورت پیشرفت ایران در همکاری با آژانس اتمی ممکن است کاخ سفید در
این باره به آرامی حرکت کند.
«النا
راس- لهتینن»، سناتور جمهوری خواه در پاسخ به پرسشی درباره جمع بندی جلسه
استماع کنگره درباره ایران و اینکه آیا اظهارات شاهدان نظر وی را درباره
عدم اعمال تحریم های بیشتر علیه این کشور تغییر داده است، گفت: «اصلا. ما
باید به سیاست تحریم های خود ادامه داده و به متحدانمان کمک کنیم تا درک
کنند که ایران هسته ای آمریکا و اسرائیل را نابود می کند.»
۲- اجرایی کردن فاز جدید تحریمهای گسترده صنعتی و ارزی/ ۱۰ تیر ۱۳۹۲
یکم
جولای سال ۲۰۱۳ میلادی، مصادف با زمانی که در یک سال۲۰۱۲ اتحادیه اروپا و
آمریکا، تحریمهای اقتصادی و نفتی علیه ایران را اجرایی کردند؛ آمریکا
تحریمهای جدید علیه ایران را اجرایی کرد؛ تحریمهایی که طرح پیشنویس آن
چندی پیش به امضای باراک اوباما رسیده بود. این تحریمها قرار است بر
تحریمهای سابق افزوده شده و بنا بر آن، پیشبینی شده که شرکتهای غیر
آمریکایی نیز ـ که به تجارت با ایران پرداخته یا به ایران در دور زدن
تحریمها کمک کنند ـ مشمول تحریم آمریکا شوند.
بنا بر قانون اجرایی ۱۳۶۴۵ جزییات تحریمهای جدید آمریکا به شرح زیر است:
تحریم
پول ملی ایران: نهادهای مالی خارجی که اقدام به تسهیل یا هدایت نقل و
انتقالات مالی مربوط به خریدهای خارجی ایران یا ریال ایران یا اقدام به
معامله پایاپای ارزی و ابقای حسابهای بانکی با ارقام بالا کنند، مشمول
تحریم آمریکا خواهند بود.
تحریم
حمایت کنندگان از شرکتهای ملی ایران: هر فردی که در فراهم آوردن مواد
اولیه، تکنولوژی و خدمات مورد نیاز برای نهادها و شرکتهای ملی ایرانی شرکت
داشته باشد، تحریم خواهد شد. این بند از تحریم ضمن وسعت بخشیدن به تحریم
افراد در بعد فرامرزی، نقل و انتقالات به شرکتهای دولتی ایران را نیز در
بر میگیرد.
تحریم
بخش خودروی ایران: هر فرد یا نهادی که مستقیم یا غیر مستقیم در معاملات یا
فروش خودرو و قطعات مورد استفاده در صنعت خودروسازی ایران درگیر باشد،
مشمول تحریم خواهد بود. این معاملات شامل معامله کالاهایی که در صنعت
خودروی سبک و سنگین، موتور سیکلت یا هر وسیله نقلیه دیگر بشود نیز هست.
تشدید
تحریم صادرات پتروشیمی و نفت: قانون تحریم ۱۳۶۲۲ که در جولای سال گذشته به
اجرا درآمد، شامل تحریم افرادی بود که در نقل و انتقال و معاملات
محصولات پتروشیمی و نفت ایران حضور کارآمدی داشتند. تحریم جدید و قانون
۱۳۶۴۵ ضمن تشریح و شفاف سازی تحریم سابق، هر شرکت یا شخصی را که در حمل و
نقل و بازاریابی این محصولات فعال باشد، نیز تحریم خواهد کرد.
۳- تحریم جدید نفتی علیه ایران همزمان با تحلیف/۹ مرداد ۱۳۹۲
اقدام
روز چهارشنبه ۹ مرداد مجلس نمایندگان آمریکا در تشدید تحریم های ضد ایرانی
را دلیل می توان یک دلیل محکم برای بی اعتمادی تهران به واشنگتن دانست.
مجلس نمایندگان آمریکا ۹ مرداد ۱۳۹۲ با ۴۰۰ رأی موافق در مقابل ۲۰ رأی
مخالف، لایحه تشدید تحریم ها علیه ایران را تصویب کردند. بر اساس این
لایحه، آمریکا، خریداران نفت ایران را وادار می کند طی یک سال از مجموع
واردات نفت خود، روزانه یک میلیون بشکه بکاهند.
«گری
سیک» استاد دانشگاه کلمبیا درباره تصویب این تحریم ها گفت: «آنها (ایرانی
ها) دلیل محکمی در دست دارند که نمی توانند به ما اعتماد کنند.» وی که در
دوران ریاست جمهوری «جرالد فورد»، «جیمی کارتر» و «رونالد ریگان» از اعضای
شورای امنیت ملی دولت آمریکا بوده است، افزود: «کاری که کنگره در تلاش برای
انجام آن است، زدن مهر تأیید بر موضوع بی اعتمادی ایرانیها به
آمریکاست.»
لایحه
تشدید تحریم ها در حالی در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب درآمده است که
چند روز تا مراسم تحلیف «حسن روحانی» رئیس جمهور منتخب ایران باقی نمانده
بود و مقامات آمریکایی در لفاظی های خود از تمایل برای مذاکره و تعامل با
دولت جدید ایران یاد کرده اند.
۴- قرار گرفتن نام اعضای حزب الله لبنان در کنار القاعده در لیست سیاه آمریکا/۱ شهریور ۱۳۹۲
به گزارش سیانان، دولت آمریکا چهار نفر از مقامات حزبالله لبنان را در فهرست سیاه تحریمها قرار داده است.
«خلیل
حرب»، «محمد کوثرانی»، «محمد یوسف احمد منصور» و «محمد قبلان» چهار عضو
حزبالله هستند که در فهرست تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا قرار
گرفتهاند. دیوید کوهن، معاون وزیر خزانهداری آمریکا در امور تروریسم و
اطلاعات مالی گفته این تصمیم به خاطر آن گرفته شده که این گروه مستقر در
لبنان به سوریه پیکارجو میفرستد و به دنبال گسترش دامنه عملیاتش در
خاورمیانه و سایر نقاط دنیاست. این اتفاق در حالی افتاده است که جمهوری
اسلامی ایران بارها بر خط قرمز بودن محوریت مقاومت در منطقه تاکید کرده
است.
۵- مصادره اموال جمهوری اسلامی ایران در نیویورک/۲۵ شهریور ۱۳۹۲
به
گزارش خبرگزاری رویترز ۲۵ شهریور قاضی کاترین فارِست، بنیاد علوی و شرکت
آسا را به عنوان مالکان اصلی آسمانخراش نیویورک، به دلیل «نقض تحریمهای
امریکا علیه ایران» مجرم دانسته و حکم فروش و مصادره این آسمان خراش را
صادر کرده است. به گفته برت بهارارا، دادستان نیویورک، قرار است پول حاصل
از فروش این آسمان خراش گرانقیمت به شاکیان خصوصی حکومت ایران یعنی افرادی
که به خاطر عملیات تروریستی منتسب به جمهوری اسلامی تقاضای خسارت
کردهاند، داده شود.
۶- همدردی و حمایت از دشمن مسلم جمهوری اسلامی ایران/۲۵شهریور ۱۳۹۲
معاون
وزیر امور خارجه آمریکا، ضمن تسلیت به خانواده گروهک منافقین که در پادگان
اشرف با اقدام مردم داغدار عراق به هلاکت رسیدند، با حضور در «کمپ
ترانزیت» گفت: حمایت از منافقین، اولویت دولت آمریکاست.
سفارت
آمریکا در عراق، با صدور اطلاعیه ای، اعلام کرد: «برت مکجرک»، معاون وزیر
امور خارجه آمریکا، به همراه «جورجی بوستن»، معاون نماینده سازمان ملل
متحد در عراق، به طور رسمی از کمپ ترانزیت ویژه منافقین در بغداد دیدن
کردند. در این اطلاعیه آمده است: معاون وزیر امور خارجه آمریکا همچنین با
مقامات عالی منافقین در کمپ ترانزیت دیدار و راهکار استقرار آنها را در
کشور ثالث بررسی کرد.
۷- اطمینان بخشی به اسرائیل در عدم کاهش توسل به زور/ شهریور ۱۳۹۲
به
گزارش نیویورکتایمز؛ آمریکا همزمان با ایجاد رابطه با ایران، برای دادن
اطمینان دوباره به اسرائیل تلاش میکند. مقامات کاخ سفید همزمان با آغاز
روابط کاملاً آشکار دیپلماتیک دولت اوباما با ایران با اقدامات ساکت و پشت
پرده به اسرائیل اطمینان دهند که آنها از طریق کاهش زودهنگام فشارها بر
دولت ایران جهت کنترل برنامه هستهایاش مسحور دلفریبیهای رئیسجمهور
جدید ایران نخواهند شد. مقامات دولت در مکالمات خصوصی با اسرائیل و چندین
اظهارنظر عمومی تأکید داشتند که آنها کماکان به نیت ایران برای دسترسی به
برنامه هستهای مشکوک هستند و این که ایران از طریق اعمالش قضاوت خواهد شد
نه با کلمات آشتیجویانه [آقای] حسن روحانی رئیسجمهور تازه به قدرت
رسیدهاش.
۸- استفاده مکرر از ادبیات جنگ طلبانه علیه ایران/تیر تا مهر ۱۳۹۲
باراک
اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا پس از آن که از تصمیم رجوع به
راه حل نظامی در بحران سوریه منصرف شد، به تهران و دمشق هشدار داد که صرف
نظر کردن از گزینه نظامی به معنای پایان استفاده از این ادبیات در برابر
ایران و سوریه نیست. رئیس جمهوری امریکا در این مصاحبه تلویزیونی با اشاره
به اهمیت برنامه هسته ای ایران گفت: «برنامه هسته ای ایران همچنان قضیه
بزرگی برای ایالات متحده امریکا مثل قضیه سلاح های شیمیایی سوریه محسوب می
شود.» به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، تحلیلگران معتقدند اظهارات اخیر
اوباما درباره ایران و سوریه همچنان در خود بوی تهدید دارد.
اوباما
همچنین در مصاحبه با جورج استفانوپولوس خبرنگار شبکه ایبیسی، گفت: ایران
نباید فکر کند حالا که آمریکا به سوریه حمله نکرده در پاسخ به برنامه
هستهای ایران هم از گزینه حمله نظامی استفاده نخواهد کرد.
۹- نامه ضد ایرانی دو سناتور عالی رتبه آمریکا به اوباما/۲مهر ۱۳۹۲
رابرت
منندز، سناتور دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی سنا و لیندسی گراهام، از
سناتورهای شناخته شده جمهوری خواه در مسائل بین المللی با ارسال نامهای به
رئیس جمهور آمریکا از وی خواسته اند در نطقش در سازمان ملل بار دیگر بر
هدف آمریکا مبنی بر عدم اجازه به تهران برای دستیابی به تسلیحات اتمی تأکید
کند و از تهران بخواهد برای آنکه بتواند مسیر دیپلماتیک را ادامه دهد،
اقدامات ملموس انجام دهد.
اقدامات ملموس طرف مقابل را بفهمیم!
به
دستگاه دیپلماسی باید یادآور شویم که بارها از مقامات آمریکایی شنیدهایم:
«ایران برای بهبود شرایطاش و تنویر افکار عمومی جهان باید دست به اقدامات
ملموس بزند.» آیا این رفتار خصمانه علیه جمهوری اسلامی ایران مصداق روشنی
از اقدامات ملموس طرف آمریکایی محسوب نمی شود؟ آیا با اتفاقاتی که در این ۳
ماه افتاده است این تلقی در افکار عمومی وجود دارد که دغدغه جناب روحانی
برای مذاکره از موضع برابر محقق شده و یا خواهد شد؟
آیا
وضعیت اقتصادی پیش آمده در چند هفته اخیر نشان از تغییر موضع اساسی طرف
آمریکایی در به رسمیت شناختن حقوق ملت ایران دارد یا هزار و یک دلیل ملی و
بین المللی در بوجود آمدن اندک رونق ایجاد شده موثر بوده است؟
انتظار
برای تغییر موضع متقابل، پیش شرط مفروضی است که هر دو طرف یک مخامصه چندین
ساله به آن اذعان می کنند. چنین رفتارخصمانه ای علیه نظام جمهوری اسلامی
با چه رویکرد عقلانی باید تفسیر شود که به تغییر موضع طرف مقابل تعبیر
شود؟
اندک
اقدامات آمریکایی ها در فضای اقتصادی مثل احتمال رفع تحریم کشتیهای
ایرانی، احتمال رفع تحریم خودرو سازی و امکان رفع تحریم سوئیفت در رسانه
های گروهی آنقدر با آب و تاب منعکس می شود که گویی هم اکنون آمریکا در حال
تلاش مجددانه برای رفع تحریمهاست. ولی سیاست مدبرانه در حوزه رسانهای و
دیپلماسی منطقا حکم می کند که حداقل، فرصتها و تهدیدهای ایجاد شده توسط
طرف آمریکایی را در عرض هم ببینیم که کاستی در چنین نگرشی و نداشتن قدرت
چانه زنی و مطالبه گری حتما فرجام مطلوبی را به دنبال نخواهد داشت.
منبع: جهان