ساخت ضریح امام حسین(ع) در قم با طراحی منحصر به فرد استاد فرشچیان در هر
نقشی معنایی را تداعی میکند و هر خط آن نشانگر سیر الی الله است که در
نهایت تمامی نقوش و خطوط، چشم و دل بیننده را از کثرت به وحدت رهنمون
میشود.
به گزارش مهر، این پروژه در چهاردهم خرداد ۸۷ آغاز شد که جنس سازه اصلی آن از قطعات نقره، طلا و چوب ساج است.
ساج از درختی به همین نام در جنگلهای شبه قاره هند به دست میآید. مقاومت و
استحکام این چوب سرآمد انواع دیگر چوبهاست و به دلیل فشردگی بسیار زیاد
از سویی و چرب بودن نسوج آن در برابر حشرات و رطوبت بسیار مقاوم است.
متخصصین عمر این چوب را تا هزار سال برآورد کردهاند. چرا که بناهایی که از
این چوب از صدها سال قبل در کشورهای هند، چین ساخته شدهاند، هنوز
پابرجاست.
چوبی که در ضریح مطهر به کار رفته است، به گواه شناسنامه آن در سال ۱۹۸۸ از
جنگلهای برمه استحصال شده است و فروشنده چوب به نمایندگان کارگاه اعلام
داشته است؛ قریب 10 سال است که این چوبها را خریده است ولی علیرغم
خریداران فراوان، نتوانسته آن را بفروشد. گو اینکه این چوب از ابتدا برای
ساخت ضریح استحصال شده بود.
نجاری این ضریح مطهر را آقایان استاد مهدی دیدار و استاد اکبر رحیم؛ اساتید
کارگاه نجاری آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) بر عهده دارند، که مطابق
نقشههای مهندسی رایانهای، ساختمان اسکلت اصلی ضریح مطهر را با شیوهای
بدیع و دقیق ساختهاند.
اهدای پیکره چوبی و هزینه ساخت ضریح توسط آستان مقدس حضرت معصومه (س)
پیکره چوبی و هزینه ساخت آن توسط آستانه مقدسه حضرت معصومه (سلام الله
علیها) اهدا شده است و وظیفه طراحی را استاد محمود فرشچیان؛ نگارگر نام
آشنای دنیا، بر عهده گرفته است.
وی با تأکید بر اینکه ضریح سیدالشهداء (ع) باید شایسته این نام بزرگ باشد،
طراحی نازک کاری ضریح را با خط سیری هدفمند و به شکلی بدیع که مشابه آن در
دیگر ضریحهای مطهر معصومین(علیهم السلام) تا به حال دیده نشده است، انجام
داده است.
خطاطی سور کریمه قرآن، احادیث حول محور سیدالشهداء (ع)، اسماء جلاله و
نامهای مبارک معصومین(ع) بر عهده استاد سید محمد حسینی موحد؛ از خطاطان به
نام جهان اسلام قرار گرفته است.
تقریباً حرم مطهری نیست که یادگاری از دستنوشتههای این استاد بزرگ را در
خود جای نداده باشد. وی در امر خطاطی ضریح مطهر حضرت امام رضا(علیه السلام)
نیز آثار ماندگار را بر جای نهادهاند.
امر قلمزنی این ضریح مطهر که در واقع اجرای نقوش و خطوط است، بر عهده استاد مصطفی خدادادزاده است.
زرگری ضریح توسط استاد خدادادزاده قلمزن معروف
استاد خدادادزاده؛ قلمزنی ضریح مقدس امام هشتم شیعیان(علیه السلام) را نیز
در کارنامه خویش دارد. وی و تیم قلمزنیاش نقوش رسم شده توسط استاد
فرشچیان و همچنین خطوط استاد موحد را بر روی ورقهای نقره و طلا، قلمزنی
کرده و سپس این اوراق را بر روی سازه چوبی سوار میکنند، که این کار
(مونتاژ قطعات نقره و طلا) را زرگری ضریح گویند.
قطر ورقهای نقره و طلای به کار رفته در این ضریح مطهر، متناسب با جایگاه
نصب بین ۲ تا ۴ میلیمتر است. این امر کل نقره به کار رفته در ورقهای
قلمزنی شده را ۱۸۰۰ کیلو و طلای به کار رفته در این ضریح را به ۱۲0۰ کیلو
میرساند.
همچنین قلمزنی سقف ضریح مطهر بر روی ورقهای مس که بعد از قلمزنی توسط طلا
روکش خواهد شد، انجام می شود که وزن مس مصرفی نیز ۶۰۰ کیلو است.
قطر گوی و ماسورههایی که در این ضریح مقدس به کار میرود، ۸ میلیمتر است که در نوع خود بیسابقه است.
ریختهگری این قطعات که از آلیاژ نقره ۹۵ درصد تهیه شده است، در صنایع حدید
تهران انجام شده و سپس با تلاش بیوقفه اساتید تراشکار در کارگاه ضریح
(استاد سیداحمد هاشمی و آقای حسن باقرزاده) و همچنین متخصصین شرکت دنده
سازان قم، تراش خورده و سنگ و پولیش میشوند تا برای مونتاژ داخل پنجرهها
آماده شوند. قطعات گوی و ماسوره را بولتهایی از جنس استیل به هم متصل
میکند.
از دیگر بخشهایی ضریح مطهر که نمایان است، سنگی است که دور تا دور
پایههای ضریح مطهر را در بر خواهد گرفت. طبق تمهیداتی که اندیشیده شده
است، این سنگ از مرغوبترین سنگهای معادن کشور تهیه و مطابق طراحی انجام
شده، توسط اساتید این فن تراش خواهد خورد.
داخل ضریح مطهر از سه بخش عمده تشکیل شده است. بخش اول صندوقچههای منصوب
بر مضجع شریف است که از همان صندوقچههای فعلی به خاطر نفاست و استحکامی
که هنوز داراست، استفاده خواهد شد.
بخش دوم دیوارههای ضریح مطهر است که پشت شبکهها با شیشه ده میل و پشت
ستونها نیز با ورقهای نقره قلمزنی شده پوشانده خواهد شد. و بخش سوم نیز
سقف آن است که در طرح پیش بینی شده؛ از نقوش معرق برای تزیین آن استفاده
خواهد شد.
در طراحی صورت گرفته برای ضریح مطهر، از مدرنترین شیوههای نورپردازی روز
استفاده خواهد شد، به گونهای که به جای استفاده از چراغ برای روشن کردن
داخل ضریح، از فیبر نوری و قطعات بلور و کریستال با قابلیت تغییر رنگ و شدت
نور و تنظیم آن در خارج از ضریح مطهر، استفاه میشود.
هزینه اجرای پروژه 5 میلیارد تومان برآورد شده است
هزینههای اجرای این پروژه بدون احتساب طلا؛ ۵ میلیارد تومان برآورد شده
است. در خصوص طلای مورد نیاز نیز تصمیم هیئت امناء بر این قرار گرفته است
که مادامی که علاقمندان به سیدالشهداء (ع) اقدام به اهدای طلا و جواهر
مینمایند، همان طلا و جواهرات ذوب و یکسان سازی آلیاژی شده و سپس به
صورت ورقهای طلا در آمده و در امر قلمزنی استفاده خواهد شد.
به هر روی افتخار ساخت مضجع شش گوشه سیدالشهدا از افتخارات بزرگی است که
در کارنامه مردم و هنرمندان و مسئولان شهر مقدس قم ثبت خواهد شد و افتخار
دیگری برای این شهر پرافتخار است.