سرویس فرهنگی
پایگاه 598 - امینخندقی/ «رامبد جوان» کارگردان و بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون بعد از «پسر آدم دختر حوا» اثری با عنوان «ورود آقایان ممنوع» روی پردهی سینما آورده است. رامبد جوان به دلیل ویژگیهای خاص فردی یکی از محبوبترین کمدینهای ایرانی است که با فیلم «اسپاگتی در هشت دقیقه» در سال 1383 به عرصهی کارگردانی پا گذاشت. اساس جذب مخاطب ورود آقایان ممنوع مرهون فیلمنامهی «پیمان قاسمخانی» است. فیلمنامهای که با سعی در خلق موقعیت و مقدم داشتن آن بر کلام، این فیلم را از غالب آثار کمدی حاضر جدا میسازد. با آنکه مضمون اصلی داستان امری تکراری بوده و بارها در قالب داستانهای گوناگون مطرح شده، باز هم میتوان نوآوریهایی را در خلق موقعیت خاص داستانی مشاهده نمود.
فیلم با بازی «رضا عطاران»، «ویشکا آسایش» و «مانی حقیقی» همراه دیگر بازیگران ترکیب متفاوت و جالبی ایجاد کرده است. نوع داستان و موقعیتها معمولا اجازهی دکوپاژهای ویژه را از رامبد جوان گرفته است اما در بخشهایی مثل بازی والیبال کارگردان توناییاش را نشان میدهد.
موقعیت اغراقآمیز دبیرستان برای ایجاد طنز مناسب است ولی اگر فیلم با نگاهی به بحث حقوق زنان و نقد فمنیسم میخواهد بحث اجتماعی داشته باشد، ایجاد این نوع فضا ارتباط مخاطب را با فیلم کاهش داده و تا حد فقط دو ساعت برنامهی شاد برای مخاطبین پایین میآورد.
شخصیت مدیر دبیرستان (با بازی ویشکا آسایش) به ندرت قابل انطباق بر فردی در دنیای واقعی است، حتی اگر تسامحهای بسیاری در این باره جهت ایجاد تطابق صورت گیرد.
اما به صورت کلی میتوان گفت فیلم بخشی از علل گرایش به «فمنیسم عوامانه» را بیان میدارد. عدهای که با سرخوردگیهای اجتماعی، روانی یا خانوادگی در گذشته بدون داشتن تحلیلی فمنیسمی، پرچم مقابله با مردان را بلند میکنند. این گونه افراد با قرار گرفتن در موقعیت جدید و مناسب از این عقیده چشم پوشیده و تغییر نگرش میدهند. همین الگو دستمایهی اصلی داستان را تشکیل میدهد.
نکتهي بسیار مهم و قابل تامل نوع برخی شوخیها و طنزها است. قاسمخانی معمولا شوخیهایی با نگرش غربی را در فیلمنامههای خود استفاده میکند. در این فیلم شخصیت دکتر به عنوان پدر یکی از دانشآموزان برداشت بسیار نامناسبی از فیلمهای طنز هالیوودی است. مردی که تمام همتش را در جهت ایجاد ارتباط با جنس مخالف استفاده میکند. فردی که زنش فوت کرده و با جذابیتهای ویژه همه را جذب خود میکند. در این میان دخترش هم با این مسئله مشکلی نداشته و حتی برای جذب خانمها، در نوع لباس پوشیدن هم به او کمک میکند.
نامناسبتر از آن پلان خواب خانم مدیر است. خانم مدیر در خواب ابراز علاقهی معلم شیمی (با بازی رضا عطاران) را میبیند که ناگهان از خواب برخواسته و دهان و زبان (!) خود را مسواک میزند. چنین پلانی در فیلمهای غربی معمول است اما در ایران و مخاطب مسلمان چه جایگاهی دارد؟! مهمتر آنکه فیلم بدون درجهی سنی بوده و کودکان و نوجوانان هم چنین فیلمی را در سینما میبینند.
برخی منتقدین، خندهی مخاطب در سینما را عامل موفقیت فیلم میدانند. خوب است همین افراد عکسالعمل مخاطبین (مخصوصا سنین پایینتر) را هم در مقابل چنین صحنههایی ببینند و ساکت ننشینند. چنین شوخیها و تصاویری که قطعا تاثیر بسیار منفی در مخاطبین دارد، در فیلمهای جدید سینمایی گسترش یافته است.
مسئولین سینمایی چه جوابی برای این چنین تصاویری دارند؟ آیا فقط ممیزی سیاسی (که غالبا هم اشتباه برداشت دارند) لازم است؟ آیا تحریکهای جنسی و تاثیر خاص بر ذهن کودک و نوجوان ابزار خنده و طنز محسوب میشود؟ آیا هیچ جایگزین سالمی نیست که خدای ناکرده با دین همخوانی داشته باشد؟
شروع چنین جریانی آسیبهایی در پی خواهد داشت که به زودی شاهد انفجار آن خواهیم بود.