خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس؛ از لیگ آزادگان تا لیگ برتر

به گزارش 598،میثم بهرامی / هرچه بیشتر بر خصوصی کردن استقلال و پرسپولیس تاکید می‌شود، حساسیت‌ها در این مورد از بین می‌رود. زمانی مطرح کردن بحث واگذاری این دو باشگاه بزرگ تهرانی به مردم، تا مدت‌ها واکنش رسانه‌ها را به دنبال داشت اما حالا دیگر همه می‌دانند که خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس به سرانجام نمی‌رسد، مگر اینکه خلافش ثابت شود.

واگذاری استقلال و پرسپولیس به مردم، سال‌ها قبل مطرح شد؛ در دهه 70 که لیگ آزادگان برگزار می شد. آن زمان هم حرف این بود که این دو تیم پرطرفدار را به خود مردم واگذار کنند تا آن‌ها خودشان تیم‌ها را اداره کنند. اما هیچ وقت چنین اتفاقی رخ نداد. هیچ کدام از دولت‌ها زیر بار این قضیه نرفتند که دو تیم را با هواداران پرشمارش تنها بگذارند و آن‌ها را به حال خود رها کنند. هر دولتی که روی کار آمد، حاضر نشد استقلال و پرسپولیس را به بخش خصوصی واگذار کند. گرچه دفعات مختلفی بوده که این بحث جدی شده و حتی مسئولان رده‌بالای کشور هم حرف آن را با قاطعیت بر زبان آورده‌اند، اما حالا وقتی که پیشکسوتان دو تیم استقلال و پرسپولیس صحبت می‌کنند، کاملا مشخص است که آن‌ها امیدی به خصوصی شدن این تیم‌ها ندارند. حسین کلانی پیشکسوت پرسپولیس می‌گوید: «این موضوع را چند وقت یک بار سوژه می‌کنند. اصلا این باشگاه‌ها سرمایه درست و حسابی ندارند که خصوصی شوند. ملکی ندارند. کسی که می‌خواهد استقلال یا پرسپولیس را بخرد، بعدش می‌خواهد بهره‌ برداری کند. اگر چیزی برای بهره برداری نداشته باشند که کسی نمی‌آید جلو. مگر امثال هدایتی و انصاری نیامدند؟ اصلا شما فکر کنید استقلال و پرسپولیس را در بورس واگذار کرده‌اند. بعد از یکی دو سال مردم می‌آیند می‌گویند بهره این سهام چه شد؟ اصل پول چه شد؟ این‌طوری نمی‌شود استقلال و پرسپولیس را واگذار کرد.»

حالا دوباره بحث واگذاری این دو باشگاه مطرح شده. باز هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری. پیش از این، آخرین باری که این بحث خیلی جدی مطرح شده بود در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دوره گذشته بود که محمود احمدی‌نژاد گفت استقلال و پرسپولیس قطعا تا چند ماه بعد به بخش خصوصی واگذار می‌شوند. اما این وعده هم عملی نشد تا به همه ثابت شود که خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس به این راحتی نیست. منصور پورحیدری پیشکسوت باشگاه استقلال نگاهی کلی به ماجرای خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس دارد و می‌گوید: «به دلیل حساسیت‌هایی که دو باشگاه استقلال و پرسپولیس دارند، آن‌ها هیچ وقت به صورت کامل واگذار نخواهند شد. شاید بخشی از این دو باشگاه را به بخش خصوصی بدهند اما بخش اعظم آن را واگذار نمی‌کنند. وقتی هم بخش اعظم آن واگذار نشود، تصمیم‌گیری در مورد آن‌ها دوباره برعهده دولت خواهد بود و از آن طرف هم کسی نمی‌آید چیزی را بخرد که  در مورد آن اختیار ندارد. بهتر است اول مشخص شود که شخص باید چه چیزی را بخرد، بعد حرف از واگذاری این دو باشگاه بزنیم.»

یکی از اولین اقدامات دولت برای واگذاری، اتفاقی بود که برای پرسپولیس رخ داد؛ واگذاری پرسپولیس به حوزه هنری و در یک مقطع هم واگذاری به بنیاد مستضعفان. البته این کار، واگذاری به بخش خصوصی نبود، اما می‌توان آن را امتحانی برای خارج کردن کنترل استقلال و پرسپولیس از دست دولت دانست. چند سال قبل هم دولت قصد داشت مالکیت استقلال و پرسپولیس را در بدنه دولت جابجا کند و استقلال را به وزارت رفاه و پرسپولیس را به وزارت نفت بسپارد که این پروژه نافرجام ماند. البته استقلال برای مدت کوتاهی به وزارت رفاه واگذار شد اما واگذاری پرسپولیس به وزارت نفت از همان ابتدا عملی نشد.

البته ناکامی دولت در خصوصی‌سازی باشگاه‌ها، فقط در مورد استقلال و پرسپولیس ناموفق نبوده. باشگاه‌های دیگری هم که به بخش خصوصی واگذار شده‌اند، تجربه تلخی داشته‌اند و به نوعی اصلا خصوصی نشده‌اند. نمونه بارز آن باشگاه پاس است که در راستای خصوصی‌سازی، از تهران به همدان منتقل شد اما در همدان هم همچنان با بودجه دولتی اداره می‌شود. واعظ آشتیانی مدیرعامل سابق استقلال در مورد تجربه ناموفق دولت در خصوصی‌سازی باشگاه‌ها و مطرح شدن دوباره بحث واگذاری استقلال و پرسپولیس به مردم می‌گوید: «تا حالا دولت کدام باشگاه را خصوصی کرده که استقلال و پرسپولیس بخواهند دومی باشند؟ اگر واقعا می‌خواهند باشگاه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنند، بهتر است اول باشگاه‌های دیگر را واگذار کنند و بعد از تجربه آن استفاده کنند. الان اگر اعتقاد دارند راه‌آهن خصوصی شده که اشتباه است. کدام یکی از امکانات راه‌آهن را واگذار کرده‌اند؟ در مورد راه‌آهن فقط برند این باشگاه واگذار شده و خصوصی سازی واقعی انجام نشده است.»

این بار هم باید چند ماه منتظر ماند و دید آیا بعد از انتخابات هم حرفی از خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس زده می‌شود یا نه؟ فعلا مهم‌ترین نکته‌ای که وجود دارد این است که دو باشگاه به خاطر بدهی‌هایشان شرایط ورود به بورس را ندارند و تا زمانی که تراز مالی این دو باشگاه مثبت نشود، امکان ورود به بورس وجود ندارد.