به گزارش 598 به نقل از خبرنگار جامعه فارس، هر روز صبح که روزنامه را از صندوق مطبوعات چسبیده به دیوار منزلش بر میدارد پس از اینکه نگاهی کوتاه به صفحه اولش میاندازد به سراغ صفحه میانی روزنامه میرود تا از آخرین اتفاقات هیجان انگیزی که روز گذشته در سطح کشور و شهر افتاده با خبر شود.
تنها نگاهی گذرا به صفحات سیاسی، جامعه، سلامت، شهری، اقتصادی و ... میاندازد و به صفحه مورد علاقهاش که پس از این صفحات قرار دارد میرسد. «حوادث» صفحهای که بیشترین خواننده را در جامعه ما دارد. وقتی نگاهی به این صفحه میاندازی تصاویری با چهرههای شطرنجی و دست بند به دست میبینیم که تیترهایی با فونتهای قرمز و مشکی در لابهلای خبرهای ریز و درشت خودنمایی میکند.
«کشف میلیاردها تومان اجناس قاچاق»، «قتل و جنایت»، «اعدام قاتلان»، «قتل دختر مورد علاقه»، «اخاذیهای میلیاردی» و «کلاهبرداری» و ... از جمله موضوعات و سوژههای همیشگی صفحات حوادث اغلب روزنامهها است.
اما از این مسائل که بگذریم سوالی که پیش میآید این است که انتشار این گونه اخبار چقدر در کاهش جرم و جنایت در کشور تاثیر دارد؟ آیا روزنامهها تنها به دلیل افزایش فروش خود به سمت انتشار چنین خبرهایی میروند یا هدفشان فرهنگ سازی و پیشگیری از وقوع جرم است؟
حوادث در رسانهها به صورت موضوعی بررسی نمیشود
علیاکبر قاضیزاده استاد و کارشناس ارتباطات است که در این باره میگوید: حوادث به چند دلیل مورد توجه خوانندهها قرار میگیرد و این خصلت را صفحات دیگر روزنامه مثل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... ندارد.
وی با بیان اینکه یک حادثه ممکن است برای همه ما پیش بیاید میگوید: در زندگی روزمره ممکن است سرقت، قتل، خشونت، زورگیری و ... برای همه اتفاق بیفتد بنابراین مردم به صفحات حوادث روزنامهها توجه میکنند، زیرا خودشان را با این موضوعات درگیر میدانند و احساس همزادپنداری میکنند.
این استاد ارتباطات ادامه میدهد: متأسفانه بررسی حوادث هرگز در صفحات مطبوعات و رسانهها موضوعی و زمینهای نبود و فقط کاری که رسانهها میکند پرداختن به ذکر حوادث است.
قاضیزاده تصریح میکند: شاید اگر به زمینههای حوادث میپرداختیم کمی از نظر اهدافی که میخواهیم به آن میرسیدیم.
صفحات حوادث روزنامهها باید آموزش مدار باشند
یک کارشناس ارتباطات و رسانه درباره برخی اخباری که در صفحات حوادث روزنامهها منتشر میشود میگوید: مطالعه صفحات حوادث باید بهجای ایجاد التهاب در سطح جامعه و تشویش ذهن مخاطب، به آرامش عمومی کمک کند و مخاطب در گزارشهای این صفحه، احساس کند در معرض آموزشهای کارشناسی برای رویارویی با مشکلات احتمالی است.
به اعتقاد مصطفی انتظاریهروی هدف امروز مخاطب از مطالعه صفحات حوادث فقط سرگرمی نیست، بلکه مخاطب با شبیهسازی حوادث با آنچه که بهطور روزمره برایش رخ میدهد، سعی در ارتقای توانمندیهای خود برای عبور از بحرانها را دارد و به همین دلیل گزارشگران و خبرنگاران صفحه حوادث باید در کنار توصیف وقایع، حتماً از کارشناسان برای تحلیل حادثه استفاده کنند.
وی اضافه میکند: عدم اطلاعرسانی دقیق حوادث مانع بزرگی برای تحلیل علمی است و ممکن است خبرنگار را به سمت استفاده از تخیل سوق دهد که این غیرواقعی نویسی، آسیبی جدی به درک مخاطب از حوادث و آموزش او برای مهار وقایع مشابه وارد خواهد آورد.
جمعبندی جامعی درباره اخبار حوادث در رسانهها وجود ندارد
رضا شکیبایی سردبیر روزنامه وطن امروز نیز در این باره میگوید: در مطبوعات و رسانهها هیچ جمعبندی جامع و درستی درباره صفحه حوادث وجود ندارد و مشخص نیست که آیا برآیند این صفحه مثبت یا منفی است.
وی ادامه میدهد: انتشار اخبار حوادث در روزنامهها نیز میتواند نقش هشداردهی داشته باشد و عدهای تحت تأثیر اخبار نیز احساس ناامنی میکنند. عدهای هم از انتشار اخبار حوادث آموزش نامطلوب میگیرند به این معنا که روشهای خلافکاری را که بعضا در صفحات روزنامهها منتشر شده یاد میگیرند.
سردبیر روزنامه وطن امروز اضافه میکند: از منظر خود اهالی مطبوعات در حوزه انتشار اخبار حوادث جمعبندی جامعی در مورد اخبار حوادث وجود ندارد و در این زمینه دیدگاههای مختلفی بیان میشود اما دیدگاه درست این است که انتشار این اخبار را در حد وسط در نظر داشته باشیم.
شکیبایی با تأکید بر اینکه انتشار اخبار حوادث در روزنامهها موجب فروش روزنامه میشود، تصریح میکند: روزنامهای که صفحه حوادث نداشته باشد بخش عمدهای از مخاطبان خودش را از دست میدهد.
بر این اساس وجود صفحات حوادث در روزنامهها همچنان از نظر برخی کارشناس خوب و از نظر برخی دیگر مناسب نیست. برخی معتقد هستند که وجود صفحه حوادث نقش آموزش دهی به برخی خلاف کاران را دارد و برخی نیز نقش پیشگیری از حوادث را از نکات مثبت این صفحه میدانند.
بررسی دلیل انجام آن حادثه و چگونگی مقابله با آن و پیشگیری از حوادث بعدی از مهمترین مواردی است که روزنامهها باید به آن توجه کنند. به این معنی که باید به جای انتشار اخبار مقطعی و موردی از حوادثی که به صورت روزمره اتفاق میافتد به بررسی کامل و جامع آن بپردازند تا مخاطب متوجه ابعاد مختلف آن شود تا از انجام جرم و جنایتهای بعدی جلوگیری شود.