یک و نیم میلیون شبه‌برده در عربستان سعودی

به گزارش «تابناک» به نقل از کریستین ساینس مونیتور، اعدام زن سریلانکایی که متهم شده بود در هفده سالگی، کودک تحت مراقبت خود را خفه کرده است، بار دیگر وضعیت وحشتناک صد‌ها هزار نفری را برجسته کرد که برای کار به عنوان راننده، خدمتکار و یا باغبان به عربستان سعودی می‌آیند.

بنا بر این گزارش، با داشتن نزدیک یک و نیم میلیون خدمتکار خانگی، عربستان یکی از بزرگترین بازارهای کارهای اینچنینی در جهان است، ولی برای چنین کارگرانی، عربستان اصلا کشور مهربانی نیست.

بنا بر اعلام سازمان جهانی کار، متوسط ساعت کاری ثبت شده این خدمتکاران، ۶۳.‌۷ ساعت در هفته است، در حالی که هیچ یک از حمایت‌های نیروی کار را ندارند.

اربابان این خدمتکاران به محض ورود برای جلوگیری از فرار آن‌ها، پاسپورت کارگری آن‌ها را می‌گیرند و هر اندازه که بخواهند از آن‌ها کار می‌کشند؛ هر چند این خدمتکاران پولی به دست می‌آورند تا برای خانواده‌های خود بفرستند، ولی بنا بر اعلام سازمان عفو بین‌الملل، هیچ حمایت قانونی نمی‌شوند، حق استراحت هفتگی و یا مرخصی با حقوق ندارند و هیچ قانونی درباره کمترین دستمزد آن‌ها نیست؛ ناگفته نماند که موارد متعددی ثبت شده است که آن‌ها قربانی شکنجه، تجاوز و یا عملا بردگی شده‌اند و در مواردی دیگر، اربابان آن‌ها کاملا از پرداخت دستمزد به آن‌ها سر باز زده‌اند.

در این باره، «توماس لیپمن» ـ که در مورد عربستان کتاب نوشته و سالیانی طولانی درباره آن تحقیق کرده است ـ می‌گوید: «تا جایی که من می‌دانم، خارجی‌ها در عربستان هیچ حق و پناهی ندارند و این یکی از دلایلی است که عربستانی‌ها به داشتن خدمتکار ترغیب می‌شوند. خدمتکاران هم به دنبال سازماندهی خود و یا ایجاد مشکل نمی‌روند زیرا به سرعت اخراج و یا به تیغ جلاد سپرده می‌شوند».

این گزارش در ادامه می‌افزاید، سازمان بین‌المللی کار به مشکلات خدمتکاران در سراسر جهان ـ که شمار آن‌ها در دو دهه گذشته با 50 درصد افزایش به بیش از ۵۲.‌۶ میلیون نفر افزایش یافته ـ اشاره کرده است. بیش از 80 درصد از این افراد زنان هستند و بیشتر آن‌ها نیز دبیرستان را تمام نکرده‌اند.

گفتنی است، کشورهای عربی بیشتر به دلیل حمایت ناکافی از خدمتکاران، بدنام هستند؛ هرچند لبنان، کویت، بحرین و امارات در راه اصلاح وضعیت خود گام‌هایی برداشته‌اند، عربستان همچنان یکی از بد‌ترین مکان‌ها برای چنین کارهایی است.

آقای لیپمن می‌گوید: «اگر شما در عربستان به سوپرمارکت بروید، دسته‌های کوچک زنان فیلیپینی را می‌بینید که اگر کار خوبی داشته باشند به آرامی با هم صحبت می‌کنند، ولی وای به حالشان اگر مشکلی برایشان پیش بیاید».

وی می‌افزاید: «مشکل فقط به خارجی بودن آن‌ها مربوط نیست. به هر حال خارجی‌ها تقریبا 90 درصد نیروی کار عربستان را تشکیل می‌دهند. در واقع ریشه بدرفتاری با آن‌ها، در تعصبات فرهنگی، قومی و نژادی است. اگر به جای زن سریلانکایی، این مشکل برای یک بریتانیایی پیش آمده بود، خیلی پیش از این در یک هواپیما به کشورش بازگردانده شده بود».

خلاصه آن که گردن زده شدن زن سریلانکایی مورد انتقاد فراوان بین‌الملل واقع شده است. وی در دفاع از خود گفته بود که کودک به هنگام شیر خوردن از یک پستانک دچار خفگی شده است. سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرده که در سال‌های اخیر، خدمتکارانی که اهل کشورهای جنوب (فقیر) بوده‌اند، بیشتر در معرض اعدام در عربستان بوده‌اند. این در حالی است که عربستان درخواست‌های فراوان برای تجدیدنظر در حکم مرگ زن سریلانکایی را نادیده گرفت.

اما در پایان باید گفت، از دو روزنامه انگلیسی زبان عربستان، روزنامه اصلی اصلا به موضوع گردن زدن زن سریلانکایی نپرداخت و دیگری که روزنامه‌ای در حاشیه است، تنها اعتراض مردم سریلانکا را بازتاب داده و اشاره نموده که یک زن اندونزیایی نیز به اتهام قتل یک کودک در آستانه اعدام است و یک خدمتکار اتیوپیایی نیز به اتهام تلاش برای قتل ارباب خود تحت بازجویی است؛ البته در این زمینه، مردم عربستان نیز در فضای مجازی، واکنش منفی نسبت به کار دولت خود نشان داده‌اند.