«استانیسلاو ایوانف» پژوهشگر ارشد مرکز امنیت بینالمللی روسیه در مصاحبه با خبرنگار منطقهای خبرگزاری فارس در آسیای مرکزی، با اشاره به ظهور اسامه بن لادنهای جدید با حمایت برخی کشورهای عربی، ترکیه، آمریکا و غرب به بررسی نقش «آنکارا» در درگیریهای سوریه پرداخت.
وی معتقد است، سیاست خارجی آنکارا در راستای به «صفر رساندن مشکلات با همسایگان» نه تنها تحقق پیدا نکرده بلکه نتیجه منفی هم داده است.
«اردوغان» و همدستان او در «عدالت و توسعه» حاکم در ترکیه امیدوار به توسعه نفوذ سیاسی، تجاری، اقتصادی، فرهنگی و غیره در خاورمیانه، شرق میانه، بالکان، قفقاز جنوبی و در کشورهای آسیای مرکزی بودند. به عبارت دیگر امیدوار به احیای امپراطوری «عثمانی» در بستر جدید و مدرنتری بودند.
در همان زمان، آنها اهدافی چون ادغام ترکیه در اتحادیه اروپا و تبدیل این کشور به یک قدرت منطقهای و رهبری جهان اسلام را پیش روی خود گذاشتند.
فریفتگی از موفقیتها اردوغان و همراهان وی را ناکام ساخت
به نظر میرسید که فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، تشدید تحریمهای یکجانبه بینالمللی نسبت به رقیب اصلی ترکیه در منطقه یعنی ایران، اثرات مربوط به «بهار عربی» و رویدادهای اخیر دیگر، برنامه رهبری ترکیه را تسهیل کردهاند.
اما اردوغان و همراهان او را سرگیجه موفقیتهای پوشالی، سیاست خارجی تهاجمی، ناتوانی در پیدا کردن راهکارهای سازش نسبت به همسایگان و عدم تمایل در لحاظ کردن منافع ملی کشورهای دیگر، فریفته و ناکام ساخت.
در این اواخر نیز روابط ترکیه-روسیه تاحدودی تیره شده است و بر کسی پوشیده نیست که سوریه شریک سنتی روسیه در منطقه محسوب میشود و مسکو طرفدار حلوفصل صلحآمیز و عادلانه درگیری داخلی سوریه میباشد.
مقامات روسیه بارها تأکید کردهاند که دخالت در امور داخلی سوریه از طرف هر نیرو و دولت خارجی غیرقابل قبول است اما متأسفانه دولت ترکیه به این توصیهها توجهی نکرده و به دنبال عربستان سعودی و قطر، فعالانه از مخالفان دولت سوریه حمایت میکند.
در عین حال کار تنها به ارائه کمکهای مالی و مادی به نیروهای ضددولتی محدود نشده و اردوگاههای آموزشی و پایگاههای نظامی به ارتش به اصطلاح آزاد سوریه در مناطق مرزی ترکیه ایجاد شدهاند.
به این مکانها داوطلبان و مزدوران از دیگر کشورهای عربی و اسلامی اعزام میشوند که تجهیز شده، آموزش نظامی را گذرانده و در قالب واحدهای نظامی به خاک سوریه برای جنگ روانه میشوند.
القاعده، طالبان و گروههای وهابی مزدوران آمریکا و متحدان وی در سوریه
به عنوان مثال میتوان به اعمال خشونتآمیز در شهر مرزی «رأسالعین» سوریه با جمعیت عمدتا کرد اشاره کرد. چندین هزار نفر از مبارزان با اتومبیل و مسلح به سلاح و مسلسلهای سنگین، شب هنگام مقررات مرزی مشترک ترکیه و سوریه را نقض کرده و تلاش کردند در مناطق مرزی سوریه مستقر شوند.
در همان زمان، آنها اقدام به جنایت و غارت نسبت به مردم محلی کردند. این کاروان را نیروهای دولتی و نیروهای مردمی اتحاد کردها محاصره کردند که در این جنگ شدید این گروه به اصطلاح مخالفان دولت سوریه مجبور به عقبنشینی به خاک ترکیه شدند.
در میان کشتهشدگان و اسیران شبهنظامیان اعضای گروه «القاعده» از یمن و عربستان سعودی به چشم میخورد و از آنجایی که افراد علاقمند به جنگ در این کشورهای ثروتمند عرب چندان زیاد نیستند و آنها قادر به این کار نبوده، بنابراین لازم است که «جنگجویان القاعده»، جنبش «طالبان»، گروه های وهابی و دیگر اشرار را استخدام کنند همان کسانی که مدتهاست آمریکا و متحدان او با آنها اعلان جنگ کردهاند.
از سوی دیگر، در واشنگتن تمایل برای سرنگونی هر چه سریعتر حکومت «بشار اسد» بر عقل سلیم و تنفر نسبت به تروریستهای بینالمللی غالب شده است.
ظهور اسامه بن لادنهای جدید با حمایت آمریکا و همپیمانان
امروز در سوریه در صفوف شبه نظامیان ارتش آزاد سوریه میتوان تقریبا نمایندگانی از لیست کامل بیش از 40 سازمان تروریستی که به طور رسمی توسط مقامات ایالات متحده ثبت شدهاند، را مشاهده کرد.
جای تعجب نیست که با پول کشورهای پادشاهی حاشیه خلیج فارس و با استفاده از سلاحها و سازمانهای اطلاعاتی ایالات متحده و ناتو به زودی «اسامه بن لادن»های جدیدی ظاهر شده و به سراسر جهان روانه شوند.
در پس زمینه آمادهسازی و تحرکات نظامی علیه «دمشق»، اردوغان گام بیسابقه خصومتآمیزی بر ضد روسیه برداشت.
در تاریخ 10 اکتبر سال 2012 میلادی هواپیماهای جنگنده نیروی هوایی ترکیه هواپیمای خطوط هوایی سوریه که در حال پرواز از فرودگاه «ونوکاوا» مسکو به مقصد دمشق بود را به بهانه شک در این امر که این هواپیما محمولهای را حمل میکند که با الزامات حملو نقل هوایی مطابقت ندارد مجبور به نشستن در فرودگاه آنکارا کردند.
در این هواپیما 35 مسافر حضور داشتند که 17 نفر از آنها شهروند فدراسیون روسیه بودند.
بعد از بازرسی9 ساعته، مقامات دولت ترکیه به خدمه هواپیما اجازه پرواز دادند اما محموله کشف شده را ضبط کردند.
برخی از مقامات روسیه و سوریه در ارتباط با این حادثه اظهار نظر شدیدی کرده و اقدامات انجام شده آنکارا را به عنوان راهزنی برآورد کردند که به طور واضح قوانین بینالمللی در رابطه با هواپیماهای مسافربری را نقض میکند.
از پیامدهای این حادثه تعویق سفر رئیس جمهور روسیه به ترکیه به مدت نامعلومی بود که طبق برنامه انجام شده قرار بود در اواسط اکتبر سال 2012 انجام شود و این امر آسیب جدی به روابط ترکیه–روسیه وارد کرد.
با این وجود کارشناسان دورنمای خوبی را برای ماجراجوییهای اردوغان پیشبینی نمیکنند.