فیلترینگ به سبک چینی

به گزارش 598 به نقل از هفت صبح، کشور چین با نیم میلیارد کاربر اینترنت یکی از کشورهای پرکاربر است و درباره سیستم فیلترینگ این کشور افسانه های زیادی نقل می شود. هنوز کسی به درستی نمی داند نحوه فعالیت سیستم فیلترینگ در این کشور به چه صورت است و تنها شایعه های گوناگون درباره آن مطرح می شود.

مجله «فارین پالیسی» در مطلبی به قلم ایولین چائو، پنج افسانه بزرگ رایج درباره سیستم فیلترینگ چین و فایروال بزرگ چین (The Great Firewall of China) را مطرح کرده که بخش هایی از آن را می خوانید. با ذکر این نکته که این مطلب می تواند حاوی غرض ورزی های خاص یک نشریه آمریکایی لیبرال نیز باشد.

فیلترینگ های متفاوت

در بسیاری از موارد پیغام های خطایی که برای وب سایت های فیلتر شده در چین دریافت می شود با یکدیگر فرق دارند و یکدست نیستند. گاهی فیلترینگ کاربران را به وب سایتی دیگر هدایت می کند، گاهی با تغییر DNS کاربر را گمراه می کند، یا او را به سروری هدایت می کند که ممکن است حاوی بدافزار باشد، گاهی با کاهش شدید پهنای باند برای دسترسی به وب سایت های خاص آنها را از دسترس خارج می کند، گاهی جلوی ارسال پکت های داده را می گیرد تا مرورگر پیغام خطای فنی را به کاربر بدهد.

در این صورت ممکن است کاربر گمان کند که وب سایت مورد نظرش به خاطر مشکلات فنی موقتا از دسترس خارج شده است. به عنوان مثال وقتی دولت چین در ماه گذشته «نیویورک تایمز» را به خاطر انتشار گزارشی درباره ثروت 2/7 میلیارد دلاری خانواده ون جین بائو فیلتر کرد بسیاری از کاربران اینترنت از آنچه رخ داد و دلایل وقوع آن بی خبر بودند. بنابراین بسته به موقعیت، شیوه فیلترینگ نیز ممکن است متفاوت باشد. این البته به معنی غیرممکن بودن ایجاد یک سیستم فیلترینگ در سراسر چین نیست.

خصوصی ها هم فیلتر می کنند

دولت چین بخش عمده ای از بار فیلترینگ را بر دوش کمپانی های خصوصی گذاشته است. کمپانی های سرویس دهنده در چین تعهد می دهند که به مصوبات دولت در زمینه فیلترینگ و رهگیری شهروندان پایبند می مانند. همه کمپانی ها چه چینی و چه خارجی باید تابع قوانین چین باشند که بر اساس آن مسئولیت هر آنچه در وب سایت های شان منتشر می شود بر عهده خودشان است.

از طرف دیگر «فایروال بزرگ چین» در کنترل دولت است. گفته می شود حدود 30 تا 50 هزار پلیس سایبری در چین به استخدام دولت درآمده اند. همچنین گروهی هم زیر نظر دولت فعالیت می کنندکه وظیفه آنها شرکت در بحث های آنلاین و پست های شبکه های اجتماعی برای دفاع از مخواضع دولت چین است. طبق آمارها در حدود 250 تا 300 هزار از این افراد در گوشه و کنار وب در چین مشغول فعالیتند.

باید و نبایدهای نامشخص

بایدها ونبایدهای فیلترینگ چندان روشن نیستند. پژوهشگران دریافتندکه 13 درصد از پست هایی که مورد بررسی قرار داده اند، سانسور شده اما آنها نمی توانند با قاطعیت بگویند که چه موضوعاتی حتما سانسور می شوند.

بازار داغ فیلترشکن ها

بسیاری از کاربران اینترنت در چین با ابزارهای عبور از فیلترینگ آشنا هستند. بسیاری از آنها می دانند که برای دسترسی به محتوای فیلتر شده می توانند از وی پی آن، پراکسی یا فیلترشکن های گوناگون استفاده کنند. کاربران اینترنت در چین می دانند که چه سرویس هایی از دسترس آنها دور نگه داشته شده است.
سیستم فیلترینگ در این کشور تلاش زیادی برای پنهان کردن خود نمی کند. «فنگ بینچینگ» رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه پکن و معمار مکانیسم سیستم فیلترینگ چین از جمله کسانی است که اقدامات خود را پنهان نمی کند. او در دسامبر 2010 اکانتی در سرویس مایکرووبلاگینگ سیناوایبو ایجاد کرد. ظرف کمتر از سه ساعت آنقدر کامنت ها و پست های اعتراض آمیز دریافت کردکه مجبور به بستن اکانت خود شد.

ابزارهایی با هویت نامشخص

بسیاری از کاربران چینی از سرویس های وی پی انی استفاده می کنند که نمی دانند چه کسانی آنها را مدیریت می کنند.