سوغات شوم غرب برای ایران !

به گزارش 598 به نقل از مشرق؛ با توجه به وضعیت کنونی کشور در زمینه‌ی الگوهای مصرف از یک سو و فشار تحریم‌های اقتصادی از سوی دیگر، توجه به مقوله‌ی مصرف یکی از اساسی‌ترین و ضروری‌ترین نیازهای فعلی کشور است. در حالی که افزایش نرخ ارز موجب بالا رفتن قیمت بسیاری از کالاهای موجود در بازار (اعم از کالاهای مصرفی و بادوام) شده است، می‌بایست برخی از تبعات این شرایط را با مدیریت مصرف و تقاضا کاهش داد.

در شرایط کنونی دنیا و به ویژه منطقه‌ی خاورمیانه و ایران اسلامی، بحث مصرف و الگوی مصرف جایگاهی خاص و حیاتی دارد؛ به طوری که مصرفٰ ،که شعبه‌ای اساسی از زندگی است و از متغیرهای اساسی در اقتصاد به شمار می‌رود‌ ،می‌تواند در سرنوشت ملت‌ها نقشی تعیین‌کننده داشته باشد. الگوی مصرف بومی منطبق بر شرایط خاص سرزمینی، اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی یک نیاز اساسی برای هر کشور مستقل و بااقتدار است.
 
در شرایط کنونی کشور ما، آن‌چنان که مقام معظم رهبری در بیانات خود اشاره نموده‌اند، اقتصاد مقاومتی ضرورت دارد؛ اقتصادی که بتواند در شرایط تهدید و تحریم دشمنان کارآمد و پویا عمل کند و با هر گونه وابستگی به مقابله برخیزد. مقام معظم رهبری در این زمینه تصریح می‌کنند: «اقتصاد مقاومتى معنایش این است که ما یک اقتصادى داشته باشیم که هم روند رو به رشد اقتصادى در کشور محفوظ بماند، هم آسیب‌‌پذیرى‌‌اش کاهش پیدا کند؛ یعنى وضع اقتصادى کشور و نظام اقتصادى جورى باشد که در مقابل ترفندهاى دشمنان، که همیشگى و به شکل‌هاى مختلف خواهد بود، کمتر آسیب ببیند و اختلال پیدا کند.»
 
ایشان به کرّات در سال‌های مختلف، از ابتدای جنگ تحمیلی تا کنون، تکیه‌ی خاصی بر لزوم اصلاح الگوی مصرف، مقابله با تجمل‌گرایی و مصرف‌زدگی، ترویج فرهنگ صرفه‌جویی و قناعت و مبارزه با اشرافی‌گری و اسراف داشته‌اند. تعبیری که ایشان از خطر مصرف‌گرایی برای جمهوری اسلامی ایران دارند، تعبیر «بیماری اجتماعی» است (در دیدار دانشگاهیان سمنان، 18 آبان 1385).

 
اهداف دشمن از ترویج مصرف‌گرایی
 
ایجاد سرمایه‌داری مصرفی (وابسته)
 
پدیده‌ی مصرف‌گرایی سوغات شوم غرب و نظام سرمایه‌داری است. در این نظام گفته می‌شود: «The more is better» و نظریات اقتصاددانان معروف و شاخص جهان، از جمله کینز و فریدمن و سایرین نیز بر همین اساس بنا شده ‌است، اما غافل از اینکه مصرف بیشتر نه تنها برای خود کشورهای غربی رضایت‌مندی به بار نیاورده و آثار سوء روانی آن در کتب بسیاری از خود غربی‌ها منتشر شده است، بلکه در رابطه با وضع کشورهای به اصطلاح جهان سوم و از جمله ایران، مصرفی مشابه کشورهای صنعتی، که بر اقتصاد جهان مسلط هستند و تقسیم کار بین‌المللی بر پایه‌ی نیاز آنان به وجود آمده است، امری غیرمفید و بسیار زیان‌بار است.
 
رهبر معظم انقلاب، در تذکری شدید به مردم و مسئولان درباره‌ی خطر چنین وضعیتی، می‌فرمایند: «ما حق نداریم به عنوان یک ملت، مصالح بزرگ و ملى و دورنگر، بلکه مصالح نقد مهم و کنونى، خود را به خاطر خواسته ‏هاى شخصى خودمان، که ما را به اسراف و بى‏بندوبارى در مصرف مى ‏کشاند، فدا کنیم و آن‌ها را ندیده بگیریم.» (پیام به مناسبت حلول سال نو، اول فروردین 1377).
 
برای شکوفایی اقتصاد داخلی و رفع نیازهای مردم، به طوری که وابستگی را به دنبال نداشته باشد، ناچار از استفاده از محصولات داخلی هستیم. مقام معظم رهبری در این زمینه، خطاب به مسئولین و مردم، می‌فرمایند: «همه‌ى دستگاه‌هاى دولتى... سعى کنند هیچ تولید غیرایرانى را مصرف نکنند؛ همت را بر این بگمارند. آحاد مردم هم مصرف تولید داخلى را بر مصرف کالاهایى با مارک‌هاى معروف خارجى ‌ـ‌که بعضى فقط براى نام و نشان، براى پز دادن، براى خودنمایى کردن، در زمینه‌هاى مختلف دنبال مارک‌هاى خارجى می‌روند‌ـ‌ ترجیح بدهند. خود مردم راه مصرف کالاهاى خارجى را ببندند.»
 
راهکارها
 
1. مدیریت مصرف
 
این مسئله، که از دید رهبری یک رکن از ارکان اقتصاد مقاومتی است، به معنای مصرف متعادل و پرهیزاز اسراف و تبذیر است؛ به طوری که ایشان آن را به منزله‌ی جهاد در راه خداوند می‌دانند (بیانات در دیدار کارگزاران نظام، 3 مرداد 1391).
 
1-1. کاهش اسراف و تجمل
 
ایشان وظیفه‌ی مردم در برابر چنین پدیده‌ای را این‌چنین تبیین می‌کنند: «این وظیفه‏ ى همه است. هر کدام به نحوى تجمل واسراف و زیاده‏روى را کم کنیم.»
 
رهبری همچنین افرادی را بیش از حد و بیهوده خرج می‌کنند، افراد دارای بی‌انضباطی مالی و اقتصادی دانسته و این را موجبات مشکلات بسیار برای جامعه می‌دانند.

به طور مثال مدیریت مصرف آب یکی از شاخه‌های مدیریت انرژی محسوب می‌شود و می‌تواند در مجموعه‌ای وسیع، اقدامات مؤثری را در خصوص الگوی مصرف آب و بهینه‌سازی آن به انجام برساند که نهایتاً منجر به کاهش نیاز انرژی نیز خواهد شد. هدف از مطالعات مدیریت مصرف آب، شناسایی و معرفی روش‌های مناسب جهت تأمین خواسته‌های مزبور است.

 

 

(جدول الگوی مصرف در شبانه‌روز؛ 150 لیتر)

 

می‌توان با صرف اندکی هزینه و خرید و نصب ادوات کاهنده‌، میزان زیادی از هزینه‌هایی را که صرف تولید آب و ایجاد مخازن جدید می‌شود کاهش داد و از محل این صرفه‌جویی در مقدار آب، می‌توان آب مورد نیاز مواقع کم‌آبی را تأمین نمود.
 
    2-1. استفاده از محصولات داخلی
 
برای شکوفایی اقتصاد داخلی و رفع نیازهای مردم، به طوری که وابستگی را به دنبال نداشته باشد، ناچار از استفاده از محصولات داخلی هستیم. مقام معظم رهبری در این زمینه، خطاب به مسئولین و مردم، می‌فرمایند: «همه‌ى دستگاه‌هاى دولتى... سعى کنند هیچ تولید غیرایرانى را مصرف نکنند؛ همت را بر این بگمارند. آحاد مردم هم مصرف تولید داخلى را بر مصرف کالاهایى با مارک‌هاى معروف خارجى ‌ـ‌که بعضى فقط براى نام و نشان، براى پز دادن، براى خودنمایى کردن، در زمینه‌هاى مختلف دنبال مارک‌هاى خارجى می‌روند‌ـ‌ ترجیح بدهند. خود مردم راه مصرف کالاهاى خارجى را ببندند.»
 
2. افزایش تولید ثروت از طریق علم
 
یکی از ارکان اساسی اقتصاد مقاومتی از دیدگاه رهبری عزیز شرکت‌های دانش‌بنیان است. ایشان نقش این شرکت‌ها را در رفع وابستگی به غربی‌ها در شرایط تحریم و تهدید چنین بیان می‌کنند: «به نظر من، یکى از بخش‌هاى مهمى که می‌تواند این اقتصادمقاومتى را پایدار کند همین کار شماست؛ همین شرکت‌هاى دانش‌‌‌بنیان است؛این یکى از بهترین مظاهر و یکى از مؤثرترین مؤلفه‌‌‌هاى اقتصاد مقاومتى است.» (بیانات در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش‌بنیان، 8 مرداد 1391)
 
3. کمک به فقرا و انفاق به مستمندان
 
4. قطع ساخت و پخش فیلم‌ها و سریال‌های مروج مصرف‌گرایی و تجمل‌خواهی
 
5. صرفه‌جویی
 
رهبر معظم انقلاب در بیان معنای صرفه‌جویی می‌فرماید:
 
«در همه‌ى امور ما باید به صرفه‌جویى عادت کنیم. صرفه‌جویى یعنى آن چیزى را که قابل استفاده است و مى‌توانیم از آن استفاده کنیم، دور نریزیم. نسبت به امکانات با هوس رفتار نکنیم. دائماً چیزهاى ماندگار رانو کردن و چیزهاى ضایع‌نشدنى را دور ریختن روش درستى نیست.» (پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال 1376)
 
6. کاهش وابستگی به نفت
 
یکی از مسائلی که دامن‌گیر کشورهای در حال توسعه بوده و هست نحوه‌ی استفاده‌ی صحیح و کارآمد از منابع خدادای نفت و گاز می‌باشد. کشور ما نیز به عنوان غنی‌ترین کشور از حیث مجموع ذخایر نفت و گاز در جهان، از زمان کشف نفت یعنی حدوداً 100 سال پیش با این معضل روبه‌روست و نتوانسته است به نحو اصولی و درست از این منابع در جهت شکوفایی تولید داخلی و اقتدار بین‌المللی استفاده کند و خام‌فروشی تنها گزینه‌ای است که در این سال‌ها بدان متوسل شده‌ایم و وابستگی همه‌جانبه‌ی اقتصاد کشور به نفت نتیجه‌ی اجتناب‌ناپذیر آن است. رهبر بصیر انقلاب اهمیت این مسئله را در شرایط امروزین کشور این‌چنین بیان می‌کنند:
 
«کاهش وابستگى به نفت یکى دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتى است. این وابستگى میراث شوم 100ساله‌ى ماست. ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد استفاده کنیم و تلاش کنیم نفت را با فعالیت‌هاى اقتصادىِ درآمدزاى دیگرى جایگزین کنیم، بزرگ‌ترین حرکت مهم را در زمینه‌ى اقتصاد انجام داده‌ایم.» (بیانات در دیدار کارگزاران نظام، 3 مرداد 1391)
 
ایشان در بیان فعالیت‌های اقتصادی درآمدزا از صنایع دانش‌بنیان به عنوان نمونه یاد می‌کنند که می‌تواند، با استفاده از ظرفیت‌های علمی دانشگاهی و صنعتی داخلی، به عنوان جایگزینی برای روش ساده و کم‌خاصیت خام‌فروشی نفت محسوب گردد.
 
نتیجه‌گیری

در شرایط کنونی، دشمن جمهوری اسلامی با استفاده از حربه‌ی ترویج مصرف‌گرایی میان آحاد افراد جامعه، سعی در به ضعف کشاندن مردم در برابر ارضای امیال برانگیخته‌شده در اثر مصرف‌گرایی دارد تا از این طریق، مقاومت ملت ایران را در برابر آنان به حداقل برساند و نظام جمهوری اسلامی را در برآوردن نیازهای مردم ناتوان نشان دهد و نظام سرمایه‌داری را به عنوان نظام برتر و جایگزین به مردم ما معرفی نماید.