آیا توهین به ارزش‌های جامعه شهرت می آورد؟

به گزارش پایگاه خبری 598، نوشتاری به مناسبت شهادت حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام از مرحوم حضرت آیت الله صافی گلپایگانی در مقدمه کتاب شریف شرح حدیث عرض دین منتشر شده است:

بسمه تعالی

ابوالقاسم عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن الحسن بن زید بن السبط الاکبر الامام ابی محمد الحسن المجتبی علیه الصلوه و السلام یکی از اعاظم ذرّیه ی رسول و فرزندان مرتضی و بتول صلوات الله علیهم اجمعین و از شخصیت ها و معاریف علمای اهل بیت و بزرگان صحابه ی حضرت جواد و حضرت هادی علیهماالسلام و محارم اسرار ائمه علیهم السلام است و علی الظاهر چون با حضرت رضا علیه السلام در سلسله ی نسب به حضرت امیرالمومنین و حضرت زهرا علیهما السلام در یک طبقه بوده، از اصحاب آن حضرت نیز بوده است و اگر چه برحسب روایتی، عصر امامت امام عسکری علیه السلام را درک نکرده است، ولی احتمال اینکه درک خدمت آن حضرت را کرده باشد قوی است.

یکی از کارهای الهی و ماندگار این شخصیت عظیم اسلام، مسأله عرض دین او بر امام زمان خود است. از اینکه چنین شخصیتی در مقام عرض دین خود برآمده است، اهمیت تصحیح عقاید، اعم از آنچه واجب الاعتقاد یا فراتر و بیشتر از آن است، معلوم می شود.

در موقفی که بزرگواری، مثل حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام با آن همه علم و آگاهی از کتاب، سنّت و تألیف کتاب خطب امیرالمومنین علیه السلام و با عقایدی که صددرصد و به یقین جزمی و قطعی به آنها معتقد بوده است، باز لازم می داند که این عقاید را حضور مبارک امام عرضه بدارد تا از امام علیه السلام تصدیق و امضای صحّت آنها را دریافت نماید، دیگران به طریق اولی باید به عرض دین خود مبادرت کنند و برای اطمینان بیشتر و نه فقط به یک نفر بلکه به اشخاص متعدد از رجال عالم به قرآن، حدیث و معارف اهل بیت علیهم السلام و آنهایی که علمشان را از آن بزرگواران گرفته اند ، عرضه بدارند .

در این میدان باید با کمال تواضع و فروتنی کالای عقیدتی خود را به عرض خبرگان مورد اعتقاد و عالم به صحیح و ناصحیح و کامل و ناقص آن برسانیم.

در عصر ما مسأله عرض دین به دین شناسانی که دین را از قرآن کریم و احادیث اهل بیت علیهم السلام شناخته اند، مسأله ای است که باید همگان مخصوصاً نسل جوان و دانشجویان عزیز و دانشگاهیان متعهّد و متدیّن به آن توجّه کامل داشته باشند؛ زیرا دست تحریف و تأویل و تصرّف و اعمال سلیقه های شخصی به علل متعدد از جمله غرب زدگی از سوی معدودی که به اصطلاح خود را روشنفکر می شمارند به سوی عقاید و تعالیم دینی دراز شده و اشخاص فاقد صلاحیت های علمی به صورت کارشناس امور دینی و طالب فرم در قالب مصاحبه و میزگرد و سخنرانی و نوشتن مقاله، ارزش های اسلام و التزامات مردم را به عقاید و احکام شرعی هدف قرار داده و چنان وانمود می کنند که روشنفکری، عدم تعهّد به مدالیل کتاب و سنت و اصطلاحات دینی و محدود نبودن در چهارچوب کتاب و سنّت است و به گمان خود، روشنفکرانه دریافت های علما و فقها را در امتداد قرن های متمادی تخطئه نموده و بسیاری از احکام الهی را با مزاج عصری که ساخته غرب یا شرق است مناسب نمی دانند و برخی برنامه های شرعی و نظامات جزائی و اجتماعی و غیرها را زیر سوال برده و در عقاید نیز با افکار به اصطلاح عارفانه ای کتاب و سنّت را تعریف و توصیف می نمایند و خلاصه راهی می روند که اگر ادامه یابد التزامات دینی بسیاری را سست می نماید.

کار مهمّ و بزرگ انبیا این بود که مردم را به برنامه هائی که از سوی خدا تبلیغ کردند، مومن ساخته و آنها را به عمل به این تعالیم وجداناً متعهّد نمودند؛ کاری که از هیچ یک از قشرهای به اصطلاح برجسته و نوابغ فکری برنیامده و برنخواهد آمد.

این افراد به اصطلاح روشنفکر هرکجا پیدا شدند با این ایمان برخورد دارند و خارج بر آن هستند و به این افتخار می کنند که در تمام یا بعض از این باورها خدشه نمایند و تعهّد مردم را کم کنند و دین را طبق اندیشه خودشان، که متأثر از اوضاع و احوال بیگانگان است، تفسیر نموده و اصالت های اسلامی را مورد تردید یا انکار قرار دهند.

متأسفانه این روش ها که به صورت گرایش به دین و مذهب و مذهبی بودن ابراز می شود کم و بیش در زن و مرد اثر گذارده و یک وسوسه در بعض مسائل مسلم مذهبی و تعهدات اسلامی در بعضی دیده می شود.

ناگفته نماند که طبع این گونه برخوردهای تردیدانگیز یا توهین آمیز با مسائل مقبوله و مورد احترام و تقدیس جامعه شهرت بخش است و افرادی که می خواهند اسم و آوازه ای بدست بیاورند و از راه های صحیح عاجزند، این راه را پیش می گیرند، و هر چه در این راه هتّاکی بیشتر نشان داده شود و بی پرده و صریح تر انکار و اهانت شود و به ارزش های جامعه تندتر حمله کنند، بیشتر موجب شهرت می شود و عده ای هم که آن ارزش ها را معارض با هواها و منافع خود می دانند، بیشتر از آن استقبال می کنند.

همۀ اهل اطلاع و انصاف می دانند که در بین تمام دانشمندانی که در رشته های مختلف علوم عقلی و اسلامی تبحّر و شهرت یافتند فقط، این صنف بودند که اسلام را حفظ کردند، و نقش اصلی تبلیغ دین به آیندگان را این افراد ایفا نمودند، رشته های دیگر فلسفه و عرفان مصطلح، اصلاً این هدف را ندارند و به یقین اگر مسلمان ها بودند و علاءالدوله سمنانی ها و بایزیدها و ابوسعیدها و صوفیان هند و ایران و خانقاه ها، آنچه که امروز در دست مردم نبود اسلام بود و هرچه هم بود، برای ادارۀ دین و دنیا قابل عرضه نبود.

افرادی مانند شهاب الدین سهروردی، ابن فارض و ابن عربی ها در این جهت نقشی نداشتند و حتّی نمی توان خدماتی را که شخصی مانند میرداماد رحمه الله در حفظ آثار اهل بیت علیهم السلام داشته است به حساب تبحّرش در فلسفه، و اینکه به قول خودش مشارک فلاسفه بزرگ یونان بوده گذاشت، و اگرچه در بعضی آرا و نظراتی که در برخی مسائل اسلامی بیان فرموده از فلسفه نیز کمک گرفته است، امّا خدمت ایشان و امثال ایشان به اسلام، نتیجۀ تخصّص آن بزرگواران در رشته های علوم خاص اسلامی، معارف قرآنی و آثار اهل بیت بوده است.

به هرحال، در عرض دین و در مقام تحصیل اطمینان به اینکه دینی که شخص به آن متدین شده است با دینی که پیغمبر و ائمه علیهم السلام و کتاب و سنّت عرضه داشته موافق است و دین الله می باشد، معیار، همان بیان وحی، کلمات و بیانات اهل بیت وحی علیهم السلام است. باید به مقتضای:«هَذَا الْعِلْمُ دِینٌ فَانْظُرُوا عَمَّنْ تَأْخُذُونَ دینَکمْ». [۱] دین خدا و علم دین را در همۀ رشته ها وبخش هایش از اهل دین بپرسید.