ذکرهای الهی برای مواقع بحرانی

تبیان، صحنه زندگی این روزهای ما درامی غم انگیز را ماند که گویی پایانی ندارد همه نالان و شاکی از اوضاع معیشتی خود هستند ، به گونه ای که گویا دنیای خود را در شرف نابودی می پندارند ، همه قبول داریم که شرایط رفاه و آسایش مردم را عوامل عدیده ای در مشت می فشارد و بارهای سنگین زندگی تاب تحمل را از همگان ربوده است ،اما این را باید بدانیم که ما نباید ناامید شده و اجازه بدهیم که مشکلات ما را به زانو در آورند چرا که ما خدایی بزرگ داریم و دست قدرتش ورای همه چیز است. 
 
ما نمی توانیم به تنهایی بار مشکلات را به دوش بکشیم ،باید همه کوله بار مشکلاتمان را ببندیم به دست خدا بسپاریم و بعد حرکت کنیم در غیر این صورت ،تنش های روانی و ترس از هجوم انواع و اقسام مشکلات و اندیشیدن به تنهایی ها نابودمان می کند. 
 
اما اگر مدام در خاطر بیاوریم که خدایی هست در همین نزدیکی ها که از احوال همه ما با خبر است و مدام صدایش بزنیم ابتدا طمأنینه و آرامش خاطر پیدا خواهیم کرد و بعد هم إن شاء الله گشایش در امورمان، نباید نا امید شد نا امیدی یعنی اینکه قدرت خداوند از تورم از تحریم از فقر و ... کمتر است ،هر کس خدا را بخواند و امیدوار به رحمتش باشد محال است که گشایش امرش نرسد این وعده خود خدای متعال در قرآن است . 
 
از آنجایی که همه ما در فشاری سنگین هستیم و از حال و روز هم با خبریم وقتی که اندوه و گاه مضطرب و پریشان بودن عزیزان هموطنمان را شاهدیم بنا را بر آن گذاشتیم که از چشمه ای که در سختی ها بزرگان و پیشوایان دین ما از آن سیراب شده و راه به آسودگی خاطر برده اند. ما نیز جرعه ای بنوشیم و با شما قسمت کنیم باشد که با توکل به خداوند متعال و ذکر دائمی او حداقل روح و جان خود را از تنش برهانیم و از بیماری های عصبی و روانی حفظ کنیم . بنابراین اذکاری که موجبات آرامش خاطر را فراهم می آورد از منابع مختلف استخراج کرده در اختیار شما عزیزان قرار می دهیم باشد که آرامش گمگشته خود را باز یابیم. 
 
حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) فرموده است: در شگفتم برای کسی که از چهار چیز بیم دارد، چگونه به چهار کلمه پناه نمی برد! 
 
1- در شگفتم برای کسی که ترس بر او غلبه کرده، چگونه به ذکر «حسبنا الله و نعم الوکیل» (سوره مبارکه آل عمران آیه 171) پناه نمی برد. در صورتی که خداوند به دنبال ذکر یاد شده فرموده است: پس (آن کسانی که به عزم جهاد خارج گشتند، و تخویف شیاطین در آنها اثر نکرد و به ذکر فوق تمسک جسند) همراه با نعمتی از جانب خداوند (عافیت) و چیزی زاید بر آن (سود در تجارت) بازگشتند، و هیچگونه بدی به آنان نرسید. 
 
2- در

شگفتم برای کسی که اندوهگین است چگونه به ذکر «لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین» (سوره مبارکه انبیاء آیه 87) پناه نمی برد. زیرا خداوند به دنبال این ذکر فرموده است: «پس ما یونس را در اثر تمسک به ذکر یاد شده، از اندوه نجات دادیم و همین گونه مومنین را نجات می بخشیم.» (سوره انبیاء آیه 88) 
 
3- در شگفتم برای کسی که مورد مکر و حیله واقع شده، چگونه به ذکر «افوض امری الی الله، ان الله بصیر بالعباد» (سوره مبارکه غافر آیه 44) ... پناه نمی برد. زیرا خداوند به دنبال ذکر فوق فرموده است: «پس خداوند (موسی را در اثر ذکر یاد شده) از شر و مکر فرعونیان مصون داشت.» (سوره غافر آیه 45) 
 
4- در شگفتم برای کسی که طالب دنیا و زیبایی‌های دنیاست چگونه به ذکر «ماشاءالله لاحول و لاقوة الا بالله» (سوره مبارکه کهف آیه 39) پناه نمی برد، زیرا خداوند بعد از ذکر یاد شده فرموده است: «مردی که فاقد نعمتهای دنیوی بود، خطاب به مردی که از نعمتها برخوردار بود) فرمود: اگر تو مرا به مال و فرزند، کمتر از خود می دانی امید است خداوند مرا بهتر از باغ تو بدهد.  
 
 
 ذکر های آرامش بخش 

أمیر المۆمنین حضرت علی علیه السّلام فرمود: هر کس بخواهد وقتى از دنیا می رود در حالى بمیرد که از گناهان پاک شده باشد همچون طلا که از ذرّات ناخالصى پاک و ناب مى‏شود و هیچ کدورتى در آن نمى‏ماند، و هیچ کس از او طلب داد و مظلمه‏اى نکند، پس باید که در پى نمازهاى پنجگانه دوازده بار شناسنامه خدا را یعنى سوره قل هو اللَّه را بخواند، سپس دستهایش را بگشاید و این دعا را بخواند: «اللّهمّ إنّی أسألک باسمک المکنون المخزون الطّاهر الطّهر المبارک، و أسألک باسمک العظیم و سلطانک القدیم أن تصلّی على محمّد و آل محمّد، یا واهب العطایا، یا مطلق الاسارى، یا فکاک الرّقاب من النّار، أسألک أن تصلّی على محمّد و آل محمّد، و أن تعتق رقبتى من النّار، و أن تخرجنی من الدّنیا آمنا، و أن تدخلنی الجنّة سالما، و أن تجعل دعائی أوّله فلاحا، و أوسطه نجاحا، و آخره صلاحا، إنّک أنت علّام الغیوب».
 
(یعنى: بار خدایا از تو مى‏خواهم به حقّ اسم تو آن اسم مخفى و پوشیده که پاک و پاکیزه و پر برکت است، و از تو مسألت مى‏کنم بحقّ اسم أعظمت، و بحقّ پادشاهى تو که قدیم است که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى اى بخشنده عطاها، اى آزاد ساز و رها سازنده اسیران، اى آنکه نفوس خلایق را از آتش دوزخ آزاد میکنى، از تو میخواهم که بر محمّد و آل او درود فرستى اى بخشنده عطاها، اى آزاد ساز و رها سازنده اسیران، اى آنکه نفوس خلایق را از آتش دوزخ آزاد میکنى، از تو می خواهم که بر محمّد و آل او درود فرستى، و نفس مرا نیز از آتش دوزخ آزاد سازى، و مرا در حالى از این دنیا ببرى که با ایمان باشم، و با سلامتى داخل در بهشت گردانى، و اوّل دعاى مرا فلاح و رستگارى، و وسط آن را پیروزى و سعادت، و آخر دعایم را صلاح قرار دهى، بدرستى که تو خود بر غیب و پنهان کاملا دانا و آگاهى).
 
سپس أمیر المۆمنین علیه السّلام فرمود: این دعا از جمله ادعیه‏اى است که پنهان نگاه داشته شده و همگان را بدان آگاهى نیست و از جمله

چیزهائى است که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله بمن آموخت و بمن دستور فرمود که آن را به حسن و حسین علیها السّلام تعلیم کنم.( من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، على اكبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر، ج‏1، ص: 506) 
 
امام صادق علیه السّلام فرمود: هنگامى كه یوسف علیه السّلام در زندان‏ به سر می برد جبرئیل نزد او رفته و به او گفت: اى یوسف پس از هر نماز واجب این دعا را بخوان: «اللّهمّ اجعل لی من أمری فرجا و مخرجا و ارزقنی من حیث أحتسب و من حیث لا أحتسب» 
 
یعنى: بار خدایا در این كار من و مشكل من برایم گشایشى فرما و سببى براى بیرون شدن از آن فراهم آور، و مرا روزى ده از آن جاها كه گمان توانم برد، و از آنجاها كه گمان ندارم از آنجا روزى رسد. (ظاهرا این دعا براى رهایى‏ از زندان‏ و گشایش در روزى است).(همان ص 507) 
 
امیر المۆمنین حضرت علی علیه السّلام فرمود: هر كس مى‏خواهد او را به پیمانه‏اى كه تمامتر باشد كیل دهند یا اعظم ثوابها را به او بدهند یا به سنگ ترازوى كامل‏تر و عظیم‏تر بركشند باید آخرین سخنش این آیات باشد: سُبْحانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ، وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ».
 
(یعنى: تسبیح كن و منزّه بدان پروردگارت را پروردگارى كه صاحب عزّت و عظمت و كبریا است و عزیز و منزّه است از هر آنچه كه مشركان و گمراهان در وصف او مى‏گویند، و درود و رحمت الهى بر پیامبران مرسل باد، و جمیع محامد و ثناها مخصوص خداوند یكتا است كه پروردگار جهانیان است) بدرستى كه هر كس چنین كند به عدد هر مسلمانى براى او حسنه‏اى بنویسند.(همان) 
 
و روایت كرده‏اند از هلقام بن هلقام كه گفت: «نزد امام موسى كاظم علیه السّلام رفتم و به آن حضرت گفتم: فدایت گردم دعاى جامعى كه مشتمل بر خیر دنیا و آخرت بوده و در عین حال مختصر باشد به من بیاموز، پس آن حضرت فرمود: پس از هر نماز صبح تا زم انى كه خورشید طلوع كند این دعا را بخوان: «سبحان اللَّه العظیم و بحمده، استغفر اللَّه و اسأله من فضله» (یعنى به پاكى یاد میكنم و منزّه میدانم خداوند بزرگوار خود را و حمد او میكنم، و از خداوند طلب میكنم كه مرا ببخشاید و از گناهانم درگذرد و از فضل خداوند مى‏خواهم كه در دنیا و عقبى با من به تفضّل عمل نماید).
 
هلقام گوید: من از همه خویشان خود بدحال‏تر و سخت‏روزگارتر بودم پس از مداومت بر این دعا ناگهان شخصى كه چنین گمانى نمى‏بردم، از خویشانم فوت شد و میراثى از او بمن رسید در حالى كه نمیدانستم با او خویشى دارم، و امروز من از نظر مال و توانگرى بهترین وضع را در میان خویشان خود دارم و این پیش آمد نبود مگر از اثر آن دعائى كه مولایم موسى بن جعفر علیهما السّلام بمن آموخته بود.(همان)  
 
رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «مَنْ أکْثَرَ الاسْتِغْفَارَ جَعَلَ اللهُ مِنْ کُلّ ِهَمٍّ فَرَجَاً وَ مِنْ کُلّّ ضِیقٍ فَرَجَاً وَ رَزَقَهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ؛ هر کس زیاد استغفار کند، خداوند گِرِه غم های او را بگشاید و از هر تنگنایی بیرونش بَرَد و از آنجا که گمانش را هم نمی برد، روزیش رساند.» (عدة الداعی، ابن فهد حلّی، قم، نشر وجدانی، ص 49؛ مستدرک الوسائل، ج 5، ص 277) 
 
امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «اِذَا حَزَنَک اَمْرٌ مِنْ سُلْطَانٍ اَوْ غَیْرِهِ فَاَکْثِر مِنْ قَولِ «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إلا بِاللهِ» فَاِنَّها مِفْتَاحُ الفَرَجِ وَ کَنْزٌ مِنْ کُنُوزِ الْجنَّةِ؛ هر گاه از سوی حاکمی یا دیگران اندوهی به تو رسید، «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلَّا بِاللهِ» را فراوان بگو! که آن کلید گشایش و گنجی از گنجهای بهشت است.» و فرمود: «إذا نَزَلَتِ الْهُمُومُ فَعَلَیْکَ بِلا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلَّا بِاللهِ؛ هر گاه غمها [بر تو] فرود آمد، بر تو باد به گفتن ذکر لا حول و لا قوة الا بالله.»( بحار الانوار، ج 75، ص 227)