به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری فارس، پس از پیروزی محمود احمدینژاد در انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 جغرافیای نگاه دولت به دیپلماسی خارجی کشور دچار تغییرات جدی شد.
یکی از این تغییرات جدی توجه به کشورهایی بود که تاکنون به دلیل متمرکز شدن دولتهای پیشین بر روابط با کشورهای بلوک غرب ، از آن غفلت شده بود.
آفریقا و آمریکای لاتین دو قارهای بودند که شاید احمدینژاد بار دیگر آن را برای دیپلماسی ایران کشف کرد ، در حالی که پیش از آن تنها به صورت موردی و یا شاید در اجلاسهای بینالمللی بود که سران دولتهای ایران با کشورهای فوق برخوردی داشتند.
*حسرت دیدارهای آخر
قاره آفریقا از جمله قطبهای بزرگ مواد معدنی و صنعتی در دنیاست که همواره مورد توجه کشورهای مختلف دنیا قرار دارد. کما اینکه هم اکنون استراتژیستهای بزرگ دنیا نبرد آینده چین و آمریکا را در قاره آفریقا و بر سر منابع این کشور عنوان میکند.
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی کانون روابط ایران با کشورهای آفریقایی به طور متمرکز در محور تهران - پروتوریا(مرکز آفریقای جنوبی) متمرکز بود و به دلیل ماهیت یکسان نظام شاهنشاهی و دولت آپارتاید آفریقای جنوبی این دو کشور در قالب فروش نفت و سلاح به گسترش روابط تجاری با یکدیگر پرداختند.
پس از پیروزی انقلاب،با وجود تاکید ایران بر گسترش روابط با کشورهای انقلابی و تازه رها شده از بند استعمار روابط ایران و کشورهای آفریقایی تنها به سفرهایی در پایان دورههای مختلف ریاست جمهوری محدود ماند.
با وجود این سفرهای رؤسای جمهوری ایران به کشورهای آفریقایی با چنان استقبالی همراه میشد که تعجب آنان را برمیانگیخت و آنان را به وضوح از عدم توجه به این مناطق مهم پشیمان میکرد.
*آفریقایی ها مدافعان همیشگی ایران در مجامع بین المللی
با پیروزی محمود احمدینژاد فصل تازهای از روابط ایران و کشورهای آفریقایی آغاز شد.
در این میان آفریقای جنوبی به عنوان قدرتمندترین کشور آفریقایی در تمام مجامع جهانی از جمله سازمان بینالمللی انرژی اتمی مدافع همیشگی حقوق مسلم هستهای ایران بود.
در کنار این سایر کشورهای آفریقایی نیزدر اغلب موارد با رای خود در مجامع بینالمللی بخصوص مجمع عمومی سازمان ملل متحد از مواضع کشورمان پشتیبانی میکردند.
*احمدی نژاد درب آفریقا را به روی ایران باز می کند
وجه دیگر گسترش روابط ایران و آفریقا در زمان ریاست جمهوری محمود احمدینژاد افزایش سطح صادرات ایران به کشورهای آفریقایی بود. کشورهای آفریقایی به دلیل داشتن بازارهای وسیع و ابتدایی برای محصولات ایرانی مشتری خوبی برای صادرات غیر نفتی ایران بودند.
در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد تراکتورهای ایرانی به سودان و اتیوپی، محصولات پتروشیمی ایران به کشورهای غرب آفریقا و داروهای ایرانی به کشورهای شمال آفریقا از جمله لیبی و الجزایر راه پیدا کردند.
شرکتهای کشاورز ایران نیز با در اختیار گرفتن بخشی از زمینهای مستعد در برخی کشورهای آفریقایی توانستند فعالیتهای برون مرزی خود را به سرعت گسترش دهند.
*رشد 30 درصدی صادرات ایران مدیون آفریقاست
بر طبق آمارهای وزارت امور خارجه در حدود 30 درصد از رشد صادرات محصولات غیر نفتی ایران ناشی از گسترش روابط اقتصادی ایران با کشورهای آفریقایی است.
این در حالی است که به دلیل مواضع کشورهای غربی در برابر موضع هستهای ایران بسیاری از این کشورها توانایی جذب محصولات ایران را نداشته و یا با محدودیتهای شدید تجاری روبرو میشدند اما کشورهای آفریقایی با دیپلماسی فعال دولت در این خصوص توانستند فضای تنفسی را برای اقتصاد و دیپلماسی ایران فراهم کنند.
*احمدی نژاد محور تهران-کاراکاس را شکل می دهد
وجه دیگر قالب در روابط خارجی دولتهای نهم و دهم گسترش روابط ایران با آمریکای لاتین با محوریت کشور ونزوئلا بود.
آمریکای لاتین که پیش از آن تنها در میان ایرانیان به فوتبال آن مشهور بود در دوران ریاست جمهوری احمدینژاد تبدیل به متحدی مهم واستراتژیک برای کشورمان شد که محور اصلی آن بین تهران و کاراکاس قرار داشت.
حضور ایران در آمریکای لاتین علاوه بر اهمیت بالای اقتصادی آن با توجه به اینکه زمانی این منطقه حیات خلوت ایالات متحده آمریکا محسوب میشد سبب به وجود آمدن نوعی پرستیژ و برابری سیاسی با آمریکا در نزدیکترین منطقه به قدرتمندترین دشمن ایران شد.
*بیست برابر شدن روابط اقتصادی ایران و آمریکای لاتین
شاید عمق روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین در روابط اقتصادی کشورمان با این دولتها قابل درک باشد.در حالی که حجم روابط اقتصادی ایران و کشورهای آمریکای لاتین تا قبل از ریاست جمهوری احمدینژاد کمتر از 500 میلیون دلار بود در حال حاضر به بیش از 20 برابر افزایش یافته است.
ایران در پس از سال 84 به آمریکا دارو، محصولات صنعتی و تجهیزات مخابراتی صادر میکند و در مقابل محصولات کشاورزی و اعتبارات عمرانی دریافت میکند.
*ایران در آمریکای لاتین غرب را تهدید می کند
هم اکنون سطح روابط ایران و کشورهای آمریکای لاتین از مرز تبادلات اقتصادی عبور کرده و به سطح همکاریهای امنیتی رسیده است. حضور ژنرالهای ایرانی در آمریکای لاتین و بخصوص درخواست این کشورها برای همکاری نظامی با ایران در امور گوناگون و آموزش نیروها نکتهای است که حتی باعث نگرانی مسئولان خارجی ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی شده است.
مقامات اسرائیلی و آمریکایی بارها از نفوذ ایران در منطقه ابراز نگرانی و آن را زمینه به خطر افتادن جدی منافع خود عنوان کردند. ابراز نگرانی این چنینی ناشی از این واقعیت است که امروز ایران توانسته است در نیمکره غربی و نزدیکترین منطقه به ایالات متحده آمریکا منافع این کشور را تهدید کند.