مشرق، پس
از مشخصشدن نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و انتخاب مجدد باراک
اوباما از سوی الکترالکالجها اکنون گمانهزنی درباره گزینههای تصدی پست
وزارت امور خارجه این کشور آغاز شده است و دولتهای دیگری همچون روسیه،
هند، چین و اتحادیه اروپا چشم به صاحب وزارت خارجه جدید آمریکا دوختهاند و
حتی مانند روسیه سیاستهای اعلامی خود درباره شخص مورد نظر را هم بیان
میکنند، وزیر خارجه فعلی ایالات متحده هیلاری کلینتون تا ماه ژانویه در
این پست باقی خواهد ماند و پس از برگزاری مراسم تحلیف رئیس جمهور، دوره
وزارت خارجه کلینتون نیز به پایان می رسد و وی تصمیمی برای ادامه این برای
یک دوره چهارساله دیگر ندارد.
اما
در رسانهها از هم اکنون اسامی نامزدهای احتمالی تصدی این پست مطرح شده
است که نام "جان کری" سناتور و رئیس کمیته روابط خارجی سنا در کنار "سوزان
رایس" نماینده آمریکا در سازمان ملل جزء گزینه های محتمل به چشم می خورد.
بسیاری در کاخ سفید، کری را جانشین مناسبی برای اهداف آمریکا در قبال مسائل
حساسی از قبیل سوریه، ایران و ... می دانند که می تواند راه کلینتون را
ادامه دهد و به توجه به اینکه تا به حال دو سیاه پوست در رأس امور کاخ سفید
قرار نگرفته اند، بخت کری را بیش از رایس میدانند.
کری، نظامی زخمخورده و مخالف جنگ ویتنام
جان
کری سناتور ایالت ماساچوست از سال 1984 عضو سنا بوده است و قبل از آنکه
وارد فضای سیاسی ایالات متحده در قامت سناتور وارد شود، به عنوان سخنگوی
کمیته سربازان جنگ ویتنام آمریکا علیه سیاست های جنگ طلبانه دولت های آن
زمان شناخته می شود، وی همچنین دارای نشان های افتخار بسیاری به دلیل شجاعت
در جنگ ویتنام دارد و حتی در جنگ ویتنام زخمی نیز شده است لکن با تمام
تشویق ها، وی مخالف جنگ بوده و در زمان تهاجم آمريکا پس از 11 سپتامبر به
عراق، وی یکی از مخالفین اصلی "جرج بوش" در تصویب بودجه برای حمله به عراق
بوده است.
کری، متعادل کننده ساختار سیاست خارجی کاخ سفیداگرچه
بسیاری از کارشناسان داخلی آمریکا و خارج از آمریکا بر بخت بیتشر سوزان
رایس تکیه میکنند لکن به نظر میرسد بخت کری از جهاتی بیش از رایس باشد.
از
آنجا که در مسائل بینالملل بعد از مقام اول دولت، وزیر خارجه به عنوان
مقام عالی محسوب میشود، به نظر میرسد ساختار کاخ سفید با قرار گرفتن قدرت
در دستان دو سیاه پوست موافقت نکند و احتمال دارد سیاستهای پشت پرده سبب
قرار گرفتن کری در سمت وزارت خارجه شود زیرا رئیسجمهور فعلی آمريکا نیز به
عنوان شخصی دو رگه محسوب میشود.
جاهطلبتر بودن سوزان رایس و معقولتر بودن کریروزنامه
کامرسانت نیز به نقل از یک منبع ناشناس درباره وزیر خاجه بعدی ایالات
متحده نوشت: از نظر مسکو قرار گرفتن شخص معقولی همچون کری در سمت وزیر
خارجه به جای رایس جاه طلب و پرخاشگر بیشتر مورد تأیید است و روسیه امیدوار
است رایس وزیر خارجه نشود زیرا در دایره روابط دیپلماتیکی روسیه همکاری با
رایس به مشکل خواهد خورد.
مواضع جان کری در قبال ایران
- سناتور
جان کری، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا معتقد است باید با
دیپلماسی مانع دستیابی ایران به سلاح اتمی شد. وی جلوگیری از "ویرانگری
جنونآمیز" ایران را مهمترین چالش سیاست خارجی آمریکا دانست.
- سناتور
"جان كري" در سفر خود به غرب آسیا گفت: "من وقت ندارم و نميشود ترتيبات
لازم را در كوتاهمدت براي اين كار انجام داد اما من دوست دارم به تهران
بروم."
- رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا اعلام کرد:
کشورش دیگر به دنبال تغییر نظام سیاسی در ایران نیست و بر آن است در منطقه
با این کشور همکاری کند؛ وی با بیان اینکه تلاشهای ما باید به موازات
اقدامات طرف دیگر انجام شود، تصریح کرد: همانطور که ما دست از تغییر نظام
سیاسی در ایران برداشتیم رهبران جمهوری اسلامی نیز باید رفتار خود را در
منطقه در رابطه با حماس و حزب الله تعدیل کنند.
- کری
در مصاحبه با فرید زکریا گفت: اين امر آشكار است كه نظام ايران فردا يا در
آينده نزديك سقوط نخواهد كرد. كري گفت: بنابراين ما مجبور هستيم تا براي
تعامل و برخي مذاكرات تلاش كنيم. اين بدان معنا نيست كه ما همه چيز را
تسليم كنيم. اين ماهيت ديپلماسي يا مذاكرات نيست. اما ما بايد به اين نقطه
برسيم.
با وجود
مطرحشدن اسامی دیگری
چون "تام دانیلون"، رقابت اصلی میان "جان کری" و "سوزان رایس" باشد. دو
گزینهای
که در تحلیلهای رسانههای غربی از جان کری به عنوان سیاستمداری کهنهکار و
معتدل و از "سوزان رایس" به عنوان دیپلماتی جوانتر، تازهکار و جنجالی
یاد میشود. ایفای نقش فعال رایس در فشار بر کشورهای منطقه از جمله ایران و
سوریه
میتواند کفه ترازو را به سمت وی سنگینتر کند. از سوی دیگر نیاز اوباما به
مدیریت شرایط حساس منطقه و کاهش تنش با روسیه از جمله انگیزههای اوباما
برای انتخاب جان کری خواهد بود.