لباس‌هایی که گشت ارشاد سراغ آنها نمیرود

ساماندهی وضعیت پوشش مردان ایرانی. وعده ای که مدیر هنری وزارت ارشاد از اجرای آن در آینده نزدیک خبر می دهد. آن هم در قالب طرحی به نام «شیما»

حالا دیگر «شیما» چند روزی هست که عضو ثابت برنامه های وزارت ارشاد است. شناسه یکپارچه سازی مد و لباس ایرانی اسلامی که به اختصار «شیما» نامیده می شود. طرحی که 9 آبان از آن رونمایی شد و قرار است لباس ایرانی ها را هم شناسه دار کند.

مدهایی که شناسه دار می شوند

نهم آبان ماه بود که  مسئولان برگزاری نمایشگاه مد و لباس در نشستی خبری، از رونمایی از طرح «شیما» در کنار برگزاری این دوره از نمایشگاه مد و لباس خبر دادند.

یک عضو شورای سیاستگذاری بنیاد مد و لباس ایران در نشستی خبری با اشاره به تصویب قانون ساماندهی مد و لباس کشور در سال 85 گفت: قانونگذار در این قانون که یکی از مترقی ترین قوانین محسوب می شود با یک نگاه جامع و هوشمندانه لباس را به عنوان یک محصول فرهنگی قلمداد کرد که باید همه حمایت ها و تسهیلاتی که دیگر حوزه های فرهنگی از آن برخوردار هستند در این حوزه نیز اعمال شود.

«حمید قبادی» با اشاره به کدگذاری پوشاک به منظور یکپارچه سازی و تجاری سازی مد و لباس گفت: «لباس هم مانند محصولات فرهنگی دیگر باید دارای کد شناسه شود تا از این طریق شناسایی لباس های ایرانی چه از نظر کیفیت و قیمت و چه از نظر استانداردهای لازم برای خریداران راحت تر شود. ما در آغاز راه برای همه محصولاتی که در بخش فروش نمایشگاه مد و لباس امسال عرضه خواهند شد این کد را الزامی کردیم به طوری که همه لباس های حاضر در نمایشگاه ملزم به درج این کد هستند، اما در گام های بعد این کد شناسه را درباره همه پوشاک کشور اعمال خواهیم داد.»

قبادی البته این را هم گفت که لباس های کددار، مورد مخالفت گشت ارشاد قرار نخواهد گرفت:« این کد شناسه نه به منظور درآمدزایی یا افزایش قیمت ها که صرفاً به علت درج استانداردهای لازم خواهد بود، لذا افرادی که از لباس هایی با کدشناسه استفاده می کنند در طرح گشت ارشاد موردمخالفت نیروی انتظامی قرار نخواهندگرفت، چرا که همه ضوابط در طراحی این نوع پوشاک درنظر گرفته شده است.»

آن طور که قبادی گفته  محصولاتی که در نمایشگاه امسال مد و لباس در بخش فروش ارائه می شوند نمونه هایی هستند که به منظور الگوسازی و تجاری سازی بهار 92 درنظر گرفته شده اند.موضوعی که مورد اشاره معاون هنری وزارت ارشاد هم قرار گرفته است.

حمید شاه آبادی درباره زمان اجرایی شدن طرح شناسه یکپارچه سازی مد و لباس ایرانی و ساماندهی پوشش و حجاب آقایان می گوید:« برنامه‌های رعایت عفاف و پوشش در آقایان از سال 92 عملیاتی می‌شود». به گفته حمید شاه آبادی بسیاری از پوشش‌های آقایان با شاخصه‌های ایرانی و اسلامی مغایرت دارد. از سویی بسیاری از کالاهای وارداتی هم تناسبی با فرهنگ ما ندارند اما متاسفانه در جامعه رواج زیادی یافته‌اند».

شاید به خاطر همین موضوع باشد که شاه آبادی تاکید بر تغییر روند طراحی و نوع پوشش آقایان دارد و می گوید:« لباس آقایان باید ساماندهی شود و طرح شناسه یکپارچه سازی مد و لباس ایرانی اسلامی (شیما) در مورد لباس آقایان هم اجرایی شود و لباس‌هایی که شناسه دارند در جامعه رواج پیدا کنند.»

از کت و شلوار تا شناسه شیما


از حدود 70 سال پیش که رضاخان، پوشش خاص فرنگی را در ایران اجباری کرد، تا به حال کت و شلوار بر تن ایرانی ها باقی مانده و تنها کلاه پهلوی از لباس رسمی ایرانی ها حذف شده است. اما کت و لوار همچنان لباس رسمی مردان ایرانی باقی مانده. لباسی که ابتدا با اجبار و قانون بر تن مردان ایرانی رفت و حالا به پوششی رایج تبدیل شده. لباسی که سوغات فرنگ بوده و حالا قرار است لباس هایی با الگوهای ایرانی و اسلامی جای آن را بگیرد. لباسهایی که شناسه ای با نام اختصاری «شیما» را بر خود خواهند دید تا اصلت ایرانی شان مشخص باشد!

مردان شیماپوش می شوند ؟

حالا دیگر 6 سالی از تصویب قانون ساماندهی مد و لباس می گذرد. قانونی که در سال 85 تصویب شد و قرار بود با نگاهی جامع، لباس را محصولی فرهنگی تلقی کرده و راهکارهای ترویج و توسعه پوشش مناسب ایرانی و اسلامی را تدوین و مشخص کند.

از آن زمان تاحالا هرسال دست کم یک نمایشگاه مرتبط با پوشش و مد و لباس برگزار شده. امسال هم نمایشگاهی با عنوان مد و لباس (مانتو و پوشش سر) برگزار می شود. نمایشگاهی که البته با کلی عدد و رقم همراه شده است.

محسن کلانتریدبیر اجرایی نمایشگاه مد و لباس در این باره می گوید:«1457طرح به این نمایشگاه ارسال شد که در مرحله اول334طرح و در مرحله دوم206طرح از403 طراح پذیرش شد.در بخش علمی بیش از50 مقاله به دبیرخانه ارسال شده بود که22طرح پذیرفته شد.در بخش فروش و نمایش و درخواست برای مالکیت معنوی هم206طرح به این نمایشگاه راه پیدا کرده است.18کارگاه علمی و عملی هم در مدت برگزاری نمایشگاه برپا خواهد شد.»

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر تهران معتقد است لباس ملی دچار شعازدگی شده است. حجت الاسلام علی سرلک می گوید:«این هدف عمیقی بود که ما بر اساس هویت و رسوم خود لباسی طراحی کنیم اما به دلیل برخی سطحی نگری‌ها به جایی نرسید.»

حجت‌الاسلام سرلک با بیان اینکه بینش‌ها و پوشش‌ها اثرگذارند می گوید:« پوشش‌ها نیز می‌توانند سبب حفظ و رشد بینش‌ها شوند و این دو رابطه تنگاتنگ و مستقیمی با هم دارند.»دیدگاه حجت الاسلام سرلک درباره ساماندهی لباس های مردانه و زنانه هم جالب است:«حتماً لباس زن و مرد با هم متفاوت است اما لباسی که بر تفاوت‌های جنسی تاکید دارد و جنسیت را هویدا می‌کند از درون انسان نجوشیده است.»

اما آیا این آمار و ارقام و این نمایشگاه ها موثر بوده است؟ نمایشگاه هایی که البته  میزان تاثیر ضعیفش را می شود هرروز در ویترین فروشگاه های لباس دید. آیا «شیما» قرار است منجی لباس ها و طراحی ایرانی –اسلامی اش باشد ؟