فارس، در حالی وارد هشتمین روز از ماه ذیالحجه میشویم که این روز را «ترویه» مینامند، چرا که در این روز، کسانی که خدمات به حجاج ارائه میدادند آب مورد نیاز را به عرفات میبردند تا زمانی که حاجیان در عرفات وقوف دارند، مشکل آب آشامیدنی نداشته باشند.
امام صادق(ع) درباره علت نامگذاری روز هشتم ذیالحجه به «ترویه» میفرماید: در عرفات آب نبود و حاجیها روز هشتم ذیالحجه از مکه آب بر میداشتند و به عرفات میبردند و برخی از ایشان به بعضی دیگر میگفتند: تروّیتم، تروّیتم (سیراب شدید، سیراب شدید) لذا به همین خاطر، روز هشتم را روز ترویه نامیدند.
البته در روایت دیگری آمده است، زمانی که ابراهیم(ع) مأمور شد خانه کعبه را بسازد، مکان آن را نمیدانست، در نتیجه خداوند جبرئیل را نازل کرد تا مکان خانه را برای ابراهیم مشخص کند و خداوند تعالی پایههای کعبه را از بهشت نازل فرمود و حجرالأسود نیز نازل شد.
سپس ابراهیم برای کعبه دو در قرار داد، دری در سمت مشرق و دری در سمت مغرب که مستجار نامیده میشود، وقتی ساخت کعبه به اتمام رسید، ابراهیم و اسماعیل حج به جا آوردند و جبرئیل در روز هشتم ذیالحجه بر آن دو نازل شد و گفت: برخیزید و آب جمع آوری کنید، چون در زمین عرفات آبی وجود ندارد، به همین دلیل این روز، روز ترویه (یعنی ذخیره کردن آب) نامیده شد.
*منزلت روز ترویه
رسول خدا(ص) فرمود: خدای تبارک و تعالی از هر چیز چهار شماره برگزید، از فرشتگان: جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل و از پیغمبران چهار نفر برای مبارزه به وسیله شمشیر: ابراهیم و داوود و موسی و من و از خاندانها چهار خاندان: خاندان آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برگزید، و از شهرها چهار شهر برگزید و فرمود: سوگند به تین و زیتون و طور سینین و این بلد امین؛ پس مقصود از تین، مدینه است و از زیتون، بیتالمقدس و از طور سینین، کوفه و از بلد امین، مکه و از زنها چهار زن برگزید: مریم و آسیه و خدیجه و فاطمه(س) و از اعمال حج چهار عمل را برگزید: قربانی کردن و صدا به لبیک بلند کردن و احرام و طواف و از ماهها چهار ماه که ماههای حرامند برگزید: رجب و محرم و ذیالقعده و ذیالحجه و از روزها چهار روز را برگزید: روز جمعه و روز ترویه (هشتم ذیحجه) و روز عرفه و روز عید قربان.
طبق روایات شیخ صدوق(ره) منزلت روز ترویه تا جایی است که درک آن مساوی با درک تمام حج انگاشته شده است، چرا که روز ترویه در اصل آماده شدن برای ورود به عرفات و عید قربان است.
*اعمال روز ترویه
امام صادق(ع) فرمود: روزه روز «ترویه» کفاره گناهان یک سال و روزه روز «عرفه» کفاره گناهان دو سال است.
محدث قمی در مفاتیح الجنان روزه این روز را برابر با کفاره شصت سال برشمرده است و آورده است که شیخ شهید غسل این روز را مستحب دانسته است.